ប្រធានគណបក្សជំទាស់ពីរក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបង្ហាញពីជំហរផ្ទុយគ្នាជាចុងក្រោយទាក់ទងនឹងការ បញ្ចូលគ្នាឲ្យក្លាយជាបក្សតែមួយ។
មេដឹកនាំគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សលោក កឹម សុខាទាមទារឲ្យមេដឹកនាំគណបក្សសម រង្ស៉ីគឺលោក សម រង្ស៉ីឲ្យទទួលយកផែនការដាក់បញ្ចូលគណបក្សទាំងពីរតាមរយៈការបង្កើតគណបក្សថ្មីមួយមុនការបោះឆ្នោត។
នៅក្នុងលិខិតជាផ្លូវការផ្ញើជូនលោក សម រង្ស៉ីកាលពីថ្ងៃ១៨ខែមេសា លោក កឹម សុខាបានបញ្ជាក់ពីជំហរចុងក្រោយរបស់លោកគឺមិនគួរមានការរួបរួមក្នុងក្រប ខណ្ឌគណបក្សសម រង្ស៊ីទេ តែគួរប្រកាន់យកគោលការណ៍បង្កើតឬសាងសង់គណបក្សថ្មីមួយ តែឈ្មោះគណបក្សទាំងពីរនៅរក្សាទុកដដែល ដោយលោក កឹម សុខាបានអះអាងថានេះជាឱកាសចុងក្រោយក្នុងការបង្រួបបង្រួមអ្នក សេ្នហាជាតិ អ្នកប្រជាធិបតេយ្យនិយមដើម្បីរៀបចំចលនាប្រជាធិបតេយ្យដើម្បីការផ្លាស់ប្តូរ។
«អ្វីដែលយើងចង់បង្កើតថ្មីមួយសម្រាប់ទាំងអស់គ្នានោះគឺសំខាន់គឺថាជាផ្ទះគ្រឹះ មួយថ្មីបែបសំណង់ប្រជាធិបតេយ្យហើយសម្រាប់អ្នកទាំងអស់គ្នាហ្នឹងនៅជា មួយគ្នាបាន។ គោលបំណងរបស់យើងៗចង់ប្រមូលកម្លាំងឲ្យបានធំទើបយក ឈ្នះ គណបក្សប្រជាជនបាន ទើបយើងអាចផ្លាស់ប្តូរអ្នកដឹកនាំបច្ចុប្បន្នបាន។ បើយើងអត់សង់ស្អីមួយថ្មីទេ កន្លែងចង្អៀតទេយើងអត់អាចយកឈ្នះបានទេ»។
គណបក្សសម រង្ស៉ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សបានព្យាយាមដាក់បញ្ចូលគ្នាឲ្យទៅជាគណបក្សតែមួយជាងពីរឆ្នាំហើយដើម្បីជាការប្រកួតប្រជែងនឹងគណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនដែលកាន់អំណាចជាង៣ទសវត្សរ៍មកហើយ។ ក៏ប៉ុន្តែគោលការណ៍ដាក់បញ្ចូលគ្នាដែលក្រុមការងារបានខកខានព្រមព្រៀងគ្នាជាច្រើនលើកនោះ មិនត្រូវបានទទួលយកដោយភាគីទាំងពីរនោះទេជាពិសេសទៅលើបញ្ហាថាតើត្រូវចូលរួមក្នុងគណបក្សណាមួយឬបង្កើតបក្សថ្មីមួយ?
លោក កឹម សុខា បានរិះគន់ គណបក្សសម រង្ស៉ីចំពោះការដឹកនាំផង និងការលំបាកដែលលោកទស្សន៍ទាយសម្រាប់កែទម្រង់តាមបែបប្រជាធិបតេយ្យនៅថ្ងៃ អនាគត។
«យើងឃើញថាប្រព័ន្ធដឹកនាំសព្វថ្ងៃនេះក្នុងគណបក្សសម រង្ស៉ីគឺមិនអាចទទួល យកកម្លាំងដទៃទៀតបានទេ។យើងឃើញថាតាំងពីឆ្នាំ២០០៣មកមានតែអ្នក ចេញ អត់មានអ្នកចូលទេ។ អញ្ចឹងហើយកន្លែងហ្នឹងវាចង្អៀតខ្ញុំនិយាយឲ្យស្រួល ស្តាប់ វាចង្អៀតៗត្រង់ថាប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងវាអត់មានភាពទូលំទូលាយ បែបប្រជា ធិបតេយ្យហ្នឹងទី១ ដែលសម្រាប់អ្នកទាំងអស់គ្នា មិនមែនតែ សម្រាប់គណបក្ស សិទ្ធិមនុស្សទេ ដែលយើងចង់ធ្វើហ្នឹងសម្រាប់ឲ្យបានគណបក្ស អ្នកនយោបាយ និងឥស្សរជនដទៃទៀតអាចចូលរួមបាន»។
លោក កឹម សុខាថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះទំនងជាយោងទៅលើការចាកចេញរបស់តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសម រង្ស៉ីមួយរូបគឺ លោក ម៉ៅ មុន្នីវណ្ណ ទៅចូលរួមជាមួយ គណបក្សសិទ្ធិមនុស្សរបស់លោកនៅសប្តាហ៍ថ្មីៗនេះជាមួយនឹងការមិនពេញចិត្តនានា ដែលជាដើមហេតុ។
លោក សម រង្ស៊ីបានចោទប្រកាន់គណបក្សសិទ្ធិមនុស្សថាបានប្រើប្រាស់ ភាសា ដូចជាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ ដោយលោកបានបញ្ជាក់ថាមុនការជ្រើសរើស រូបមន្តណាមួយដើម្បីរួមរួមគ្នាត្រូវតែមានឆន្ទៈរួមគ្នាពិតប្រាកដ មិនមែនវាយ ប្រហារគ្នា មិនមែនមែនចាត់ទុកគ្នាជាសត្រូវទេ គឺដៃគូ។
«ដូច្នេះមិនត្រូវធ្វើដូចគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សដឹកនាំដោយលោក កឹម សុខា ដែល ចាត់ទុកគណបក្សសម រង្ស៊ីថាជាសត្រូវ។ សុំឲ្យកុំច្រឡំសត្រូវរវាងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ ក្នុងជួរអ្នកសេ្នហាជាតិ។ សត្រូវគឺបរទេសឈ្លានពាននឹងបរិវាររបស់គេ មិនមែនអ្នកស្នេហាជាតិដូចគ្នាទេ»។
លោក សម រង្ស៉ីដែលកំពុងនិរទេសខ្លួននៅក្រៅប្រទេសបានអះអាងថា មានតែ គណបក្ស សម រង្ស៉ីមួយគត់ដែលហ៊ាន ចេញមុខតវ៉ា រឿងរំលោភបំពានព្រំដែន ជាពិសេសជាមួយអាជ្ញាធរវៀតណាម។ ប៉ុន្តែការចោទប្រកាន់នោះតែងតែត្រូវវៀតណាមបដិសេធ។
«បើចាត់ទុកគណបក្សសម រង្ស៉ីជាសត្រូវហើយ ហេតុអ្វីបានចង់មករួមកម្លាំង ជាមួយគណបក្សសម រង្ស៉ី ឬមួយគ្រាន់តែបញ្ចូលពិសពុលតែប៉ុណ្ណោះ ពីព្រោះ គណបក្សសម រង្ស៉ីធ្លាប់ឆ្លងកាត់អស់ហើយការណ៍ដែលគេចង់វាយប្រហារ បញ្ចូលពិសពុល គេធ្វើ បក្សប្រហារ ពីក្នុងពីក្រៅ តែយើងដឹងអស់ ហើយដូច្នេះយើងត្រូវ តែប្រុងប្រយ័ត្នដើម្បីរក្សាកម្លាំងស្នេហាជាតិពិតប្រាកដឲ្យបានគង់វង្ស ឲ្យបាន ស្ថិតស្ថេរ ឲ្យបានរឹងមាំ ពីព្រោះគណបក្ស សម រង្ស៉ីជាក្តីសង្ឃឹមតែមួយគត់សម្រាប់ប្រជារាស្ត្រខ្មែរ»។
អ្នកវិភាគក្នុងប្រទេសកម្ពុជាលោក ពុទ្ធា ហង្ស នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គកានិកហ្វិក បាន អះអាងថាគណបក្សទាំងពីរដែលជាគណបក្សមានសំឡេងក្នុងរដ្ឋសភាមិនអាចឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងគ្នាទេក្នុងការដាក់បញ្ចូលគ្នាដោយសារគណបក្ស ទាំងពីរ មើលទៅពុំឃើញមានភាគីណាមួយព្រមធ្វើការលះបង់។
«ខ្ញុំគិតថាគណបក្សរៀងខ្លួនសុទ្ធតែមានគោលនយោបាយ ហើយនឹងសុទ្ធតែមានជំហានឬក៏យុទ្ធសាស្ត្ររបស់ខ្លួន អញ្ចឹងនៅពេលដែលពីរបូកបញ្ចូលគ្នាវាច្បាស់ជាមានចំណុចណាដែលត្រួតស៊ីគ្នា ប៉ះពាល់ដល់គ្នាទៅវិញទៅមក អញ្ចឹងការប៉ះពាល់ ឬក៏មិនស្របទស្សនៈគ្នាទាមទារឲ្យមានការលះបង់នឹងឱ្យមានការសម្របសម្រួលទើបអាចដំណើរការបាន»។
លោក ពុទ្ធា ហង្សបានអះអាងថា ថ្វីត្បិតតែអ្នកនយោបាយពិបាកនឹងប៉ាន់ស្មាន ក្នុងការសម្រេចចិត្តមែនតែប្រសិនបើការរង់ចាំដល់កៀកបោះឆ្នោត ហើយសម្រេចចិត្តនោះ វាជារឿងមិនល្អដូចការសម្រេចចិត្តពីចម្ងាយទេ។
ប្រទេសកម្ពុជានឹងធ្វើការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ នៅឆ្នាំ២០១២ និងបោះឆ្នោតជ្រើសតំណាងរាស្ត្រនៅឆ្នាំ២០១៣។ គណបក្សសម រង្ស៊ីទទួលអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភាចំនួន ២៦ គណបក្សសិទ្ធិមនុស្សទទួលបានអាសនៈ៣ ហើយ នឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាគណបក្សគ្រប់គ្រងប្រទេសទទួលបានអាសនៈ៩០ ក្នុងចំណោមអាសនៈសរុប១២៣ក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០០៨៕
