កំណត់និពន្ធ៖ ក្រុមរដ្ឋអ៊ីស្លាមនៅប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់និងស៊ីរី ហៅកាត់ថាក្រុម ISIS បានកន្ត្រាក់អារម្មណ៍មនុស្សនៅទូទាំងពិភពលោកនិងកម្ពុជា ដោយសារតែអំពើដ៏សាហាវយង់ឃ្នងរបស់ពួកគេទៅលើចំណាប់ខ្មាំង ក្នុងនោះរួមទាំងការដុតចំណាប់ខ្មាំងទាំងរស់ ដែលជាអ្នកបើកយន្តហោះម្នាក់នៃកងទ័ពអាកាសហ្ស៊កដានីផងដែរ។ ទាក់ទងនឹងអំពើភេរវកម្មនេះ ជនជាតិចាមនៅកម្ពុជាធ្លាប់រងផលប៉ះពាល់ ដោយជួបនឹងបញ្ហារើសអើងខ្លះៗ ក្រោយពីក្រុមអាល់ខៃដាបានធ្វើសកម្មភាពកាលពីជាង១០ឆ្នាំមុន។ ដើម្បីឲ្យដឹងថា តើជនជាតិចាមនៅកម្ពុជាមានទស្សនៈយ៉ាងណាចំពោះទង្វើរបស់ក្រុម ISIS នេះ នៅថ្ងៃអង្គារទី ១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៥នេះ អ្នកស្រី លី ម៉ូរីវ៉ាន់ នៃវីអូអេ បានសម្ភាសតាមទូរស័ព្ទជាមួយលោកបណ្ឌិត អេង កុកថាយ ដែលស្ថិតនៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ លោក កុកថាយ ជាអ្នកនិពន្ធសៀវភៅមានចំណងជើងថា «ចាប់ពីរបបខ្មែរក្រហមដល់ឧប្បត្តិហេតុហាំបាលី: អត្តសញ្ញាណជនជាតិចាមនៅក្នុងយុគសម័យសកលភាវូបនីយកម្ម» និងជានាយកផ្នែកស្រាវជ្រាវនៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា។
Your browser doesn’t support HTML5
ប្រតិកម្មរបស់ជនជាតិចាមនៅកម្ពុជាចំពោះអំពើសាហាវយង់ឃ្នងរបស់ក្រុមរដ្ឋអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម ISIS
វីអូអេ៖ លោក កុក ថាយ ជាដំបូងនេះ ខ្ញុំចង់ឲ្យលោកប្រាប់លោកអ្នកស្តាប់យើងថាតើមនោគមន៍វិជ្ជារបស់ក្រុម ISIS ហ្នឹងជាអ្វីទៅ?
អេង កុកថាយ៖ បាទ ក្រុមISIS គឺជាក្រុមមួយដែលកំពុងតែកាន់កាប់ទឹកដីមួយភាគធំនៅប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ខាងជើង និងប្រទេសស៊ីរីខាងជើងក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន ហើយមនោគមន៍វិជ្ជាសំខាន់របស់ក្រុមនេះ គឺអ៊ីស្លាមនិយម បានន័យថាក្រុមនេះទាមទារឲ្យមានការប្រើប្រាស់ច្បាប់នៅក្នុងគម្ពីរសាសនាអ៊ីស្លាមដើម្បីដឹកនាំប្រទេស ដែលខ្លួនកាន់កាប់ និងដើម្បីបង្កើតជាគោលនយោបាយកំណត់គោលដៅជីវិតរបស់ប្រជាជនទាំងអស់ដែលរស់នៅក្នុងតំបន់ដែលខ្លួនកាន់កាប់នោះ ហើយនៅថ្ងៃអនាគត ក្រុមISIS នេះមានបំណងបង្កើតជាអាណាចក្រមួយដែលមានផ្ទៃដីគ្របដណ្តប់នៅក្នុងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ាទាំងមូល។
វីអូអេ៖ តើក្រុមនេះ ចាប់ផ្តើមពីដំបូងឡើយយ៉ាងដូចម្តេច ហើយអ្នកណាជាមេដឹកនាំក្រុមនេះ?
អេង កុកថាយ៖ បាទ ក្រុមនេះដំបូងឡើយគឺផ្នែកមួយនៃក្រុមភេរវករអាល់ខៃដា។ បាទគឺនៅក្នុងខ្ទង់ឆ្នាំ ២០០២ ២០០៣ ២០០៤។ ប៉ុន្តែក្រោយមក នៅពេលដែលក្រុមអាល់ខៃដានេះមានប្រជាប្រិយភាពធ្លាក់ចុះ ហើយពិសេសក្រោយពីការមានការបាញ់សម្លាប់ថ្នាក់ដឹកនាំរបស់ក្រុមនេះ គឺ អូសាម៉ា ប៊ីនឡាដិន ក្រុម ISIS បានផ្តាច់ខ្លួនចេញពីក្រុមអាល់ខៃដា ហើយដំបូងក្រុម ISIS នេះត្រូវបានដឹកនាំដោយ មេដឹកនាំម្នាក់ដែលមានឈ្មោះថា Abu Musab al-Zarqawi ពីឆ្នាំ២០០៣ ដល់ឆ្នាំ២០០៦។ ប៉ុន្តែក្រោយពី Zarqawi ស្លាប់ក៏មានមេដឹកនាំថ្មីមួយដែលបច្ចុប្បន្នមានឈ្មោះថា Abu Bakr al-Baghdadi ដែលជាមេដឹកនាំ ក្រុមISIS បច្ចុប្បន្ន។ ហើយដំបូងឡើយ ក្រុមISIS ពុំមានប្រជាប្រិយភាពប៉ុន្មានទេនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ក្តី ឬមួយនៅក្នុងប្រទេសអាហ្គានីស្ថាន ឬប្រទេសស៊ីរី។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលមានផ្ទុះសង្រ្គាមស៊ីវិលនៅក្នុងប្រទេសស៊ីរី ក្រោយពីមានចលនាអារ៉ាប់ស្រ្ពីងក្នុងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ាមក ក្រុម ISIS មានវាសនាផ្លាស់ប្តូរ បានឆ្លៀតឱកាសនេះចូលរួមសង្គ្រាមជាមួយនឹងក្រុមឧទ្ទាមផ្សេងៗនៅក្នុងប្រទេសស៊ីរីដើម្បីធ្វើសង្គ្រាមជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលរបស់ប្រធានាធិបតីអាសាដ ហើយឆ្លៀតឱកាសនេះ ក្រុមនេះបានពង្រីកអំណាចរបស់ខ្លួនមកក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ថែមទៀត។ ឆ្លៀតក្នុងពេលនោះដែរ រដ្ឋាភិបាលនិងក្រុមយោធារបស់រដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ាក់ពុំមានការតទល់ប្រឆាំងខ្លាំងជាមួយ ក្រុម ISIS នោះទេ ហើយទាហានជាច្រើនបានបាក់ទ័ព ហើយទម្លាក់អាវុធ ហើយភៀសខ្លួនចេញពីកន្លែងដែលខ្លួនការពារ បណ្តាលឲ្យ ក្រុម ISIS នេះមានឱកាសគ្រប់គ្រងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់បានយ៉ាងឆាប់រហ័ស នៅពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០១៤ និងទឹកដីមួយផ្នែកធំនៅប្រទេសស៊ីរីក្នុងពេលជាមួយគ្នា។
លោកបណ្ឌិត អេង កុកថាយ ដែលជានាយករង និងជានាយកផ្នែកស្រាវជ្រាវនៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា។ (រូបថត៖ អេង កុកថាយ)
វីអូអេ៖ ចាស លោកកុក ថាយ លោកបានសិក្សាស្រាវជ្រាវជាច្រើន ហើយបើតាមការស្រាវជ្រាវរបស់លោក តើនៅក្នុងចំណោមក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធរបស់ក្រុម ISIS នេះ មានជនជាតិខ្មែរដែរឬទេចាស?
អេង កុកថាយ៖ បាទ នេះគឺជាសំនួរមួយដែលយើងពុំទាន់មានភស្តុតាងណាមួយដើម្បីបញ្ជាក់ឲ្យច្បាស់លាស់នៅឡើយទេ នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៤ ឆ្នាំមុន ក្រុម ISIS បានបង្ហោះនូវវីដេអូមួយដែលមានរយៈពេល១៣នាទី ដែលក្នុងវីដេអូនេះ ក្រុម ISIS បានឲ្យយុទ្ធជន ឬ ក៏សមាជិករបស់ខ្លួនដែលមកពីប្រទេសអភិវឌ្ឍផ្សេងៗ ដើម្បីធ្វើបទបង្ហាញឃោសនាឲ្យមានការចូលរួមកាន់តែច្រើន ហើយនៅក្នុងវីដេអូនេះ ក្រុម ISIS បានបង្ហាញថា គេមានកម្លាំងមកពីប្រទេសបង់ក្លាដេស អ៊ីរ៉ាក់ អូស្រ្តាលី ចក្រភពអង់គ្លេស ព្រមទាំងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។ អញ្ចឹងនៅក្នុងរយៈពេលនោះ កាសែតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងក៏បានស៊ើបសួរថ្នាក់ដឹកនាំសាសនាអ៊ីស្លាម និងថ្នាក់ដឹកនាំចាម សហគមន៍ចាមដែរ អំពីសំណួរនេះ ហើយពួកគាត់ពុំបានទទួលដំណឹងណាមួយថា មានបងប្អូនជនជាតិចាមណាម្នាក់បានចូលរួមនៅក្នុង ក្រុម ISIS នេះទេ ហើយបច្ចុប្បន្នក៏យើងពុំទាន់មានភស្តុតាងច្បាស់លាស់ដើម្បីបង្ហាញដែរ។ ហើយខ្ញុំគិតថានេះ គឺជាការឃោសនាមួយរបស់ ក្រុម ISIS ដើម្បីបង្ហាញថា ចលនានយោបាយធ្វើសង្គ្រាមរបស់ខ្លួនមានការគាំទ្រខ្លាំងពីប្រជាជននៅទូទាំងពិភពលោក។ វាហាក់បីដូចជាការចោទប្រកាន់ជនជាតិចាមនៅក្នុងខ្ទង់ដើមឆ្នាំ ២០០៣ និង ២០០៤ និងក្រោយមកនៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៧ ថាគាត់បានចូលដៃជាមួយនឹងក្រុមភេរវករនៅក្នុងពិភពលោក ហើយថែមទាំងបានចោទប្រកាន់ជនជាតិចាមថា គាត់បានរួមចំណែកនៅក្នុងការធ្វើចលនាផ្តាច់ខ្លួននៅថៃភាគខាងត្បូងផងដែរ។ ប៉ុន្តែរាល់ការចោទប្រកាន់ទាំងអស់នេះ ពុំមានភស្តុតាងណាមួយបញ្ជាក់ឲ្យបានច្បាស់ថា គាត់ពិតជាបានចូលនោះទេ។
សិស្សជនជាតិចាមកំពុងរៀននៅក្នុងថ្នាក់រៀនសាសនាជាលក្ខណៈឯកជនមួយនៅក្រោមផ្ទះមួយខ្នងក្នុងស្រុកក្រូចឆ្មារ ខេត្តត្បូងឃ្មុំនៃប្រទេសកម្ពុជា។ (រូបថត៖អេង កុកថាយ នៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា)
វីអូអេ៖ ច៎ា ហើយចុះតើប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរឥស្លាមនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាហ្នឹង មានប្រតិកម្មយ៉ាងណាខ្លះ ចំពោះអំពើដ៏សាហាវយង់ឃ្នងរបស់ក្រុមអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម ISIS នេះ?
អេង កុកថាយ៖ បាទ ប្រជាជនចាម និងអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមជាច្រើនដែលខ្ញុំបានជួបនិងសាកសួរអំពីអំពើឃោរឃៅព្រៃផ្សៃដែល ក្រុម ISIS បានបង្ហោះនៅតាមប្រព័ន្ធអ៊ីធើណិត ជាពិសេស គឺការធ្វើការប្រហារជីវិតតាមរយៈការកាត់ករបស់អ្នកសារព័ត៌មាន បុគ្គលិកផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌និងចំណាប់ខ្មាំងដែលក្រុមនេះបានចាប់នោះ ប្រជាជនចាមគឺមានការថ្កោលទោសចំពោះទង្វើដ៏ឃោរឃៅទាំងអស់នេះ ហើយគាត់គិតថាសាសនាអ៊ីស្លាមដែលពួកគាត់បានយល់ គឺជាសាសនាដែលពោរពេញទៅដោយសុខសន្តិភាពនិងការរួបរួមរស់នៅជាមួយគ្នា ដោយពុំមានជម្លោះ ឬមួយក៏ការប្រកាន់ពូជសាសន៍រវាងគ្នា ហើយជាក់ស្តែងគាត់បានលើកថានៅក្នុងប្រទេសអាស៊ី និងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីគឺជាប្រទេសកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម ហើយប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីគឺជាប្រទេសកាន់សាសនាឥស្លាមធំជាងគេនៅក្នុងពិភពលោក ហើយប្រទេសនេះគឺជាប្រទេសជិតខាងរបស់កម្ពុជា ហើយប្រទេសទាំងពីរនេះពុំដែលមានជម្លោះរវាងគ្នានោះទេបាទ។
វីអូអេ៖ ចាស ហើយនៅក្នុងសៀវភៅរបស់លោក ដែលមានចំណងជើងថា «ចាប់ពីរបបខ្មែរក្រហមដល់ឧប្បត្តិហេតុហាំបាលី: អត្តសញ្ញាណជនជាតិចាមនៅក្នុងយុគសម័យសកលភាវូបនីយកម្ម» ដែលបានចេញផ្សាយកាលពីខែមករាកន្លងទៅនេះ លោកបានសរសេរអំពីការដែលជនជាតិចាមត្រូវប្រឈមទៅនឹងបញ្ហារើសអើងមួយចំនួន ក្រោយពីក្រុមអាល់កៃដាបានចាប់ផ្តើមធ្វើសកម្មភាពកាលពីជាងដប់ឆ្នាំមុន អញ្ចឹងខ្ញុំចង់ដឹងថា តើឥឡូវនេះ ដោយសារតែអំពើរបស់ក្រុម ISIS ហ្នឹង ជនជាតិចាមនៅកម្ពុជាអាចនឹងប្រឈមគ្រោះថ្នាក់អ្វីផ្សេងទៀតដែរ ឬទេច៎ា?
អេង កុកថាយ៖ ខ្ញុំគិតថាពុំមានគ្រោះថ្នាក់អ្វីដល់ជនជាតិចាមនៅកម្ពុជានោះទេ ជាពិសេសគឺការរើសអើងចំពោះគាត់នៅពេលដែលមានព័ត៌មានថាមានជនជាតិចាមចំនួនតូច ម្នាក់ឬពីរនាក់ ឬមួយក៏ដប់នាក់ក៏យើងមិនដឹង ដែលក្រុម ISIS បានអះអាងថា បានចូលរួមនៅក្នុងចលនាតស៊ូរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែយើងពុំមានភស្តុតាងណាច្បាស់លាស់ ហើយជនជាតិចាម នេះមិនមែនជាលើកទីមួយ ដែលជនជាតិចាមត្រូវបានចោទប្រកាន់ថា មានរួមចំណែកនៅក្នុងចលនាភេរវកម្ម ឬមួយនៅក្នុងចលនាសង្គ្រាមនៅក្នុងប្រទេសដទៃនោះទេ អញ្ចឹងជាទូទៅគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគឺការពារជនជាតិចាម និងប្រឆាំងជានិច្ចចំពោះនូវអំពើភេរវកម្មដែលអាចនឹងកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយជាក់ស្តែងយើងពុំមានភស្តុតាងណាមួយដែលបញ្ជាក់ថា ជនជាតិចាមនៅប្រទេសកម្ពុជាបានចូលរួមចលនាសង្គ្រាមរបស់ក្រុម ISIS នោះទេ។
វីអូអេ៖ ច៎ា លោកកុក ថាយ សូមអរគុណលោកច្រើនដែលបានផ្តល់ការសន្ទនាជាមួយវីអូអេនៅពេលនេះ។
អេង កុកថាយ៖ បាទ សូមអរគុណ៕