យុទ្ធសាស្ត្រ​ការទូត​វ៉ាក់សាំងកូវីដ​១៩​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ក្រុងប៉េកាំង​ក្នុង​តំបន់​អាស៊ីអាគ្នេយ៍

រូបឯកសារ៖ បុគ្គលិកម្នាក់កំពុងរៀបវ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ១៩ របស់ក្រុមហ៊ុន Sinovac Biotech Ltd នៅក្នុងពិព័រណ៌អន្តរជាតិស្តីពីពាណិជ្ជកម្មខាងផ្នែកសេវាកម្ម (CIFTIS) នៅទីក្រុងប៉េកាំង ប្រទេសចិន កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០។


រដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន — ខណៈ​ប្រទេស​ចិន​អះអាង​ជាសាធារណៈ​ថា ​ខ្លួន​ជិត​បង្កើត​បាន​វ៉ាក់សាំងបង្ការ​វីរុស​កូរ៉ូណានោះ រដ្ឋាភិបាល​ក្រុងប៉េកាំង​បាន​ចាប់​ផ្តើម​សន្យា​ចំពោះ​បណ្ដាប្រទេសនានា ដែល​ចិនទទួលផលប្រយោជន៍ជាយុទ្ធសាស្ត្រ​ថា នឹង​ទទួលបាន​វ៉ាក់សាំង​មុនគេ​។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង​នេះ​ត្រូវបាន​យល់ឃើញ​ថា ​ជា​យុទ្ធសាស្ត្រ​របស់ទីក្រុង​ប៉េកាំង​ដើម្បីពង្រឹង​ជំហ​របស់​ខ្លួន​ ក្នុង​សកល​លោក​បន្ទាប់ពីជំងឺនេះ​បានចាប់ផ្តើមផ្ទុះក្នុង​ទីក្រុង​វូហាន ហើយ​រាតត្បាតជុំវិញ​ពិភព​លោក។​

បណ្តាប្រទេស​អាស៊ីអាគ្នេយ៍​ជាច្រើន ដែល​ទាមទារ​អធិបតេយ្យភាពលើតំបន់​ជម្លោះ​នៃសមុទ្រ​ចិន​ខាងត្បូង ​បាន​ក្លាយជា​គោល​ដៅយុទ្ធនាការ​ការទូត​វ៉ាក់សាំង​របស់​ទីក្រុងប៉េកាំង។ កាលពី​ខែកក្កដា ក្រសួងការ​បរទេស​ចិន​បាន​សន្យា​ផ្តល់​អាទិភាព​ឲ្យ​ប្រទេស​ហ្វីលីពីន ​ក្នុងការទទួល​បាន​វ៉ាក់សាំ​ងមុនគេ។ កាលពី​ខែសីហា ក្រុម​ហ៊ុន Sinovac ដែលជា​ក្រុមហ៊ុន​ផលិតឱសថ​ធំ​មួយ​របស់ចិន បាន​ចុះ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ជាមួយ​នឹង​ក្រុមហ៊ុនឱសថ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ឥណ្ឌូណេស៊ី PT Bio Farma ដើម្បី​ផ្តល់​វ៉ាក់សាំង​ចំនួន ២៥០ លាន​ដូសរៀងរាល់​ឆ្នាំ​ ឲ្យ​ទីក្រុង​ហ្សាការតា។​

កាលពី​ដើម​ខែ​កញ្ញា លោក Yang Jiech ​សមាជិកនៃការិយាល័យមជ្ឈិមបក្ស​កុម្មុនីស្ត​ចិ​ន ​បាន​ធ្វើ​ទស្សន​កិច្ច​នៅ​ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា និង​បាន​សន្យា​ថា ​ទីក្រុងប៉េកាំងនឹង​ផ្តល់អាទិភាព​ឲ្យ​ទីក្រុង​រ៉ង់ហ្គូន​ បើ​សិន​ជា​ខ្លួន​ផលិត​វ៉ាក់សាំង​បាន។

លោក Gregory Poling អ្នក​ជំនាញ​កិច្ចការអាស៊ីអាគ្នេយ៍នៃមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សា​អន្តរជាតិនិង​យុទ្ធសាស្ត្រ​ ហៅកាត់ថា CSIS ដែល​មាន​មូល​ដ្ឋាននៅរដ្ឋធានី​វ៉ាស៊ីនតោន បាននិយាយ​ថា៖ «សម្រាប់រដ្ឋាភិបាលស្ទើ​រតែទាំង​អស់​នៅ​ក្នុង​តំបន់ ទោះ​ពួកគេ​មាន​អារម្មណ៍​យ៉ាង​ណាក៏​ដោយ មិន​ថាវា​ជា​បញ្ហា​សមុទ្រចិន​ខាងត្បូង ​ឬ​បញ្ហា​ផ្សេងទៀតនោះទេ ជំងឺ​រាតត្បាត​នេះ​គឺជា​អាទិភាព»។

លោក​បានប្រាប់ VOA ថា៖ «ពួកគេ​អាចមិន​ពេញចិត្តចំពោះអ្វី​ដែលរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង​កំ​ពុង​ធ្វើ ហើយពួកគេ​ក៏​ប្រហែលជា​មិន​ចង់នៅស្ងៀមស្ងាត់ ចំពោះជម្លោះនានាដែរ ប៉ុន្តែ​បើសិនជា​វ៉ាក់សាំង​របស់​ប្រទេស​ចិន គឺជា​វ៉ាក់សាំង​តែ​មួយ​ដែលពួកគេ​អាចទទួល​បាន នោះពួកគេ​នឹង​ត្រូវ​តែ​ធ្វើ​គ្រប់​យ៉ាងដើម្បី​ទទួល​បាន​វា»។

លោក Lawrence Gostin សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកច្បាប់​សុខភាព​សកលនៃ​សាកល​វិទ្យាល័យ Georgetown បានប្រាប់ VOA ថា៖ «ខ្ញុំ​បារម្ភ​យ៉ាងខ្លាំង​អំពី​ការ​ជ្រើសរើស​ប្រទេស​របស់​ចិន​សម្រាប់​វ៉ាក់សាំង។ វាអាច​មានផលប្រយោជន៍​ច្រើន​ដល់នយោបាយ​សេដ្ឋកិច្ចនិង​យោធា​ចិន។ វ៉ាក់សាំង ​ដែល​អាច​ជួយ​ជីវិត​ មិនគួរ​ត្រូវ​បាន​យក​មក​ដោះ​ដូរ​ជាមួយនឹង​ផលប្រយោជន៍​នយោបាយ​ ឬ​ឥទ្ធិពលដូចនេះនោះ​ទេ»។​

រូបឯកសារ៖ រូបភាពដកស្រង់ចេញពីវីដេអូនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលរវាងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិននិងបណ្តារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន ដែលធ្វើឡើងតាមអនឡាញ កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០។

តំបន់​ដែលមានករណីឆ្លង​ជំងឺកូវីដ១៩ច្រើន

ករណីឆ្លង​ជំងឺកូវីដ១៩​ កំពុង​កើនឡើង​ក្នុង​តំបន់អាស៊ី​អាគ្នេយ៍។ យោងតាមកម្មវិធីតាម​ដាន​របស់ មជ្ឈមណ្ឌល CSIS។ ប្រទេស​ឥណ្ឌូណេស៊ី​និង​ហ្វីលីពីន​ មាន​ករណី​ឆ្លង​ខ្ពស់ជាងគេ​បំផុត​ក្នុង​តំបន់​ ដោយ​ក្នុង​នោះ​ឥណ្ឌូណេស៊ីមាន ​២០០.០០០ ករណី​ ហើយហ្វីលីពីន​មាន ​២៥០.០០០ ​ករណី។

ប្រទេស​សិង្ហបុរី​ មាន​ករណីឆ្លង​ជិត​ ៦០.០០០ ​ករណី ​ហើយ​ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា​ថ្មីៗ​នេះ ក៏​បាន​រាយការណ៍អំពីការ​កើនឡើងនៃ​ករណី​ឆ្លង​ជំងឺកូវីដ១៩ ដែរ។

លោក Gostin​ ប្រាប់ VOA ថា​៖ «គុណតម្លៃ​នៃ​វ៉ាក់សាំង​ដែល​មាន​ប្រសិទ្ធិ​ភាព ​គឺ​មិន​អាច​វាស់បាន។ វា​ជា​ធនធាន​វេជ្ជសាស្ត្រសំខាន់​ក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ថ្មី​នេះ។ វា​នឹងជួយសង្គ្រោះ​ជីវិត​រាប់​មិនអស់​ និង​ជួយ​ឲ្យសេដ្ឋកិច្ច​ដំណើរ​ការ​ឡើង​វិញ»។

សហរដ្ឋ​អាមេរិក ចិន ​និង​ចក្រភពអង់គ្លេស គឺ​ជា​ប្រទេស​នាំមុខ​ក្នុង​ការ​ប្រកួត​ជាសាកល ​ដើម្បី​ផលិត​វ៉ាក់សាំង​បង្កា​ជំងឺ​កូវីដ​១៩។ ប្រទេស​ចិន​ថ្មី​ៗនេះ​បាន​បញ្ចប់ការសាកស្បង​ផលិត​វ៉ាក់សាំងចំនួនពីរ។ មួយ​គឺ​ប្រើ​វីរុសគ្មាន​ជីវិត​ ដើម្បី​បង្រៀនប្រព័ន្ធការពាររាងកាយ​ឲ្យប្រយុទ្ធនឹង​វីរុស​ដែលមានជីវិត ហើយ​មួយ​ទៀតគឺ​វ៉ាក់សាំង mRNA ដែល​មាន​បច្ចេកវិទ្យា​ខ្ពស់​ដែលស្ថិតក្នុង​ដំណាក់​កាលសាកល្បងទីបី។ យោងតាម​សារព័ត៌មាន​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ចិន ទីក្រុង​ប៉េកាំង​បាន​ផ្តល់វ៉ាក់សាំង​ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​ការពិសោធន៍នេះទៅក្រុមមនុស្ស​ ដែលរងគ្រោះខ្លាំង តាំងពី​ខែកក្កដា។

ប្រទេស​នានា​ ដូចជា​ឥណ្ឌូណេស៊ី​និង​ហ្វីលីពីន ដែល​ខ្វះសមត្ថភាព​អភិវឌ្ឍ​ ឬ​ផលិត​វ៉ាក់សាំង​ខ្លួន​ឯង​ក្នុង​ចំនួន​ច្រើន កំពុង​ដាក់​ក្តីសង្ឃឹម​លើ​បរទេស។ ប៉ុន្តែ​ រដ្ឋាភិបាល​សហរដ្ឋ​អាមេរិកសហភាព​អឺរ៉ុប ជប៉ុន និង​ចក្រភព​អង់គ្លេស បាន​កក់​វ៉ាក់សាំង​រាប់សិបលាន​ដូសពី​ក្រុ​ម​ហ៊ុន​ឱសថធំៗទុកជាមុន។​ លោក Alex Azar រដ្ឋមន្រ្តី​ក្រសួង​សុខាភិបាល​សហរដ្ឋអាមេរិក បាន​និយាយ​ថា ​រដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន​នឹងអាច​ចែក​រំលែក​វ៉ាក់សាំង​របស់​ខ្លួន​ បន្ទាប់​ពីតម្រូវការ​វ៉ាក់សាំង​ក្នុង​ប្រទេស​បានទទួល​បានគ្រប់គ្រាន់​ប៉ុណ្ណោះ។​

លោក Poling បាន​ប្រាប់ VOA​ថា៖ «ពួកគេ​ត្រូវ​តែ​រង់ចាំ​តាម​លេខរៀង​ បើសិន​ជាពួកគេ​ចង់​ទិញ​វ៉ាក់សាំង​ទាំង​នេះ​ មាន​ន័យ​ថា ​ពួកគេ​គ្មាន​ជម្រើស​ណា​ផ្សេង​ក្រៅ​ពីប្រទេស​ចិន​ និង​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​នោះ​ទេ»។

រូបឯកសារ៖ ស្ត្រីម្នាក់កំពុងឈរគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធសពសមាជិកគ្រួសារដែលបានស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ នៅផ្នូរកប់សពមួយកន្លែងក្នុងទីក្រុងហ្សាការតា ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០។

វ៉ាក់សាំង​គឺជា​អាទិភាព

បន្ទាប់​ពី​ករណីឆ្លងជំងឺកូវីដ​១៩បាន​កើនឡើង​ខ្លាំង​នៅប្រទេស​ចិន និងបានរីករាលដាល​ទៅបរទេស​កាលពី​ដើម​ឆ្នាំ ២០២០ រដ្ឋាភិបាល​ទីក្រុងប៉េកាំង​ទីបំផុត​អាច​ទប់ស្កាត់​ការ​ផ្ទុះ​នេះ ​ក្នុងព្រំដែន​របស់​ខ្លួន​តាមរយៈ​ការ​បិទ​ដំណើរ​ការទីក្រុង​តឹងរ៉ឹង និង​ការ​ធ្វើ​តេស្ត​ទ្រង់ទ្រាយធំ។ បច្ចុប្បន្ន​ប្រទេស​ចិន​បាន​ស្នើ​ចែក​វ៉ាក់សាំង​ជាមួយ​នឹង​ប្រទេស​ផ្សេង​ទៀត​ បើសិនជា​ខ្លួន​អាច​ផលិត​វ៉ាក់សាំង​ដែល​មាន​ប្រសិទ្ធិភាព​មួយ។​

ទោះ​បីជាមាន​ជំងឺ​រាតត្បាត​ក៏ដោយ ឥរិយាបទគឃ្លើនរបស់ចិន​ចំពោះបញ្ហា​សមុទ្រ​ចិន​ខាងត្បូង​បាន​បង្កឲ្យមានការរអ៊ូរទាំ​ពីសហរដ្ឋ​អាមេរិក និងប្រទេសពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត។ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​លោក Mike Pompeo បាន​ប្រកាស​ កាលពី​ខែកក្កដា​ថា ការកេង​ប្រវ័ញ្ចលើ​ធនធានក្នុង​តំបន់មានជម្លោះពីភាគី​ចិន គឺ​ខុស​ច្បាប់។ កាលពី​ខែ​សីហា គណៈ​ប្រតិភូ​អូស្ត្រាលី​បាន​ប្រើ​ពាក្យ​ដូច​គ្នានឹង​សេចក្តី​ប្រកាស​ផ្លូវការរបស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ។​

បណ្តា​ប្រទេស​ក្នុង​អាស៊ាន​បាន​អនុវត្ត​ជំហ​តឹងរ៉ឹង​ជាងមុន ​កាលពី​ដើមឆ្នាំ​នេះ។ ប្រទេស​ឥណ្ឌូណេស៊ី​បាន​ធ្វើការ​លើក​កម្ពស់​ក្រម​សីលធម៌​សមុទ្រ​ចិន​ខាងត្បូង​រវាង​ប្រទេស​ចិន​និង​បណ្តាប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន ដែលមាន​គោល​បំណងគ្រប់គ្រងទៅលើ​សកម្មភាព​ទាក់ទង​នឹងបញ្ហា​សមុទ្រ​ចិន​ខាងត្បូង។ ប្រទេស​វៀតណាម​ដែល​ជា​ប្រធាន​អាស៊ាន​ក្នុង​ឆ្នាំ​នេះ បាន​រិះគន់​ជា​សាធារណៈ​លើ​ការប្រយុទ្ធគ្នា​របស់​កងទ័ព​ជើងទឹក​ជា​មួយ​កងកម្លាំង​ចិន​ក្នុង​តំបន់​។​

លោក Poling បាន​និយាយ​ថា​ នោះ​ជា​ហេតុ​ផល​ដែល​លោក​មិន​រំពឹង​ថា ​ប្រទេស​វៀតណាម​នឹង​ទទួល​បាន​វ៉ាក់សាំង​មុន​ប្រទេស​ឯទៀត​នោះទេ។

លោក​បាន​និយាយ​ថា៖ «វៀតណាម​គឺ​ជា​ប្រទេស​ដំបូង​គេ​ដែល​បាន​បញ្ជាទិញវ៉ាក់ស៊ាំង​មួយ​ចំនួន​ធំ​ពី​រុស្ស៊ី​ ទុក​ជាមុន​ដែលការណ៍​នេះ​បង្ហាញ​ថា រដ្ឋាភិបាល​ក្រុង​ហាណូយមិន​ពឹងផ្អែកលើ​រដ្ឋាភិបាល​ក្រុងប៉េកាំង​ទេ»។

ប្រទេស​ក្នុង​តំបន់​អាស៊ាន​ពីមុនសង្ឃឹម​ថា ​ប្រទេស​ឥណ្ឌូណេស៊ី​នឹង​ទទួល​តួនាទី​ជា​អ្នក​ដឹកនាំ​ក្នុង​ការ​ចរចា​ជាមួយ​នឹង​ចិន​ លើ​ជម្លោះ​សមុទ្រ​ចិន​ខាងត្បូង។ ប៉ុន្តែ​នៅពេល​ដែល​ការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩​បាន​កើនឡើង​យ៉ាង​ខ្លាំង​ក្នុងប្រទេស​នោះ បញ្ហា​នយោបាយ​ភូមិសាស្ត្រ​ហាក់​ដូចជា​ត្រូវ​បាន​ទុក​មួយ​ឡែក​សិន។

អ្នក​ស្រី Shiskha Prabawaningtyas នាយិកាមហាវិទ្យាល័យ Paramadina ផ្នែកការទូត ក្នុង​ទីក្រុង​ហ្សាការតា​ បាននិយាយ​ថា៖ «ការ​ស្វែង​រក​វ៉ាក់សាំង​ដែល​មាន​ប្រសិទ្ធិភាព​បាន​ក្លាយជា​អាទិភាព»។

អ្នក​ស្រីបាន​បន្ថែម​ថា ទាំង​សារព័ត៌មាន​ឥណ្ឌូណេស៊ី​និង​សាធារណជន​ហាក់ដូចជាបង្ហាញ​ភាព​វិជ្ជមាន​ជាង​មុន ចំពោះ​លទ្ធផល​វ៉ាក់សាំងរបស់ចិន។​

អ្នក​ស្រី​បាន​ប្រាប់ VOA ថា៖ «​សំណួរដែលគេតែងតែសួរនៅក្នុងសារព័ត៌មាន និងបណ្តាញសង្គម គឺពេលណាវ៉ាក់សាំង​របស់​ចិនរួចរាល់​អាច​ប្រើ​ប្រាស់​បាន»។​

ប្រទេស​មីយ៉ាន់ម៉ា ដែល​ត្រូវបាន​សន្យា​ថា ​នឹង​ទទួល​បាន​វ៉ាក់សាំង​មុនគេ​នោះ នឹង​ធ្វើការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ​ក្នុង​ខែវិច្ឆិកា។

លោក Khin Zaw Win ​នាយក​វិទ្យាស្ថាន​ស្រាវជ្រាវ Tampadipa នៅទីក្រុង​រ៉ង់ហ្គូន​ បាន​និយាយ​ថា៖ «អ្នក​ស្រី អង់សាន ស៊ូជី​ និង​គណៈបក្ស​របស់​អ្នកស្រី មាន​ទំនាក់ទំនង​កក់ក្តៅ​ជាមួយ​នឹង​រដ្ឋាភិបាល​ចិន​ ហើយ​ប្រទេស​ចិនចង់​ឲ្យ​ពួកគេ​ឈ្នះ​ឆ្នោត​ម្តងទៀត»។​

លោក​បាន​បន្ថែម​ថា​ គម្រោង​ហេដ្ឋរចនា​សម្ព័ន្ធ​ធំៗ​មួយ​ចំនួន​ ត្រូវបាន​ព្រមព្រៀង​រួចរាល់​រវាង​ទីក្រុង​ប៉េកាំង​និង​ទីក្រុង​រ៉ង់ហ្គូន រួម​មានច្រក​របៀង​សេដ្ឋ​កិច្ច​ចិន​និង​មីយ៉ាន់ម៉ា (China-Myanmar Economic Corrido)។ លោក​និយាយ​ថា៖ «វ៉ាក់សាំង​ដែល​ជោគជ័យ ​នឹង​ជួយ​ពង្រឹង​កិច្ចសហប្រតិបត្តិនេះ​បន្ថែម​ទៀត»។

ប៉ុន្តែ​លោកព្រមាន​ថា ក្នុងសម្រាប់ប្រជាជន​ភាគ​ច្រើន «មិនទុកចិត្តទាល់តែសោះ ទៅលើ​ទាំងវ៉ាក់សាំង​និងគោល​បំណង​របស់ចិន»។ លោក​ក៏បាន​និយាយ​ថា​ លោក​រំពឹង​ថា ​មីយ៉ាន់ម៉ា​នឹង​ពង្រីក​ទំនាក់ទំនង​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​ខ្លួន​បន្ថែម​ទៀត​ជាមួយ​ចិន បើសិន​ជា​ទីក្រុង​រ៉ង់ហ្គូន​ទទួល​បាន​វ៉ាក់សាំង​ពីប្រទេស​ចិន​មុនគេ។

លោក Huang Yanzhong អ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់ផ្នែកសុខភាពសាកលនៃក្រុមប្រឹក្សាទំនាក់ទំនងបរទេស បានសាទរកាយវិការរបស់ប្រទេសចិនដែលបានសន្យាផ្តល់វ៉ាក់សាំងឲ្យប្រទេសផ្សេងទៀត តែបានព្រមានអំពីសេណារីយ៉ូដែលអាចនឹងកើតមាន ប្រសិនបើវ៉ាក់សាំងនោះគ្មានប្រសិទ្ធភាព។

លោក Huang បានប្រាប់ VOA ថា៖ «វាក៏មានហានិភ័យដែរ។ ប្រទេសចិនមិនអាចគ្រប់គ្រងសារព័ត៌មាននៅក្នុងប្រទេសទាំងនោះបានទេ។ ដូច្នេះបើសិនជាវ៉ាក់សាំងមិនមានប្រសិទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ ឬមានប្រតិកម្មមិនល្អ នោះយុទ្ធនាការវ៉ាក់សាំងសាធារណៈនេះនឹងមានផលប៉ះពាល់ដល់កេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ប្រទេសចិនក្នុងសាកលលោក»៕​

ប្រែសម្រួល​ដោយ ទុំ ម្លិះ