នៅក្រោមដំបូលតង់សង់នៅកណ្ដាលវាលស្រែ ក្បែរផ្លូវដ៏សំខាន់មួយធ្វើអំពីដីក្រហមឆ្ពោះ ទៅវត្តពោធិ ក្នុងស្រុកបសេដ្ឋ ខេត្ដកំពង់ស្ពឺ អតីតអ្នកយកព័ត៌មានលោកខាងលិចចំនួន២៧នាក់ មកពី ប្រទេសផ្សេងៗគ្នាដែលបានចូលមកយកព័ត៌មាននាសម័យ សង្រ្គាមក្នុងប្រទេសកម្ពុជាចន្លោះពីឆ្នាំ ១៩៧០ដល់ឆ្នាំ១៩៧៥ បានរៀបចំពិធីបង្សុកូលបែបព្រះពុទ្ធសាសនា ដើម្បីឧទ្ទិសកុសលដល់ សហការីរបស់ពួកគេដែលបានស្លាប់ក្នុងសម័យសង្រ្គាមដ៏ប្រទាញប្រទង់នោះ។
វត្តពោធិស្ថិតនៅចម្ងាយប្រមាណ៦០គម ប៉ែកនីរតីទីក្រុងភ្នំពេញ។ នៅចម្ងាយពីទីវត្តនេះប្រហែលជា ១គម គឺក្បែររោងពិធីនេះ មានរណ្ដៅមួយយ៉ាងជ្រៅដែលមានទឹកដក់យ៉ាងល្អក់មើលមិនឆ្លុះបាតដី។ នៅទីនេះហើយដែលកងទាហានវៀតកុង និងទាហានខ្មែរក្រហមបានសម្លាប់អ្នកកាសែត បរទេសចំនួន៥នាក់ដោយវាយនឹងដំបង នៅឆ្នាំ១៩៧២ ហើយពួកគេត្រូវកប់នៅក្នុងរណ្ដៅនេះ។
ព័ទ្ធជុំជិតដោយប្រជាពលរដ្ឋអ្នកភូមិប្រមាណជា១០០នាក់ លោកស្រី អេលីហ៊្សាបែល បែកឃើ អតីត អ្នកឆ្លើយឆ្លងព័ត៌មានឲ្យកាសែតវ៉ាស៊ីនតោនប៉ូស្ដិ៍របស់សហរដ្ឋអាមេរិក បានអានរំឭកឈ្មោះជនរង គ្រោះដែលជាអតីតអ្នកកាសែតម្ដងមួយៗ នៅក្នុងនោះមានឈ្មោះជនរងគ្រោះទាំង៥នាក់ផងដែរ។ អ្នកស្រីសម្រក់ទឹកភ្នែក យំខ្សឹបខ្សួលអណ្ដឺតអណ្ដក នៅពេលដែលអ្នកស្រី អានចំឈ្មោះដែលអ្នក ស្រីធ្លាប់ស្គាល់។
លោកស្រី អេលីហ៊្សាបែល បែកឃើ មានប្រសាសន៍ថា ការរំឭកវិញ្ញាណក្ខន្ធដល់ជនរងគ្រោះទាំងនេះ មានសារៈសំខាន់សម្រាប់អ្នកកាសែតដែលនៅរស់រានមានជីវិតនៅឡើយរហូតមកទល់ពេលនេះ។
«យើងបានមកពីគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរបស់ពិភពលោក ពីព្រោះថា វាមានសារៈសំខាន់ណាស់ដើម្បីរំឭក និងលើកកិត្តិយសសហការីរបស់ពួកយើងដែលបានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតទៅហើយនោះ»។
អ្នកកាសែតទាំង៥នាក់ដែលត្រូវបានសម្លាប់មិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីវត្តពោធិ ត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅចម្ងាយ ប្រមាណជា១៧គម ពីកន្លែងសម្លាប់ ខណៈដែលពួកគេកំពុងធ្វើដំណើរតាមផ្លូវជាតិលេខ៣។
លោក សុខ សម្បត្តិ អ្នកភូមិម្នាក់អាយុ៧១ឆ្នាំ បានឃើញផ្ទាល់នឹងភ្នែក នៅពេលដែលអ្នកកាសែត ត្រូវគេចាប់ខ្លួនមុននឹងសម្លាប់ចោល។
“គឺចាប់ពីបង្ក័សី យកមកដាក់នៅសាលារៀនវត្តពោធិចំនួន២យប់។ យប់ទីពីរបាត់ខ្លួន យកមកសម្លាប់ចោលទីនេះ"។
ប្រទេសកម្ពុជាបានជួបនូវសង្រ្គាមស៊ីវិលអូសបន្លាយអស់រយៈពេលបីទសវត្ស។ ក៏ប៉ុន្ដែសង្រ្គាមយ៉ាង ប្រទាញប្រទង់គឺក្នុងអំឡុងទសវត្ស៧០ ដោយសារមានការប្រទាញប្រទង់ផ្នែកនិន្នាការនៃលោក សេរី និងប្លុកកុមុយនិស្ដ។មានអ្នកយកព័ត៌មានកម្ពុជា និងអ្នកយកព័ត៌មានអន្ដរជាតិ សរុបចំនួន៣៧ នាក់ បានស្លាប់នៅក្នុងសង្រ្គាមក្នុងចន្លោះខែមេសាឆ្នាំ១៩៧០ដល់ខែមេសាឆ្នាំ១៩៧៥។
សហការីរបស់លោកស្រី អេលីហ៊្សាបែល បែកឃើ គឺលោកស្រី ស៊ីលវ៉ាណា ហ្វ័រ បានប្រឡូកនៅក្នុងការយកព័ត៌មាននៅកម្ពុជាពីឆ្នាំ១៩៧០ដល់ឆ្នាំ១៩៧៣។ លោកស្រីបានរៀបរាប់ថា ជនស៊ីវិលទទួល រងការសម្លាប់ទាំងខាងភាគីកងទ័ពខ្មែរក្រហម ទាំងខាងភាគីកងទ័ពលោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់
“ខ្ញុំបានឃើញការសម្លាប់ដោយពួកខ្មែរក្រហម ហើយខ្ញុំក៏បានការសម្លាប់ដោយកងទ័ពរដ្ឋាភិបាល ដែរ។ ភាគីទាំងសងខាងបានប្រព្រឹត្តអំពើសោកនាដកម្មច្រើនណាស់។ ប៉ុន្ដែពិតហើយនៅពេលដែល ពួកខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាច ចំនួនជនរងគ្រោះមានច្រើនជាងនេះទៅទៀត"។
លោកស្រី អេលីហ៊្សាបែល បែកឃើ បានវិលត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជា វិញជាមួយនឹងក្ដីសៅហ្មងដែល ដិតដាមដោយអតីតកាលចុកចាប់ នៅពេលដែលអ្នកកាសែតមួយចំនួនត្រូវបានពួកកងទ័ព ខ្មែរក្រហមសម្លាប់ក្នុងអំឡុងសង្រ្គាម។ អ្នកស្រី បែកឃើ ក៏ដូចជាអ្នកសារព័ត៌មានបរទេសមួយចំនួន ទៀត ដែលបានវិលត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជានៅពេលនេះ យល់ថា ការកាត់ទោសពួកខ្មែរក្រហម ហាក់បីដូចជាត្រូវបានរង់ចាំយូរពេក។
«យើងត្រឡប់មកវិញ។ វាមិនបានធ្វើឲ្យមានការប៉ះទង្គិចដល់យើងនោះទេ។ ក៏ប៉ុន្ដែ ការណ៍ពិតគឺជារឿងសោកសៅមួយ។ ក្ដីសោកសៅចំពោះសហការីរបស់យើង ក៏ប៉ុន្ដែប្រទេសកម្ពុជាបានរងទុក្ខច្រើន ណាស់ហើយ។ ហើយខ្ញុំគិតថា ក្ដីសោកសៅដ៏ធំបំផុតគឺថា មានការចំណាយពេលវេលាច្រើនពេកសម្រាប់ការប៉ះប៉ូវឡើងវិញ»។
សូមរំឭកថា អតីតអ្នកកាសែតបរទេសក្នុងសម័យសង្រ្គាមនៅកម្ពុជាទាំង២៧នាក់បានជួបប្រជុំ គ្នា ចាប់តាំងពីថ្ងៃអង្គារទី២០ ដល់ថ្ងៃសុក្រទី២៣ ខែមេសានេះ។ នៅក្នុងអំឡុងពេលជួបជុំគ្នានេះ ពួកគេ បានដើរទស្សនាមណ្ឌលពិឃាតរបស់ពួកខ្មែរក្រហមបឹងជើងឯក សារមន្ទីរជាតិទួលស្លែង បានធ្វើវេទិ ការសាធារណមួយ ដើម្បីរៀបរាប់អំពីអ្វីដែលពួកគេបានជួបប្រទះក្នុងអំឡុងពេលយកព័ត៌មាននា សម័យសង្រ្គាមនោះ។ ហើយពួកគេបានសាងសង់ស្ដូបនិមិត្តរូបមួយសម្រាប់ឧទ្ទិសដល់វិញ្ញាណ ក្ខន្ធអ្នកយកព័ត៌មានដែលបានបាត់បង់ជីវិតនៅក្នុងសួនច្បារមួយ នៅទល់មុខសណ្ឋាគារឡឺរ៉ូយ៉ាល់ កណ្ដាល ក្រុងភ្នំពេញ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ដោយសារតែអតីតអ្នកសារព័ត៌មានទាំងនេះមានវ័យកាន់តែចាស់ទៅហើយ ពួកគេមួយចំនួននិយាយថា នេះគឺជាដំណើរចុងក្រោយរបស់ពួកគេមកកាន់ ប្រទេសកម្ពុជា៕
