ភ្ជាប់​ទៅ​គេហទំព័រ​ទាក់ទង

ព័ត៌មាន​​ថ្មី

អន្លង់​វែង​ជា​កន្លែង​បង្ហាញ​​ពី​ការ​ផ្សះ​ផ្សា​ជាតិ


យាយ​ចែម​ អតីត​ គណៈ​ស្រុក​ព្រះនេត្រព្រះ សម័យខ្មែរក្រហម ។
យាយ​ចែម​ អតីត​ គណៈ​ស្រុក​ព្រះនេត្រព្រះ សម័យខ្មែរក្រហម ។

ប្រែសម្រួលដោយលោក ជឹង ប៉ូជីន

នៅ ​ឆ្នាំ​១៩៩៨​ ទី​ប្រជុំ​ជន​អន្លង់​វែង​ នៅ​ភាគ​ពាយព្យ​ប្រទេស​កម្ពុជា​បាន​ក្លាយ​ជា​ទី​តាំង​រឹង​មាំ​ចុង​ក្រោយ​របស់ ​ពួក​ខ្មែរ​ក្រហម​ ដែលបាន​ចុះ​ចូល​ជា​មួយ​រដ្ឋា​ភិបាល។

កាល​ពី​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ​ សហ​គមន៍​នោះ​ជា​កន្លែង​នៃ​ការ​ខិត​ខំ​ប្រឹង​ប្រែង​ថ្មី​មួយ​ដើម្បី​ជួយ​ធ្វើ ​ឲ្យ​មាន​ការ​ផ្សះ​ផ្សារ​ជាតិ​និង​យុត្តិ​ធ៌ម​ក្នុង​តំបន់​នោះ។

នៅ​ខាង​ក្រៅ​នៃ​ទី​តាំង​ដ៏​រឹង​មាំអន្លង់​វែង​របស់​ពួក​ខ្មែរ​ក្រហម​មាន​ផ្ទះ​របស់​តាម៉ុក​ មេ​ដឹក​នាំ​ចុង​ក្រោយ​របស់​ចលនា​នោះ។

តាម៉ុក ​ដែល​បាន​ស្លាប់​ក្នុង​គុក​ កាល​ពី​៤​ឆ្នាំ​មុន​នៅ​ពេល​កំពុង​រង់​ចាំ​ការ​កាត់​ទោស​ជា​មនុស្ស​ដ៏​កំណាច​ ម្នាក់​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ក៏​ប៉ុន្តែ​គាត់​បាន​ទទួល​ការ​កោត​សរ​សើរ​យ៉ាង​ខ្លាំង​នៅ​ទី​កន្លែង​នេះ ដែល​ជា​ទី​តាំង​ដ៏​រឹង​មាំ​ចុង​ក្រោយ​បំផុត​មួយ​នៃ​ទី​តាំង​ដ៏​រឹង​មាំ​ចុង​ ក្រោយ​បំផុត​នានា​របស់​ពួក​ខ្មែរ​ក្រហម។

កាល ​ពី​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ​ ផ្ទះ​របស់​គាត់​បាន​ឃើញ​ការ​ប្រជុំ​ផ្សះ​ផ្សារ​ជាតិ​លើកតំបូង​របស់​ពួក​ កម្មា​ភិបាល​ខ្មែរ​ក្រហម​ ហើយ​និង​ក្រុម​ជន​រង​គ្រោះ។

លោក Daravuth Seng ជា ​មេ​ធាវី​អាមេរិកាំង​ដើម​កំណើត​ខ្មែរ​ ដែល​ដឹក​នាំ​មជ្ឈ​មណ្ឌល​យុត្តិ​ធម៌​និង​ការ​ផ្សះ​ផ្សារ​ជាតិ​ដែល​បាន​រៀប​ចំ ​ចាត់​ចែង​ការ​ជួប​ប្រជុំ​នេះ។​ លោក​និយាយ​ថា៖ ​ការ​ជួប​ប្រជុំ​នេះ​ មាន​គោល​បំណង​ធ្វើ​ឲ្យ​ពួក​ខ្មែរ​ក្រហម​និង​ពួក​ជន​រង​គ្រោះ​របស់​ពួក​គេ​ និយាយ​គ្នា​ដើម្បី​ឲ្យ​យល់​គ្នា​ កាន់​តែ​ច្រើនឡើង ។

លោក​និយាយ​ទៀត​ថា​ ដោយ​សារ​ការ​យល់​គ្នា​នេះ​ ទើប​ការ​ផ្សះ​ផ្សារ​អាច​កើត (មាន) ឡើង​បាន។

នៅ ​ពេល​ដែល​យើង​និយាយ​អំពី​ការ​ផ្សះ​ផ្សារ​ វា​ជា​ការ​ផ្សះ​ផ្សារ​របស់​ជាតិ​ ហើយ​ជា​មួយ​បរិបទ​កម្ពុជា​ កិច្ច​ប្រជុំ​នេះ​ត្រូវ​រួមប​ញ្ចូលអតីត​ពួកអ្នក​ប្រព្រឹត្ត​បទ​ឧក្រិដ្ឋ ​កម្ម​យ៉ាង​ច្រើន​ដែរ។​ ហើយ​ក្នុង​អត្ថន័យ​មួយ ​យើង​ទាំង​អស់​គ្នា​ជា​ជន​រង​គ្រោះ​នៅ​ក្នុង​ដំណើរ​ការ​នេះ។

ចាប់ ​ពី​ឆ្នាំ​១៩៧៥​ដល់​ឆ្នាំ​១៩៧៩​ ពួក​ខ្មែរ​ក្រហម​ប្រកាន់​លទ្ធិ​ម៉ៅ​និយម​ជ្រុល​ដែល​ដឹក​នាំ​ដោយ​ប៉ុល ពត​ ជា​អ្នក​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​ការ​ស្លាប់​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​កម្ពុជា​ជាង​១​លាន​ នាក់​ ដោយ​សារ​ជំងឺ​ ការ​ធ្វើ​ការ​ជា​ទំងន់​ ឬ​សម្លាប់​ចោល។

អតីត ​ខ្មែរ​ក្រហម​ប្រហែល​១៥០​នាក់​ហើយ​និង​គ្រួសារ​ខ្លះ​របស់​ពួក​គេ​ បាន​ជួប​ជុំ​គ្នា​នៅ​ទី​នេះ​ ដោយ​មាន​ព្រះ​សង្ឃ​១​ក្រុម​តូច។​ ភ្នាក់​ងារ​ប៉ូលិស​មួយ​ចំនួន​បាន​ចូល​រួម​ជា​មួយ​ពួក​តំណាង​ពី​តុលា​ការ​ អន្តរ​ជាតិ​ដែល​កំពុង​កាត់​ទោស​ពួក​មេ​ដឹក​នាំ​ខ្មែរ​ក្រហម​៥​នាក់។

មិន ​យូរ​ប៉ុន្មាន​ក្រោយ​ពី​ពួក​គេ​បាន​ឮ​ថា ​តុលាការ​មាន​បញ្ជី​ឈ្មោះ​សម្ងាត់​របស់​ពួក​ខ្មែរ​ក្រហម​៥​នាក់​ទៀត​ ដែល​តុលា​ការ​ចង់​កាត់​ទោស ​ទើប​សមាជិក​អតីត​ខ្មែរ​ក្រហម​ទាំង​នោះ​បាន​បង្ហាញ​ការ​ព្រួយ​បារម្មណ៍​កាន់ ​តែ​ខ្លាំង​ឡើង។

ពួក ​គេ​និយាយ​ថា​ នេះ​ជា​ការ​រំលោភ​ការ​សន្យា​ដែល​ពួក​គេ​បាន​ទទួល​នៅ​ពេល​ដែល​ពួក​គេ​ចុះ​ចូល ​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៩៨​ថា​ នឹង​មិន​មាន​អ្នក​ចាញ់​ពី​ការ​ចុះ​ចូល​របស់​ពួក​គេ​ទេ។

ស្រ្តី ​ចំណាស់​ម្នាក់​និយាយ​ទៅ​កាន់​បុគ្គលិក​តុលាការ។​ គាត់​ឈ្មោះ​ អ៊ឹម​ ចែម ជា​ប្រធាន​ស្រុក​របស់​ពួក​ខ្មែរ​ក្រហម​ក្នុង​ចុង​ទស​វត្សរ៍១៩៧០។​ សេចក្តី​រាយ​ការណ៍​បណ្តាញ​ផ្សាយ​ព័ត៌​មាន​ បាន​ប៉ាន់​ស្មាន​ថា គាត់​អាច​ជា​មនុស្ស​ម្នាក់​ក្នុង​ចំណោម​មនុស្ស​៥​នាក់​នៅ​ក្នុង​បញ្ជី​ សម្រាប់​កាត់​ទោស។

គាត់​ចង់​ឲ្យ​ការ​កាត់​ទោស​បញ្ចប់​ជា​មួយ​មនុស្ស​៥​នាក់​ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​ការ​ឃុំ​ឃាំង​រួច​ហើយ។

គាត់ ​និយាយ​ថា ​បើ​ម្តង​សង្ស័យ​៥​នាក់​ ម្តង​ទៀត​សង្ស័យ​៥​នាក់​ទៀត អញ្ចឹង​ការ​ព្រួយ​បារម្មណ៍​របស់​យើង​ខ្ញុំ​ទាំង​ចាស់ៗ​ និយាយ​រួម​ជំនាន់​ចាស់ៗ​ដែល​កើត​មក​ក្នុង​សង្គ្រាម​ខ្មែរ​ក្រហម​នោះ​នេះ​ហើយ ​ជា​ការ​ព្រួយ​បារម្មណ៍​ថា នឹង​ថ្ងៃ​ណា​ជាប់​មក​ខ្លួន​ ពីព្រោះ​ខ្លួន​នៅ​សង្គម​នោះ​ដែរ​ នៅ​ក្នុង​ជំនាន់​នោះ​ដែរ​ពិត​មែន​តែ​មាន​មេ​ប៉ុល​ ពត​ ដឹក​នាំ ​គាត់​ស្លាប់​ទៅ​បាត់​ហើយ​ តែ​ក្រែង​លោ​មាន​ម្តង​៥​នាក់​ហើយ​ម្តង​១០​អី​ទៀត។

លោក Lars Olson អ្នក ​នាំ​ពាក្យ​តុលាការ និយាយ​ថា​ ថ្ងៃ​នេះ​ជា​ថ្ងៃ​មិន​ធម្មតា​ទេ​ពីព្រោះ​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​កម្ពុជា​ស្ទើរ​តែ​ ទាំង​អស់​ចង់​ដឹង​ថា ​តើ​ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​មាន​ពួក​ខ្មែរ​ក្រហម​តែ​ប៉ុន្មាន​នាក់​ប៉ុណ្ណោះ ដែល​ត្រូវ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ។

«នៅ​ត្រង់​ចំណុច​នេះ​គឺ​ថា ​ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​អស់​លោក​អ្នក​ចង់​កាត់​ទោស​មនុស្ស​ច្រើន​ថែម​ទៀត? កាត់ ​ទោស​មនុស្ស​៥​នាក់​គួរ​តែ​គ្រប់​គ្រាន់​ហើយ​ កុំ​បង្កើត​បញ្ហា​ទៀត​បន្ទាប់​ពី​យើង​បាន​ចូល​មក​រស់​នៅ​ក្នុង​សង្គម​សា​ជា​ ថ្មី។​ គឺ​នេះហើយ​ដែល​ជា​ការ​ខ្វែង​គំនិត​យ៉ាង​ខ្លាំង​មួយ​នោះ»។

ការ ​កាត់​ទោស​មេ​ដឹក​នាំ​ខ្មែរ​ក្រហម​ម្នាក់​បាន​បញ្ចប់​កាល​ពី​ឆ្នាំ​ទៅ ​ហើយ​សាល​ក្រម​ត្រូវ​គេ​រំពឹង​នឹង​ចេញ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​ប៉ុន្មាន​ខែ​ទៀត​នេះ។​ មេ​ដឹក​នាំ​ខ្មែរ​ក្រហម​បួន​នាក់​ទៀត​បាន​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​គុក​ ហើយ​ត្រូវ​គេ​រំពឹង​នឹង​ប្រឈម​មុខ​ការ​កាត់​ទោស​នៅ​ឆ្នាំ​ក្រោយ។​ ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ​ មេ​ដឹក​នាំ​ជាន់​ខ្ពស់​របស់​ក្រុម​នោះ​ភាគ​ច្រើន​ បាន​ស្លាប់​មុន​ពេល​តុលា​ការ​បាន​ចាប់​ផ្តើម​ការ​ងារ​របស់​ខ្លួន​កាល​ពី​៣-៤​ឆ្នាំ​មុន។

នៅ ​ពេល​បញ្ចប់​ថ្ងៃ​នោះ​ ពួក​អ្នក​ចូល​រួម​បាន​ពិភាក្សា​អំ​ពី​អត្ថ​ន័យ​នៃ​ការ​ផ្សះ​ផ្សារ​យុត្តិ​ ធម៌​និង​សមាហរណ​កម្ម​ឡើង​វិញ។​ មាន​ការ​ព្រម​ព្រាង​គ្នា​ដ៏​ទូលំ​ទូលាយ​ថា ពួក​មេ​ដឹក​នាំ​នៅ​ក្នុង​គុក​នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​ គួរ​យក​ទៅ​កាត់​ទោស ​ក៏ប៉ុន្តែ​មិន​មាន​អ្នក​ផ្សេង​ទៀត​ត្រូវ​យក​មក​កាត់​ទោស​ទេ។

ពួក​អ្នក​ចូល​រួម ក៏ មាន ​ការ​ធុញ​ទ្រាន់​ការ​និយាយ​សំដៅ​ដល់​ពួក​គេ​ថា​ ជា​អតីត​ខ្មែរក្រហម។​ ពួក​គេ​ និយាយ​ថា ​ពាក្យ​នេះ​មាន​ន័យ​ដូច​គ្នា​នឹង​ឃាត​កម្ម​និង​ការ​ជិះ​ជាន់​សង្កត់​សង្កិន​ ដែល​ជា​ការ​មិន​ត្រឹម​ត្រូវ​ដល់​កូន​ចៅ​របស់​ពួក​គេ។ ​ពួក​គេ​និយាយ​ទៀត​ថា​ ជា​ការ​ប្រសើរ​ គេ​គួរ​ហៅ​ពួក​គេ​ថា​ ជន​ជាតិ​កម្ពុជា។

ហើយ ​ពួក​គេ​ទទួល​ស្គាល់​ថា​ ជីវភាព​រស់​នៅ​របស់​ពួក​គេ​បាន​ល្អ​ប្រសើរ​គ្រាន់​បើ​ចាប់​តាំង​ពី​ពួក​គេ​ ចុះ​ចូល​ជា​មួយ​រដ្ឋា​ភិបាល។​ អ្នក​ចូល​រួម​ការ​ប្រជុំ​នោះ​ម្នាក់​និយាយ​ថា ​ក្រុម​គ្រួសារ​ធ្លាប់​រស់​នៅ​លើ​ភ្នំ​ហើយ​ពួក​គេ​មិន​អាច​ចែក​រំលែក​ម្ហូប​ អាហារ​ឲ្យ​គ្នា​បាន​ទេ។​ ឥឡូវ​នេះ ​កូន​ចៅ​របស់​ពួក​គេ​ បាន​ទៅ​សាលា​រៀន​ ហើយ​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​មាន​សេវា​កម្ម​ថែ​ទាំ​សុខ​ភាព​ហើយ​មាន​ផ្លូវ​ថ្នល់​ល្អ។

និយាយ ​ឱ្យ​ខ្លី​ពួក​គេ​ចង់​បាន​សន្តិ​ភាព​និង​ការ​អភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋ​កិច្ច​កាន់​តែ​ ច្រើន​ឡើង​ថែម​ទៀត​សម្រាប់​ផ្នែក​ដ៏​ក្រី​ក្រ​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា​នេះ។​ ពួក​គេ​និយាយ​ថា​ គេ​គួរ​ចំណាយ​ពេល​វេលា​ដើម្បី​មើល​ពេល​អនាគត។

លោក Daravuth​ Seng អ្នក ​រៀប​ចំ​ចាត់​ចែង​ការ​ប្រជុំ​នេះ​និយាយ​ថា​ កិច្ច​ប្រជុំ​នេះធ្វើ​បាន​ល្អ​ប្រសើរ​ជាង​ការ​ដែល​លោក​រំពឹង​ទុក​ទៅ​ទៀត។ ​អតីត​ខ្មែរ​ក្រហម​បាន​លេច​មុខ​មក​ចូល​រួម ហើយ​នឹង​និយាយ។

ពួក ​គេ​បាន​ស្តាប់​នៅ​ពេល​ដែល​សមាជិក​ម្នាក់នៃ​សមាគម​របស់​ជន​រង​គ្រោះ​បាន​ ប្រាប់​ពួក​គេ​ថា ​ខ្មែរ​ក្រហម ​ដែល​ជា​អ្នក​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​ការ​ស្លាប់​របស់​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​កម្ពុជា​ ជិត​២​លាន​នាក់​នោះ​ សម្លាប់​ឪពុក​ម្តាយ​របស់​លោក។

លោក Daravuth​ Seng និយាយ​ទៀត​ថា ​ខ្មែរ​ក្រហម​ម្នាក់​ឬ​ពីរ​នាក់​ បាន​បង្ហាញ​នូវ​វិប្បដិ​សារី។ គោល​បំណង​សំខាន់​នៃ​កិច្ច​ខិត​ខំ​ប្រឹង​ប្រែង​ផ្សះ​ផ្សារ​ គឺ​ឲ្យ​យល់​ថា ​តើ​ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​ពួក​គេ​ចូល​ជា​មួយ​ពួក​ខ្មែរ​ក្រហម។

«ប្រសិន​បើ​យើង​និយាយ​ថា​មិន​ចង់​ឲ្យ​អំពើ​ប្រល័យ​ពូជ​សាសន៍​នេះកើត​មាន ឡើង​ម្តង​ទៀត​យើង​ប្រាកដ​ជា​ចាំ​បាច់​យល់​ភាគី​ទាំង​២​ដើម្បី​ឲ្យ​យល់​ពី​របៀប​ដែល​មនុស្ស​ទាំង​នោះ​ឆ្វេង​យល់​អំពី​ពិភព​លោក»។

លោក Seng និយាយ ​ទៀត​ថា​ ពិធី​នៅ​ថ្ងៃ​នេះ​ មិន​មែន​ជា​ទី​បញ្ចប់​ទេ​ គឺ​គ្រាន់​តែ​ជា​ជំហាន​នៃ​ការ​ចាប់​ផ្តើម​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​ការ​ផ្សះ​ផ្សារ​ ជាតិ៕

អត្ថបទ​ទាក់ទង

XS
SM
MD
LG