វ៉ាស៊ីនតោន៖ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលបានលើកឡើងនូវសំណើបង្កើតគណៈកម្មការស្វែងរកការពិតមួយ ដើម្បីចូលរួមចំណែកបន្ធូរបន្ថយវិបត្តិនយោបាយក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
នេះជាសំណើដ៏មានមហិច្ឆតាមួយដែលអង្គការសង្គមស៊ីវិលមើលឃើញការមិនដើរទៅមុខ ឬ ថយក្រោយក្នុងពេលដែលអ្នកនយោបាយមកពីគណបក្សឈ្នះឆ្នោតទាំងពីរបានប្រកាន់ជំហររឹងត្អឹងរៀងៗខ្លួន ហើយមិនអាចទំលុះទម្លាយភាពទាល់ច្រកបាន បន្ទាប់ពីបានជួបប្រជុំគ្នាផ្ទួនៗចំនួនពីរដងកាលពីដើមសប្តាហ៍មុន។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលដឹកនាំដោយលោកសម រង្ស៊ីនិងលោកកឹម សុខានៅតែទាមទារឱ្យបង្កើតគណៈកម្មការឯករាជ្យមួយដើម្បីស៊ើបអង្កេតលើភាពមិនប្រក្រតីក្នុងពេលបោះឆ្នោតកន្លងមកជាលក្ខខណ្ឌក្នុងការទទួលស្គាល់លទ្ធផលឆ្នោតប៉ុន្តែគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាយល់ថាវាហួសពេលហើយ។
លោកហង្ស ពុទ្ធា នាយកប្រតិបត្តិនៃគណៈកម្មាធិការអព្យាក្រិត្យនិងយុត្តិធម៌ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងត្រឹមត្រូវនៅកម្ពុជាហៅកាត់ថានិកហ្វិកបានបញ្ជាក់ថា៖
«ខ្ញុំថាប្រសិនបើបង្កើតមិនបាននូវគណៈកម្មការឯករាជ្យដែលមានការចូលរួមរបស់គណបក្សនយោបាយ មិនអាចទៅរួចដោយសារបញ្ហាក្រៅច្បាប់។នេះបើតាមការបកស្រាយរបស់គ.ជ.បសង្គមស៊ីវិលក៏អាចបង្កើតឡើងនូវគណៈកម្មការស្វែងរកការពិតមួយដែរមិនបាច់ជាផ្លូវការអ្វីទេប៉ុន្តែបញ្ហាសំខាន់យើងធ្វើការងារបច្ចេកទេសតាមបែបកណ្តាលមិនលម្អៀងទៅរកគណបក្សណាមួយប៉ុន្តែក៏នៅតែត្រូវការការសហការរបស់គណៈកម្មការជាតិរៀបចំ ការបោះឆ្នោត»។
អ្វីដែលជាកិច្ចសហការដែលក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលចង់បាននោះ គឺការទទួលបាននូវសិទ្ធិពិនិត្យមើលទម្រង់១១០២ ដែលបញ្ជាក់លទ្ធផលឆ្នោត ហើយរក្សាទុកនៅក្នុងកញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក» ទម្រង់១១០៨ ដែលជាតារាងបញ្ជាក់លទ្ធផលឆ្នោតភ្លាមៗនៅក្នុងការិយាល័យនិងចុងក្រោយគឺគល់បញ្ចីលិខិតបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណដែលបម្រើឱ្យការបោះឆ្នោត។
ឯកសារទាំងនេះត្រូវបានអ្នកបច្ចេកទេសចង់បានជាចាំបាច់ដើម្បីជួយដល់ការស៊ើបអង្កេតរបស់គេឱ្យបានជោគជ័យ។
បើយោងតាមលោក ហង្ស ពុទ្ធាទំហំការងាររបស់គណៈកម្មការនេះគឺមិនធ្វើនៅទូទាំងប្រទេសប៉ុន្តែគឺទៅលើតែតំបន់ណាដែលមានបញ្ហាកើតឡើង។ បញ្ហាដែលបានរាយការណ៍កន្លងមកនោះ មានការបាត់ឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត អ្នកបោះឆ្នោតមានឈ្មោះស្ទួន ទឹកខ្មៅអាចលាងជម្រះបានដែលបង្កលទ្ធភាពឱ្យមនុស្សដដែលបោះឆ្នោតបានច្រើនដង តួលេខខុសគ្នារវាងតួលេខដែលគណបក្សនយោបាយទទួលបានពីស្ថានីយ៍បោះឆ្នោតនិងតួរលេខផ្លូវការរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត។
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនទទួលបានអាសនៈចំនួន៦៨ ហើយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទទួលបាន៥៥អាសនៈ។ នេះបើតាមការប្រកាសរបស់គ.ជ.ប។ ប៉ុន្តែគណបក្សប្រឆាំងនិយាយថាខ្លួនទទួលបានរហូតដល់៦៣អាសនៈ។
គណបក្សសង្រ្គោះជាតិបានសម្តែងការគាំទ្រចំពោះគំនិតនេះហើយបង្ហាញជំហរនៅក្នុងការសហការយ៉ាងល្អដល់គណៈកម្មការនេះនៅ ពេលណាដែលត្រូវបានបង្កើតឡើង។ បើទោះបីជាលទ្ធផលនឹងមិនបាននាំឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរចំនួនអាសនៈរបស់ខ្លួននៅក្នុងសភាជាតិក៏ដោយ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោកកឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្ស។
លោកកឹម សុខាបានបញ្ជាក់បន្ថែមថា៖
«នេះជាជ័យជម្នះខាងសីលធម៌ប្រសិនណាក្រុមអង្គការស្វែងរកការពិតហ្នឹងគណៈកម្មការស្វែងរកការពិតដែលសុទ្ធតែជាអ្នកជំនាញខាងការបោះឆ្នោតនៅក្នុងប្រទេសនានាក្នុងតំបន់ហើយក៏រកឃើញថាគណបក្សប្រជាជនចាញ់ឆ្នោតទេបន្លំទេមិនប្រក្រតីទេហើយគ.ជ.បធ្វើការមិនត្រឹមត្រូវទេបើគេរកឃើញប៉ុណ្ណឹងទោះបីជាមិនបានប្តូរតួរលេខក៏គណបក្សប្រជាជនដែលឈ្នះហ្នឹងអន្តរជាតិគេមិនទទួលស្គាល់ជ័យជម្នះដែរហ្នឹងហើយជាជ័យជម្នះរបស់យើង»។
សម្រាប់គណបក្សប្រឆាំងក្នុងអណត្តិទី ៥នេះស្ថានការណ៍មានលក្ខណៈផុយស្រួយជាងពេលណាៗទាំងអស់។ នេះបើតាមអ្នកវិភាគបានបញ្ជាក់ឱ្យដឹង។ គណបក្សនេះត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ដល់អ្នកបោះឆ្នោតរបស់ពួកគេដែលមានក្រុមយុវជនវ័យក្មេង និងពលរដ្ឋដែលចង់បានមេដឹកនាំថ្មី។ យុវជនខ្លះបានឃើញមេដឹកនាំដដែលៗនេះតាំងពីពេលពួកគេកើតមកនិងធំដឹងក្តីឡើង។ ការគិតគូរណាមួយដែលភ្លេចការទាមទាររបស់អ្នកគាំទ្រអាចនឹងជំរុញលទ្ធភាពដែលគណបក្សនេះអាចនឹងឈ្នះភូកទឹកភ្លូកដីនៅអណត្តិក្រោយមកជួបវាសនាអាក្រក់ដូចជាគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចនិងគណបក្សលោកតាសឺនសានក្នុងពេលកន្លងមក។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ឧបសគ្គទីមួយដែលគណៈកម្មការឯករាជ្យដែលស្នើឡើងដោយក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលនេះអាចនឹងជួបប្រទះគឺការសហការជាមួយនឹងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតដែលនៅតែប្រកាន់ជំហរតាមផ្លូវច្បាប់និងការប្រកាសថាបានអនុវត្តយ៉ាងត្រឹមត្រូវក្នុងអំឡុងពេលនៃការបោះឆ្នោតកាលពីខែកក្កដានេះ។
លោកទេព នីថា អគ្គលេខាធិការគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបញ្ជាក់ថា៖
«គ.ជ.បបង្កើតឡើងដោយច្បាប់ភារៈកិច្ចអនុវត្តតាមច្បាប់នៅពេលណាដែលយើងធ្វើអ្វីអត់មានច្បាប់វាខុសច្បាប់។ ឧទាហរណ៍ថាករណីមានបញ្ហាក្នុងការបោះឆ្នោតហើយគេប្តឹងដោះស្រាយបញ្ហាចុងក្រោយទៅក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញហើយដល់ទៅស្រាវជ្រាវអ្វីបន្ថែមទៀតច្បាប់អត់មាននិយាយក៏ប៉ុន្តែប្រសិនបើគេសិក្សាពីបញ្ហាខ្វះខាតដើម្បីកែលម្អការបោះឆ្នោតក្នុងពេលខាងមុខទៀតនេះជាការងារមួយដែលគណៈកម្មការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតគ្រប់ប្រទេសគេធ្វើអញ្ចឹង។ ដល់ធ្វើអ្វីបកក្រោយវិញអញ្ចឹងគឺច្បាប់អត់មាននិយាយទេគឺគ.ជ.បប្រហែលជាមិនមានសមត្ថភាពនឹងធ្វើការហ្នឹងទេ»។
ប៉ុន្តែគណបក្សប្រជាជនហាក់ដូចជាបណ្តោយទៅតាមចរន្តដែលកើតមានឡើងដោយផ្នែកលើផ្នែកច្បាប់ដែលមានក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកជាម យៀប សមាជិកជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានទុកការសម្រេចចិត្តនេះដល់ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្ស។
«ខ្ញុំសូមជម្រាបថាស៊ីសងទៅលើការពិចារណារបស់ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់យើងខ្ញុំទេពីព្រោះយើងបើកចំហរក្នុងការពិភាក្សាក្នុងការចរចាគ្រប់បែបយ៉ាង»។
ការស៊ើបអង្កេតដោយគណៈកម្មការស្វែងរកការពិតនេះនឹងមិនអាចកែប្រែតួរលេខផ្លូវការដែលគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបានប្រកាសទេប៉ុន្តែវាជាយន្តការមួយឱ្យដឹងថាតើការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០១៣នេះមានប្រឡាក់ប្រឡូសទៅដោយរឿងអាស្រូវអ្វីខ្លះហើយរកវិធីដើម្បីកែលម្អបញ្ហានោះ។
លោកហង្ស ពុទ្ធាបានបញ្ជាក់ពីផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានដែលអាចនឹងកើតមានឡើងទៅដល់ភាគីណាដែលមិនទទួលយកនូវអ្វីដែលជាយន្តការនៃការស្វែងរកការពិតនេះ។
«យើងចង់បង្កើតគណៈកម្មការស្វែងរកការពិតមួយអញ្ចឹងប្រសិនបើភាគីណាមួយគណបក្សណាមួយឬក៏គ.ជ.បខ្លាចការពិតបានន័យថាខ្លួនមានភាពមិនស្មោះត្រង់ក្នុងការចូលរួមក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោតនេះហើយ»។
កាលពីល្ងាចថ្ងៃសុក្រតំណាងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនបានជួបជាមួយនឹងលោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រី ក្រសួងមហាផ្ទៃនិងជាសមាជិកជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ យោងតាមលទ្ធផលក្រៅផ្លូវការពីប្រភពដែលស្និទ្ធនឹងការប្រជុំនោះបានបញ្ជាក់ថាមានការគាំទ្រចំពោះគំនិតនោះព្រោះមានទិសដៅស្របគ្នាជាមួយនឹងអ្វីដែលគណបក្សទាំងពីរបានយល់ស្របគ្នានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនៅវិមានរដ្ឋសភាជាតិកាលពីថ្ងៃច័ន្ទទី ១៦ដែលថានឹងដោះស្រាយកែទម្រង់គ.ជ.ប៕
នេះជាសំណើដ៏មានមហិច្ឆតាមួយដែលអង្គការសង្គមស៊ីវិលមើលឃើញការមិនដើរទៅមុខ ឬ ថយក្រោយក្នុងពេលដែលអ្នកនយោបាយមកពីគណបក្សឈ្នះឆ្នោតទាំងពីរបានប្រកាន់ជំហររឹងត្អឹងរៀងៗខ្លួន ហើយមិនអាចទំលុះទម្លាយភាពទាល់ច្រកបាន បន្ទាប់ពីបានជួបប្រជុំគ្នាផ្ទួនៗចំនួនពីរដងកាលពីដើមសប្តាហ៍មុន។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលដឹកនាំដោយលោកសម រង្ស៊ីនិងលោកកឹម សុខានៅតែទាមទារឱ្យបង្កើតគណៈកម្មការឯករាជ្យមួយដើម្បីស៊ើបអង្កេតលើភាពមិនប្រក្រតីក្នុងពេលបោះឆ្នោតកន្លងមកជាលក្ខខណ្ឌក្នុងការទទួលស្គាល់លទ្ធផលឆ្នោតប៉ុន្តែគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាយល់ថាវាហួសពេលហើយ។
លោកហង្ស ពុទ្ធា នាយកប្រតិបត្តិនៃគណៈកម្មាធិការអព្យាក្រិត្យនិងយុត្តិធម៌ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងត្រឹមត្រូវនៅកម្ពុជាហៅកាត់ថានិកហ្វិកបានបញ្ជាក់ថា៖
«ខ្ញុំថាប្រសិនបើបង្កើតមិនបាននូវគណៈកម្មការឯករាជ្យដែលមានការចូលរួមរបស់គណបក្សនយោបាយ មិនអាចទៅរួចដោយសារបញ្ហាក្រៅច្បាប់។នេះបើតាមការបកស្រាយរបស់គ.ជ.បសង្គមស៊ីវិលក៏អាចបង្កើតឡើងនូវគណៈកម្មការស្វែងរកការពិតមួយដែរមិនបាច់ជាផ្លូវការអ្វីទេប៉ុន្តែបញ្ហាសំខាន់យើងធ្វើការងារបច្ចេកទេសតាមបែបកណ្តាលមិនលម្អៀងទៅរកគណបក្សណាមួយប៉ុន្តែក៏នៅតែត្រូវការការសហការរបស់គណៈកម្មការជាតិរៀបចំ ការបោះឆ្នោត»។
អ្វីដែលជាកិច្ចសហការដែលក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលចង់បាននោះ គឺការទទួលបាននូវសិទ្ធិពិនិត្យមើលទម្រង់១១០២ ដែលបញ្ជាក់លទ្ធផលឆ្នោត ហើយរក្សាទុកនៅក្នុងកញ្ចប់សុវត្ថិភាព«ក» ទម្រង់១១០៨ ដែលជាតារាងបញ្ជាក់លទ្ធផលឆ្នោតភ្លាមៗនៅក្នុងការិយាល័យនិងចុងក្រោយគឺគល់បញ្ចីលិខិតបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណដែលបម្រើឱ្យការបោះឆ្នោត។
ឯកសារទាំងនេះត្រូវបានអ្នកបច្ចេកទេសចង់បានជាចាំបាច់ដើម្បីជួយដល់ការស៊ើបអង្កេតរបស់គេឱ្យបានជោគជ័យ។
បើយោងតាមលោក ហង្ស ពុទ្ធាទំហំការងាររបស់គណៈកម្មការនេះគឺមិនធ្វើនៅទូទាំងប្រទេសប៉ុន្តែគឺទៅលើតែតំបន់ណាដែលមានបញ្ហាកើតឡើង។ បញ្ហាដែលបានរាយការណ៍កន្លងមកនោះ មានការបាត់ឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត អ្នកបោះឆ្នោតមានឈ្មោះស្ទួន ទឹកខ្មៅអាចលាងជម្រះបានដែលបង្កលទ្ធភាពឱ្យមនុស្សដដែលបោះឆ្នោតបានច្រើនដង តួលេខខុសគ្នារវាងតួលេខដែលគណបក្សនយោបាយទទួលបានពីស្ថានីយ៍បោះឆ្នោតនិងតួរលេខផ្លូវការរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត។
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនទទួលបានអាសនៈចំនួន៦៨ ហើយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទទួលបាន៥៥អាសនៈ។ នេះបើតាមការប្រកាសរបស់គ.ជ.ប។ ប៉ុន្តែគណបក្សប្រឆាំងនិយាយថាខ្លួនទទួលបានរហូតដល់៦៣អាសនៈ។
គណបក្សសង្រ្គោះជាតិបានសម្តែងការគាំទ្រចំពោះគំនិតនេះហើយបង្ហាញជំហរនៅក្នុងការសហការយ៉ាងល្អដល់គណៈកម្មការនេះនៅ ពេលណាដែលត្រូវបានបង្កើតឡើង។ បើទោះបីជាលទ្ធផលនឹងមិនបាននាំឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរចំនួនអាសនៈរបស់ខ្លួននៅក្នុងសភាជាតិក៏ដោយ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោកកឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្ស។
លោកកឹម សុខាបានបញ្ជាក់បន្ថែមថា៖
«នេះជាជ័យជម្នះខាងសីលធម៌ប្រសិនណាក្រុមអង្គការស្វែងរកការពិតហ្នឹងគណៈកម្មការស្វែងរកការពិតដែលសុទ្ធតែជាអ្នកជំនាញខាងការបោះឆ្នោតនៅក្នុងប្រទេសនានាក្នុងតំបន់ហើយក៏រកឃើញថាគណបក្សប្រជាជនចាញ់ឆ្នោតទេបន្លំទេមិនប្រក្រតីទេហើយគ.ជ.បធ្វើការមិនត្រឹមត្រូវទេបើគេរកឃើញប៉ុណ្ណឹងទោះបីជាមិនបានប្តូរតួរលេខក៏គណបក្សប្រជាជនដែលឈ្នះហ្នឹងអន្តរជាតិគេមិនទទួលស្គាល់ជ័យជម្នះដែរហ្នឹងហើយជាជ័យជម្នះរបស់យើង»។
សម្រាប់គណបក្សប្រឆាំងក្នុងអណត្តិទី ៥នេះស្ថានការណ៍មានលក្ខណៈផុយស្រួយជាងពេលណាៗទាំងអស់។ នេះបើតាមអ្នកវិភាគបានបញ្ជាក់ឱ្យដឹង។ គណបក្សនេះត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ដល់អ្នកបោះឆ្នោតរបស់ពួកគេដែលមានក្រុមយុវជនវ័យក្មេង និងពលរដ្ឋដែលចង់បានមេដឹកនាំថ្មី។ យុវជនខ្លះបានឃើញមេដឹកនាំដដែលៗនេះតាំងពីពេលពួកគេកើតមកនិងធំដឹងក្តីឡើង។ ការគិតគូរណាមួយដែលភ្លេចការទាមទាររបស់អ្នកគាំទ្រអាចនឹងជំរុញលទ្ធភាពដែលគណបក្សនេះអាចនឹងឈ្នះភូកទឹកភ្លូកដីនៅអណត្តិក្រោយមកជួបវាសនាអាក្រក់ដូចជាគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចនិងគណបក្សលោកតាសឺនសានក្នុងពេលកន្លងមក។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ឧបសគ្គទីមួយដែលគណៈកម្មការឯករាជ្យដែលស្នើឡើងដោយក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលនេះអាចនឹងជួបប្រទះគឺការសហការជាមួយនឹងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតដែលនៅតែប្រកាន់ជំហរតាមផ្លូវច្បាប់និងការប្រកាសថាបានអនុវត្តយ៉ាងត្រឹមត្រូវក្នុងអំឡុងពេលនៃការបោះឆ្នោតកាលពីខែកក្កដានេះ។
លោកទេព នីថា អគ្គលេខាធិការគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបញ្ជាក់ថា៖
«គ.ជ.បបង្កើតឡើងដោយច្បាប់ភារៈកិច្ចអនុវត្តតាមច្បាប់នៅពេលណាដែលយើងធ្វើអ្វីអត់មានច្បាប់វាខុសច្បាប់។ ឧទាហរណ៍ថាករណីមានបញ្ហាក្នុងការបោះឆ្នោតហើយគេប្តឹងដោះស្រាយបញ្ហាចុងក្រោយទៅក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញហើយដល់ទៅស្រាវជ្រាវអ្វីបន្ថែមទៀតច្បាប់អត់មាននិយាយក៏ប៉ុន្តែប្រសិនបើគេសិក្សាពីបញ្ហាខ្វះខាតដើម្បីកែលម្អការបោះឆ្នោតក្នុងពេលខាងមុខទៀតនេះជាការងារមួយដែលគណៈកម្មការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតគ្រប់ប្រទេសគេធ្វើអញ្ចឹង។ ដល់ធ្វើអ្វីបកក្រោយវិញអញ្ចឹងគឺច្បាប់អត់មាននិយាយទេគឺគ.ជ.បប្រហែលជាមិនមានសមត្ថភាពនឹងធ្វើការហ្នឹងទេ»។
ប៉ុន្តែគណបក្សប្រជាជនហាក់ដូចជាបណ្តោយទៅតាមចរន្តដែលកើតមានឡើងដោយផ្នែកលើផ្នែកច្បាប់ដែលមានក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកជាម យៀប សមាជិកជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានទុកការសម្រេចចិត្តនេះដល់ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្ស។
«ខ្ញុំសូមជម្រាបថាស៊ីសងទៅលើការពិចារណារបស់ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់យើងខ្ញុំទេពីព្រោះយើងបើកចំហរក្នុងការពិភាក្សាក្នុងការចរចាគ្រប់បែបយ៉ាង»។
ការស៊ើបអង្កេតដោយគណៈកម្មការស្វែងរកការពិតនេះនឹងមិនអាចកែប្រែតួរលេខផ្លូវការដែលគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបានប្រកាសទេប៉ុន្តែវាជាយន្តការមួយឱ្យដឹងថាតើការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០១៣នេះមានប្រឡាក់ប្រឡូសទៅដោយរឿងអាស្រូវអ្វីខ្លះហើយរកវិធីដើម្បីកែលម្អបញ្ហានោះ។
លោកហង្ស ពុទ្ធាបានបញ្ជាក់ពីផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានដែលអាចនឹងកើតមានឡើងទៅដល់ភាគីណាដែលមិនទទួលយកនូវអ្វីដែលជាយន្តការនៃការស្វែងរកការពិតនេះ។
«យើងចង់បង្កើតគណៈកម្មការស្វែងរកការពិតមួយអញ្ចឹងប្រសិនបើភាគីណាមួយគណបក្សណាមួយឬក៏គ.ជ.បខ្លាចការពិតបានន័យថាខ្លួនមានភាពមិនស្មោះត្រង់ក្នុងការចូលរួមក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោតនេះហើយ»។
កាលពីល្ងាចថ្ងៃសុក្រតំណាងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនបានជួបជាមួយនឹងលោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រី ក្រសួងមហាផ្ទៃនិងជាសមាជិកជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ យោងតាមលទ្ធផលក្រៅផ្លូវការពីប្រភពដែលស្និទ្ធនឹងការប្រជុំនោះបានបញ្ជាក់ថាមានការគាំទ្រចំពោះគំនិតនោះព្រោះមានទិសដៅស្របគ្នាជាមួយនឹងអ្វីដែលគណបក្សទាំងពីរបានយល់ស្របគ្នានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនៅវិមានរដ្ឋសភាជាតិកាលពីថ្ងៃច័ន្ទទី ១៦ដែលថានឹងដោះស្រាយកែទម្រង់គ.ជ.ប៕