នៅម៉ោង១១:៣០នាទីព្រឹកថ្ងៃសុក្រនេះ កម្មកររោងចក្រកាត់ដេរមួយក្នុងខេត្តកណ្តាលបានចាប់ផ្តើមចេញពីរោងចក្រ ដើម្បីទទួលទានបាយថ្ងៃត្រង់។ ខុសពីសព្វមួយដង នៅសប្តាហ៍នេះ ពួកគេម្នាក់ៗពាក់ម៉ាស និងលាងដៃនឹងអាល់កុលដែលបាញ់ដោយសន្តិសុខឈរនៅមាត់ទ្វាររោងចក្រ ទាំងពេលចេញមកខាងក្រៅ និងពេលចូលក្នុងរោងចក្រវិញ។ សម្មភាពនេះចាប់ផ្តើមមានដោយសារមេរោគកូរ៉ូណា ឬកូវីដ-១៩កំពុងកើនឡើងនៅកម្ពុជា។
កំពុងឈរទិញបាយ និងម្ហូបកញ្ចប់នៅខាងមុខរោងចក្រ អ្នកស្រី សែ វុទ្ធី កម្មការិនីធ្វើការផ្នែកដេរខោអាវក្មេង ប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃសុក្រនេះថា រោងចក្រចាប់ផ្តើមដាក់ទឹកអាល់កុលបាញ់សម្លាប់មេរោគ វាស់កម្តៅ និងផ្តល់ម៉ាសឲ្យពាក់ និងពេលខ្លះកម្មករទិញម៉ាសពាក់ខ្លួនឯង ដើម្បីការពារការឆ្លងមេរោគកូរ៉ូណា។ អ្នកស្រីបន្ថែមថា អ្នកគ្រប់គ្រងរោងចក្របានប្រាប់ឲ្យក្រុមកម្មករទាំងអស់បង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្ន និងរក្សាអនាម័យឲ្យបានដិតដល់។
«គេប្រាប់ឲ្យយើងពាក់ម៉ាស ឲ្យលាងដៃឲ្យបានញឹកញាប់ ហើយយើងកុំទៅកន្លែងណាដែលមានទីប្រជុំជនខ្វះការអនាម័យអីអ៊ីចឹង។ [ពេលធ្វើការក្នុងរោងចក្រ] ខ្ញុំលាងដៃជាមួយទឹកសាប៊ូ ពេលទៅបន្ទប់ទឹកទៅអី ផឹកទឹកឲ្យច្រើន ហើយមានទឹកលាងដៃខ្លួនឯងផ្សេងទៀត»។
នៅសប្តាហ៍នេះ រដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចឲ្យផ្អាកដំណើរការកន្លែងដែលអាចមានការជួបជុំមនុស្សច្រើន រួមមានខារ៉ាអូខេ រោងភាពយន្ត ការប្រគំតន្រ្តី និងការជួបជុំបែបសាសនាផ្សេងៗ លុះត្រាតែជំងឺកូវីដ-១៩ បានធូរស្បើយ។ រដ្ឋាភិបាលក៏បានសម្រេចផ្អាកការបង្រៀនគ្រប់កម្រិត ទាំងស្ថាប័នរដ្ឋ និងឯកជននៅទូទាំងប្រទេស។
អ្នកធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យកាត់ដេរបានសម្តែងក្តីព្រួយបារម្ភខ្លាំងអំពីសុវត្ថិភាពកម្មករ ដោយសារជាក្រុមមនុស្សធ្វើការនៅជុំគ្នាទ្រង់ទ្រាយធំ និងពិបាកក្នុងការផ្តល់សម្ភារៈការពារសុវត្ថិភាពឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ដូចជាជែលលាងដៃ និងម៉ាសការពារជាដើម។
កម្មការិនីវ័យ៣០ឆ្នាំ អ្នកស្រី សែ វុទ្ធី មានប្រសាសន៍ថា អ្នកស្រីចង់ឲ្យអ្នកធ្វើការក្នុងរោងចក្រគ្រប់គ្នាការពារខ្លួន និងស្វែងរកការពិនិត្យឲ្យបានទាន់ពេល ប្រសិនបើមានចេញរោគសញ្ញាផ្សេងៗពាក់ព័ន្ធនឹងជំងឺនេះ។ បើទោះបីជាមានរោងចក្រមួយចំនួនកំពុងអនុវត្តតាមការណែនាំរបស់ក្រសួងការងារក្តី អ្នកស្រីនៅតែមានការបារម្ភពីករណីឆ្លងនៅក្នុងរោងចក្រ ខណៈកម្មករទាំងអស់ឈរធ្វើការត្រឹមតែកន្លះម៉ែត្រពីគ្នា។
«ខ្ញុំខ្លាចដែរហ្នឹងណា៎! ខ្លាចខ្លាំងទៀត មិនមែនខ្លាចតិចទេ។ ប៉ុន្តែធ្វើម៉េចបើត្រូវធ្វើការអ៊ីចឹងហើយ។ បើអត់ធ្វើការ យើងមានលុយឯណា? អ៊ីចឹងដល់តែយើងនៅធ្វើការសិន។ យើងអនាម័យខ្លួនឯងខ្លះ ការពារខ្លួនឯងខ្លះ»។
គិតត្រឹមថ្ងៃទី២០ ខែមីនា កម្ពុជាមានករណីឆ្លងមេរោគកូរ៉ូណា ឬកូវីដ-១៩ដល់ជិត៥០ករណីនៅទូទាំងប្រទេស។ នៅរាជធានីភ្នំពេញមានអ្នកឆ្លងចំនួន១០នាក់ ទាំងពលរដ្ឋកម្ពុជា និងជនបរទេស។
កម្មកររោងចក្រកាត់ដេរប្រភឹសឹស ខេមបូឌា ហ្គាមេន អិលធីឌី ក្នុងខេត្តកណ្តាល ចាប់ផ្តើមចេញពីរោងចក្រដើម្បីទទួលទានបាយថ្ងៃត្រង់ ដោយមានពាក់ម៉ាសគ្រប់គ្នា នៅថ្ងៃទី២០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២០។ (កាន់ វិច្ឆិកា/VOA Khmer)
កម្មការិនីម្នាក់ទៀតដែលកំពុងធ្វើការនៅរោងចក្រកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់មួយនៅ រាជធានីភ្នំពេញគឺអ្នកស្រី ស៊ីម អ៊ន់ លើកឡើងថា ក្នុងសប្តាហ៍នេះ រោងចក្រដែលអ្នកស្រីធ្វើការ បានចាប់ផ្តើមផ្តល់ម៉ាសឲ្យកម្មករ និងដាក់ទឹកអាល់កុលឲ្យលាងដៃ ព្រមទាំងបាញ់អាល់កុលលើកម្មករដែលចេញចូលរោងចក្រ និងដើរចេញពីបន្ទប់ទឹក។ ប៉ុន្តែមិនទាន់មានឧបករណ៍ពិនិត្យកម្តៅនៅឡើយ។ អ្នកស្រីបន្តថា បើទោះបីជាមានការបារម្ភខ្លាចឆ្លងក្តី អ្នកស្រីនឹងនៅបន្តធ្វើការរហូតរោងចក្រប្រាប់ព័ត៌មានថ្មី ពាក់ព័ន្ធនឹងមេរោគនេះ។
«គេមិនសូវឲ្យនិយាយជាមួយគ្នាអីជាញឹកញាប់ទេ រឿងការងារ។ ដូចថា ធ្វើរឿងផ្សេងៗគ្នា កុំនិយាយដាក់គ្នា។ បើមិនចាំបាច់ មិនបាច់និយាយ។ ដូចថា យើងខ្លាចនិយាយដាក់គ្នាខ្លាចឆ្លង»។
កម្មការិនីដែលមានកូនពីរនាក់នេះបន្ថែមថា អ្នកស្រីក៏បានណែនាំកូនរបស់អ្នកស្រីទាំងពីរនាក់ឲ្យឧស្សាហ៍លាងដៃ និងត្រូវលេងនៅក្នុងផ្ទះ កុំចេញទៅក្រៅ។
លោក អាត់ ធន់ ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា លើកឡើងថា ដោយសាររោងចក្រគឺជាកន្លែងធ្វើការដែលមានបណ្តុំមនុស្សច្រើន ដូច្នេះហានិភ័យនៃការឆ្លងក្នុងអំឡុងវិបត្តិមេរោគផ្លូវដង្ហើមថ្មីនេះក៏ច្រើនផងដែរ។ លោកបន្តថា ប្រសិនបើមានការផ្អាកសង្វាក់ផលិតកម្មក្នុងរោងចក្រដោយសារមេរោគនេះ នោះនឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ព្រមទាំងប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរបស់កម្មករកម្ពុជាប្រមាណ៨០ម៉ឺននាក់ដែលកំពុងធ្វើការក្នុងវិស័យនេះ។
ទោះយ៉ាងណា លោកថា ក្រុមសហជីពកំពុងជជែកគ្នាអំពីដំណាក់កាលដែលត្រូវស្នើឲ្យមានការបិទរោងចក្រជាបណ្តោះអាសន្ន ប្រសិនបើមេរោគផ្លូវដង្ហើមថ្មីមួយនេះរាលដាលដល់សហគមន៍។ ប៉ុន្តែលោកថា សម្រាប់ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន អ្វីដែលអ្នកពាក់ព័ន្ធអាចធ្វើបានក្នុងអំឡុងនេះ គឺបង្កើនការការពារ និងទប់ស្កាត់កម្រិតខ្ពស់បំផុតតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។
«ការដែលពេលបច្ចុប្បន្ននៅតែបន្តធ្វើការហ្នឹង យើង ក្នុងនាមសហជីព ក៏បានជជែកជាមួយក្រុមហ៊ុនច្រើនដែរ ស្នើឲ្យក្រុមហ៊ុនវាស់កម្តៅ ឲ្យក្រុមហ៊ុនពិនិត្យមើល។ អ្នកឈឺអត់ឲ្យចូលមក ហើយក្រុមហ៊ុនពិនិត្យមើលទឹកលាងដៃ និងប្រព័ន្ធការពារ ម៉ាសអីហ្នឹង គឺយើងបានស្នើច្រើនកន្លែងណាស់ដើម្បីឲ្យគាត់ការពារ។ ហើយក្រុមហ៊ុនហ្នឹងក៏មានវិធានការច្រើនដែរ ព្រោះគាត់បារម្ភដែរ។ គាត់ថាបើសិនមានកើតមួយពីរនៅកន្លែងគាត់អាចនឹងក្រុមហ៊ុននឹងមានបញ្ហា បិទក្រុមហ៊ុន បិទអីអ៊ីចឹង។ គាត់ក៏មានការបារម្ភខ្លាំងដែរ ក្នុងបញ្ហាហ្នឹង»។
VOA មិនអាចទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយពីលោក ខេន លូ អគ្គលេខាធិការសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរកម្ពុជា ហៅកាត់ថា GMAC និង លោក កាំង ម៉ូនីកា អគ្គលេខាធិការរងបានទេ។
កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា សហភាពសហជីពកម្ពុជាបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយបញ្ជាក់ថា ខណៈមេរោគកូរ៉ូណា ឬកូវីដ-១៩កំពុងឆ្លងដល់ពលរដ្ឋខ្មែរ សហភាពសហជីពកម្ពុជាមានការព្រួយបារម្ភខ្លាំងចំពោះសុវត្ថិភាព សុខភាពរបស់កម្មករ កម្មការិនីតាមបណ្តារោងចក្រ សហគ្រាស ដែលថៅកែមិនបានប្រើវិធីបង្ការការពារ និងប្រឆាំងទប់ស្កាត់មេរោគកូរ៉ូណា ឬកូវីដ-១៩។
ក្រោយសហភាពសហជីពចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះ សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរកម្ពុជា(GMAC) នៅថ្ងៃទី១៩ ខែមីនានេះ ក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ច្រានចោលការលើកឡើងរបស់សហភាពសហជីពកម្ពុជា។ GMAC លើកឡើងក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះថា សុខភាព និងសុវត្ថិភាពនៅកន្លែងការងាររបស់កម្មករនិយោជិតទាំងអស់ គឺជាចំណុចអាទិភាពមួយ។
សន្តិសុខកម្មកររោងចក្រកាត់ដេរប្រភឹសឹស ខេមបូឌា ហ្គាមេន អិលធីឌី ក្នុងខេត្តកណ្តាល ត្រួតពិនិត្យកម្តៅកម្មករនៅពេលចូលរោងចក្រ នាថ្ងៃទី២០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២០។ (កាន់ វិច្ឆិកា/VOA Khmer)
លោក ហេង សួរ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ ប្រាប់ VOA កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា រហូតមកដល់ពេលនេះ មិនទាន់មានរោងចក្រណាមួយបិទ ឬព្យួរការងារដោយសារព្រួយបារម្ភពីការឆ្លងមេរោគកូវីដ-១៩នេះនៅឡើយ។ លោកបន្តថា ការកំណត់ឲ្យកម្មករកម្មការិនីធ្វើដំណើរតែពីផ្ទះទៅរោងចក្រ និងពីរោងចក្រទៅផ្ទះវិញគឺជាវិធីសាស្រ្តដែលមានសុវត្ថិភាពទប់ស្កាត់ការឆ្លងមេរោគកូវីដ-១៩។
«បងប្អូនកម្មករនិយោជិតរបស់យើងពេលដែលនៅផ្ទះក៏នៅតែជាមួយក្រុមគ្រួសារ ហើយពេលដែលចេញពីផ្ទះគឺឡើងលើមធ្យោបាយធ្វើដំណើរដែលសុទ្ធតែជាបងប្អូនកម្មករនិយោជិតដែលស្នាក់នៅផ្ទះដូចគ្នា សុវត្ថិភាពដូចគ្នារួចទៅហើយ។ ពេលដែលកាត់មកដល់កន្លែងធ្វើការ គាត់អត់មានអតិថិជនថ្មីដូចនៅតាមភោជនីយដ្ឋាន ឬមួយក៏កន្លែងផ្សេងៗទៀតទេ គឺគាត់មកធ្វើការរួមជាមួយសហការីរបស់គាត់ដែលជាអ្នកដែលមានសុវត្ថិភាពរួចទៅហើយ»។
លោក ហេង សួរ បន្ថែមថា ក្រសួងការងារ និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធបាននិងកំពុងអនុវត្តតាមនិយាមនៃបទដ្ឋានអន្តរជាតិ និងគោលការណ៍រួមរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល និងអង្គការសុខភាពពិភពលោក ដើម្បីរួមគ្នាទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដានមេរោគកូវីដ-១៩នេះ។
កាលពីដើមខែមីនា លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា គិតត្រឹមថ្ងៃទី៣ ខែមីនាមានកម្មករ កម្មការិនីប្រមាណជាជាង១៨.០០០នាក់បានបាត់បង់ការងារធ្វើ បន្ទាប់ពីរោងចក្រខ្លះសុំព្យួរការងារដោយសារខ្វះវត្ថុធាតុដើមពីប្រទេសចិន។ លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា កម្មករទាំងអស់ដែលត្រូវបានព្យួរការងារបណ្ដោះអាសន្នទទួលបានប្រាក់បៀវត្សន៍៦០ភាគរយ ដោយថៅកែរោងចក្រផ្ដល់៤០ភាគរយ និងរដ្ឋផ្ដល់២០ភាគរយ៕