កាលពីពីរឆ្នាំមុន អ្នកស្រី ផែល ហឿន ដែលមានកូនប្រាំនាក់ បានសម្រេចចិត្តយកប្លង់ដីផ្ទះ ដែលអ្នកស្រីកំពុងរស់នៅសព្វថ្ងៃទៅតម្កល់នៅគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុធនាគារភូមិដើម្បីខ្ចីប្រាក់ចំនួន៨០០០ដុល្លារ។
អ្នកស្រី ផែល ហឿន ដែលមានវ័យ៤៧ឆ្នាំ ធ្លាប់ជាអ្នកធ្វើការឲ្យគេ។ ចំណូលប្រចាំថ្ងៃរបស់អ្នកស្រីគឺអាស្រ័យទៅលើតម្រូវការអតិថិជនដែលត្រូវការកម្លាំងពីអ្នកស្រី។ អ្នកស្រីយកប្រាក់ដែលខ្ចីពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទៅទិញដីទំហំបួនហិកតា ក្នុងបំណងដាំដំឡូងមី ជាដំណាំដែលប្រជាជនភាគច្រើននៅក្នុងស្រុកអង្គរជុំនិយមដាំ។
Your browser doesn’t support HTML5
កម្ចីពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនាំឲ្យកសិករបាត់បង់ផ្ទះសម្បែង ដី និងត្រូវចំណាកស្រុក
បច្ចុប្បន្ន អ្នកស្រីនិងក្រុមគ្រួសារពុំអាចដាំដំឡូងមីបាន ដោយសារពួកគេត្រូវចំណាយពេលធ្វើការដើម្បីរកចំណូលប្រចាំថ្ងៃមកផ្គត់ផ្គង់ការចាយវាយផ្សេងៗ និងសម្រាប់បង់គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុប្រចាំខែដែលសរុបប្រហែល៤០០ដុល្លារ។
ក្នុងខែមិថុនាកន្លងទៅនេះ អ្នកស្រីបានលក់ដីចំនួន២ហិកតាគឺពាក់កណ្តាលនៃដីដែលអ្នកស្រីបានទិញគ្រោងដាំដំឡូងមីនោះ។ អ្នកស្រីលក់ដីនោះបានជាង៣០០០ដុល្លារដើម្បីសងបំណុលម្ចាស់បំណុលឯកជននៅក្នុងភូមិដែលអ្នកស្រីបានខ្ចីដើម្បីយកទៅសងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។
អ្នកស្រីមានប្រសាសន៍យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «លក់២ហិកតាហើយ។ មើលទៅរត់មិនរួច»។
សព្វថ្ងៃនេះ អ្នកស្រីត្រូវសងលុយចំនួន៦០០០ដុល្លារទៀតទៅគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុធនាគារភូមិ ដែលបានដូរឈ្មោះមកជា LOLC។
ដើម្បីជួយដោះបំណុល ដែលអ្នកស្រីត្រូវបង់ជាង២០០ដុល្លារជារៀងរាល់ខែ ប្តីរបស់អ្នកស្រី ផែល ហឿន ត្រូវចាកចេញទៅធ្វើការឲ្យគេនៅក្នុងស្រុកក្បែរៗនោះ។ ប្តីរបស់អ្នកស្រីរកបានប្រហែល២ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយថ្ងៃ។ រីឯកូនស្រីរបស់អ្នកស្រីបានចាកចេញទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃ ហើយរកប្រាក់បានចាប់ពី៣ទៅ៤ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយថ្ងៃ។
សមាជិកគ្រួសាររបស់អ្នកស្រីចូលរួមចំណែកជួយគ្រួសារទៅតាមសមត្ថភាពរបស់ពួកគេ នៅពេលដែលពួកគេមានប្រាក់។ ឥឡូវនេះ គ្រួសារអ្នកស្រីត្រូវបង់ជាង២០០ដុល្លារក្នុងមួយខែ ហើយចំនួននេះនឹងចុះជាប្រចាំពីមួយខែទៅមួយខែរយៈពេលបួនឆ្នាំខាងមុខ រហូតដល់អ្នកស្រីសងបំណុលអស់។
អ្នកស្រី ផែល ហឿន មានបងប្អូនចំនួនប្រាំពីរនាក់។ ពួកគាត់ទាំងអស់សុទ្ធតែខ្ចីលុយពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ រួមទាំងកូនពីរនាក់របស់អ្នកស្រីផងដែរ។ ពួកគេប្រើប្រាស់ប្រាក់ទាំងនោះសម្រាប់ការចំណាយផ្សេងៗ ដូចជាធ្វើចម្ការសាងសង់ផ្ទះ ការចំណាយទៅលើថ្នាំសង្កូវ និងការចំណាយប្រចាំថ្ងៃផ្សេងទៀតផងដែរ។
គ្រួសារផ្សេងៗទៀតប្រហែល៣៥០០គ្រួសារនៅក្នុងឃុំគោកដូងរស់នៅដោយពឹងផ្អែកទៅលើការដាំដំឡូងមី និងប្រាក់ពីសមាជិកគ្រួសារដែលចាកចេញទៅប្រទេសថៃដើម្បីរកប្រាក់សងបំណុល។
វិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជាកំពុងតែនាំឲ្យគ្រួសារជាច្រើនជាប់បំណុលដែលនាំឲ្យមានការបង្ខំឲ្យលក់ដី ការចាកចេញពីប្រទេសដើម្បីទៅធ្វើការនៅក្នុងប្រទេសផ្សេងទៀតនិងការកេងប្រវ័ញ្ចកម្លាំងពលកម្មកុមារ។ នេះបើយោងទៅតាមការរកឃើញរបស់អង្គការធ្វើការដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស (Licadho) និងសមាគមធាងត្នោត។
វិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍នៅអំឡុងទសវត្សរ៍១៩៧០ ដែលកាលនោះ ធនាគារ Grameen Bank បានផ្តល់ប្រាក់កម្ចីខ្នាតតូចដល់ប្រជាជននៅប្រទេសបង់ក្លាដេស។ នៅតាមតំបន់ជាច្រើននៅក្នុងពិភពលោក ប្រាក់កម្ចីដែលមានការប្រាក់ទាប ឬគ្មានការប្រាក់ ហើយមានចំនួនតិចតួចចាប់ពី២០ទៅ១០០ដុល្លារគឺល្មមនឹងអាចចាប់ផ្តើមអាជីវកម្ម ឬចូលរួមនៅក្នុងសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចដទៃៗទៀត ដូចជាការទិញដីធ្លីបន្ថែមដែលអាចប្រែក្លាយជាកសិដ្ឋាន បង្កើតប្រាក់កម្រៃផ្គត់ផ្គង់ខ្លួនឯង។ ដើមឡើយអង្គការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីជាច្រើនគឺជាអង្គការដែលមិនយកកម្រៃដោយគិតពីផលប្រយោជន៍សង្គម។
ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃ ភាពចម្រូងចម្រាស់បានធ្វើឲ្យវិស័យនេះរងការប៉ះពាល់។ អ្នករិះគន់ចោទសួរថា តើការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីបែបផែនតូចនេះជួយសម្រាលទុក្ខលំបាកប្រជាជនក្រីក្រ ឬធ្វើឲ្យពួកគេកាន់តែក្រទៅៗ ដោយសារតែមធ្យោបាយទាក់ទាញអតិថិជនតាមវិធីសាស្ត្រគ្រប់បែបយ៉ាង ដោយមិនខ្វល់លទ្ធភាពដែលគេអាចសងបាន បូករួមទាំងការប្រាក់ដ៏ខ្ពស់។
អ្នកភូមិនៅក្នុងឃុំគោកដូងគឺជាផ្នែកតូចមួយនៃចំនួនមនុស្សចំនួន២,៤លាននាក់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលបានយកប្រាក់កម្ចីពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។ ប្រាក់កម្ចីទាំងអស់មានចំនួន៨ពាន់លានដុល្លារ ដែលជាចំនួនប្រាក់កម្ចីច្រើនលើសលប់។នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍អង្គការទាំងពីរ។ របាយការណ៍នេះបានឲ្យដឹងថាប្រទេសកម្ពុជាមាន«អត្រាមធ្យមភាគខ្ពស់ជាងគេបង្អស់នៅលើពិភពលោកក្នុងការខ្ចីប្រាក់ពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ»។
លោកមេឃុំ កែម ហាំ ដែលបានយកលុយកម្ចីពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុដែរនោះបានឲ្យដឹងថា ប្រហែលពាក់កណ្តាលនៃចំនួនគ្រួសារនៅក្នុងឃុំគោកដូង ជំពាក់បំណុលគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ហើយអ្នកភូមិប្រហែល១០០០នាក់បានចាកចេញទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃ។
សាលាស្រុកអង្គរជុំ នៅខេត្តសៀមរាប នៅថ្ងៃទី០២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩។ (ផន បុប្ផា/VOA)
លោកនិយាយថា អ្នកភូមិខ្ចីប្រាក់ពីពីរទៅបីកន្លែងដើម្បីទិញដីធ្វើចម្ការ និងធ្វើអាជីវកម្មតូចធំ និងសាងសង់ផ្ទះ។
លោកបានប្រាប់វីអូអេថា នៅក្នុងឆ្នាំនេះ អ្នកខ្ចីលុយពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុពីរនាក់បានរត់ចោលស្រុកដោយសារពួកគេគ្មានលទ្ធភាពសងប្រាក់។
មិនមែនមានតែពួកនោះទេដែលប្រឈមនឹងការលំបាកនេះ ព្រោះកូនបំណុលនៅកម្ពុជាម្នាក់ៗជាប់បំណុលជាមធ្យមចំនួន៣៣៧០ដុល្លារ ខណៈកំណើនផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបមានចំនួន១៣៨៤ដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០១៧។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍អង្គការពីរនេះ។
បើយោងតាមរបាយការណ៍នេះ តុល្យភាពឥណទានរបស់មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុផ្លូវការកើនឡើងពីប្រមាណ៣០០លានដុល្លារនៅក្នុងឆ្នាំ២០០៩ទៅប្រមាណ៥,៤ពាន់លានដុល្លារនៅចុងឆ្នាំ២០១៨។ បើគិតរួមបញ្ចូលទាំង«តុល្យភាពមីក្រូឥណទានរបស់ធនាគារអេស៊ីលីដា និងធនាគារស្ថាបនាផង តម្លៃនៃតុល្យភាពឥណទានរបស់មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុមានប្រហែល៨ពាន់លានដុល្លារ។
លោក ផូ វណ្ណា មានវ័យ៣១ឆ្នាំដែលជាមន្ត្រីឥណទានរបស់គ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុLOLC នៅក្នុងឃុំគោកដូងអស់រយៈពេលជាងពីរឆ្នាំមកហើយនោះ ប្រាប់វីអូអេថា ៧០ភាគរយនៃអ្នកដែលខ្ចីលុយពីគ្រឹះស្ថានរបស់លោក ជំពាក់លុយគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុពីរទៅបីកន្លែងផ្សេងៗគ្នា។
«វាលើអតិថិជនដែរ។ បើជាប់គេតាមស្ថាប័ន ពីរស្ថាប័នអីហើយ អត់ដាក់ប្លង់ម៉េចកើត? កម្រមានអតិថិជនដែលល្អណាស់។ តែមានខ្ចីយើងហើយ វាតែងមានជាប់ខាងគេខ្លះ។ អត់សូវមានអតិថិជនណាដែលខ្ចីហើយអត់មានជាប់ខាងគេទេ។ វាភាគតិចណាស់! ដល់ទៅ៧០%អីនោះ ដែលមានកម្ចីខាងយើងហើយនិងមានខាងគេ»។
លោក ផូ វណ្ណា មានប្រសាសន៍ថា លោកមានអតិថិជនពី៣០០ទៅ៤០០នាក់នៅក្នុងឃុំនេះ ហើយយ៉ាងហោចអតិថិជនរបស់លោកពី៥ទៅ៦នាក់បានរត់ចោលស្រុក ដោយសារពួកគេមិនអាចរកលុយដោះបំណុល។ លោកបានបន្ថែមថា នៅពេលដែលអ្នកខ្ចីមិនមានលទ្ធភាពសងលុយនោះ អ្នកធានាការខ្ចីអាចស្នើឲ្យលក់ទ្រព្យដែលបានដាក់តម្កល់នៅគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។
«អ្នកខ្ចីអត់មានលុយបង់ អ្នកធានាសុំដកដីទៅលក់ហើយ។ បើករណីគេរត់ គេអត់មានទំនួលខុសត្រូវ អាហ្នឹងយើងទៅប្រាប់មេភូមិ មេឃុំដែរ ឲ្យដឹងឮថា ដោយសារអ្នកធានាគាត់អត់មានសមត្ថភាពបង់ជំនួសរាល់ខែទេ។ គាត់មានតែលក់ដី លក់ទ្រព្យសម្បត្តិ ដែលបានដាក់មកខាងខ្ញុំ ធ្វើម៉េចឲ្យបានបង់លុយខាងខ្ញុំ»។
របាយការណ៍របស់អង្គការនេះបាននិយាយថា មេភូមិ និងមេឃុំបញ្ចុះបញ្ចូលប្រជាពលរដ្ឋឲ្យខ្ចីប្រាក់ពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ហើយពួកគេដើរតួជាបុគ្គលឯកជន ដែលផ្តល់លុយឲ្យខ្ចីនៅពេលដែលអ្នកភូមិមិនអាចរកលុយបង់គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុតាមពេលកំណត់។
របាយការណ៍នោះបានបន្តថា៖
«ករណីខ្លះ អាជ្ញាធរថ្នាក់ភូមិ និងឃុំដើរតួជាអ្នកជួយដល់គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុដើម្បីដាក់សម្ពាធលើអតិថិជនឲ្យបង់លុយ ហើយពេលខ្លះពួកគេកេងប្រវញ្ចអ្នកភូមិដែលជាប់បំណុលដោយផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដល់ពួកគេដោយយកការប្រាក់ខ្ពស់»។
វីអូអេព្យាយាមបញ្ជាក់អំពីការលើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍នេះ ប៉ុន្តែមេភូមិ មេឃុំនិងប្រជាពលរដ្ឋបាននិយាយថា មិនមានករណីដូច្នោះទេ។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូនៅតែការពារអ្វីដែលពួកគេបានរកឃើញ។
យោងតាមរបាយការណ៍ អ្នកស្រាវជ្រាវបានសម្ភាសពលរដ្ឋចំនួន២៨គ្រួសារក្នុងឃុំចំនួន១០ក្នុងខេត្តចំនួន៤។ គេរកឃើញថា ២២គ្រួសារនៃគ្រួសារទាំងនោះត្រូវបានបង្ខំឲ្យលក់ដីធ្លី ១៣គ្រួសារពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រើប្រាស់ពលកម្មកុមារ ១៨គ្រួសារមានសមាជិកដែលចាកចេញពីកម្ពុជាដោយសារតែបំណុល២៦គ្រួសារបរិភោគអាហារដែលមានគុណភាពអន់ ឬបរិភោគអាហារដែលបរិមាណតិចជាងមុនដើម្បីសន្សំប្រាក់សងបំណុល។
គ្រួសារចំនួន២២បានខ្ចីប្រាក់ពីកន្លែងផ្សេងទៀតដើម្បីសងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។ រីឯគ្រួសារចំនួន២២បានខ្ចីប្រាក់ពីអ្នកចងការប្រាក់ឯកជន ខណៈពេលដែលកំពុងជំពាក់ប្រាក់គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជាបានថ្កោលទោសការរកឃើញនេះ ដោយនិយាយក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្ងៃទី៧ខែសីហាថា ជារបាយការណ៍«មួលបង្កាច់លើការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដោយបង្ហាញរូបភាពផ្ទុយគ្នាស្រឡះនិងមើលរំលងតួនាទីសំខាន់របស់គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុក្នុងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងបរិយាប័ណ្ណហិរញ្ញវត្ថុ»។
ស្ថាប័នអន្តរជាតិនានាបាននិយាយថា ប្រាក់កម្ចីដែលផ្តល់ដោយគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុជួយលើកស្ទួយដល់ស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារក្រីក្រនៅតំបន់ដាច់ស្រយាលដែលមិនអាចខ្ចីលុយពីធនាគារបាន។
Triodos Investment Management ដែលជាស្ថាប័នវិនិយោគហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិដែលមានភាគហ៊ុនក្នុងធនាគារ ACLEDA បានប្រាប់ វីអូអេ នៅក្នុងសារអេឡិចត្រូនិកថា គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុជួយផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដើម្បីកសាង«សង្គមដែលរឹងមាំ»។
ធនាគារអេស៊ីលីដា សាខាស្រុកអង្គរជុំ នៅខេត្តសៀមរាប នៅថ្ងៃទី០២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩។ (ផន បុប្ផា/VOA)
ក្រុមហ៊ុននេះបន្ថែមថា ពួកគេ«ដឹងពីតម្រូវការដើម្បីឲ្យវិស័យគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដោយការទទួលខុសត្រូវ ហើយជាអកុសល្យមានឧទាហរណ៍នៃការធ្វើខុសឆ្គងខ្លះនៅក្នុងឧស្សាហកម្មនេះដែលនាំឲ្យមានការប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានដល់អតិថិជន ដូចជាការជំពាក់បំណុលលើសលប់»។
សាជីវកម្មហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ International Finance Corporation (IFC) របស់ធនាគារពិភពលោកដែលវិនិយោគនៅក្នុងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ដូចជា LOLC និង ACLEDA បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ផ្ញើរមកវីអូអេតាមសារអេឡិចត្រូនិកថា គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទាំងនេះបានជួយផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុធ្វើឲ្យអ្នកភូមិក្រីក្រអាច«អាចពង្រីកអាជីវកម្ម បង្កើតប្រាក់ចំណូលនិងបង្កើតការងារ»។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកនាំពាក្យរបស់ IFC និយាយនៅក្នុងសារអេឡិចត្រូនិកយ៉ាងដូច្នេះថា IFC «នឹងពិនិត្យរបាយការណ៍របស់អង្គការទៅលើវិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជា»។
អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបានបន្ថែមថា IFC កំពុងធ្វើការជាមួយធនាគារជាតិកម្ពុជា«ដើម្បីបង្កើតការិយាល័យឥណទានដើម្បីចៀសវាងកុំឲ្យមានស្ថានការណ៍ដែលមានការខ្ចីឥណទានច្រើនកន្លែង និងកម្រិតបំណុលដែលមិនមានចីរភាព និងផ្តល់ព័ត៌មានដែលជួយលុបបំបាត់ការផ្តល់ឥណទានដោយមិនមានការគិតគូរពីលទ្ធភាពដែលអាចសងវិញបាន។ IFC បានជួយពង្រឹងក្របខណ្ឌការពារអតិថិជនឥណទានហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជាដែរ»។
លោកស្រី ជា សិរី អគ្គនាយិកាធនាគារជាតិនៃកម្ពុជានិយាយថា ធនាគារជាតិនឹងពិនិត្យការរកឃើញរបស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស។
លោកស្រីបានសរសេរនៅលើទំព័រ Facebook យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «យើងថ្កោលទោសការអនុវត្តដែលគ្មានសីលធម៌ដោយគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជាហើយនឹងយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងខ្លាំងលើការចោទប្រកាន់នេះ ហើយនឹងចាត់វិធានការចាំបាច់ គ្រាន់តែថា នៅក្នុងរបាយការណ៍គួរតែមានការណ៍ពិតច្រើនជាងពាក្យនិយាយតៗគ្នា»។
ស្របពេលជាមួយគ្នានេះដែរ លោកស្រីជា សិរីបានរិះគន់បណ្តាញព័ត៌មានមួយចំនួនដែលបានចេញផ្សាយរឿងនេះដើម្បី«ធ្វើឲ្យខូចឈ្មោះវិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុរបស់កម្ពុជានៅថ្ងៃជាមួយគ្នា ដោយផ្អែកលើរបាយការណ៍ដូចគ្នារបស់អង្គការក្នុងស្រុកតូចមួយ ដោយប្រើពាក្យពេជន៍ដូចគ្នាបេះបិទ ដែលគ្រាន់តែជាការចម្លងដោយមិនមានការផ្ទៀងផ្ទាត់ការណ៍ពិត»។
ប៉ុន្តែលោកស្រីប្រហែលជាធ្វើហួសបន្តិចពាក់ព័ន្ធនឹងការរិះគន់សារព័ត៌មាននោះ។ នេះបើតាមលោក Leonard Downie ដែលជាសាស្ត្រាចារ្យនៅសាលា Cronkite School of Journalism and Mass Communication នៅមហាវិទ្យាល័យ Arizona State University ពីព្រោះវា«មិនមែនជាការប្លែកទេសម្រាប់ស្ថាប័នសារព័ត៌មានច្រើនដែលផ្សាយរឿងស្រដៀងគ្នានឹងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដែលមានខ្លឹមសារព័ត៌មានល្អ»។
លោក Leonard Downie ដែលជាអតីតនិពន្ធនាយកប្រតិបត្តិ និងជាអនុប្រធាននៃសារព័ត៌មាន The Washington Post បានបន្ថែមថា៖ «អគ្គនាយិកាធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបកស្រាយខុសនូវអ្វីដែលកើតឡើងក្នុងការសរសេរពីសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន ជាពិសេសដោយហៅវា ថាជាការចម្លង។ អ្នកស្រីព្យាយាមបង្វែការណ៍ពិតនៃការផ្សព្វផ្សាយជាជាងឆ្លើយតបអំពីខ្លឹមសារនៃរបាយការណ៍របស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល»។
ដោយសារកត្តាស្មុគស្មាញជាច្រើននេះ វាសនារបស់គ្រួសារលោកស្រី ផែល ហឿនមិនដឹងទៅជាយ៉ាងណាទេ នៅពេលអនាគត។
ប្អូនប្រុសរបស់គាត់ម្នាក់បានខ្ចីប្រាក់ចំនួន៧០០០ដុល្លារពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ LOLC ប៉ុន្តែឥឡូវគាត់មិនមានលទ្ធភាពសងបំណុលទេ។ ដោយបារម្ភខ្លាចដីកេររបស់គ្រួសារអ្នកស្រីអាចនឹងត្រូវរឹបអូសកូនប្រុសរបស់អ្នកស្រីដែលមានវ័យ២៥ឆ្នាំបានខ្ចីលុយចំនួន៧០០០ដុល្លារពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុហត្ថាកសិករដើម្បីឲ្យលុយនេះទៅពូរបស់លោក ហើយកូនរបស់អ្នកស្រីទទួលសងបំណុលនេះជំនួស។
ឥឡូវនេះកូនរបស់អ្នកស្រីត្រូវតែរកប្រាក់ដើម្បីបង់ឲ្យគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុចំនួន២៥០ដុល្លារជារៀងរាល់ខែ។ កូនរបស់អ្នកស្រីធ្វើការជាកម្មករសំណង់នៅក្នុងក្រុងព្រះសីហនុ។ ថ្ងៃណាមានសំណាង គាត់និងប្រពន្ធរបស់គាត់អាចរកបានប្រហែលប្រាំម៉ឺនរៀលក្នុងមួយថ្ងៃ។ ប៉ុន្តែកូនគាត់បានឆ្លងជំងឺគ្រុនក្តៅ។
បងប្អូនស្រីម្នាក់របស់អ្នកស្រីផែល ហឿនខ្ចីលុយ១៤០០០ដុល្លារពីក្រុមហ៊ុនមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុចំនួនពីរ ប្រហែលពីរឆ្នាំមុន ពីព្រោះគេត្រូវការលុយធ្វើផ្ទះ។ គាត់និងប្តីរបស់គាត់បានចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជាទៅធ្វើជាកម្មករសំណង់នៅប្រទេសថៃដោយទុកកូនប្រុសដែលមានអាយុ១៤ឆ្នាំឲ្យអ្នកស្រីផែល ហឿនមើលការខុសត្រូវ។
អ្នកស្រី ផែល ហឿន ថែមទាំងមើលការខុសត្រូវកូនស្រីពីរនាក់មានអាយុ១៤ និង១៥ឆ្នាំ ចៅបីនាក់ដែលមានអាយុចាប់ពី១០ខែរហូតដល់៣ឆ្នាំ និងម្តាយជរាម្នាក់ទៀត។
បើទោះបីជាអ្នកស្រីចង់ទៅធ្វើជាជាងសំណង់នៅប្រទេសថៃដើម្បីរកប្រាក់កំរៃបន្ថែមសម្រាប់សងបំណុលក៏ដោយ អ្នកស្រីត្រូវនៅផ្ទះដើម្បីឲ្យសមាជិកគ្រួសាររបស់អ្នកស្រីផ្សេងៗទៀតអាចធ្វើចំណាកស្រុកទៅធ្វើការរកលុយ។
ម្តាយអ្នកស្រី ផែល ហឿន វ័យ៦៨ ឆ្នាំ មានកូន៨នាក់ តែបច្ចុប្បន្ន មានតែអ្នកស្រី ផែល ហឿន ទេដែលស្នាក់នៅជាមួយគ្នានៅខេត្តសៀមរាប នៅថ្ងៃទី០២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩។ (ខាន់ សុគុំមនោ/VOA)
អ្នកស្រីប្រាប់ VOA ថា កូនរបស់អ្នកស្រីអង្វរឲ្យអ្នកស្រីជួយមើលកូនដើម្បីឲ្យខ្លួនអាចធ្វើការងារដោះបំណុល។
«បើម៉ែឯងមិនមើលកូន ខ្ញុំធ្វើម៉េចបានដោះគេ? មើលកូនឲ្យខ្ញុំបាននាំប្រពន្ធទៅផង!។ វាគ្រុន ប៉ះខែណាចូលពេទ្យអស់មួយយប់ពីរយប់អស់៤០០ទៅ៥០០ដុល្លារ»។
កាលពីខែកក្កដា អ្នកស្រី ផែល ហឿន បានខ្ចីប្រាក់ចំនួនមួយលានរៀលដែលមានការប្រាក់៦ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយខែ ពីអ្នកផ្តល់កម្ចីឯកជនដើម្បីបង់ថ្លៃសងប្រចាំខែឲ្យ LOLC។
អ្នកស្រី ផែល ហឿន បានប្រាប់វីអូអេថា អ្នកស្រីបារម្ភថា គ្រួសាររបស់អ្នកស្រីប្រហែលជាត្រូវលះបង់បន្ថែមទៀតដើម្បីការពារកុំឲ្យគេរឹបអូសទ្រព្យសម្បត្តិគ្រួសារ។
«ខ្ញុំកំពុងតែគិតថា គួរឲ្យកូនឈប់រៀនដើម្បីធ្វើជាជាងសំណង់ជួយរកលុយ»។
កាលពីខែកុម្ភៈ សហគមន៍អឺរ៉ុបបានបើកដំណើរការពិនិត្យជាផ្លូវការទៅលើការព្យួរការអនុគ្រោះពន្ធសម្រាប់ការនាំទំនិញពីកម្ពុជាទៅកាន់ទ្វីបអឺរ៉ុប Everything But Arms (EBA) ដោយសារតែការធ្លាក់ចុះស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
ប្រទេសកម្ពុជាបានផលប្រយោជន៍ពីការអនុគ្រោះពន្ធនាំទំនិញទៅកាន់សហគមន៍អឺរ៉ុបក្រោមកម្មវិធី EBA ដែលអនុញ្ញាតឲ្យមានអ្វីដែលក្រុមនេះហៅថា «ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ដែលងាយរងគ្រោះ»ប្រទេសទាំងនេះអាចបង់ពន្ធទាប ឬគ្មានបង់ពន្ធសម្រាប់ការនាំផលិតផលផ្សេងៗចេញទៅកាន់សហគន៍អឺរ៉ុប លើកលែងតែអាវុធ និងគ្រឿងផ្ទុះ។
ការពិនិត្យ EBA ឡើងវិញនេះអាចនាំឲ្យមានបញ្ហាដល់ប្រជាជនដែលខ្ចីលុយពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ពីព្រោះចំនួនភាគច្រើននៃអ្នកយកឥណទានពឹងផ្អែកលើប្រាក់ចំណូលដែលរកបានពីវិស័យកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងវិស័យផលិតផលកីឡារបស់ប្រទេសនេះ ដែលទទួលបានផល EBA ដោយផ្ទាល់។
សមាជិករបស់សហគមន៍អឺរ៉ុបទាំង២៨ប្រទេសគឺជាដៃគូវិនិយោគរបស់កម្ពុជាដ៏ធំបំផុតហើយមានចំនួនប្រហែល៤៥ភាគរយនៃការនាំចេញផលិតផលទាំងអស់ដែលមានទឹកប្រាក់ប្រហែល៥,៥ពាន់លានដុល្លារនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨។
ផ្ទះរបស់ប្អូនប្រុសអ្នកស្រី ផែល ហឿន ដែលនឹងទើបសង់រួច និងត្រូវបានគេទុកចោល។ ម្ចាស់ផ្ទះចេញទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃដើម្បីសងបំណុលដែលបានខ្ចីដើម្បីសង់ផ្ទះមួយខ្នងនេះ នៅខេត្តសៀមរាប នៅថ្ងៃទី០២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩។ (ខាន់ សុគុំមនោ/VOA)
ប៉ុន្តែប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ចែងថា ដើម្បីទទួលបានផលអនុគ្រោះនេះ ប្រទេសនោះត្រូវមានបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ តម្រូវការនេះប្រឆាំងនឹងការកើនឡើងឥតឈប់ឈរនៃភាពផ្តាច់ការពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
បន្ទាប់ពីតុលាការកម្ពុជាបានរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ(CNRP)ដែលជាគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំជាងគេនោះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកហ៊ុន សែនបានឈ្នះការបោះឆ្នោតជាតិនៅឆ្នាំ២០១៨ដែលបង្កើតឲ្យមានប្រព័ន្ធឯកបក្ស ដែលកំពុងដំណើរការដល់សព្វថ្ងៃ ដោយសារតែតុលាការកំពូលបានហាមមិនឲ្យមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងចំនួន១១៨រូប ធ្វើនយោបាយរយៈពេល៥ឆ្នាំ។
រដ្ឋាភិបាលបានចាប់ខ្លួនសមាជិកបក្សប្រឆាំង ដែលមិនបានចាកចេញពីប្រទេស បានបិទស្ថាប័នសារព័ត៌មានឯករាជ្យស្ទើរតែទាំងអស់ និងហាក់ដូចជាព្រងើយកន្តើយនឹងការទទូចរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហគមន៍អ៊ឺរ៉ុបឲ្យស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ បើមិនដូច្នោះទេ ប្រទេសកម្ពុជាអាចប្រឈមនឹងទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច។
របាយការណ៍សិទ្ធិមនុស្សឆ្នាំ២០១៩របស់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកបានឲ្យដឹងថា៖ «មានការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើសិទ្ធិមនុស្ស ដែលរួមមានការសម្លាប់ដោយខុសច្បាប់ ឬតាមអំពើចិត្ត ការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំ ការធ្វើទារុណកម្ម ការចាប់ខ្លួនដោយបំពាន ធ្វើឡើងដោយរដ្ឋាភិបាល ឬក៏តំណាងឲ្យរដ្ឋាភិបាល ចាប់អ្នកទោសនយោបាយ ការរុករានដោយបំពានទៅលើសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលរួមមាន ការតាមដានលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ការជ្រៀតជ្រែកលើសេរីភាពប្រមូលផ្តុំ រឹតត្បិតសេរីភាពនយោបាយ ការធ្វើពិរុទ្ធភាព និងការអនុវត្តច្បាប់ក្រមព្រហ្មទណ្ឌបរិហារកេរ្តិ៍តែលើក្រុមមួយចំនួន មានអំពើពុករលួយដែលរួមមានអំពើពុករលួយក្នុងប្រព័ន្ធតុលាការ ការប្រើប្រាស់កម្លាំងដោយបំពានការប្រើប្រាស់កម្លាំងពលកម្មកុមារដោយបង្ខំ»។
ការផ្លាស់ប្តូរណាមួយទៅលើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនៅក្នុងវិស័យកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងផលិតផលកីឡា នឹងអាចធ្វើឲ្យមានការដួលរលំវិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។ នេះបើយោងទៅតាមលោក Milford Bateman ដែលជាអ្នកផ្តល់យោបល់ទៅលើគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុក ដែលបានសរសេរសៀវភៅជាច្រើនអំពីគ្រឹៈស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«វាអាចនឹងមានការប៉ះពាល់ខ្លាំងដោយសារតែគ្រួសារក្រីក្រជាច្រើនមិនអាចសងបំណុល ដោយសារតែគ្រួសាររបស់ពួកគេលែងបានធ្វើការនៅក្នុងរោងចក្រកាត់ដេរក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ឬក៏ពួកគេត្រូវចាកចេញពីប្រទេសថៃត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ»។
លោកបន្តថា ការប៉ះពាល់ផ្សេងទៀតអាចនឹងនាំឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចេញលុយជំនួសគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុមួយ ឬច្រើន ប្រសិនបើការដួលរលំប៉ះពាល់ដល់កេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុទាំងមូល ពីព្រោះការណ៍នេះមានន័យថា ការចាត់ចំណាត់ថ្នាក់ឥណទានកម្ពុជានឹងមានការប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមាន៕