បំណុល​ជំពាក់​ថៅកែ​ឡឥដ្ឋ​ នៅ​តែ​ជា​មូល​ហេតុ​ធ្វើ​ឲ្យ​ក្មេងៗ​​ត្រូវ​ធ្វើ​ការ​ទាំង​ខុសច្បាប់

កុមារអាយុក្រោម១៥ឆ្នាំ កំពុងជញ្ជូនឥដ្ឋដាក់រទេះ ក្នុងបរិវេណសិប្បកម្មឡឥដ្ឋ នៅឃុំព្រែកអញ្ចាញ ស្រុកមុខកំពូល ខេត្តកណ្តាល កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១។ (កាន់ វិច្ឆិកា/វីអូអេ)

ស្រុកមុខកំពូល ខេត្តកណ្តាល — អ្នកស្រី​ ឈុំ ស៊ីម និង​គ្រួសារ​ដែល​មានកូន​បី​នាក់​ អាយុ​ក្រោម​ ១៨ ​ឆ្នាំ គឺ​ជាកម្មករ​ឡឥដ្ឋ​ស្ថិតក្នុង​ឃុំ​ព្រែក​អញ្ចាញ​ ស្រុក​មុខ​កំពូល ខេត្ត​កណ្តាល។ អ្នកស្រី​ធ្វើ​ជា​កម្មករ​ឡឥដ្ឋ​ប្រមាណជាង​ ២០ ​មក​ហើយ បន្ទាប់​ពី​អ្នកស្រី​បាន​បោះបង់​ការ​ធ្វើ​ស្រែ​ចម្ការ​ ដោយសារ​ទទួល​បាន​ទិន្នផល​ទាប​ពេក។

កាលពី​ឆ្នាំ​ ២០១៦ ​អ្នក​ស្រី​បាន​ខ្ចី​លុយ​ថៅកែ​ឡ​ឥដ្ឋ​មួយនៅ​ស្រុក​រការកោង ខេត្ត​កណ្តាល ដែល​ជា​ឡឥដ្ឋ​អ្នក​ស្រីធ្វើ​មុនពេល​ប្តូរ​មក​ធ្វើ​នៅ​ឡ​ឥដ្ឋ​បច្ចុប្បន្ន ដើម្បី​ព្យាបាល​ជំងឺម្តាយ​និង​កូនៗ​របស់​អ្នកស្រី​ជាបន្ត​បន្ទាប់។

អ្នក​ស្រី​ប្រាប់​វីអូអេ​ថា ដំបូង​អ្នក​ស្រី​ខ្ចី​ចាប់​ពី​ ៦០​ម៉ឺន​រៀល និង​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​រហូត​ដល់​ចំនួន​ ៧ពាន់​ដុល្លារ។​

ស្រ្តី​វ័យ​ ៤៦ ​ឆ្នាំ​រូប​នេះ​ និយាយ​ថា៖ «អង្កាល់​ដំបូង​ខ្ចី​តែ​ ៦០​ម៉ឺន​ទេ។ ដល់យូរៗ​ទៅ​ យើង​ចេះ​តែ​កើន​កូន​ចៅធ្វើ​មិន​កើត កូន​ឈឺ​កូន​អី​អ៊ី​ចឹង​ទៅ យើង​ឈឺ ម្តាយ​ឪពុក​ឯណោះ​ឈឺ ក៏​ចេះ​តែ​កើនៗ​ទៅ ឡើង​ដល់​ ៧​ពាន់ [ដុល្លារអាមេរិក​]»។

អ្នកស្រី ស៊ីម ដែល​មាន​ស្រុក​កំណើត​នៅ​ខេត្ត​កំពង់ចាម​ ប្រាប់ VOA កាល​ពីថ្ងៃ​ទី​១៥ ខែ​តុលា​ ​ថា ដើម្បី​អាច​ខ្ចី​លុយ​ពី​ថៅកែ​ឡឥដ្ឋ​បាន រហូត​ដល់ ​៧​ពាន់​ដុល្លារ ដោយ​ឥត​ការ​ប្រាក់ អ្នកស្រី​ត្រូវ​ដាក់ប្លង់​ផ្ទះ​តូច​មួយ​នៅ​ស្រុក​កំណើត ហើយ​ត្រូវធ្វើ​ជា​កម្មករ​ឡ​ឥដ្ឋ​ទាំងប្តី និងកូន ដែល​មាន​អាយុក្រោម ១៨​ឆ្នាំ។​

អង្គុយក្នុង​ផ្ទះ​ប្រក់​ស័ង្កសី​ជាប់​សិប្បកម្ម​ឡឥដ្ឋ​ដែល​សង់​ដោយ​ម្ចាស់​សិប្បកម្មក្នុង​ឃុំ​ព្រែក​អញ្ចាញ​ អ្នកស្រី​រៀប​រាប់​ទាំង​ទឹក​មុខ​ស្រពោនថា៖ «ពីដំបូង​ឡើយ គិត​ថា ​នាំ​គ្នា​ថា​លុយ​ហ្នឹង ​ខ្ចីអត់​ការប្រាក់ អ៊ីចឹង​ហើយ​យើង​ទាល់ យើង​ខ្វះ​ខាត យើង​ប្រញាប់ យើង​ខ្ចី​គេទៅ គេ​អត់​គិត​ការ គេ​យក​កម្លាំង​យើង​គិត​ធ្វើ​ជា​ការ​ហើយ»។

អ្នក​ស្រី​ ស៊ីម បន្ថែម​ថា អ្នក​ស្រី​បាន​ប្តូរ​មក​ធ្វើ​ការនៅ​ឡ​ឥដ្ឋ​ថ្មី ហើយ​លក្ខខណ្ឌ​ដែល​អ្នកស្រី​អាច​ប្តូរ​កន្លែង​ធ្វើ​ការ​បាន ដោយសារ​អ្នក​ស្រី​បាន​ខ្ចី​លុយ​ថៅកែ​ឡឥដ្ឋ​ថ្មី យក​ទៅ​សង​ថៅ​កែ​ឡ​ឥដ្ឋ​ចាស់។​

ក្នុង​សិប្បកម្ម​ឡឥដ្ឋស្ទើ​ទូទាំង​ប្រទេស​នៅ​កម្ពុជា​តែង​តែ​មានវត្តមាន​កុមារអាយុ​ក្រោម​ ១៨​ឆ្នាំ ​ធ្វើ​ការ​ដើម្បី​សម្រាល​បន្ទុក​ក្នុង​គ្រួសារ​ ដូច​ជាកូនៗរបស់​អ្នកស្រី​ ស៊ីម និង​គ្រួសារ​កម្មករ​ផ្សេងៗ​ទៀត​ ដែល​ធ្វើ​ការ​ក្នុង​សិប្បកម្ម​ឡឥដ្ឋ​ជាមួយ​អ្នកស្រី​ជាដើម។​ ពួកគេ​នៅ​តែ​បន្ត​ធ្វើ បើ​ទោះបី​ជា​ដឹង​ ថា​ច្បាប់​មិន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​កុមារ​អាយុ​ក្រោម ​១៨ ​ឆ្នាំ​ ធ្វើ​ការ​ក្នុង​សិប្បកម្ម​ឡឥដ្ឋ​ក៏​ដោយ។

អ្នកស្រី ឈុំ ស៊ីម កម្មករឡឥដ្ឋកំពុងអង្គុយក្នុងផ្ទះប្រក់ស័ង្កសីក្នុងបរិវេណសិប្បកម្មឡឥដ្ឋ នៅឃុំព្រែកអញ្ចាញ ស្រុកមុខកំពូល ខេត្តកណ្តាល កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១។ (កាន់ វិច្ឆិកា/វីអូអេ)

អ្នកស្រី ស៊ីម បន្ថែម​ថា ​អ្នក​ស្រី ប្តី និង​កូនអាយុ​ ១៦​ឆ្នាំ​ ធ្វើ​ជា​អ្នក​ចាប់ឥដ្ឋដែល​យកចេញ​ពី​ម៉ាស៊ីនដាក់​ហាល ហើយ​ការ​ហាល​ឥដ្ឋ​មួយ​ម៉ឺន​ដុំ ទទួល​កម្រៃ​បាន​ ២៥,០០០​រៀល។ ក្នុង​មួយ​ថ្ងៃ​ គ្រួសារ​អ្នកស្រីទទួល​បាន​លុយ​ចំនួន​ ២៥,០០០​រៀល ទៅ​ ៣៥,០០០​រៀល ដែល​បាន​មក​ពី​ការ​ហាល​ឥដ្ឋ។

«មួយ​ដុំ​ ២​រៀល​ ៥​កាក់។ ក្នុង​មួយ​ម៉ឺន​ឥដ្ឋ​បាន ​២៥,០០០ លុយ។ ក្នុងមួយ​ថ្ងៃ​បាន​ ១ម៉ឺន [ឥដ្ឋ] មួយម៉ឺន​ជាង [ឥដ្ឋ] អស់​ហើយ​បីនាក់។ មួយ​ក្រុម​ហ្នឹង​បី​នាក់។ បី​នាក់បាន​ ២៥,០០០-៣០,០០០ [រៀល] អស់​ហើយ។ ម្នាក់ឯង​ធ្វើ​អត់​កើត។ ចាប់​ផង ​ហាល​ផង អូស​រទេះ​ហាល​»។

ខណៈកូន​ប្រុស​អាយុ​ ១៤​ឆ្នាំ​ របស់​អ្នក​ស្រី ស៊ីម ​កំពុង​ជញ្ជូន​ឥដ្ឋ​ដាក់​ចូល​រទេះ អ្នក​ស្រីនិយាយ​ថា អ្នក​ស្រី​បាន​ដឹង​ថា កុមារមិន​ត្រូវ​បាន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ធ្វើ​ការ​នៅ​ឡឥដ្ឋ​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​បញ្ហា​ជីវភាព​ដែល​កំពុង​ខ្វះ​ខាត និងបំណុល ជំរុញ​ឲ្យ​កូនៗ​របស់​អ្នក​ស្រី​ជួយ​ធ្វើ​ការ​ដើម្បី​បង្កើនចំណូល។​

«បើ​ម៉ែឪហូប​អត់​គ្រប់ ប្រាក់ឈ្នួល​វា​ទាប​ពេក ​អ៊ីចឹង​ហើយ​ក្មេង​ទាល់​តែ​ជួយ​ខ្លះ វា​បាន​ហូប​ក្រៅ​វា​ទៅ វា​ធ្វើបាន»។

គ្មាន​ថ្ងៃ​ឈប់ ដរាប​ណា​បំណុល​សង​មិន​ដាច់

បើទោះបី​ជាគ្រួសារ​អ្នក​ស្រី ឈុំ ស៊ីម មាន​កូន​តូចៗ​ជួយ​ការងារ​ក្នុង​ឡឥដ្ឋ​ក្តី ក៏​គ្រួសារ​មួយ​នេះ​នៅ​តែមិន​អាច​ទទួល​បាន​ប្រាក់​កម្រៃ​សមរម្យ​ ដើម្បី​ផ្គត់ផ្គង់​ជីវភាព​រស់​នៅ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ និង​សង​បំណុល​ថៅកែ​ដដែល។​

«វាអត់​សម​ស្រប​នឹង​កម្លាំង​ពលកម្ម​យើង​ទេ។ ប្រាក់​ឈ្នួល​នឹង​វា​ទាប។ ក្នុង​មួយ​ថ្ងៃ​បី​នាក់ បាន​បី​ម៉ឺនជាង។ មួយ​ថ្ងៃ​អស់​ហើយថា​ មួយ​ម៉ឺនជាង​ម្នាក់។ អត់​បាន​កាត់ [បំណុល] គេ​ផង អត់​បាន​រួច បាន​តែ​ហូបមិន​គ្រាន់​ផង»។

ក្នុង​របាយការណ៍​ស្រាវជ្រាវ​ដែល​មាន​ចំណង​ជើង​ថា៖ «ជំរឿន​ឧស្សាហកម្ម​ផលិត​ឥដ្ឋ​នៅ​កម្ពុជា៖ ប្រជាជន ភូមិសាស្រ្ត និងការអនុវត្ត» ដែលចេញ​ដោយ​សហព័ន្ធ​សហជីព​កម្មករ​សំណង់ និងព្រៃឈើកម្ពុជា (BWUC) កាល​ពី​ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០១៩ បង្ហាញ​ថា នៅទូទាំង​ប្រទេស​កម្ពុជា​មាន​ឡឥដ្ឋ​ចំនួន​ ៤៦៤​កន្លែង​ ដែល​កំពុង​ដំណើរ​ការ។ កម្មករឡឥដ្ឋ​មានចំនួន ៦,៨៦៣​នាក់ ក្នុង​ចំណោម​មនុស្ស​ស្នាក់​នៅក្នុង​សិប្បកម្ម​ផលិត​ឥដ្ឋ​ ដែល​មាន​ចំនួន ​១០,២១៧នាក់។ ​ក្នុង​នោះកុមារ ឬ​អ្នក​មាន​អាយុ​ក្រោម ១៨ឆ្នាំ មាន​ចំនួន​ ៦៣៨នាក់ ឬ​ប្រមាណ​ ១០% នៃ​ចំនួន​កម្មករ​សរុប។ របាយការណ៍​បញ្ជាក់​ថា កុមារ​ទាំង​នោះ​ខ្លះ​ធ្វើ​ជា​កម្មកសរ​ពេញម៉ោង និង​ខ្លះ​ទៀត​ធ្វើ​ក្រៅ​ម៉ោង។

អ្នកស្រី ឈុំ ស៊ីម និយាយ​ថា អ្នកស្រី និង​គ្រួសារ​មិន​អាច​ឈប់​ធ្វើ​ការ​នៅ​សិប្បកម្ម​ឡឥដ្ឋ​បាន​នោះទេ ដរាប​ណា​អ្នកស្រី​មិនមាន​លុយ​សង​បំណុល​ដែល​ជំពាក់ថៅកែ​ឡ។

ដោយឡែក របាយការណ៍​មួយ​របស់​អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវនៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​ហូលូវេ (Holloway University មាន​ចំណង​ជើង​ថា «​ឥដ្ឋ​ឈាម» ចេញ​ផ្សាយ​កាល​ពីខែ​តុលា ឆ្នាំ ២០១៨ បង្ហាញ​ថា ពលរដ្ឋ​រាប់ពាន់​គ្រួសារ​ដែល​ជំពាក់​បំណុល​គេ ក្នុង​នោះ​រួមមាន​ទាំង​កុមារ​ផង​ ត្រូវធ្វើ​ការងារ​ក្នុង​ស្ថានភាព​ដ៏​គ្រោះថ្នាក់​ជាទីបំផុត ដើម្បី​បំពេញ​តម្រូវ​ការ​ឥដ្ឋ ដែល​របាយការណ៍​ចាត់​ទុក​ថា ជា «​ឥដ្ឋ​ឈាម» សម្រាប់​ការ​សាងសង់។

របាយការណ៍​ស្រាវជ្រាវ​នោះ​បន្ថែមថា ដើម្បី​បាន​កម្មករ​មក​ធ្វើការ​ងារ​នៅ​ឡឥដ្ឋ ម្ចាស់​ឡឥដ្ឋ​បាន​សង​បំណុល​ជំនួស​កសិករ​ដែល​ជំពាក់​លុយ​គេ ប៉ុន្តែ​តម្រូវ​ឲ្យ​កសិករ​ទាំងនោះ​ធ្វើ​ការងារ​នៅ​ក្នុង​ឡឥដ្ឋ​រហូត​ដល់​កាត់​បំណុល​ប្រមាណ​ពី មួយ​រយ​ដុល្លារ ដល់​បួន​ពាន់​ដុល្លារ ដែល​ជំពាក់​ម្ចាស់​ឡឥដ្ឋ​វិញ។

កាលពីខែធ្នូ​ ឆ្នាំ​២០១៦ អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​លីកាដូ​បាន​ចេញ​ផ្សាយ​របាយការណ៍​មួយ​ស្តីអំពី «ការ​អភិវឌ្ឍ​លើ​ទាសភាព៖ ការ​បញ្ចាំ​ខ្លួន​ដោះ​បំណុល និង​ពលកម្មកុមារ ក្នុង​សិប្បកម្មផលិត​ឥដ្ឋ​នៅ​កម្ពុជា»។ របាយការណ៍​នោះ​រៀបរាប់ថា​ មធ្យោបាយ​ដែល​ម្ចាស់​សិប្បកម្ម​ជ្រើសរើស​កម្មករ​ដោយ​ការ​ផ្តល់​ប្រាក់កម្ចី និង​ការ​ផ្តល់​កន្លែង​ស្នាក់នៅ​ដល់​គ្រួសារ​ទីទ័លក្រ។

របាយការណ៍​នោះ​រៀប​រាប់​លម្អិត​ថា ម្ចាស់​សិប្បកម្ម​ទាំងនោះ​អូស​ទាញ​កុមារ និង​មនុស្ស​ពេញ​វ័យ​តាម​រយៈ​មធ្យោបាយ​ ការ​ផ្តល់​ប្រាក់​កម្ចី​និង​ការ​ផ្តល់​កន្លែង​ស្នាក់​នៅ​ដល់​គ្រួសារ​ទី​ទាល់​ក្រហើយ​ពួកគេ​បាន​ធានា​ផ្ដល់​ប្រាក់​កម្ចី​ ដោយ​ការ​សន្យា​ចំពោះ​កម្មករ​ថា​ពួក​គេ​ត្រូវ​ធ្វើ​ការ​ក្នុង​សិប្បកម្ម​រហូត​ដល់​ប្រាក់​កម្ចី​នោះ​ត្រូវ​បាន​ទូទាត់​សង​គ្រប់​ចំនួន​វិញ។ ប៉ុន្តែប្រាក់​ឈ្នួលក្នុង​សិប្បកម្ម​ គឺ​មាន​ចំនួន​ទាបដែល​ចំណូល​នេះ​កម្មករ​ទទួល​បានសម្រាប់​តែ​ផ្គត់ផ្គង់​ជីវភាព​រស់នៅ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​តែប៉ុណ្ណោះ ហើយ​កម្មករ​ជាច្រើន​នាក់​បាន​ខ្ចី​ប្រាក់​បន្ថែម​ទៀត​ពី​ម្ចាស់​សិប្បកម្ម សម្រាប់​តម្រូវការ​ចាយ​វាយ​ចាំបាច់។

គំនរឥដ្ឋមិនទាន់ដុត ក្នុងបរិវេណសិប្បកម្មឡឥដ្ឋ ឃុំព្រែកអញ្ចាញ ស្រុកមុខកំពូល ខេត្តកណ្តាល កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១។ (កាន់ វិច្ឆិកា/វីអូអេ)

បំណុល​តជំនាន់

បើ​តាម​លីកាដូ មូលហេតុ​ដំបូង​ដែល​កម្មករ​ខ្ចី​ប្រាក់​ថៅកែ​ឡឥដ្ឋ ដោយ​សារ​តែ​បញ្ហាជំងឺក្នុង​គ្រួសារ ឬ​ទិន្នផល​ដំណាំ​មិនល្អ ដែល​បណ្តាល​ឲ្យ​ពួកគេ​ធ្លាក់​ខ្លួន​ជាប់​បំណុល។ ប្រាក់​កម្ចី​ដំបូង​មាន​ចំនួន​ត្រឹម​តែ​២០០​ ទៅ​៣០០​ដុល្លារ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ។​ ប៉ុន្តែ​រយៈពេល​កាន់​តែ​យូរ​ទៅ បំណុល​កាន់​តែ​កើន​ឡើង​រហូត​ដល់​ ១,០០០​ដុល្លារ​ទៅ​ ៦,០០០ដុល្លារ​ជា​ចំនួន​ទឹក​ប្រាក់ដែល​កម្មករទាំង​នោះ​ មិន​អាច​មាន​លទ្ធភាព​សង​អស់​ឡើយ។

នៅ​ពេល​ប្រាក់​បំណុល​ឈាន​ដល់​កម្រិត​ខ្ពស់​រហូត​មិន​អាច​សង​អស់ កម្មករ​ទាំង​នោះ​ត្រូវក្លាយ​ជា​កម្មករ​ត​ជំនាន់​ពី​ឪ​ពុក​ម្តាយ​ទៅ​កូន​និង​ត​រហូត​ដល់​ចៅ។ ហើយ​ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវនេះ​ក៏​រក​ឃើញ​ថា​គ្រួសារ​មួយ​ចំនួន​ត្រូវ​ធ្វើការ​ដើម្បី​សង​បំណុល​អស់ ៣​ជំនាន់​មក​ហើយ​ ដែល​ប្រាក់បំណុល​ដំបូង​ត្រូវ​បាន​ខ្ចីដោយ​សមាជិក​គ្រួសារ​ជំនាន់​មុន។​

របាយការណ៍​ដែល​ចេញ​នៅ​ឆ្នាំ​ ២០១៦​ ដដែល​នោះ​ ក៏បានបង្ហាញ​ពី​លក្ខខណ្ឌ​ការងារ​ដែល​ប្រកប​ដោយ​គ្រោះថ្នាក់​ក្នុង​សិប្បកម្ម​ផលិត​ឥដ្ឋ​ ជាពិសេស​កុមារ​ដែល​បាន​ពិការ​ដៃ​ដោយ​សារ​ម៉ាស៊ីន​ផលិតឥដ្ឋ។

របាយការណ៍របស់អង្គការលីកាដូដដែលក៏​បាន​រកឃើញ​ថា ដោយសារ​តែ​ភាពភ័យ​ខ្លាច​និង​ផលវិ​បាក​នៃ​ការ​ពឹងផ្អែក​ទាំងស្រុង​លើ​ម្ចាស់​សិប្បកម្ម​កម្មករ​ជាច្រើន​នាក់​គ្មាន​បំណង​តវ៉ា​ប្រឆាំង​ទៅនឹង​លក្ខខណ្ឌ​ការងារ​ដ៏លំបាក​របស់​ពួកគេ​នោះ​ទេ។​

កាលពី​ដើម​ខែមីនា ​ឆ្នាំ​ ២០១៩​ ​កុមារី​អាយុ​ ១០ឆ្នាំ​ម្នាក់​ ជា​កូន​កម្មករ​ឡឥដ្ឋ បាន​ជួប​គ្រោះ​ថ្នាក់​នៅ​សិប្បកម្ម​ផលិត​ឥដ្ឋ​មួយ​ ស្ថិត​នៅ​ឃុំ​ព្រះ​ប្រសប់​ ស្រុក​ខ្សាច់​កណ្ដាល ​ខេត្ត​កណ្ដាល ដែលបាន​បង្ក​ឲ្យ​កុមារី​នោះបាត់បង់​ដៃ​ម្ខាង។

លោក អំ សំអាត នាយក​រង​ទទួល​បន្ទុក​ផ្នែក​ឃ្លាំ​មើល​និង​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៃ​អង្គការ​លីកាដូ​ ប្រាប់ VOA ថា កុមារ​ដែល​កំពុង​ធ្វើ​ការ​នៅ​សិប្បកម្ម​ឡឥដ្ឋ នៅ​តែ​បន្តមាន​និង​បន្តជួប​បញ្ហា​ទាំង​សុខភាព និង​សុវត្ថិភាព​ដដែល បើ​ទោះបី​ជា​ក្រសួង​ការងារ​មាន​ចុះ​អធិការកិច្ច​តាម​ឡឥដ្ឋ​ទាំង​នោះ​ក៏​ដោយ។ លោក​បន្ត​ថា ការ​ដែលកុមារ​នៅ​តែ​បន្ត​មាន​វត្តមាន​ធ្វើ​ការ​ក្នុង​សិប្បកម្មឡ​ឥដ្ឋ គឺ​ដោយសារឱពុក​ម្តាយ​របស់​ពួកគេ​ជំពាក់​បំណុល​របស់​ម្ចាស់​សិប្បកម្ម​ច្រើន ហើយ​អធិការកិច្ច​ពី​ខាង​ក្រសួង​ធ្វើ​ឡើង​មិន​ទាន់​គ្រប់​គ្រាន់​នៅ​ឡើយ។​

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ «​ទោះ​បី​ឡឥដ្ឋ​មួយ​ចំនួន​ក្លាយ​ទៅ​ជា​ឡឥដ្ឋ​ទំនើប​ ដែល​ប្រើ​គ្រឿង​ចក្រ​ទំនើប​ដែល​មិន​សូវ​បង្កភាព​គ្រោះ​ថ្នាក់​សម្រាប់កុមារ​ ប៉ុន្តែ​កុមារ​ខ្លះ​ក៏​នៅ​តែ​ប្រើប្រាស់​ពលកម្ម​ ដូចជា​ការ​ជញ្ជូន​ឥដ្ឋ​ ឬ​លើក​ឥដ្ឋដាក់លើឡាន​អី​ជាដើម ​គឺ​នៅ​តែមានការ​ប្រើ​ប្រាស់។​ ជាពិសេស​រឿងនៅក្នុង​ឡ ទោះបីជា​ឡ​ហ្នឹង​បា​ន​ស្ងួត​ឥដ្ឋ​រួច​ទៅ​ហើយ ប៉ុន្តែ​ការ​ចូល​ទៅ​ក្នុង​ឡ​ គឺ​មាន​លក្ខណៈ​ក្តៅ អ៊ី​ចឹង​ការ​ប្រើប្រាស់​កង្ហារ​អីហ្នឹង​ ក៏​វា​មិនគ្រប់គ្រាន់​ក្នុងការ​ធានា​សុខភាព​កុមារ​ដែរបាទ​»។​

បុរសម្នាក់កំពុងដឹកឥដ្ឋដោយគោយន្តយកទៅឡ ក្នុងបរិវេណសិប្បកម្មឡឥដ្ឋ នៅឃុំព្រែកអញ្ចាញ ស្រុកមុខកំពូល ខេត្តកណ្តាល កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១។ (កាន់ វិច្ឆិកា/វីអូអេ)

លោក ​អំ សំអាត​ បន្ថែម​ថា ការ​បន្ត​ឲ្យ​កុមារ​ធ្វើ​ការ​នៅសិប្បកម្ម​ឡ​ឥដ្ឋ គឺ​ជា​សកម្ម​ភាព​ដែល​ធ្វើឲ្យ​ប៉ះពាល់​យ៉ាង​ខ្លាំង​ដល់​សុវត្ថិភាពសិទ្ធិ និង​ការ​លូត​លាស់​របស់​កុមារ។

«បើសិនជា​កម្លាំង​ពលកម្មកុមារ​នៅ​តាម​ឡឥដ្ឋ​ចេះ​តែ​បន្ត គឺ​ភាព​គ្រោះ​ថ្នាក់ និង​ហានិភ័យ​សម្រាប់កុមារ​វាអាច​នឹងកើត​មាន​ជា​បន្ត​បន្ទាប់។ ពីព្រោះ​យើង​ឃើញ​ហើយ​លទ្ធផល​កុមារ​មួយ​ចំនួន​ដែល​គាត់​ចូល​ជើង ដាច់​ដៃ ឬក៏​អាចដល់​ស្លាប់​ផង​ទាក់​ទង​នឹង​បញ្ហា​ពលកម្ម​ក្នុង​ឡឥដ្ឋ​ហ្នឹង​។ ទី​២ កាល​ណា​កុមារ​ធ្វើ​ការ​ច្រើន អ៊ី​ចឹង​អាច​នឹង​បោះបង់​ចោល​ការ​សិក្សា វាធ្វើ​ឲ្យប៉ះពាល់ទៅដល់​ធនធាន​មនុស្ស​សម្រាប់​ប្រទេស​យើង​ទៅថ្ងៃ​ក្រោយ​ទៀត»។

លោក អំ សំអាត បន្ថែម​ថា ដើម្បី​ធានា​ថា​មិន​មាន​កុមារ​ធ្វើ​ការ​ក្នុង​សិប្បកម្ម​ឡឥដ្ឋ​តទៅ​ទៀត លុះ​ត្រា​តែ​អាជ្ញាធរ​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​ឲ្យ​បាន​ធ្ងន់​ធ្ងរ​លើ​ម្ចាស់​សិប្បកម្ម​ឡឥដ្ឋ​ ដែល​អនុញ្ញាតឲ្យ​មានកុមារ​ធ្វើ​ការនៅ​ទីនោះ លុប​បំបាត់​ការ​ផ្តល់​កម្ចី​ឲ្យ​ទៅ​កម្មករ​ជាធ្នាក់ឲ្យ​ពួកគេ​ធ្វើ​ជាកម្មករដើម្បី​សង​បំណុល ហើយ​ទទួល​បាន​កម្រៃ​ទាប​ជាដើម។​

លោក​វ៉ាន់​ រតនា​ ប្រធាន​ការិយាល័យ​ផ្នែក​ពិនិត្យ​និង​អធិការ​កិច្ច​ពលកម្ម​កុមារ​នៃ​នាយកដ្ឋាន​ការងារ​កុមារ​នៅ​ក្រសួង​ការងារ បាន​ច្រាន​ចោល​ការ​លើកឡើង​ថា មាន​វត្តមាន​កុមារ​មិន​គ្រប់​អាយុ​ធ្វើ​ការ​ក្នុង​សិប្បកម្ម​ឡឥដ្ឋ។ លោកប្រាប់ VOA ថា ក្រសួង​ការងារ​តែង​ប្រឹង​ប្រែងទប់​ស្កាត់ពលកម្ម​កុមារ​គ្រប់​ទម្រង់ ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​បទដ្ឋាន​ច្បាប់​ដែល​មាន​ស្រាប់។

លោក វ៉ាន់ រតនា បន្ថែម​ថា ប្រសិន​បើ​មាន​ករណី​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​កម្លាំង​ពលកម្ម​កុមារ​ក្នុង​សិប្បកម្ម​ឡឥដ្ឋ នោះ​ត្រូវ​រាយការណ៍​ទៅ​ក្រសួង​ការងារ​ដើម្បី​ចាត់​វិធានការ។

«យើង​ផ្សព្វផ្សាយ​ដល់​និយោជក និង​ក្រុម​គ្រួសារ​កម្មករ​ដែល​ធ្វើ​ការ​ក្នុង​ឡឥដ្ឋ​ហ្នឹង​ គឺ​ថា​យើង​មានគោលការណ៍​ណែនាំ​មួយ ហាម​ឃាត់​ក្មេង​ដែល​ក្រោម​អាយុ​ ១៥​ឆ្នាំ​ ដែល​ចូល​ក្នុងស​ង្វាក់​ផលិត​កម្ម។ អ៊ីចឹង​យើង​មិន​អនុញ្ញាតឲ្យ​គាត់​ចូល​ក្នុង​សង្វាក់​ផលិត​កម្ម​កន្លែង​ការងារគ្រោះ​ថ្នាក់ទេ។ ហើយ​បើ​សិន​ជា​មាន​នៅ​តែ​ធ្វើ ក្រសួង ក៏​ដូចជា​នាយកដ្ឋានមាន​វិធានការ អនុវត្ត​ទៅលើ​ច្បាប់​ហ្នឹង គឺ​ពិន័យ ឬ​មាន​ទោស​ទណ្ឌ​អី​ផ្សេងៗ​ទៀត ទៅ​តាមគោលការណ៍ណែ​នាំ​របស់ក្រសួង​ការងារ​ហ្នឹង»។

ឆ្លើយ​តបនឹង​របាយការណ៍​ដែល​រក​ឃើញ​ដោយ​អង្គការ​សមាគម​មួយ​ចំនួន​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​បំណុលធ្វើឲ្យកម្មករ​នៅ​ឡឥដ្ឋបន្ត​ធ្វើ​ការ​ងារក្នុង​កម្រៃ​ទាប​ដោយ​មិន​អាច​សង​បំណុល​បាន និង​ជា​មូលហេតុ​ធ្វើ​ឲ្យមានក្មេង​ៗមិន​គ្រប់​អាយុ​ធ្វើ​ការ​នៅ​ឡឥដ្ឋ លោក វ៉ាន់ រតនា ក៏​បាន​ច្រាន​ចោល​ថា ​មិនមាន​ករណី​ប្រើប្រាស់​បំណុល​ធ្វើ​ជា​អន្ទាក់​ឲ្យ​កម្មករ​ធ្វើ​ការ​នៅ​ឡឥដ្ឋ​នោះ​ទេ។

លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ «នាយកដ្ឋាន​ការងារ​កុមារ​ក៏​ដូចជា​ជាក្រសួង​ការងារ​ក៏​បានធ្វើ​ការស្រាវជ្រាវចំណុច​ហ្នឹង​ដែរ​ថា​ បើសិន​ជា​ក្នុងករណីមាន​អន្ទាក់​បំណុល​មែន និយោជកមាន​បញ្ហា​ដែរ ប្រឈម​មុខ​នឹង​ច្បាប់​ដែរ។ ប៉ុន្តែ​គ្រាន់​តែ​ថា​កន្លង​មក គឺ​អត់​សោះ។ អត់​ទាន់​ឃើញ​ជាក់​លាក់ ការ​បង្ហាញ​ឲ្យ​បាន​ច្បាស់​លាស់ទេ។ ប៉ុន្តែ​យើង​បាន​ថា អា​ការ​ខ្ចី​បំណុល​ហ្នឹង គឺ​ជា​បង​ប្អូន។ ដូច​ថា​ ឥលូវថៅ​កែ​ហ្នឹង​គាត់​មាន​ប្អូន​ធ្វើ​ការ​នៅ​ហ្នឹង​ គាត់​មាន​ក្មួយ​ធ្វើ​ការ​នៅ​ហ្នឹង​ គាត់​ខ្ចី​គ្នា​គាត់​ទៅ ហើយ​គាត់​អាង​ថា​បង​គាត់​ជា​ថៅកែអី អ៊ី​ចឹង​គាត់​ធ្វើ​មកត្រូវកាត់សង​គាត់»។

​ជាកម្មករដែល​ទទួល​បាន​ចំណូល​ត្រឹម​ ២៥,០០០​រៀល សម្រាប់​ការ​ហាល​ឥដ្ឋ​មួយ​ម៉ឺន​ដុំទាំង​ជាប់​បំណុល​ជុំ​ខ្លួន មិន​អាច​ដោះ​បាន អ្នកស្រី ឈុំ ស៊ីម ​និយាយ​ថា អ្នក​ស្រី​ចង់​ឲ្យ​ថៅ​កែ​តំឡើង​ថ្លៃ​កម្លាំងពលកម្ម​ឲ្យ​បាន​ខ្ពស់​ជាង​នេះ ដើម្បី​អាច​ឲ្យ​គ្រួសារ​អ្នក​ស្រី​អាច​សល់​លុយ​ខ្លះ​សម្រាប់ដោះបំណុល​ដែល​កំពុង​ជំពាក់។

​អ្នកស្រី​ ឈុំ ស៊ីម និយាយ​ទាំង​ទឹក​មុខ​ស្ងួត​ថា ប្រសិន​បើ​កម្រៃ​ពលកម្ម​នៅ​ឡឥដ្ឋ​នេះនៅ​តែ​ទាប នោះ​អ្នក​ស្រី​នឹង​មិន​រំពឹង​ថា​អាចសងបំណុល​ដែល​ខ្ចី​ថៅកែ​ឡឥដ្ឋ​រាប់​ឆ្នាំ​មក​ហើយ​នោះ​ទេ។​

«អនាគត​មិន​ដឹងទៅជាយ៉ាងម៉េច? កូន​ចៅ​ក្រោយៗ​ទៀត​មិនដឹងយ៉ាង​ម៉េច បើ​អត់​អ៊ី​ចឹង? គិត​ដែរ​ប៉ុន្តែ​គិត​អត់​កើត»៕