ភ្នំពេញ៖ សិស្សសាលាដែលកំពុងប្រកបរបររកស៊ីផ្លូវភេទបាន និងកំពុងប្រឈមមុខបញ្ហាជាច្រើនសម្រាប់ជីរិតរបស់ពួកគេ។ បន្ថែមពីនោះទៀត ពួកគេក៏បានបង្កនូវបញ្ហាមួយចំនួនទៀតដល់សង្គមផងដែរ។
ជាញឹកញាប់ នីតា បានយកដៃដ៏ស្រឡូន សខ្ចីរបស់នាងកៀសវែកសក់របស់នាងចេញពីវង្វង់ផ្ទៃមុខដែលស ម៉ត់រលោងបញ្ជាក់ពីភាពក្មេងវ័យរបស់នាង។ បន្តិចក្រោយមក នីតាបានយកម្រាមដៃមកញីច្រមុះ ប្រៀបដូចជាមនុស្សដែលកំពុងកើតជំងឺផ្ដាសាយ។ នីតាបាននិយាយដោយត្រង់ៗថា កាយវិការរបស់នាងបែបនេះបានឲ្យដឹងថា គឺជាសញ្ញានៃប្រភេទមនុស្សដែលញៀនថ្នាំញៀន។
នីតាគឺជាឈ្មោះអ្នកនិពន្ធដាក់ឲ្យនាង។ នាងមានអាយុ១៦ឆ្នាំ រៀនថ្នាក់ទី១០ នៅវិទ្យាល័យ មួយក្នុងក្រុងភ្នំពេញ។ ក៏ប៉ុន្តែនាងទើបតែបានបោះបង់ចោលការសិក្សាអស់រយៈពេលប៉ុន្មានខែមកនេះ ដោយសារតែនាងបានធ្លាក់ខ្លួនចូលទៅក្នុងរបររកស៊ីផ្លូវភេទ ក្នុងពេលដែលវ័យរបស់នាងកំពុងត្រូវការការក្រេបជញ្ជក់ចំណេះដឹង។ នៅក្នុងពេលនោះ នាងក៏បានឈានទៅដល់ការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនប្រភេទម៉ាទឹកកក ដែលវាថ្នាំញៀនមួយប្រភេទមានសភាពដូចជាទឹកកក និងនាំឲ្យអ្នកប្រើថ្នាំនេះ មានសភាពរំភើប និងរីករាយជាខ្លាំង។
“ពេលនៅជាមួយភ្ញៀវម្តងៗបានកន្លះសន្លឹក(៥០ដុល្លារ)ភាគច្រើនធ្លាប់បានមួយសន្លឹក។ ពេលចូលរៀនទី៩ មិត្តភ័ក្រ្កនៅក្នុងសាលាថ្ងៃនេះខួបវា។ «ថ្ងៃនេះខួបគេម្តង លេងទៅអត់អីទេ អត់ញៀនទេ»។ លេងទៅដល់ឥឡូវទៅ។ ភ្ជុំមានសង្សារនៅក្រៅជាមួយសង្សារ។ ចូលផ្ទះលួចទូរស័ព្ទ លួច iPhoneមួយ LT iStreamមួយ»។
ជីវិតនៃសិស្សសាលា ដែលបានធ្លាក់ខ្លួនចូលទៅក្នុងការប្រកបរបររកស៊ីផ្លូវភេទដូច្នេះច្រើនតែឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលស្ទើរតែដូចៗគ្នាសម្រាប់សិស្សស្រីនីមួយៗ។ នីតាបានឲ្យដឹងថា ចាប់តាំងពីរៀននៅថ្នាក់ទី៧ នាងតែងតែទៅដើរលេងជាមួយមិត្តភ័ក្រ្ក។ រហូតដល់ថ្នាក់ទី៩ នាងក៏មានសង្សារ ហើយក៏បានជ្រុលជ្រួសនៅជាមួយគ្នា ដោយលួចលាក់ដែលកាលណោះនាងទើបតែមានអាយុ១៥ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។
បន្ទាប់ពីមានសង្សារនេះមកនាងតែងតែគេចសាលាជាញឹកញាប់ ហើយបានលួចរបស់ក្នុងផ្ទះ ដូចជាទូរស័ព្ទ ម៉ូតូ យកទៅលក់ដើម្បីចាយវាយ។
តម្រូវការចាយវាយខ្ពស់ហួសហេតុនេះបានបណ្តាលឲ្យនីតា សុខចិត្តបណ្ដោយខ្លួនទៅគេងជាមួយបុរសប្លែកមុខស្ទើរតែរាល់ថ្ងៃ ដើម្បីយកកម្រៃមកផ្គត់ផ្គង់ការចាយវាយ។
ក្រៅពីការញៀនគ្រឿងញៀន សិស្សសាលាដែលលក់ខ្លួនបានឈានទៅដល់ការប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋមួយចំនួនទៀតផង។
ជាក់ស្តែង ម៉ានីមានអាយុ១៩ឆ្នាំរៀននៅថ្នាក់ទី៩ក្នុងវិទ្យាល័យនៅក្រុងភ្នំពេញ។ ម៉ានី គឺជាឈ្មោះអ្នកនិពន្ធដាក់ឲ្យនាង។ ម៉ានីក៏ជាសិស្សសាលាលក់ខ្លួនម្នាក់ដែរ ហើយម៉ានីបានប្រើប្រាស់ថ្នាំញៀនប្រភេទម៉ាទឹកកក និងយ៉ាម៉ាគ្រាប់។
ម៉ានីបានឲ្យដឹងថា មិត្តភ័ក្រ្ករបស់នាងមួយចំនួនបានលក់ខ្លួន ហើយក៏បានប្រើប្រាស់ថ្នាំញៀនទៀត។ កត្ដានេះធ្វើឲ្យរូបសម្ផស្សរបស់ពួកគេធ្លាក់ចុះ ដែលជាហេតុបណ្ដាលឲ្យពួកគេរកលុយមិនសូវបាន។ ហេតុដូច្នេះ ពួកគេត្រូវស៊ីឈ្នួលប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មដើម្បីរកកម្រៃបន្ថែម។
«កាលពីមុនគាត់ស្អាត ដល់ពេលគាត់ស្អាតទៅ គាត់រកលុយបាន សល់លុយ ធ្លាប់ចាយលុយច្រើនកាន់ទាំងដៃៗ។ ដល់ពេលមុខគាត់អត់សូវស្អាត ដូចពីមុនអញ្ចឹងទៅ គាត់រកលុយមិនសូវបាន ហើយធា្លប់ចាយលុយទាំងដៃៗ ហើយគាត់ធ្លាប់ប្រើថ្នាំទៀត។ ដល់ពេលគាត់ធ្លាប់ប្រើថ្នាំ គាត់អត់ អត់បាន។ គាត់គិតថា គាត់មានកម្លាំងបាយ អញ្ចឹងមាននរណារកគាត់ ជួលគាត់ទៅជះទឹក អាស៊ីត ឬក៏ទៅវាយគេអញ្ចឹងទៅ គាត់ទៅហើយ។ តែអត់វាយប្រុសទេ វាយស្រីៗ ដូចគ្នា។ វះមុខ៦ ទៅ៧ថ្នេរយក៥០ដុល្លារ តែបើត្រឹមវាយដំអី ប្រហែល១០ដុល្លារអាមេរិក។ តែបើសិនជាជះទឹកអាស៊ីត យក២០០ដុល្លារឡើង»។
សិស្សសាលា ដែលធ្លាក់ខ្លួនប្រកបរបរលក់ខ្លួនដោយលួចលាក់នេះកំពុងតែប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាជាច្រើនដែលពួកគេនឹកស្មានមិនដល់។
លោកស្រី ម៉ម សូម៉ាលី នាយិកាអង្គការអាហ្វេស៊ីបកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា សិស្សសាលារកស៊ីផ្លូវភេទគឺមានតាំងពីយូរមកហើយ។ លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា បន្ថែមពីលើការបោះបង់ចោលសាលារៀន ប្រើប្រាស់ថ្នាំញៀន សិស្សានុសិស្សទាំងនោះក៏ត្រូវអាចក្លាយទៅជាឈ្នាន់នៃការជួញដូរគ្រឿងញឿន ដែលជាបទល្មើសមួយយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ ព្រមជាមួយគ្នានេះ ពួកគេប្រឈមមុខនឹងជំងឺផ្សេងៗផងដែរ។
«ការប្រឈមមុខនឹងគ្រោះថ្នាក់នេះ ទីមួយគឺបាត់បង់ការសិក្សារបស់យើងនេះ ហើយទីពីរ កូនសិស្សខ្លះរហូតដល់ធ្លាក់ខ្លួនចាញ់បោកគេ។ គេយកទៅលក់ក្នុងផ្ទះបនទៀត។ ពេលខ្លះប្រឈមមុខនឹងការកើតអេដស៍។ កិត្តិយស អនាគតទៅ វាមិនបានរុងរឿងដូចគេដូចឯងទេណា។ ដូចកូនសិស្ស ឮសាលាខ្លះ គាត់ភ្លើតភ្លើន ប្រើថ្នាំញៀន ក៏ត្រូវប្រឈមមុខនឹងការដេញចេញពីសាលាដែរ។ ការដែលប្រឈមមុខធំបំផុត គឺគ្មានអនាគត ហើយពិសេសអាចលក់ដូរទៅដល់ស្រុកក្រៅទៀត។ អញ្ចឹង រហូតដល់អ្នកខ្លះឪពុកម្តាយកាត់កាល់ចោលទៀត។ អញ្ចឹងគាត់ម្នាក់ឯង។ អញ្ចឹងគាត់តែលតោល។ គាត់ទទួលបានគ្រប់រូបភាព រហូតដល់សម្លាប់ចោលបំបិទមាត់ទៀត»។
លោកស្រី ស៊ី ឌេហ្វីន រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកិច្ចការនារី បានមានប្រសាសន៍ថា ការដែលសិស្សសាលាប្រកបរបររកស៊ីផ្លូវភេទនេះ ត្រូវទទួលរងផលប៉ះពាល់ជាខ្លាំងសម្រាប់អនាគតរបស់ពួកគេ ហើយមិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ះពាល់សីលធម៌សង្គម ប៉ះពាល់ដល់អរិយធម៌ និងអត្តសញ្ញាណជាតិ។
VOA សម្លេងសហរដ្ឋអាមេរិកបានព្យាយាមទាក់ទងមន្ដ្រីផ្លូវការរបស់ក្រសួងអប់រំយុវជន និងកីឡាជាច្រើនសប្ដាហ៍មកនេះ ក៏ប៉ុន្ដែពួកគេបានព្យាយាមមិនផ្ដល់បទសម្ភាសន៍អំពីសិស្សស្រីក្នុងសេវាកម្មនៃមុខរបរផ្លូវភេទនេះទេ។
ក៏ប៉ុន្ដែលោកស្រីស៊ី ឌេហ្វីនមានប្រសាសន៍ថា ក្រសួងកិច្ចការនារី និងក្រសួងអប់រំ បានសហការគ្នា ធ្វើការអប់រំ ណែនាំអំពីសុខភាព និងសីលធម៌សង្គមដល់សិស្សសាលាជាច្រើនមកហើយដែរ ដើម្បីបញ្ចៀសពួកគេពីបាតុភាពទាំងនេះ។
យោងតាមច្បាប់របស់ប្រទេសកម្ពុជា ការរកស៊ីផ្លូវភេទជាអំពើខុសច្បាប់ ហើយសង្គមកម្ពុជាក៏មិនបានឲ្យតម្លៃលើរបរនេះដែរ។ របររកស៊ីផ្លូវភេទរបស់សិស្សសាលាត្រូវគេអះអាងថា ភាគច្រើនកើតមានក្នុងចំណោមសិស្សស្រីៗនៅក្នុងសាលាសំខាន់ៗមួយចំនួនក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។ ក៏ប៉ុន្ដែពុំមាន ការសិក្សា និងការចុះត្រួតពិនិត្យជាក់លាក់ណាមួយត្រូវធ្វើឡើងនោះទេ។
លោកឧត្តមសេនីយ៍ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃមានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីស្រោចស្រង់យុវសិស្សស្រីចេញពីរណ្ដៅពេស្យាកម្មក្នុងវ័យសិក្សា ការពឹងផ្អែកលើការអប់រំនិងអូសទាញពីឪពុក ម្ដាយ និងគ្រូបង្រៀន គឺជាការចាំបាច់។ លោកបានព្រមានថា ក្រុមសមត្ថកិច្ចនឹងធ្វើការចាប់ឃាត់ខ្លួន នៅពេលដែលយុវសិស្សទាំងនេះឈានដល់ការប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋណាមួយ។
ក៏ប៉ុន្ដែទោះជាដូច្នេះក្ដី លោកឧត្តមសេនីយ៍ ខៀវ សុភ័គអំពាវនាវឲ្យសិស្សស្រីៗទាំងនោះ ចាប់ផ្ដើមកែប្រែខ្លួនឡើងវិញ។
«ក្មួយៗដែលប្រព្រឹត្តអញ្ចឹង គួរតែវិលមករកផ្លូវល្អវិញ ព្រោះថា ការប្រព្រឹត្តគ្រឿងញៀន ការបណ្តាយខ្លួនប្រាណនៅក្នុងយុវវ័យអញ្ចឹង វានាំឲ្យខូចទាំងអនាគតយើង។ វាខូចដល់គ្រួសារយើង ហើយដល់ប្រទេសជាតិយើងទៀតផង។ នៅមានឱកាសកែខ្លួនបាន មិនទាន់ហួសពេលទេ។ យើងនៅក្មេង នៅវិលមករកផ្លូវល្អបាន លើកលែងយើងប្រព្រឹត្តបទល្មើស។ បើចូលទៅច្បាប់សម្រេចហើយ អានេះវាអាចខុសច្រើន។ ហើយបើថា នៅប៉ុណ្ណេះ យើងអាចវិលមករកផ្លូវល្អវិញបាន អាស្រ័យទៅលើកក្តាខ្លួនយើងជាអ្នកកំណត់»។
ទោះបីជាសិស្សសាលាប្រកបរបររកស៊ីផ្លូវភេទមានការប្រឈមមុខជាច្រើនយ៉ាងណាក៏ សិស្សមួយចំនួននៅតែបន្តសកម្មភាពរបស់ពួកគេដដែលដោយសារមិនអាចកែប្រែទម្លាប់សប្បាយ ភ្លើតភ្លើនចោលបាន។ ក៏ប៉ុន្តែក៏មានសិស្សសាលាខ្លះបានកែប្រែខ្លួនដើម្បីរៀបចំអនាគតថ្មីរបស់ពួកគេឡើងវិញ៕