ដំណាំអំពៅនៅទីនេះ ត្រូវបានបោះបង់ចោលទាំងស្រុង ហើយរោងចក្រផលិតស្ករក៏បានបិទដំណើរការទាំងស្រុងដែរ។ ពេលធ្វើដំណើរទៅដល់ក្រុមហ៊ុននៅក្នុងឃុំម្លូរព្រៃពីរ ស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារ អ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានរបស់ VOA បានសង្កេតឃើញថា មិនមានកម្មករធ្វើការនៅក្រុមហ៊ុន កន្លែងផលិតស្ករអំពៅ និងតាមការដ្ឋានដាំអំពៅនោះទេ។
ក្រុមហ៊ុនចិន ឈ្មោះRui Feng ដែលជាបណ្តាញនៃក្រុមហ៊ុនចំនួន៤ផ្សេងទៀត នៅក្នុងខេត្តព្រះវិហារបានបិទដំណើរការរបស់ខ្លួននៅពេលនេះ។ មន្រ្តីមន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទខេត្តព្រះវិហារ អះអាងថា ការបិទដំណើរការនេះគឺដោយសារបញ្ហាថវិកានិងបញ្ហាផ្ទៃក្នុង។ ក្រុមហ៊ុនចិនមួយនេះ មានជម្លោះជាមួយប្រជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចនៅក្នុងស្រុកចំនួន៣នៅខេត្តព្រះវិហារ ក្រោយទទួលបានដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចសរុបជាង៤ម៉ឺនហិកតាពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកាលពីឆ្នាំ២០១១ ក្រោមក្រុមហ៊ុនធំមួយឈ្មោះថា Hengfu Group Sugar Industry។
លោក មាស សាវី អាយុ៣៣ឆ្នាំ ជាអ្នកបកប្រែឲ្យជនជាតិចិននៅក្រុមហ៊ុននោះ បានថ្លែងប្រាប់VOAកាលពីចុងសប្តាហ៍ថា លោកត្រូវបានឲ្យឈប់ពីក្រុមហ៊ុនកាលពីខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩ ខណៈបុគ្គលិកក្រុមហ៊ុន និងកម្មករតាមការដ្ឋានអំពៅក៏ត្រូវបានឲ្យឈប់ជាបន្តបន្ទាប់ផងដែរ។
ផ្លាកសញ្ញារបស់ក្រុមហ៊ុនRui Feng នៅតាមបណ្តោយផ្លូវជាតិក្នុងស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារ ថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០។ (ស៊ុន ណារិន/VOA)
លោក សាវី ដែលបកប្រែនៅទីនោះប្រមាណ៥ឆ្នាំនិងរកចំណូលបានប្រមាណ៧០០ដុល្លារក្នុងមួយខែអះអាងថា ហេតុផលនៃការបិទក្រុមហ៊ុននោះ មិនត្រូវបានបញ្ជាក់ឲ្យបានច្បាស់នោះទេ តែលោកថាមានការបន្ថែមភាគហ៊ុននិងម្ចាស់ថ្មី។
លោកបានថ្លែងប្រាប់VOAនៅជិតផ្លូវចូលទៅក្រុមហ៊ុនក្នុងឃុំម្លូរព្រៃពីរ ស្រុកឆែបថា៖ «ខ្ញុំអត់ច្បាស់ទេ តែគេថាគេអត់លក់ទេរោងចក្រហ្នឹង គេផ្អាកសិន។ ដូចថាគេបន្ថែមភាគហ៊ុន។ មានន័យថាកាលមុនមាន៥ភាគហ៊ុន ឥឡូវ ឡើង៦ភាគហ៊ុន។ អាហ្នឹងកាលពីពួកខ្ញុំទៅចូលប្រជុំ កាលប្រជុំផ្តាច់កិច្ចសន្យាការងារ អតីតភាពការងារ»។
អ្នកស្រី លឹម សុឃីម អាយុ៥០ឆ្នាំជាអ្នកលក់ចាប់ហួយនៅផ្លូវចូលក្រុមហ៊ុន។ អ្នកស្រី បានថ្លែងថា ចំណូលលក់ឥវ៉ាន់របស់អ្នកស្រី បានធ្លាក់ចុះពី២ទៅ៣លានរៀលក្នុងមួយថ្ងៃ មកដល់ក្រោម១០ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយថ្ងៃ ដោយសារលែងមានកម្មករធ្វើការនៅទីនោះ។ អ្នកស្រីបន្តថា សកម្មភាពដាំអំពៅនិងដឹកស្ករសចេញក៏លែងមានដែរ។
អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ប្រាប់VOAនៅតូបលក់ដូររបស់អ្នកស្រីថា៖ «ភ្ញាក់ផ្អើលថានឹកឃើញថា រោងចក្រធំយ៉ាងហ្នឹង ប្រហែលជាគេមិនផ្អាកដំណើរការទេ។ ដល់ពេលមកផ្អាកអញ្ចឹង ដូចខ្ញុំ វាពិបាកដែរ ក្នុងជីវភាពយើងរស់នៅ»។
ប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅទីនោះបានអះអាងថាក្រុមហ៊ុនមួយនេះ បានបិទទ្វារទាំងស្រុងហើយរហូតមកដល់ពេលនេះ។ ពួកគេថាកម្មករត្រូវបានឲ្យឈប់កាលពីឆ្នាំមុនជាបន្តបន្ទាប់។ ពួកគេបន្តទៀតថា កាលពីឆ្នាំមុន ក្រុមហ៊ុនបានដាំស្រូវ ជំនួសដើមអំពៅ ដែលនាំជាចម្ងល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ និងមន្រ្តីអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការជាមួយប្រជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចដែលមានដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុន។
ចំណែកនៅក្នុងឃុំសង្កែពីរ ស្រុកឆែប ដែលប្រជាពលរដ្ឋក៏មានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនដែរ ពួកគេបានអះអាងថា ក្រុមហ៊ុនបានបិទទ្វារ តែពួកគេមិនដឹងមូលហេតុនោះទេ។
លោក ផាវ យ៉ន ជនជាតិដើមភាគតិចគួយ ដែលរស់នៅក្នុងភូមិសំបូរ ឃុំសង្កែពីរ ស្រុកឆែប បានថ្លែងប្រាប់VOAនៅផ្ទះរបស់លោកថា លោកបានបាត់បង់ដីគ្រប់គ្រងតាមបែបជនជាតិដើមភាគតិចចំនួន៦ហិកតា តាំងពីឆ្នាំ២០១២ នៅពេលដែលក្រុមហ៊ុនបានចាប់ផ្តើមទទួលដីសម្បទាន។ លោកមានប្រសាសន៍ថា ប្រសិនបើក្រុមហ៊ុនមិនមានសកម្មភាពតទៅទៀត គួរមានការប្រគល់ដីទៅប្រជាពលរដ្ឋដែលធ្លាប់មានជម្លោះវិញ។
លោក ផាវ យ៉ន ជនជាតិដើមភាគតិចគួយ ដែលរស់នៅក្នុងភូមិសំបូរ ឃុំត្រពាំងសង្កែ ស្រុកឆែប បាត់បង់ដីប្រមាណ៦ហិកតាទៅក្រុមហ៊ុនRui Fengថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០។ (ស៊ុន ណារិន/VOA)
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖«ចម្ការអំពៅហ្នឹងភ្លើងឆេះអស់ហើយ គ្មានសល់ទេ។ បានតែដាំ ប្រមូលតែស្រូវ។ ព្រោះពីមុន វាដាំស្រូវ តែក្រោយមកវាដាំអំពៅ។ ដល់ពេលជែកជាមួយក្រុមហ៊ុន ថាមិនមែនវាដាំស្រូវទេ ការពិតដោយសារវាអស់ពូជអំពៅ»។
លោកបន្តថា លោកមិនមានក្រុមគ្រួសារដែលធ្វើការស៊ីឈ្នួលឲ្យក្រុមហ៊ុននោះទេ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំមើលទៅកូនចៅខ្ញុំ ខ្ញុំមិនឲ្យទៅស៊ីឈ្នួលទេ ព្រោះមើលទៅ ចិនវាធ្វើលើដីប្រជាពលរដ្ឋយើង បើយើងទៅស៊ីឈ្នួល បានន័យថាយើងទៅគាំទ្រវាដែរ»។
មេឃុំសង្កែពីរ លោក ខៀវ យែន មានប្រសាសន៍នៅសាលាឃុំថា លោកបានដឹងថា ក្រុមហ៊ុនបិទដំណើរការ ប៉ុន្តែលោកមិនដឹងមូលហេតុច្បាស់លាស់នោះទេ។ លោកបន្តថា កន្លងទៅ ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងឃុំរបស់លោកមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុន ហើយមកដល់ពេលនេះមិនមានដំណោះស្រាយនៅឡើយទេ។ លោកថាវាជារឿងល្អសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋរបស់លោក ប្រសិនបើមានការប្រគល់ដីទៅឲ្យពួកគេវិញ។
មេឃុំរូបនោះមានប្រសាសន៍ថា៖ «អាស្រ័យនឹងថ្នាក់លើ។ ប្រសិនបើថ្នាក់លើគេថាធ្វើម៉េចៗ ខ្ញុំខាងក្រោមនេះ នឹងអាចធ្វើតាមគាត់ផងដែរ។ ឬក៏ប្រសិនជាពលរដ្ឋតវ៉ាយ៉ាងណា ជាសិទ្ធិរបស់គាត់តវ៉ា»។
VOAមិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីក្រុមហ៊ុនចិន ឈ្មោះRui Fengបាននៅឡើយទេ។
លោក ពឹង ទ្រីដា ប្រធានមន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានថ្លែងថា បុគ្គលិកក្រុមហ៊ុនបានជូនដំណឹងមកមន្ទីរកសិកម្មថា ក្រុមហ៊ុនមានបញ្ហាផ្ទៃក្នុងថវិកា។ ប៉ុន្តែលោកថា ក្រុមហ៊ុនថានឹងដំណើរការវិញនៅឆ្នាំក្រោយ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ដោយបញ្ហាទុនផ្ទៃក្នុងរោងចក្រគាត់បានអត់ដំណើរការ។ តាមគាត់បញ្ជាក់វិញនឹងរៀបចំដំណើរការឡើងវិញនៅឆ្នាំក្រោយ»។
អភិបាលខេត្តព្រះវិហារ លោក ប្រាក់ សុវណ្ណ បដិសេធមិនអត្ថាធិប្បាយលើបញ្ហានេះ។ VOAក៏មិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម លោក ស្រី វុឌ្ឍី បានដែរ។
ប្រធានអង្គការពន្លកខ្មែរ លោក ប៉ឹក សោភ័ណ ដែលធ្វើការជាមួយប្រជាពលរដ្ឋដែលមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនបានថ្លែងប្រាប់VOAថា នេះជាការអនុវត្តខុសពីកិច្ចសន្យាដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ដែលក្រុមហ៊ុនទៅដាំស្រូវ ជំនួសដើមអំពៅ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «អញ្ចឹងបើសិនជាផ្តល់ដីសម្បទានហ្នឹងទៅឲ្យពលរដ្ឋធ្វើស្រែធម្មតាវិញ ហើយមានការបង់ពន្ធធម្មតា វាមិនជាការចំណេញទៅវិញ។ហើយបើផ្តល់ទៅក្រុមហ៊ុនសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច តែផ្ទុយទៅវិញ ក្រុមហ៊ុនសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចមានការដាំស្រូវវិញ វាមិនច្របូលច្របល់ច្រឡំគ្នា ដូចនឹងពលរដ្ឋសាមញ្ញធម្មតាដែរ ដែលគាត់ធ្វើការងារកសិកម្មធម្មតាអញ្ចឹង»។
លោក ឡោ ចាន់ មន្រ្តីសម្របសម្រួលរបស់សមាគមអាដហុកក្នុងខេត្តព្រះវិហារ បានលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុនបានចាប់ផ្តើមដាំស្រូវឡើងវិញជំនួសអំពៅ កាលពីឆ្នាំមុន តែមិនដឹងមូលហេតុអ្វីនោះទេ។
ដើមអំពៅដែលត្រូវបោះបង់ចោលក្នុងក្រុមហ៊ុន Rui Feng ក្នុងស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារ ថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០។ (ស៊ុន ណារិន/VOA)
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ហើយខ្ញុំមិនយល់ផងដែរថា ក្រុមហ៊ុនគាត់អភិវឌ្ឍ គាត់ធ្វើតែស្ករអំពៅ និងអំពៅទេ ចុះហេតុអីក៏នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ បែរជាក្រុមហ៊ុន អភិវឌ្ឍដាំណាំស្រូវក្នុងការប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រជាពលរដ្ឋទៅវិញ»។
លោកបន្តថា រដ្ឋាភិបាលអាចយកដីនោះមកវិញ ហើយចែកជូនប្រជាពលរដ្ឋដែលធ្លាប់មានជម្លោះជាមួយក្រុមហ៊ុន។
លោកបន្ថែមថា៖ «ប៉ុន្តែបើសិនជាដីដែលមានផលប៉ះពាល់ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ ដែលប្រជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចអះអាងថាជាដីរបស់គាត់ គួរណាតែ គួរណាខ្វាលជូនពួកគាត់វិញ»។
គួរបញ្ជាក់ថារោងចក្រផលិតស្ករអំពៅដែលបានបិទដំណើរការនេះ មានតម្លៃប្រមាណ៣៦០លានដុល្លារអាមេរិក ដែលត្រូវបានសម្ពោធកាលពីឆ្នាំ២០១៦។ បើតាមឯកសារផ្តល់ដោយអង្គការពន្លកខ្មែរ ក្រុមហ៊ុនRui Feng បានទទួលដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចំនួន៨៨៤១ហិកតា កាលពីឆ្នាំ២០១១។ ចំណែកក្រុមហ៊ុន៤ផ្សេងទៀត ដែលជាបណ្តាញជាមួយគ្នា គឺក្រុមហ៊ុនLan Feng ទទួលបាន៩០១៥ហិកតា ក្រុមហ៊ុនHeng Rui ចំនួន៩១១៩ហិកតា ក្រុមហ៊ុនHeng Non ចំនួន៦៤៨៨ហិកតានិងក្រុមហ៊ុនHeng Yue ចំនួន៨៩៥៩ហិកតា។ សរុបផ្ទៃដីសម្បទានទាំងអស់ដែលក្រុមហ៊ុននេះទទួលបាន មានចំនួន៤២៤២២ហិកតាគឺផ្ទុយពីច្បាប់ភូមិបាលដែលអនុញ្ញាតឲ្យផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចក្រោម១ម៉ឺនហិកតាតែប៉ុណ្ណោះ៕