ឱនភាពឬការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី បានក្លាយជាកង្វល់ដ៏ធំមួយសម្រាប់កម្ពុជា ដោយសារប្រទេសដ៏ក្រីក្រមួយនេះពឹងអាស្រ័យជាសំខាន់ទៅលើវិស័យកសិកម្ម។
ក្រុមមន្ត្រីអង្គការកម្មវិធីអភិវឌ្ឍសហប្រជាជាតិ (UNDP) បានថ្លែងនៅថ្ងៃពុធនេះថា ដីកសិកម្មនៅកម្ពុជាភាគច្រើនមានកម្រិតជីជាតិទាប ហើយងាយរងគ្រោះដោយការរិចរិលដោយសារតែការធ្វើកសិកម្មមិនត្រឹមត្រូវ និងការបាត់បង់គម្របព្រៃឈើ។ សេចក្តីអះអាងនេះបានធ្វើឡើងនៅក្នុងសិក្ខាសាលាស្តីពីសកម្មភាពជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងឱនភាពដីនៅកម្ពុជា។
លោកស្រី អេឡេណា ទីឆេនកូ (Elena Tischenko) នាយិកា UNDP ប្រចាំនៅកម្ពុជាមានប្រសាសន៍នៅក្នុងសិក្ខាសាលានេះថា ផ្ទៃដី៧០ភាគរយដោយរួមទាំងតំបន់ដាំដុះដំណាំស្រូវផងនៅខេត្តសៀមរាប កំពង់ធំ កំពង់ស្ពឺ បាត់ដំបង និងក្រចេះជាដើម ជាប្រភេទដីដែលមានកម្រិតជីជាតិទាប ហើយងាយរងគ្រោះយ៉ាងខ្លាំងដោយសារការរិចរិល។ លោកស្រីថ្លែងថា៖
«ទី១មានកង្វះខាតខាងចំណេះដឹងដែលផ្អែកលើវិទ្យាសាស្ត្រ និងឧបករណ៍ហើយនឹងបច្ចេកវិទ្យាដែលប្រាកដប្រជា ដើម្បីទប់ស្កាត់ និងកាត់បន្ថយឱនភាពដី ឬក៏ដើម្បីបន្ស៊ាំទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ»។
អ្នកស្រី អេឡេណា ទីឆេនកូ មានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា កង្វះការលើកទឹកចិត្តសម្រាប់អ្នកពាក់ព័ន្ធសំខាន់ៗ ក្នុងការបណ្តាក់ទុនធនធានរបស់ពួកគេផ្ទាល់ទៅក្នុងការគ្រប់គ្រងដីប្រកបដោយចីរភាព ក៏ជាបុព្វហេតុដែលចូលរួមចំណែកដល់ការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី ជាពិសេសដីសម្រាប់ដាំដុះដំណាំកសិកម្មនៅកម្ពុជាផងដែរ។ សូមបញ្ជាក់ថា ការធ្លាក់ចុះគុណភាពដី នឹងឈានទៅដល់ការរិចរិលដីដែលនឹងធ្វើឲ្យផលិតភាពកសិកម្មធ្លាក់ចុះរហូតដល់កម្រិតទាបបំផុត។
កម្ពុជាមានផ្ទៃដីដាំដុះចំនួនជាង២.៧លានហិកតា ហើយប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាភាគច្រើនពឹងអាស្រ័យលើរបរកសិកម្មសម្រាប់ទ្រទ្រង់ជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគេ។ វិស័យកសិកម្មគឺជាចលករជំរុញការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចដ៏សំខាន់បំផុតមួយរបស់កម្ពុជា ដោយចូលរួមចំណែកជាង៣០ភាគរយនៃ GDP ឬផលទុនសរុបក្នុងស្រុកក្នុងឆ្នាំ២០១០កន្លងទៅ។
ក៏ប៉ុន្តែ ផលិតភាពកសិកម្មនៅកម្ពុជានៅមានកម្រិតទាបជាងប្រទេសជិតខាងនៅឡើយ ដោយសារតែកម្រិតនៃការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យានៅទាប ការទទួលបានសេវាកម្មនានានៅមានកម្រិត និងប្រព័ន្ធទឹកស្រោចស្រពដំណាំកសិករនៅមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់។
លោក អ៊ុក សុខុន រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្ម និងជាប្រធានថ្នាក់ជាតិសម្រាប់គម្រោង«ការគ្រប់គ្រប់ដីប្រកបដោយនិរន្តរភាព» មានប្រសាសន៍ស្របថា ឱនភាព ឬការធ្លាក់ចុះគុណភាពដីនៅកម្ពុជានេះ គឺបណ្តាលមកពីការកាប់រានដីព្រៃច្រើនលើសលុប និងការធ្វើកសិកម្មមិនត្រឹមត្រូវតាមក្បួនខ្នាតបច្ចេកទេស។
ប៉ុន្តែ លោក អ៊ុក សុខុន កត់សម្គាល់ថា ផ្ទៃដីដែលធ្លាក់គុណភាពនៅកម្ពុជាមិនមានទំហំធំធេងពេកទេ បើទោះជាលោកពុំអាចបញ្ជាក់ចំនួនឲ្យពិតប្រាកដបានក៏ដោយ។ លោកប្រាប់វីអូអេខ្មែរថា៖
«តាមប៉ាន់ប្រមាណមិនខូចច្រើនប៉ុន្មានទេ។ យើងនៅតែបង្កបង្កើនផលបានជារៀងរហូតឲ្យតែយើងខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការបង្កបង្កើនផល និងរៀបចំជាពូជឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងរៀបចំដីឲ្យបានត្រឹមត្រូវ រៀបចំជីឲ្យបានត្រឹមត្រូវ នោះយើងនឹងមិនមានផលប៉ះពាល់ច្រើនប៉ុន្មានទេ»។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ឡាយ ឃីម ប្រធានផ្នែកបរិស្ថាន និងថាមពលនៃអង្គការ UNDP មានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាឱនភាព ឬការរិចរិលគុណភាពដីនៅកម្ពុជានេះ ការលើកកម្ពស់គុណភាពដីឡើងវិញគឺជាការចាំបាច់ដូចជាតាមរយៈការដាំដុះដំណាំចម្រុះជាជាងដំណាំតែមួយមុខជាដើម។ លោកនិយាយថា៖
«ហើយនឹងការលើកកម្ពស់ធ្វើយ៉ាងម៉េចឲ្យមានទឹកគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ជួយលើកកម្ពស់សំណើមរបស់ដីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើង»។
លោក ឡាយ ឃីម មានប្រសាសន៍បន្តថា វិធីសាស្ត្រមួយទៀតគឺត្រូវទប់ស្កាត់ឲ្យបាននូវការបាត់បង់គម្របព្រៃឈើបន្ថែមទៀត ជាពិសេសគឺនៅតាមតំបន់ជម្រាល ដើម្បីធានាដល់គុណភាពដីប្រកបដោយជីជាតិឡើងវិញនៅកម្ពុជា៕