ជាងម្ភៃឆ្នាំមកហើយ បន្ទាប់ពីមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា បានបើកទ្វារឡើងវិញក្រោយពីសង្រ្គាមស៊ីវិល មន្ទីរពេទ្យដោយឥតគិតថ្លៃនេះ បានក្លាយទៅជាមណ្ឌលព្យាបាលមួយសម្រាប់កុមារកម្ពុជាមកពីគ្រប់ស្រទាប់។
មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាមានសាខាចំនួនប្រាំ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ និងនៅខេត្តសៀមរាប។ មន្ទីរពេទ្យនេះ ទទួលបានកុមារមានជំងឺកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។ ជាក់ស្តែងបើប្រៀបធៀបខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១២នេះទៅនឹងឆ្នាំកន្លងទៅក្នុងរយៈពេលដូចគ្នាមានការកើនឡើងចំនួន៣០ភាគរយ។ ពោលគឺកុមារមានជំងឺដែលចូលសម្រាកក្នុងមន្ទីរពេទ្យ បានកើនពីជាង៦,០០០នាក់ ដល់ជាង ៩,៤៤០នាក់ ក្នុងរយៈពេល ១៧ថ្ងៃ។
កំណើនកុមារមានជំងឺនេះបានធ្វើឲ្យលោកវេជ្ជបណ្ឌិត ប៊ីត រិចនែ (Beat Richner) នាយកមន្ទីរពេទ្យនេះមានកង្វល់។
«នេះគឺជាស្ថានភាពមួយដែលធ្ងន់ធ្ងរសម្រាប់មន្ទីរពេទ្យមួយ ដែលគ្មានមន្ទីរពេទ្យក្នុងប្រទេសណា ឬកន្លែងណាក្នុងពិភពលោកដែលមានអ្នកជំងឺចូលមកសម្រាកព្យាបាលក្នុងមន្ទីរពេទ្យដ៏ច្រើនលើសលប់ដូចនេះ ក្នុងរយៈពេលបែបនេះនោះទេ។ នៅក្នុងខែមិថុនានេះ បើសិនគ្មានមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ជាទេនោះ យើងអាចព្យាករណ៍ថា កុមារប្រមាណជា៧,០០០នាក់ អាចមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិត»។
មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាធ្លាប់មានវត្តមាននៅក្នុងអំឡុងទសវត្សឆ្នាំ១៩៧០ ហើយត្រូវបានបិទទ្វារ ទៅវិញ នៅពេលពួកខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាច។ មន្ទីរពេទ្យនេះចាប់ដំណើរការឡើងវិញនៅឆ្នាំ១៩៩២ ក្រោមគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ និងលោកវេជ្ជបណ្ឌិត ប៊ីត រិចនែ ជាជនជាតិស្វីស។ កុមារកម្ពុជាបានមកសម្រាកព្យាបាល ក្នុងមន្ទីរពេទ្យនេះ ដែលភាគច្រើនមកពីគ្រួសារក្រីក្រជាមធ្យមចំនួន១២ម៉ឺននាក់ ក្នុងមួយឆ្នាំ។ ភាគច្រើននៃកុមារទាំងនោះ មានសភាពធ្ងន់ធ្ងរដែលងាយស្លាប់បាន ដូចជាកុមារមានជំងឺគ្រុនឈាម រលាកខួរក្បាល របង និងបេះដូងប្រហោងពីកំណើតជាដើម។
រៀងរាល់ឆ្នាំមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាទាំងប្រាំ ត្រូវការថវិកាចំនួន៣៦លានដុល្លារអាមេរិក សម្រាប់ប្រតិបត្តិការរបស់ខ្លួន។ ក្នុងនោះរដ្ឋាភិបាលប្រទេសស្វីសជួយចំនួន៣លានដុល្លារ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជួយចំនួន៣លានដុល្លារហើយក្រៅពីនោះ គឺជាជំនួយពីសប្បុរសជន ដែលលោក រិចនែ អង្គាសជាពិសេសតាមរយៈការលេងសែឡូ។
រយៈពេលជាង២០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ជាបានទទួលការព្យាបាលកុមារចំនួន ១.១៧លាននាក់ និងពិគ្រោះជំងឺចំនួនជាង១១លាននាក់ ដោយបានចំណាយថវិកាអស់ចំនួន ៤១០លានដុល្លារអាមេរិក។ លោក ប៊ីត រិចនែ បញ្ជាក់ថានៅរយៈពេល១៧ថ្ងៃ នៅក្នុងខែមិថុនានេះ មានកុមារមានជំងឺគ្រុនឈាមចំនួន ៣.០៧៣នាក់ ដែលបានចូលសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យរបស់លោក។
ចំពោះការកើនឡើងរបស់អ្នកជំងឺនៅមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ជានេះលោកវេជ្ជបណ្ឌិត ប៊ីត រិចនែ បញ្ជាក់ថាដោយសារតែសេវាសុខាភិបាលនៅកម្ពុជាមានកម្រិតទាបនៅឡើយពីព្រោះសេវាឯកជននៅតាមគ្លីនិកមួយចំនួន ព្យាបាលមិនបានត្រឹមត្រូវដោយប្រើថ្នាំខុស បន្តោកសេរ៉ូម ច្រើនពេកបណ្តាលឲ្យពុលអ្នកជំងឺ ការព្យាបាលមានតម្លៃខ្ពស់ ហើយកុមារប្រហែលជា៩០ភាគរយ ដែលទទួលបានការព្យាបាលពីគ្លីនិកឯកជនមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរនៅពេលបានមកដល់មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ជា។
ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពនេះ លោក ប៊ីត រិចនែ អំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថាឲ្យផ្តល់ថវិកាជំនួយទ្វេឡើងថែមទៀត។ ហើយលោកក៏បានអំពាវនាវឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលមាន ជីវភាពធូរធារមានឆន្ទៈ ក្នុងការបរិច្ចាកថវិកាផ្ទាល់ខ្លួនសម្រាប់កុមារនៅកម្ពុជាផងដែរ។
«រាជរដ្ឋាភិបាលគួរតែជួយដល់មូលនិធិ ៤លានដុល្លារក្នុង១ឆ្នាំ ដើម្បីជួយផ្គត់ផ្គង់ការចំណាយនៃការព្យាបាលកុមារក្រីក្រ ពីព្រោះអ្នកក្រីក្រប្រហែលជា៨០ភាគរយបានមកទទួលសេវានៅទីនេះ។ ខ្ញុំសង្គេតឃើញថា នៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃអ្នកដែលមានជីវភាពធូរធារច្រើន ហើយអ្នកទាំងនោះគួរតែចូលរួមវិភាគទានក្នុងការផ្តល់ថវិកាខ្លះៗ ឲ្យដល់មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ជា។ បើធ្វើការប្រៀបធៀបទៅគឺប្រជាពលរដ្ឋស្វីស ដែលផ្តល់វិភាគទានមួយចំនួនមានជីវភាពទាបជាងអ្នកមានជីវភាពធូរធារនៅកម្ពុជាផង»។
ជារៀងរាល់ព្រឹកនៅក្បែងរបងមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ជាក្រុងភ្នំពេញ ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានកូនឈឺមកស្ទើរពីគ្រប់ខេត្តក្រុងនៅកម្ពុជាប្រហែលជាជិត១,០០០នាក់មកអង្គុយតម្រង់ជួរគ្នាជា២ជួរយ៉ាងវែងរង់ចាំចូលឲ្យគ្រូពេទ្យពិនិត្យព្យាបាល។ អ្នកខ្លះមករង់ចាំតាំងពីម៉ោង២ ភ្លឺរហូតដល់ម៉ោង ៦,៣០នាទីព្រឹកទើប មន្ទីរពេទ្យ អនុញ្ញាតឲ្យចូលពិនិត្យជំងឺតាមលេខរៀង។
អ្នកស្រី អ៊ុន ម៉ុន មកពីស្រុកពារាំង ខេត្តព្រៃវែង។ គាត់កំពុងអង្គុយសម្លឹងមើលកូនស្រីរបស់គាត់អាយុ១២ឆ្នាំ ដែលមានជំងឺគ្រុនឈាមកំពុងសម្រាកនៅលើគ្រែ។
«បើគ្មានកន្លែងនេះ យើងពិបាកមែនទែនតែម្តង បើសិនជាយើងទៅពេទ្យផ្សេងទៀត យើងមិនសូវមានថវិកាមើលកូន បើអញ្ចឹងបានជារូតមកពេទ្យទេវតា បើខុសពីពេទ្យគន្ធបុប្ជានោះគឺ ទាល់តែរាប់លានរាប់ពាន់បានមើលជា។ មានតែពេទ្យនេះទេ យើងទីទាល់ក្រ យើងមកពឹងពាក់ពេទ្យបាន បើសិនជាមិនមានពេទ្យនេះ គឺយើងងាប់ លទ្ធភាពយើងអត់មានលុយ អត់មានលុយមើលកូន។ ពេទ្យនេះមើលការខុសត្រូវចេញចូលតាមដានជំងឺគ្រប់ជំហាន គ្រប់ម៉ោង គ្រប់វិនាទីទាំងអស់នេះ ហើយជាក់ស្តែងផ្ទាល់តែម្តង»។
ជាមួយគ្នានេះដែរ អ្នកស្រីទុយ សាម៉ុល រស់នៅសង្កាត់ទន្លេបាសាក់ ក្រុងភ្នំពេញ កំពុងបីចៅ ស្រីប្រហែលជា ៥ខែ នៅក្នុងដៃអង្គុយរង់ចាំនៅជួរមុខគេ នៅក្រៅរបងមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ជា។
«ខ្ញុំអត់យកចូលឯកជនទេ ពីព្រោះខ្លាចមានគ្រោះថ្នាក់អីទៅគង់តែចូលមករដ្ឋដដែល អញ្ចឹងខ្ញុំយកមកពេទ្យរដ្ឋតែម្តង។ មកពីខ្ញុំទុកចិត្ត នឹកឃើញមកវាកបកូនខ្ញុំជា។ ទៅពេទ្យផ្សេងទៅកូនខ្ញុំអត់ជាគឺខ្ញុំស្តាយៗ អស់មួយជីវិត ហើយបើមកពេទ្យនេះ បើសិនជាកូនខ្ញុំមានបញ្ហាអី ខ្ញុំអត់ស្តាយទេគឺថាគេមើលកូនយើងអស់ពីសមត្ថភាពរបស់គេ»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ច ម៉េង ចួ ប្រធានមណ្ឌលជាតិ ប្រយុទ្ធនឹងជំងឺគ្រុនចាញ់ ប៉ារ៉ាស៊ីត សាស្រ្ត និងបាណកសាស្រ្ត ក៏យល់ដូចគ្នាដែរថា មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងវិស័យសុខាភិបាលនៅកម្ពុជា ពីព្រោះជាមន្ទីរពេទ្យដែលបានផ្តល់សេវាព្យាបាលកុមារកម្ពុជាបានយ៉ាងច្រើនបំផុតជាពិសេសកុមារដែលមានជំងឺគ្រុនឈាម និងគ្រុនចាញ់។
«ជំងឺគ្រុនឈាមភាគច្រើនសម្រាកនៅគន្ធបុប្ជា និងមន្ទីរពេទ្យជ័យវរ្ម័ន ជួយរួមចំណែកច្រើនណាស់កន្លងមកជួយព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់ គ្រុនឈាម»។
គេនៅមិនទាន់ដឹងថា តើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នឹងសម្រេចយ៉ាងណាចំពោះសំណើសុំជំនួយថវិកាបន្ថែមពីមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផានោះ។
លោក ម៉ម ប៊ុនហេង រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសុខាភិបាលមិនផ្តល់អត្ថាធិប្បាយណាមួយទេ ដោយ លោកសំអាងថា លោកជាប់រវល់ប្រជុំ៕