សិស្ស​​​រៀន​ចប់​​ទី​១២ ចង់​បាន​ការ​តម្រង់​ទិស ដើម្បី​ពួកគេ​អាច​ជ្រើស​រើស​ជំនាញ​សិក្សា​ត្រឹម​ត្រូវ

សិស្សដែលទើបនឹងជាប់សញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិដោយស្វ័យប្រវត្តិ ស្នើសុំដាកពាក្យរៀន និងដាក់ពាក្យប្រឡងអាហារូបករណ៍នៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី១១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២១។ (ខាន់ សុគុំមនោ/វីអូអេ)

ភ្នំពេញ — នា​ដើមឆ្នាំ២០២១ យុវតី គុណ ចាន់ទី រស់​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​កំពង់ធំ បាន​ធ្វើ​ដំណើរមក​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​ជា​មួយ​មិត្តភក្តិ​ស្រី​ៗ ​៥​នាក់​ទៀត តាម​រថយន្ត​ឈ្នួល ក្នុង​គោល​បំណងបន្តសិក្សា​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ។ ពួក​គេ​សំដៅ​រក​ផ្ទះ​ជួល​មួយ​ក្បែរ​សាកល​វិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញ ដែលបង​ជីដូន​មួយ​របស់​មិត្តភក្តិ​ម្នាក់​បាន​ស្វែង​រក​ឲ្យ​ពួក​គេស្នាក់​នៅ​បណ្តោះ​អាសន្ន​ ក្នុង​ពេល​ស្វែង​រក​អាហារូបករណ៍​សិក្សា​នៅ​តាម​សាកល​វិទ្យា​ល័យ​នានា។

នេះ​ជា​លើក​ទី​មួយ​ហើយ​ដែល ចាន់ទី វ័យ​១៩​ឆ្នាំ មក​ទី​ក្រុង​ភ្នំពេញ ហើយ​បាន​ឃើញ​ទិដ្ឋភាព​ទីក្រុង​ដោយ​ផ្ទាល់​ភ្នែក។

ចាន់ទី ប្រាប់​វីអូអេតាម​ទូរស័ព្ទ​ថា៖ «មាន​អារម្មណ៍​ថា​ប្លែក​ៗ ដោយសារតែ​ធ្លាប់​នៅ​តែ​ជនបទ​អត់​ដែល​បាន​ទៅ​ទីក្រុង»។

ប៉ុន្តែ​ភាព​ប្លែក​ភ្នែក​ដែល​មក​ទី​ក្រុង​លើក​ដំបូង​នេះ ក៏​មិន​មែន​ធ្វើ​ឲ្យ​នាង​សប្បាយ​ចិត្ត​តែ​មួយ​មុខ​នោះ​ទេ នាង និង​មិត្តភក្តិ​ផ្សេង​ទៀត ក៏​កំពុង​ជួប​ការ​លំបាក​ក្នុងការ​ជ្រើស​រើស​ជំនាញ​សិក្សា ដើម្បី​ចំណាយ​ពេល​៤​ឆ្នាំ​នៃ​ការ​សិក្សា​ទៅ​មុខ​ទៀត មុន​នឹង​ឈាន​ទៅ​រក​ការងារ​ធ្វើ ដែល​ស្រប​នឹង​ចំណេះ​ជំនាញ​របស់​ពួកគេ។

គុណ ចាន់ទី ដែល​រស់​នៅ​ក្នុងភូមិ​សាន់​គរ​ឃុំ​សាន់គរ​ ស្រុក​កំពង់​ស្វាយ ខេត្ត​កំពង់ធំ ទើប​បញ្ចប់​ការ​សិក្សា​ថ្នាក់​ទី​១២ ក្នុង​ពេល​កម្ពុជា​ជួប​វិបត្តិ​កូវីដ​១៩ ដោយ​ក្រសួង​អប់រំ​មិន​បាន​រៀបចំ​ការ​ប្រឡង​ចាំ​បាច់​នោះ​ទេ ហើយ​ឲ្យ​សិស្ស​ជាង ១២​ម៉ឺន​នាក់ ជាប់​ដោយ​ស្វ័យ​ប្រវត្តិ ដោយ​មិន​មាន​ការ​កំណត់​និទ្ទេស។

ចាន់ទី និយាយ​ថា​ នាង​កំពុង​ត្រៀម​ខ្លួន​ប្រឡង​យក​អាហារូប​ករណ៍​មុខ​វិជ្ជា​គណិត​វិទ្យា​នៅ​សាកល​វិទ្យា​ល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញ​នា​ដើម​ខែ​កុម្ភៈ​ខាង​មុខ។

សិស្សដែលទើបនឹងជាប់សញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិដោយស្វ័យប្រវត្តិ ស្នើសុំដាកពាក្យរៀន និងដាក់ពាក្យប្រឡងអាហារូបករណ៍នៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី១១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២១។ (ខាន់ សុគុំមនោ/វីអូអេ)

ចាន់ទី​ ប្រាប់​វីអូអេ​ថា ​ក្រៅ​អំពី​បញ្ហា​ជីវភាពផ្គត់​ផ្គង់​ការ​រស់​នៅ​ក្នុង​ទីក្រុង​ខ្លួន​និង​មិត្តភក្តិ​ដទៃ​ទៀត​តែង​តែ​ជជែក​គ្នា​បង្ហាញ​ការបារម្ភអំពី​ភាព​ស្រពេច​ស្រពិលថាខ្លួន​មាន​ទេពកោសល្យ ឬ​សមត្ថភាព​ផ្នែក​អ្វីឬ​ចូល​ចិត្ត​ធ្វើអ្វី​ឲ្យ​ពិត​ប្រាកដ ដើម្បី​ជ្រើសរើស​ជំនាញ​មួយ​ត្រឹមត្រូវ។

កញ្ញា​និយាយ​ថា៖ «ដោយ​សារ​តែ​ឆ្នាំ[សិក្សា]​ខ្ញុំ អត់​សូវ​បាន​ទទួល​ព័ត៌មាន​ប៉ុន្មាន​ទេ​ប៉ុន្តែ​បើ​ឆ្នាំ​មុនៗ​ពួក​សិស្ស​ច្បង​អី ពេល​ដែល​ជិត​ប្រឡង​បាក់​ឌុប​ខាង​សាលា​នីមួយៗ​គេ​មក​ផ្តលដំណឹង​តាម​សាលា ​ប៉ុន្តែ​ដល់​ពេល​ឆ្នាំ​ខ្ញុំ​គឺ​ស្ងាត់​តែ​ម្តង។ កូវីដ​អញ្ចឹង​ទៅ​ខាង​សាលា​នីមួយៗគេ​អត់​មាន​បាន​មក​ផ្តល់​ដំណឹង​ពី​មុខ​ជំនាញ​ ឬ​ឯក​ទេស​ណា​មួយ​ណា​ទៅ​ពិបាក​ដែរ»។

ជា​កូន​ពៅ​ក្នុង​គ្រួសារ​ដែល​មាន​បង​ប្អូន​ ៥​នាក់ ​និង​ឪពុក​ម្តាយ​ជា​កសិករ ចាន់ទី​ ជា​សមាជិក​ដំបូង​គេ​នៃ​គ្រួសារ ដែល​រៀន​ចប់​ថ្នាក់​ទី​១២ និង​មាន​ឱកាស​សម្រេច​ចិត្ត​បន្ត​ការ​សិក្សា​នៅ​សាកល​វិទ្យាល័យ។

ចាន់ទី​ និយាយ​ថា៖ «បង​ៗខ្ញុំ​អត់​បាន​រៀន​ដល់​សាកល​ទេ​បង។ មាន​តែ​ខ្ញុំ​ម្នាក់​ហ្នឹង​ឯង​ដោយ​សារ​តែ​ជីវភាព​មិន​សូវ​ធូរធារ»។

ចំណែក​យុវតីម្នាក់​ទៀត កញ្ញា ​ខាន់ សុភ័ណ្ឌ អាយុ​១៨​ឆ្នាំ ជា​សិស្ស​វិទ្យាល័យ​សុខ​អាន​លាយ​បូរ ក្នុង​ខេត្ត​តាកែវ ហើយ​រស់​នៅ​ជាមួយ​អ៊ុំ​ស្រី​ដែល​ខ្លួន​ចាត់​ទុក​ដូច​ជា​ម្តាយ​ ដោយសារ​តែ​នាង​កំព្រា​តាំង​ពី​ក្មេង។

កាល​ពី​ចុង​ឆ្នាំ​២០២០ សុភ័ណ្ឌ​ បាន​មក​នៅភ្នំពេញ​ដើម្បី​បន្ត​ការ​សិក្សា​របស់​ខ្លួន។ សព្វថ្ងៃ​យុវតី​រូបនេះ​ស្នាក់​នៅ​ផ្ទះ​ជួល​ជា​មួយ​បងស្រី ដែល​ជា​កម្មករ​រោងចក្រ​កាត់ដេរ។ សុភ័ណ្ឌបានដាក់​ពាក្យ​ត្រៀម​ប្រឡង​យក​អាហារូប​ករណ៍​នៅ​វិទ្យាស្ថាន​បច្ចេកវិទ្យា​កម្ពុជា ដែល​គេ​ស្គាល់​ថា​សាលា​តិចណូ ជំនាញ​ស្ថាបត្យកម្ម ព្រោះ​ខ្លួន​ចូល​ចិត្ត​ខាង​គូរ​រូប។

យុវតី​រូប​នេះ​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា​ ទោះ​ដឹង​ថា​ខ្លួន​ចូល​ចិត្ត​ការ​គូរ​រូប​ពិត​មែន​ ប៉ុន្តែ​នាង​នៅ​មាន​ភាព​ស្មុគ​ស្មាញ​ក្នុង​ការ​ស្វែង​រក​ព័ត៌មាន​អំពី​ការ​ជ្រើស​រើស​មុខ​ជំនាញឲ្យ​ត្រូវតាម​ចំណង់​ចំណូល​ចិត្ត​ខ្លួន​ ហើយស្រប​តាម​តម្រូវ​ការ​សង្គម។ សុភ័ណ្ឌ​លើកឡើ​ង​ថា​ កញ្ញាក្តាប់​ព័ត៌មាន​មិន​ដិត​ដល់ ព្រោះ​ទើប​តែ​មាន​ទូរស័ព្ទ​ដៃទំនើប​ស្មាត​ហ្វូន​ផ្ទាល់​ខ្លួន​មួយ​គ្រឿងនៅ​អំឡុង​ពេល​ឡើង​មក​ភ្នំពេញ ហើយ​ទើប​តែ​ចេះប្រើ​វា ដើម្បី​រក​ព័ត៌មាន​សិក្សា។

ក្រោយ​ចំណាយ​ពេល​ជាង​មួយ​ខែ​នៅ​ទីក្រុង ដើម្បី​ស្រាវជ្រាវ​រក​ព័ត៌មាន​អំពី​ការ​សិក្សា យុវតី​រូប​នេះ​និយាយ​ថា​ នាង​ចង់ទៅ​សិក្សា​នៅ​បរទេស​វិញ​ហើយ​ព្យាយាម​ស្វែង​រក​អាហារូប​ករណ៍​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស។

សុភ័ណ្ឌ​ប្រាប់​វីអូអេ​ថា៖ «គម្រោង​ខ្ញុំ ខ្ញុំ​ចង់​បន្ត​ការ​សិក្សា​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស។ ខ្ញុំ​ចង់​យក​ជំនាញ​ហ្នឹង​ទៅ​រៀន​ជាមួយ​ជន​ជាតិ​គេ ដើម្បី​ដោះ​ដូរ​បទ​ពិសោធន៍ថ្មី​ទៀត»។

សុភ័ណ្ឌយល់​ថា ​ខ្លួន​ខ្សោយ​ភាសា​អង់គ្លេស ដើម្បី​រៀន​ឲ្យ​ទាន់​គេ​នៅ​សាកល​វិទ្យាល័យ​ឬ​ប្រឡង​យក​អាហា​រូប​ករណ៍ទៅសិក្សាទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស។ យុវតី​រូប​នេះ​ចង់​ផ្តោត​សំខាន់​លើ​ការ​បំប៉ន​ភាសា​អង់គ្លេស។

កញ្ញា​បញ្ជាក់​ថា៖ «ខ្ញុំ​ត្រូវ​ការ​ប្រើ​វា​ជា​យាន ដើម្បី​បាន​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស។ ហើយ​កម្រិត​ភាសា​របស់​ខ្ញុំ ដូច​ថា​យើង​នៅ​ស្រុក​ស្រែ ចឹង​យើង​អត់​សូវ​បាន​រៀន»។

ទន្ទឹម​នឹង​នេះកត្តា​ជីវភាព​ជា​ឧបសគ្គ​មួយ​ទៀត។​ សុភ័ណ្ឌ​ មាន​កូន​ចិត្ត​ថា ​ចង់​ផ្អាក​ការ​សិក្សា​សិនដើម្បី​ទៅ​ធ្វើ​ការ​និង​សន្សំ​លុយ​ទុករៀន​ឆ្នាំក្រោយ បើ​សិន​នាង​មិន​អាច​ប្រឡង​ជាប់​អាហារូប​ករណ៍​ក្នុង​ឬ​ក្រៅ​ស្រុក។

សុភ័ណ្ឌ រៀប​រាប់​យ៉ាង​ដូច្នេះ​ថា៖ «បើ​សិន​អត់​មាន​ជំនួយ​អាហារូប​ករណ៍​ខ្ញុំ​អាច​ធ្វើ​ការ​បណ្តើរ​រៀន​បណ្តើរ ឬ​មិន​ចឹង​ខ្ញុំ​ត្រូវ​ខាត​រយៈ​ពេល​មួយ​ឆ្នាំ​ឬ​ពីរ​ឆ្នាំ​ដើម្បី​សន្សំ​លុយ​បម្រុង​ទុក​សម្រាប់​រៀន​ជំនាញ​ខ្ញុំ​ពេញ​ចិត្ត។ បើ​ខ្ញុំ​បាន​អាហារូប​ករណ៍ [វា]​អាច​ជួយ​សម្រាល​ខ្ញុំ​បាន​ច្រើន។ ប៉ុន្តែ​បើ​អត់ទេ​ មាន​តែ​ដើរ​ផ្លូវ​ហ្នឹង»។

សិស្សដែលទើបនឹងជាប់សញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិដោយស្វ័យប្រវត្តិ ស្នើសុំដាកពាក្យរៀន និងដាក់ពាក្យប្រឡងអាហារូបករណ៍នៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី១១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២១។ (ខាន់ សុគុំមនោ/វីអូអេ)

សិស្ស​ដែល​ទើប​បញ្ចប់​ថ្នាក់​ទី​១២ រំពឹង​ចង់​ឃើញ​សិស្ស​វិទ្យាល័យ​អាច​ទទួល​បាន​ព័ត៌មាន​គ្រប់​ជ្រុង​ជ្រោយ​សម្រាប់​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​ ទាក់​ទង​នឹង​មុខ​វិជ្ជា​សិក្សា​នៅ​តាម​បណ្តា​សាកល​វិទ្យាល័យ​នានា​ ការ​ត្រៀម​ខ្លួន​ដើម្បី​សម្រប​ខ្លួន​ទៅ​នឹង​ជីវិត​រស់​នៅ​សិក្សា​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​ ព្រម​ទាំង​ឱកាស​ការ​ងារ​ក្រោយ​បញ្ចប់​ការ​សិក្សា។ ក្រៅ​ពី​សៀវ​ភៅ​ដាក់​អាហារូប​ករណ៍ ​ពួកគេ​យល់​ថា ​គួរ​មាន​ការ​ផ្តល់​ការ​ប្រឹក្សាទាក់​ទង​នឹង​ការ​ជ្រើស​រើស​ជំនាញ​ ដែល​សម​ស្រប​នឹងទេព​កោសល្យ​របស់​សិស្ស។

សុភ័ណ្ឌ លើក​ឡើង​ថា​៖ «លក្ខណៈ​ថា​បើ​យើង​ជ្រើស​រើស​ពេល​ហ្នឹង​ខុស ​គឺ​ផ្លូវ​ដើរ​របស់​យើង​សម្រាប់​ទី​១២ ​សម្រេច​គោល​ដៅ​ជីវិត​យើង ​គឺ​ពិបាក​ដើរ​ ដើរ​មិន​ដល់»។

អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​អប់រំ​លោក​ រស់​ សុវាចា​ ឲ្យដឹងថា ក្រសួង​បាន​សហការ​ជាមួយ​ថ្នាក់ដឹកនាំ​គ្រឹះស្ថាន​សិក្សា​ទាំង​រដ្ឋ និង​ឯកជន​នៅវិទ្យាល័យ​និង​សាកល​វិទ្យា​ល័យនានា​រួចហើយ ​ក្នុង​ការ​ផ្តល់​ព័ត៌មាន​និង​ណែនាំ​សិស្ស​ក្នុង​ការ​ស្វែង​រក​ជំនាញ​សិក្សា​និង​ទទួល​បាន​អាហារូបករណ៍។

លោក​ន្ថែមថា​ ក្រសួង​ក៏​បានបោះ​ពុម្ព​ផ្សាយ​សៀវភៅ​កម្រង​ព័ត៌មាន​សម្រាប់​បេក្ខជន​ស្នើ​សុំ​អាហារូបករណ៍​ចូល​រៀន​ថ្នាក់​បរិញ្ញាបត្រ ឆ្នាំ​២០២០​-២០២១ ​រួច​ហើយ​ដែរ។

​ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ក្នុង​ចំណោម​សិស្ស​ដែល​ប្រឡង​ជាប់​បាក់​ឌុប សិស្ស​ប្រមាណ​ ៦០% ទៅ ​៧០%​បាន​ចុះ​ឈ្មោះ​ចូល​រៀន​បន្ត​នៅ​សាកល​វិទ្យាល័យ។ នេះ​បើតាមលោក​ ហេង វ៉ាន់ដា ​ប្រធាន​សមាគម​គ្រឹះស្ថាន​ឧត្តម​សិក្សា​កម្ពុជា​។​ លោក​រំពឹង​ថា​ ចំនួន​សិស្ស​ចុះ​ឈ្មោះ​ចូល​រៀន​សាកលវិទ្យា​ល័យ​ឆ្នាំ​នេះកើន​ឡើង​ជាងឆ្នាំ​មុនៗ។​

លោក​ប្រាប់​វីអូអេ​ថា៖ «អាច​ច្រើន​ជាង​ ដោយសារ​តែ​រាល់ឆ្នាំ​គាត់​ចេញ​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​ជា​កម្មករ​ទៅកូរ៉េ​ ទៅ​ថៃ​អី​ទៅ។ ប៉ុន្តែ​ ដោយសារ​កូវីដ​ចេញ​ទៅ​អត់​រួច​ទេ។ ប្រហែល​គាត់​អាច​សម្រុក​ចូល​សាលា​វិញ»។​

លោក​បន្ត​ថា​ បញ្ហា​ដែលសិស្ស​បារម្ភ​អំពី​ការ​រៀន​មិន​ត្រូវ​ជំនាញ ​ឬ​រៀន​ចប់​ទៅ​ធ្វើការ​ងារ​ខុស​ជំនាញ​ជាដើម​ គឺ​ជា​បញ្ហា​ដែល​កើត​មាន​ឡើង​ស្ទើរ​គ្រប់​បណ្តា​ប្រទេស​នានា មិនមែន​តែ​កម្ពុជា​នោះ​ទេ។

លោក​ថា​ ក្រសួង​អប់រំ​ក៏​បាន​ព្យាយាម​ផ្សព្វផ្សាយ​ច្រើន​អំពី​ការសិក្សា​នៅ​ថ្នាក់​ឧត្តម​សិក្សា។ លោក​ជំរុញ​ឲ្យ​សិស្ស​ខ្លួន​ឯង​ផ្ទាល់ ត្រូវ​ទម្លាប់​ស្រាវជ្រាវ​បន្ថែម​និង​ស្វែងរក​ព័ត៌មាន​តាម​ទំព័រ​បណ្តាញ​សង្គម​របស់​គ្រឹះស្ថាន​អប់រំ​នានា​ និង​សួរ​ឲ្យ​បាន​ច្រើន​បើ​សិន​ជា​មាន​ចម្ងល់។​

លោក​ ប៉ា ចន្ទ​រឿន អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​អំពី​ការ​អភិវឌ្ឍ​សង្គម និង​បាន​ចងក្រងសៀវ​ភៅ​អំពី «ទស្សនវិជ្ជា​ថ្នាក់​បញ្ចប់»​ ជំនួយ​ស្មារតី​ក្នុង​ការ​កំណត់​គោលដៅ​ជីវិត បាន​ប្រាប់​វីអូអេ​ថា ​វា​មិន​មែន​ជា​រឿង​ថ្មី​ទេ​ដែល​សិស្ស​ប្រឡង​ចប់​សញ្ញា​បត្រ​ទុតិយភូមិ​រាល់​ឆ្នាំ​ពិបាកក្នុង​ការ​កំណត់​គោល​ដៅ​សិក្សាជំនាញ​ នៅ​កម្រិត​សាកលវិទ្យាល័យ​ ដោយ​សារ​ពុំ​មាន​ការ​ជួយ​តម្រង់​ទិស​គ្រប់​គ្រាន់​ពី​ថ្នាក់​វិទ្យាល័យមក។

លោកមាន​ប្រសាសន៍​ថា៖ «នៅ​ស្រុក​យើង​នៅ​ខ្វះ​ខាត​ច្រើន​ណាស់​ តាម​រយៈ​បទ​ពិសោធន៍​ដែល​ខ្ញុំ​ធ្លាប់​ទៅ​ធ្វើ​ជា​វា​គ្មិន​ក្នុង​ការ​ណែនាំ​សិស្ស​នៅ​វិទ្យាល័យ​ឲ្យ​យល់​ដឹង​ពី​រឿង​ហ្នឹង។ គឺ​សិស្ស​ប្រហែល​ជា​ខ្ទង់​៨០% ទៅ​៨៥% ហើយ​អត់​ដឹង​ថា​ ពេល​ដែល​រៀន​ចប់​ទៅ មិន​ទៅ​រៀន​អី​ ធ្វើអី​ទេ​បាទ។ ទាល់​តែ​យើង​ផ្តល់​ព័ត៌មាន​ឲ្យ​ហើយ​ជួយ​បំផុស​គាត់​ទៅ​បាន​គាត់​ដឹង​ថា​ អូ! ប្រហែល​អាច​ត្រូវ​រៀន​នៅ​ទី​នេះ​រៀន​ឯក​ទេស​នេះ បើ​មិន​អញ្ចឹង​គាត់​នៅ​អល់​អែក​រារែក​ច្រើន​ណាស់​ ជា​ពិសេស​គឺ​សង្គម​យើង​ប្រឈម​ទៅ​នឹង​គំនាប​ពី​គ្រួសារ​និង​មិត្ត​ភក្តិ​មួ​យ​ផ្នែក​ដែរ​»។

ក៏​ប៉ុន្តែ​ឆ្នាំ​នេះ ពួក​គេ​ប្រឈម​មុខ​នឹង​ការ​ខ្វះ​ព័ត៌មាន​ថែម​មួយ​កម្រិត​ទៀត។ នេះ​បើ​តាម​លោក ប៉ា ចន្ទរឿន។

លោក​បន្ថែម​ថា៖ «ប៉ុន្តែ​នៅ​ពេល​សម័យ​កូវីដ​នេះ វា​ផ្ទុះ​ហ្នឹង​វា​ពិបាក​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​ដំណើរ ពិបាក​ក្នុង​ការ​កៀរគរ ក្នុង​ការ​ជួប​គ្នា​ជា​ក្រុម ហេតុ​នេះ​ហើយ​ប្អូនៗ​មួយ​ចំនួន​ដែល​ទើប​តែ​ជាប់​បាក់​ឌុប​ដោយ​ស្វ័យ​ប្រវត្តិ​ថ្មី​ៗ​ហ្នឹង​ គាត់​ប្រឈម​មុខ​នឹង​ការ​ខ្វះ​ព័ត៌មាន​ហើយ​ពិបាក​ក្នុង​ការ​សម្រេច​ចិត្ត មិន​ដឹង​ថា​ត្រូវ​រៀន​អី​ត្រូវ​រៀន​នៅ​ឯណា ត្រូវ​រៀន​យ៉ាង​ម៉េច»។

លោក​បន្ថែម​ថា ក្រសួង​អប់រំ​គួរ​តែ​បង្កើន​ការ​លើក​កម្ពស់​ចំណេះ​ដឹង​ថ្នាក់​វិទ្យាល័យ​ឲ្យ​សិស្ស​ចេះ​វាយតម្លៃ​ខ្លួន​ឯង​អំពី​ចំណង់​ចំណូល​ចិត្ត លទ្ធភាព និង​សមត្ថភាព​របស់​ខ្លួន ក្នុង​ការ​រើស​មុខវិជ្ជា​ឯក​ទេសណា​មួយ​ដោយ​សមស្រប​សម្រាប់​ពួក​គេ។

លោក​ក៏​ជំរុញ​ឲ្យ​សិស្សានុសិស្ស ​គួរ​តែប្រឹង​ប្រែង​ស្វែង​រក​មធ្យោបាយ​ផ្សេងៗ ដើម្បី​ស្វែង​យល់​អំពី​របៀប​របប​នៃ​ការ​រៀន​សូត្រ​ថ្នាក់​ឧត្តម​សិក្សា និងស្វែង​រក​អ្នក​មាន​បទ​ពិសោធន៍​តាម​បណ្តាញ​អតីត​សិស្សនៅ​សាលារៀន ឬ​សិស្ស​ច្បង​ដែល​រៀន​ចប់ ឬ​ស្វែង​រក​ក្រុម​បញ្ញាវន្ត​ណា​មួយតាម​រយៈ​បណ្តាញ​សង្គម​ព្យាយាមសាក​សួរ​យោបល់​ពី​ពួក​គេ​ឲ្យ​បាន​ច្រើន ចៀស​វាងការ​សម្រេច​ចិត្ត​ដោយ​ខ្វះ​ព័ត៌មាន និង​ការ​ប្រឹក្សា​យោបល់៕