ភ្នំពេញ — នៅម៉ោងប្រមាណជា ៨:៣០ នាទីព្រឹក ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទាំងអ្នកលក់ដូរ និងចរាចរណ៍នៅតាមដងផ្លូវជុំវិញផ្សារធំថ្មីមិនសូវជាមមាញឹកខ្លាំងប៉ុន្មាន លោក សុខ រឹម កំពុងអង្គុយលើម៉ូតូកង់បីរបស់ខ្លួនដែលកំពុងចតនៅផ្លូវកែងក្បែរផ្សារដើម្បីរងចាំភ្ញៀវដូចសព្វមួយដង។
លោក សុខ រឹម ដែលប្រកបរបររត់ម៉ូតូកង់បីប្រមាណជា ៥ ឆ្នាំមកហើយនោះ និយាយថា ស្របពេលដែលចំណូលរបស់លោកកំពុងរងផលប៉ះពាល់ដោយសារការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩ ថ្មីៗនេះ លោកកាន់តែប្រឈមនឹងផលលំបាកដោយសារតម្លៃសាំងឡើងថ្លៃខ្លាំង។
បុរសវ័យ ៤២ ឆ្នាំ មានកូនបីនាក់ក្នុងបន្ទុករូបនេះបន្ថែមថា៖ «កាលពីមុនបានដប់ម្ភៃរៀល [ដុល្លារ] អីអ៊ីចឹងទៅ យើងចាត់ចែងទៅវិញទៅមក សល់ពីរបីម៉ឺនអីអ៊ីចឹងទៅ។ គ្រាន់តែឥលូវវាខ្សោយ កូវីដអ៊ីចឹងរកមិនសូវបានបានបីបួនប្រាំម៉ឺនអីហ្នឹងតឹងមែនទែន តឹងតែម្តង។ ហើយឥលូវសាំងក៏ឡើងទៀត ទៅវិញទៅមកបានតែមួយទប់ អត់មានសល់អីសោះ។ លែងមានសល់ បានមួយទុកទិញម្ហូបទិញអី ឲ្យប្រពន្ធចាយតិចតួចអស់តែម្តង លែងមានសល់តែម្តង»។
អ្នករត់ម៉ូតូកង់បីមាឌស្តើងសម្បុរស្រអែមរូបនេះ បន្ថែមថា ជារឿយៗនៅពេលដែលតម្លៃសាំងឡើងថ្លៃ រាល់ទំនិញផ្សេងៗក៏ឡើងថ្លៃដូចគ្នា។
«ទំនិញហ្នឹងអត់មានចុះសោះ ឡើងរហូត។ ចង់ដូចសាំងដែរហើយហ្នឹង។ ត្បិតត្បៀតមែនទែន។ គ្រាន់តែម្ហូបមួយថ្ងៃមួយម៉ឺនពីរម៉ឺនឡើងដូចសាំងហើយម្ហូប»។
លោក សុខ រឹម អ្នករត់ម៉ូតូកង់បីនៅជិតផ្សារថ្មី រាជធានីភ្នំពេញ ប្រាប់ VOA អំពីផលប៉ះពាល់ដោយសារសាំងឡើងថ្លៃ នៅថ្ងៃទី១០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២។ (កាន់ វិច្ឆិកា/វីអូអេ)
អ្នកស្រី សុខ ពៅ អ្នកលក់ចេកចៀន និងប្រហិតចៀន នៅសង្កាត់ផ្សារថ្មី១ ខណ្ឌដូនពេញ ប្រាប់ VOA អំពីផលប៉ះពាល់ដោយសារសាំងឡើងថ្លៃ នៅថ្ងៃទី១០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២។ (កាន់ វិច្ឆិកា/វីអូអេ)
ចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ ២០២២ មក តម្លៃប្រេងសាំងតាមស្ថានីយ៍ប្រេងឥន្ធនៈនីមួយៗឡើងថ្លៃជាបន្តបន្ទាប់គួរឲ្យកត់សម្គាល់។
មិនមែនតែលោក សុខ រឹម ដែលជាអ្នករត់ម៉ូតូកង់បីនោះទេដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយសារតម្លៃប្រេងសាំងកើនឡើងយ៉ាងគំហុកនោះ សូម្បីតែប្រជាពលរដ្ឋទូទៅផ្សេងទៀតក៏ត្អូញត្អែរពីផលប៉ះពាល់ជីវភាពរបស់ពួកគេដូចគ្នា។
កំពុងឈរចៀនចេកជាប់រទេះដែលមានដាក់លក់ប្រហិត និងចេកចៀន ម្តុំផ្សារទំនើបសុរិយា អ្នកស្រី សុខ ពៅ និយាយថា បច្ចុប្បន្នទាំងប្រេងសាំង ហ្គាស និងប្រេងឆា សុទ្ធតែឡើងថ្លៃក្នុងតម្លៃខ្ពស់មិនធ្លាប់ជួប។
«ហ្គាសឡើង១០ លីត្រ ១៣,០០០ ដូចវាហួសហេតុពេក។ ប្រេងក៏អ៊ីចឹងដែរ ឡើងមួយកាដុងបួនប្រាំពាន់មិនថាទេឡើងលេងមួយកាដុង ១៦,០០០ពាក់កណ្តាលហើយ។ ដូចមិនដែលឮ។ គេថា ដាច់ស្តុកៗអី មកពីអ្នកឡើងវាឡើងរហូត។ហើយគ្នាលក់អត់មានឡើងថ្លៃទេ។លក់ ១,០០០ នៅ១,០០០។ឡើងច្រើនពេកគេអត់ទិញ»។
អ្នកស្រី សុខ ពៅ ដែលប្រកបរបរលក់ចេកចៀននិងប្រហិតចៀនជាង ១០ឆ្នាំមកហើយនោះ បន្ថែមថា ពីមុនអ្នកស្រីលក់បានចន្លោះពី ៥០ ទៅ ៦០ ម៉ឺនរៀល ហើយចំណាយត្រឹមជាង ២០ម៉ឺន ប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយថ្ងៃ។ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នអ្នកស្រីលក់បានត្រឹមតែជាង ៤០ ម៉ឺនរៀល ប៉ុន្តែចំណាយជាង ៣០ ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយថ្ងៃ។
ស្រ្តីវ័យ ៥០ ឆ្នាំរូបនេះ បារម្ភថា នៅពេលដែលទំនិញកាន់តែឡើងថ្លៃអ្នកស្រីអាចនឹងប្រឈមបញ្ហាជីវភាពកាន់តែខ្លាំង ជាពិសេសប្រសិនបើមានការផ្ទុះជំងឺកូវីដ១៩ ជាថ្មីទៀត។
«ខ្លាចតែអីវ៉ាន់វាឡើងថ្លៃពេក ហើយកូវីដផ្ទុះទៅ យើងរកស៊ីអត់បានទៀតទេ»។
កម្ពុជាបាននិងកំពុងទទួលរងផលប៉ះពាល់ពីអតិផរណា ឬការឡើងថ្លៃទំនិញដោយសារតែការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩ ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ចរន្តផ្គត់ផ្គង់ទំនិញសាកលលោក។ បច្ចុប្បន្នប្រទេសដែលមិនទាន់ងើបផុតពីភាពក្រីក្រមួយនេះ ក៏កំពុងតែរងបន្ថែមនូវការកើនឡើងតម្លៃទំនិញជាពិសេសតម្លៃប្រេងសាំង ដែលបណ្តាលមកពីវិបត្តិជម្លោះរវាងប្រទេសរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន។
រុស្ស៊ីគឺជាប្រទេសផលិតប្រេងធំជាងគេលំដាប់ទី ៣ នៅលើពិភពលោក បន្ទាប់ពីអារ៉ាប់ប៊ីសាអូឌីត និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ ការដាក់ទណ្ឌកម្មជាបន្តបន្ទាប់ពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុបនិងបណ្តាប្រទេសមួយចំនួននៅអាស៊ី លើសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុរបស់រុស្ស៊ី រួមទាំងការហាមឃាត់លើការនាំចូលប្រេងពីរុស្ស៊ីចូលសហរដ្ឋអាមេរិកថ្មីៗនេះ កាន់តែធ្វើឲ្យតម្លៃប្រេងឡើងថ្លៃខ្លាំងឡើង ជាពិសេសសម្រាប់បណ្តាប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ី រួមទាំងកម្ពុជាដែលជាអ្នកនាំចូលប្រេង។
លោក សាន ជាន អ្នកបើករថយន្តតាក់ស៊ីប្រភេទទួរីសពីភ្នំពេញទៅកាន់ខេត្តកោះកុង និយាយថា កាលពីខែមុនការធ្វើដំណើរទៅមកពីរាជធានីភ្នំពេញទៅខេត្តកោះកុង ចំណាយលើថ្លៃប្រេងម៉ាស៊ូតត្រឹមតែជាង ២០ ម៉ឺនប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ លោកចំណាយជាង ៣០ ម៉ឺនរៀល។
កំពុងជញ្ជូនទំនិញដាក់លើឡានអ្នកបើកបរវ័យ ៣០ ឆ្នាំរូបនេះ បញ្ជាក់ថា៖ «ទៅមកប្រេងឥឡូវវវា ៣០ ម៉ឺនជាង។ យើងរត់ផ្លូវឆ្ងាយ។ ពីមុនវាចំណាយអស់តិចតួច វាខុសគ្នាចង់ ១០ ម៉ឺនជាងហើយហ្នឹង»។
លោក សាន ជាន បន្ថែមថា លោកចង់ឲ្យប្រេងសាំងចុះថ្លៃដើម្បីសម្រួលដល់ការប្រកបមុខរបរ បើមិនដូច្នេះទេលោកប្រហែលជាត្រូវផ្អាកការបើកបរមួយរយៈ។
«បើប្រេងឡើងថ្លៃរត់មិនចំណេញដេកផ្ទះ។ រកស៊ីអី? មានតែដេកផ្ទះសិនទៅ។ ចាំប្រេងចុះថោកចាំគិតទៀត។ បើរត់វាមិនសល់លុយឲ្យធ្វើម៉េច?»។
ទាំងលោក សុខ រឹម អ្នកស្រី សុខ ពៅ និងលោក សាន ជាន សុទ្ធតែបានលើកឡើងថា ពួកគេចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលជួយសម្រួលឲ្យតម្លៃប្រេងសាំងចុះថោកដើម្បីពួកគេអាចមានលទ្ធភាពបន្តការប្រកបរបររបស់ពួកគេ។
លោក សុខ រឹម អ្នករត់ម៉ូតូកង់បី និយាយទាំងមុខស្ងួតថា៖ «ឥឡូវវាពិបាកដែរ សម័យកូវីដអ៊ីចឹង យើងពិបាករកមែនទែន ហើយសាំងកាន់តែឡើងទៀត ដល់អ៊ីចឹងយើងពិបាកទប់ទល់ដែរ។អ៊ីចឹងសំណូមពរដល់រដ្ឋាភិបាលជួយដោះស្រាយរឿងសាំងឡើងថ្លៃ ម្ហូបអាហារអីហ្នឹងឲ្យបានសមរម្យ ព្រោះឥឡូវវាពិបាកដែរ»។
រូបឯកសារ៖ បុរសម្នាក់ដឹកទំនិញតាមម៉ូតូជូនអតិថិជន នៅភ្នំពេញ ថ្ងៃទី ១៩ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២២។
លោក សាន ជាន អ្នកបើករថយន្តតាក់ស៊ីប្រភេទទួរីសពីភ្នំពេញទៅកាន់ខេត្តកោះកុង ប្រាប់ VOA អំពីផលប៉ះពាល់ដោយសារសាំងឡើងថ្លៃ នៅថ្ងៃទី១០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២។ (កាន់ វិច្ឆិកា/វីអូអេ)
ក្នុងខែមករា ឆ្នាំ ២០២២ ប្រេងសាំងធម្មតាមានតម្លៃចាប់ពី ៤,២០០ ទៅ ៤,៣៥០ រៀលក្នុងមួយលីត្រ។ នៅខែកុម្ភៈ តម្លៃចាប់ពី ៤,៥០០ ទៅ ៤,៧០០ រៀលក្នុងមួយលីត្រ ចំណែកពីថ្ងៃទី ១ ដល់ថ្ងៃទី ១៥ ខែមីនានេះ ប្រេងសាំងធម្មតាមានតម្លៃ ៤៨០០ រៀលក្នុងមួយលីត្រ។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា។
ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មក៏បានបញ្ជាក់រាល់ពេលដែលប្រកាសពីតម្លៃសាំងធម្មតាទាំងនេះថា គឺជាតម្លៃដែលបានចុះថ្លៃពីតម្លៃពិតប្រាកដដោយសារមានការសម្រួលពីរដ្ឋាភិបាលនិងក្រុមហ៊ុនចែកចាយប្រេងឥន្ធនៈក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីជួយសម្រួលដល់ជីវភាពរបស់ប្រជាជន។
លោក ង៉ែត ជូ អ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ចមួយរូប លើកឡើងថា នៅពេលដែលតម្លៃប្រេងសាំងឡើងថ្លៃ នោះរាល់ទំនិញសព្វសារពើ ជាពិសេសចំណីអាហារក៏ឡើងថ្លៃដូចគ្នា ដោយសារតែការដឹកជញ្ជូនទំនិញទាំងនោះត្រូវប្រើប្រាស់ប្រេងសាំង។ លោកថា រាល់ការឡើងថ្លៃទំនិញអ្នកដែលរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងជាងគេគឺពលរដ្ឋដែលមានជីវភាពក្រីក្រ។
លោក ង៉ែត ជូ បន្តថា ដំណោះស្រាយដែលអាចជួយសម្រួលដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយសារការឡើងថ្លៃប្រេងសាំងនិងទំនិញផ្សេងៗ គឺរដ្ឋាភិបាលព្យាយាមរក្សាតម្លៃប្រេងសាំងកុំឲ្យឡើងខ្ពស់តាមរយៈការបន្ធូរបន្ថយពន្ធ។ ប៉ុន្តែលោកថា វិធីនេះរដ្ឋាភិបាលអាចមានភាពពិបាកក្នុងអំឡុងការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩។
លោក ង៉ែត ជូ បន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលអាចបង្កើតគោលនយោបាយក្នុងការរក្សាស្ថិរភាពទំនិញស្ថិតក្នុងតម្លៃសមស្រប បង្កើតគោលនយោបាយលើកទឹកចិត្ត និងអនុគ្រោះពាក់ព័ន្ធនឹងការនាំចូលចំណីអាហារដែលមានតម្លៃទាប កាត់បន្ថយសោហ៊ុយចំណាយក្រៅផ្លូវការ និងកាត់បន្ថយអំពើពុករលួយផ្សេងៗ។
«ការធ្វើបែបហ្នឹងប្រហែលជាអាចមាននិរន្តរភាពជាង ប្រសិនបើយើងព្យាយាមជួយសម្រួលផ្នែកខាងការដឹកជញ្ជូន ហើយកាត់បន្ថយចំណាយក្រៅផ្លូវការហ្នឹង។ វាមាននិរន្តភាពជាងដោយសាររដ្ឋអាចរក្សាការយកពន្ធតាមធម្មតា»។
កម្ពុជាជាប្រទេសតូចមួយនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលនាំចូលប្រេងចម្រាញ់ស្រាប់ពីប្រទេសជិតខាងដូចជាប្រទេសថៃ វៀតណាម និងសិង្ហបុរីជាដើម។ ការណ៍នេះធ្វើឲ្យកម្ពុជាទទួលរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំង នៅពេលតម្លៃប្រេងឡើងថ្លៃ ដោយសារឥទ្ធិពលនៃវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ និងថ្មីៗនេះសង្គ្រាមឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊នៅអ៊ុយក្រែន។ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់លោកប៉ែន សុវិជាតិ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម។
«ដោយសារប្រទេសយើងជាប្រទេសនាំចូលប្រេងឥន្ធនៈ យើងមិនមែនជាប្រទេសផលិតប្រេង ឥន្ធនៈទេ។ហើយយើងទិញនាំចូលប្រេងពីទីផ្សារអន្តរជាតិដែលរួមមានផ្សារសិង្ហបុរី ផ្សារនៃប្រទេសជិតខាង-ល-។ ហើយតម្លៃដែលយើងធ្វើការគណនាផ្អែកទៅលើរូបមន្តដែលបានស្រុះស្រួលគ្នារវាងវិស័យឯកជន និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធរបស់រដ្ឋាភិបាល ក៏កំណត់ទៅលើការប្រែប្រួលថ្លៃជាអន្តរជាតិដែរ»។
លោក ប៉ែន សុវិជាតិ បន្ថែមថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៨ មក រដ្ឋាភិបាលបាននិងកំពុងសម្រួលតម្លៃប្រេងសាំងចំនួន ១៦០ រៀលក្នុងមួយលីត្រ។លោកថា រដ្ឋាភិបាលមិនអាចជួយសម្រួលឲ្យប្រេងសាំងមានតម្លៃទាបជាងនេះបានទេ។
ទោះយ៉ាងណាលោកថារដ្ឋាភិបាលក៏កំពុងគិតអំពីការរៀបចំការពិភាក្សាជាមួយស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនិងវិស័យឯកជនដើម្បីរក្សាទំនិញឲ្យមានលក់លើទៅផ្សារ និងដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការប្រើប្រាស់របស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
«ប្រទេសយើងប្រកាន់យករបបសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី យើងមិនអាចបង្ខំឲ្យវិស័យឯកជនបញ្ចុះថ្លៃ ឬកំណត់ថ្លៃបានទេ។យើងចាំបាច់ត្រូវតែពិគ្រោះជាមុនតាមលទ្ធភាពនូវការរៀបចំឲ្យមានតុល្យភាពរវាងការលៃលកយ៉ាងណាឲ្យមានទំនិញលក់នៅលើទីផ្សារ និងការលៃលកយ៉ាងណាឲ្យមានថ្លៃសមរម្យសម្រាប់ឆ្លើយតបទៅនឹងការប្រើប្រាស់របស់ប្រជាពលរដ្ឋ»។
ខណៈដែលតម្លៃប្រេងសាំងត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងបន្តឡើងថ្លៃបន្ថែមទៀត លោក សុខ រឹម ដែលកំពុងអង្គុយលើម៉ូតូកង់បីដដែលនោះ លើកឡើងថា លោកនឹងផ្អាកការរត់ម៉ូតូកង់បីនេះ ប្រសិនបើប្រេងសាំងបន្តឡើងថ្លៃក្នុងកម្រិតដែលលោកមិនអាចមានលទ្ធភាពទិញ។
«ខ្ញុំសង្ឃឹមថាវាមិនដែលដល់ថ្នាក់រត់លែងកើតទេ។ បើសិនជាឡើងដល់រត់លែងកើតមែន អាហ្នឹងនឹងរត់លែងកើតមែន។ប្រហែលរត់លែងកើតមែន បើសាំងថ្លៃពេក»៕