នៅពេលថ្ងៃរៀបលិចកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៤ ខែមិថុនា មនុស្សរាប់ពាន់នាក់បានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅជុំវិញបរិវេណរដ្ឋសភា ហើយស្រែកថា «លោកPrayuth ចុះចេញទៅ!» ដោយសំដៅទៅលើនាយករដ្ឋមន្រ្តីលោក Prayuth Chan-O-Cha ជាអតីតមេដឹកនាំយោធាមិនមានប្រជាប្រិយភាពមួយរូប ដែលបានចូលកាន់អំណាចកាលពីឆ្នាំ ២០១៤ ដោយមានការគាំទ្រពីក្រោយដោយព្រះបិតារបស់ព្រះមហាក្សត្រនាពេលបច្ចុប្បន្ន។
បាតុករនៅក្នុងបាតុកម្មលើកទីពីរនេះបានបិទផ្លូវប្រសព្វមួយកន្លែងនៅទីប្រជុំជនក្នុងទីក្រុងបាងកក ស្របពេលប៉ូលិសបានឈរមើល។ បាតុកម្មនានាត្រូវបានធ្វើឡើង ខណៈប្រទេសថៃកំពុងប្រឈមមុខនឹងការកើនឡើងវិញនូវករណីឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ ដែលមានករណីស្លាប់ច្រើនបំផុតមកទល់ពេលនេះ។
នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ថៃមានករណីឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ ចំនួនជាង ២២៨.៥៣០ និងករណីស្លាប់ចំនួន ១.៧៤០។ នេះបើយោងតាមទិន្នន័យពីសាកលវិទ្យាល័យ Johns Hopkins នៅសហរដ្ឋអាមេរិក។ បាតុករក៏បានបង្ហាញភាពមិនពេញចិត្តចំពោះការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋាភិបាលលើការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩ ការចែកចាយវ៉ាក់សាំង ក៏ដូចជាការព្រួយបារម្ភពីសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេស ដែលបានរួមតូចប្រមាណ ៦,១ ភាគរយកាលពីឆ្នាំ២០២០ផងដែរ។ យ៉ាងណាក្តី មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិព្យាករណ៍ថា សេដ្ឋកិច្ចថៃ ដែលបានរងការប៉ះពាល់ខ្លាំងដោយសារការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩ នឹងទទួលបានកំណើន ២,៦ភាគរយវិញនៅឆ្នាំនេះ។
បាតុកម្មនានាត្រូវបានដឹកនាំដោយក្រុមមួយឈ្មោះថា Ratsadon ដែលមានន័យថា «ចលនាប្រជាជន»។ បាតុកម្មនៅតាមដងផ្លូវកាលពីគ្រាមុនបានស្ងប់ស្ងាត់ទៅវិញ ដោយផ្នែក ពីព្រោះតែការប្រេះស្រាំនៅក្នុងជួរថ្នាក់ដឹកនាំ បញ្ហាផ្លូវច្បាប់ និងការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩។
ខណៈដែលមិនបានចុះបញ្ជីជាគណបក្សនយោបាយ ចលនា Ratsadon នេះបានយកឈ្មោះតាមក្រុមមួយឈ្មោះថា Khana Ratsadon ដែលប្រែថា «គណបក្សរបស់ប្រជាជន»។ ក្រុម Khana Ratsadon នេះបានធ្វើរដ្ឋប្រហារមិនមានការបង្ហូរឈាមមួយ ប្រឆាំងនឹងស្ថាប័នព្រះមហាក្សត្រ កាលពីពេលព្រឹកព្រហាមថ្ងៃទី២៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៣២។
ក្រុមអ្នករៀបចំបាតុកម្មចង់បង្ហាញថា ចលនាដឹកនាំដោយយុវជនដើម្បីកំណែទម្រង់នយោបាយគឺមិនទាន់ចប់នោះទេ ទោះបីជាមានបទចោទប្រកាន់ជាច្រើនប្រឆាំងនឹងមេដឹកនាំបាតុកម្មសំខាន់ៗមួយចំនួន រួមមានបទចោទប្រកាន់ពីការបរិហារកេរ្តិ៍ស្ថាប័នរាជវង្សដ៏មានអំណាចជាដើម។
លោក Pasarawalee Thanakitwibulpol ដែលមានឈ្មោះហៅក្រៅថា Mind បានថ្លែងប្រាប់ VOAថា៖ «[បាតុកម្ម]កាលពីឆ្នាំមុនគឺដើម្បីធ្វើឲ្យមានសំឡេងផុសចេញពីភាពស្ងប់ស្ងាត់ ដោយលាតត្រដាងនូវបញ្ហាដែលមិនធ្លាប់ត្រូវបានយកមកនិយាយកាលពីមុន»។
មេដឹកនាំបាតុករថៃ លោក Parit Chiwarak ហៅ Penguin (ពាក់ម្កុដ) លើកម្រាមដៃបីឡើង ក្នុងអំឡុងពេលធ្វើបាតុកម្មដើម្បីប្រារព្ធខួបទី៨៩ នៃការបញ្ចប់ការគ្រប់គ្រងផ្តាច់ការពីស្ថាប័នរាជវង្សនៅថៃ ទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ ថ្ងៃទី២៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១។
លោកបានបន្តថា៖ «[បាតុកម្ម]ឆ្នាំនេះគឺដើម្បីលាតត្រដាងពីបញ្ហានានា ដោយបន្ថែមនូវការពិត និងសេចក្តីលម្អិត។ បន្ទាប់ពីនេះ ការផ្លាស់ប្តូរពិតប្រាកដនឹងមានលទ្ធភាពសម្រេចបានប្រសើរជាងមុន។ កំសួលនៃចលនាបាតុកម្មនៅតែមាន.... ប្រជាជនទ្រាំលែងបានទៀតហើយ»។
បទចោទប្រកាន់ក្រោមមាត្រាទី១១២ ក្រោមច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌនៅថៃ មានស្ថានទម្ងន់ទោសជាប់ពន្ធនាគាររហូតដល់ ១៥ឆ្នាំ ប្រសិនរកឃើញថា មានទោសពីបទប្រមាថ បរិហារកេរ្តិ៍ ឬគំរាមកំហែងដល់ស្ថាប័នរាជវង្សដែលជាស្ថាប័នកំពូលរបស់ថៃ។
ចលនាបាតុកម្មបានលេចឡើងកាលពីខែសីហាឆ្នាំមុន ដោយធ្វើឲ្យរង្គោះរង្គើប្រទេសថៃអស់រយៈពេលជាច្រើនខែ ដោយមានការវាយប្រហារដោយផ្ទាល់ និងមិនធ្លាប់មានពីមុនមក ទៅលើទ្រព្យសម្បត្តិ និងអំណាចនយោបាយរបស់ព្រះបាទ Maha Vajiralongkorn និងទាមទារឲ្យមានការដាក់កំហិតលើអំណាចរបស់ស្ថាប័នព្រះមហាក្សត្រទៀតផង។ បាតុករដែលរួមមានទាំងអ្នកដែលរងការចោទប្រកាន់មួយចំនួនក្រោមច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌបានវិលត្រឡប់មកធ្វើបាតុកម្មតទល់នឹងស្ថាប័នរាជវង្សនិងរដ្ឋសភាឡើងវិញ ដើម្បីជំរុញឲ្យមានការអនុម័តច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី ដើម្បី«កែប្រែស្ថាប័នព្រះមហាក្សត្រ»។
ក្រុមបាតុករទទួលបានការគាំទ្រពីបណ្តាញសង្គម និងពីក្រុមមនុស្សជំនាន់ «Gen Z» ដែលភាគច្រើនបានកើតកាលពីប្រមាណ ២៥ ឆ្នាំមុន។ ពួកគេនិយាយថា សម្ព័ន្ធភាពរវាងស្ថាប័នរាជវង្ស ដែលមនុស្សមួយចំនួនបានប៉ាន់ស្មានថា មានទ្រព្យសម្បត្តិស្តុកស្តម្ភបំផុតនៅលើពិភពលោក ជាមួយនឹងទ្រព្យឯកជនចំនួនប្រមាណពី ៣០ ទៅ ៦០ ពាន់លានដុល្លារ និងក្រុមយោធា បានប្រែផ្លាស់ប្រទេសថៃទៅជាសង្គមវិសមភាពជាងគេបំផុតមួយ ជាទីដែលសេដ្ឋី អ្នកបក្ខពួកនិយមនៅក្នុងស្ថាប័នរាជវង្ស និងយោធាក្តោបក្តាប់មួយផ្នែកធំនៃសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។
នៅពេលថ្លែងទៅកាន់ក្រុមបាតុករ លោក Jatuporn Prompan មេដឹកនាំចលនាបាតុកម្មអាវក្រហមគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ បានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំមិនធ្លាប់ដែលឃើញ រដ្ឋាភិបាលដែលល្ងង់ខ្លៅ និងឃោរឃៅដូចរដ្ឋាភិបាលមួយនេះទេនៅក្នុងជីវិតខ្ញុំ។ របបដឹកនាំរបស់លោក Prayuth នឹងមិនបញ្ចប់ទេនៅថ្ងៃនេះ ប៉ុន្តែនឹងបញ្ចប់នៅក្នុងរយៈពេលបីខែខាងមុខ»។ បាតុករអាវក្រហម ដែលភាគច្រើនជាអ្នកធ្វើការរកបានចំណូលទាបនៅទីក្រុង ឬពលរដ្ឋរស់នៅជនបទ បានធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលកាលពីឆ្នាំ ២០១០។
លោកបាននិយាយថា៖ «បងប្អូនទាំងអស់គ្នា សូមសន្យានឹងខ្ញុំថា បងប្អូននឹងចេញមកចូលរួមជារៀងរាល់ថ្ងៃសៅរ៍។ ប្រសិនបើបងប្អូននៅសំងំនៅផ្ទះ បងប្អូននឹងក្លាយជាទាសកររបស់ពួកគេជារៀងរហូត»។
ទោះបីជាមិនទទួលបានប្រជាប្រិយភាពពីប្រជាជនក៏ដោយ ក៏លោក Prayuth នៅតែក្តោបក្តាប់អំណាចដោយមានការគាំទ្រពីស្ថាប័នព្រះមហាក្សត្រ។
លោក Prayuth ក៏មានការគាំទ្រពីក្រោយដោយព្រឹទ្ធសភា ដែលលោកបានតែងតាំងក្រោមច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលបានចងក្រងឡើងដោយយោធាផងដែរ ហើយនាពេលថ្មីៗនេះ លោកកំពុងតែរៀបចំផែនការនយោបាយសំខាន់ៗសម្រាប់ការឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតឡើងវិញ នៅពេលដែលករណីឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ថមថយ។
លោក Prayuth នៅតែប្រកាន់ជំហរថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនៅតែអាចដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយដែលកំពុងរងការប្រេះស្រាំយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងប្រទេសបាន និងបានប្តេជ្ញាថា នឹងបើកវិស័យទេសចរណ៍ដ៏ចម្បងរបស់ថៃឲ្យបានពេញលេញវិញនៅដើមខែតុលា មិនថាការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩មានស្ថានភាពយ៉ាងដូចម្តេចនោះទេ។
ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍និយាយថា ចលនាបាតុកម្មមិនគួរត្រូវបានមើលស្រាលនោះទេ។
លោក Matt Wheeler អ្នកវិភាគជាន់ខ្ពស់ប្រចាំតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍នៃអង្គការដោះស្រាយវិបត្តិអន្តរជាតិ (International Crisis Group) បាននិយាយថា៖ «មនុស្សទូទៅមិនគួរភ្លេចពីការណ៍ដែលចលនាបាតុកម្មបានផ្លាស់ប្តូរប្រទេសថៃនោះទេ»។
លោកបានបន្តថា៖ «ចលនានេះបានបង្ហាញថា យុវជនវ័យក្មេងជាកម្លាំងវិវត្តទៅមុខដ៏ខ្លាំងក្លា ជាកម្លាំងដែលបានផ្តល់ឲ្យពលរដ្ឋថៃរាប់ពាន់នាក់នូវស្មារតីសាមគ្គីភាព និងប្រសិទ្ធភាពផ្នែកនយោបាយ ដែលប្រហែលជាថមថយ ប៉ុន្តែមិនអាចបាត់បង់បានទេ ហើយកំពុងតែបំបាត់ចោលនូវគំនិតចាស់គំរិលជុំវិញការមិនឲ្យនិយាយពីតួនាទីរបស់ស្ថាប័នព្រះមហាក្សត្រនៅក្នុងឆាកនយោបាយ និងសង្គម»៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក ណឹម សុភ័ក្រ្តបញ្ញា