រដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញកំពុងពិចារណាអំពីការដាក់ប្រទេសកម្ពុជា ឲ្យចូលជាសមាជិកនៃអនុសញ្ញាអន្តរជាតិមួយ ក្នុងគោលបំណងទប់ស្កាត់ការហូរចូលនូវថ្នាំកសិកម្ម និងសារធាតុគីមីកសិកម្មប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់ទៅក្នុងប្រទេស។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលបាននិយាយថា ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខា ប្រមាញ់ និងនេសាទ កំពុងពិចារណាដាក់ប្រទេសកម្ពុជាឲ្យចូលជាសមាជិកនៃអនុសញ្ញាអន្តរជាតិ Rotterdam Convention ស្ដីពីនីតិវិធីនៃការយល់ព្រមផ្តល់ព័ត៌មានជាមុន ចំពោះថ្នាំកសិកម្មនិងសារធាតុគីមីទាំងឡាយដែលមានគ្រោះថ្នាក់ នៅក្នុងពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ។
ថ្លែងនៅរាជធានីភ្នំពេញ ក្នុងសិក្ខាសាលាពិគ្រោះយោបល់ចុងក្រោយលើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្តីពីថ្នាំកសិកម្មនិងសម្ភារៈកសិកម្ម នៅថ្ងៃពុធនេះ លោក ច័ន្ទ សារុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខា ប្រមាញ់ និងនេសាទមានប្រសាសន៍ថា គោលបំណងនៃការដាក់ប្រទេសកម្ពុជាឲ្យចូលជាសមាជិកនៃអនុសញ្ញាអន្តរជាតិនេះ គឺដើម្បីជួយទប់ស្កាត់ការនាំចូលដោយខុសច្បាប់អន្តរជាតិនូវថ្នាំកសិកម្មនិង សារធាតុគីមីកសិកម្មដែលមានគ្រោះថ្នាក់មកក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
«ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខា ប្រមាញ់ និងនេសាទ បានពិចារណាលើភាពចាំបាច់ក្នុងក្របខ័ណ្ឌអន្តរជាតិបន្ថែមទៀត ដោយស្នើសុំរាជរដ្ឋាភិបាលដើម្បីឲ្យព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានចូលជាសមាជិកអនុសញ្ញាអន្តរជាតិ Rotterdam Convention ក្នុងគោលបំណងទប់ស្កាត់ការយកប្រទេសកម្ពុជាធ្វើជាធុងសំរាមសម្រាប់បោះចោលនិងសាកល្បងថ្នាំកសិកម្មនិងសារធាតុគីមីកសិកម្មដែលមានគ្រោះថ្នាក់ឬហាមឃាត់»។
អនុសញ្ញាអន្តរជាតិ Rotterdam Convention គឺជាសិន្ធិសញ្ញាពហុជាតិមួយរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៩៨ ក្នុងទីក្រុង Rotterdam ប្រទេសហូឡង់ ដើម្បីលើកកម្ពស់ការទទួលខុសត្រូវរួមគ្នាមួយទាក់ទងនឹងការនាំចូលសារធាតុគីមីកសិកម្មដែលមានគ្រោះថ្នាក់។
អនុសញ្ញាអន្តរជាតិនេះ ជំរុញឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរព័ត៌មានគ្នាដោយចំហររវាងប្រទេសជាសមាជិកទាក់ទងនឹងការហាមឃាត់ ឬការដាក់កម្រិតទៅលើសារធាតុគីមីជាក់លាក់ណាមួយ និងអំពាវនាវដល់ប្រទេសនាំចេញសារធាតុគីមីដែលមានគ្រោះថ្នាក់ ឲ្យប្រើស្លាកសញ្ញាព័ត៌មានឲ្យបានត្រឹមត្រូវ នឹងការណែនាំពីរបៀបប្រើប្រាស់ប្រកបដោយសុវត្ថិភាព ហើយនឹងផ្តល់ព័ត៌មានដល់អ្នកទិញអំពីការហាមឃាត់ឬការកម្រិតនានាទៅលើការប្រើប្រាស់សារធាតុគីមីទាំងនោះផងដែរ។
បច្ចុប្បន្ន មានប្រទេសចំនួន ១៣៤ ដោយរួមទាំងប្រទេសថៃនិងវៀតណាមផងដែរ បានចូលជាសមាជិកនៃអនុសញ្ញាអន្តរជាតិ Rotterdam Convention នេះ។
លោកច័ន្ទ សារុន មានប្រសាសន៍ថា កន្លងមកការធ្វើអាជីវកម្មសម្ភារៈកសិកម្ម ពោលគឺជីគីមីកសិកម្មនិងសារធាតុគីមីកសិកម្មដែលមានគ្រោះថ្នាក់ នៅតែចោទជាបញ្ហានៅឡើយសម្រាប់កម្ពុជា ដោយសារតែកង្វះខាតទាំងសមត្ថភាពធនធានមនុស្ស ទាំងឧបករណ៍ ច្បាប់សម្រាប់គ្រប់គ្រងស្ថានភាពប្រឈមនេះ។
«យើងជួបបញ្ហាជាច្រើន មានជាអាទិ៍សម្ភារៈកសិកម្មមួយចំនួននៅតែនាំចូលពីប្រទេសជិតខាងដោយល្មើសច្បាប់ និងចរាចរនៅលើទីផ្សារដោយគ្មានបមាណីយគុណភាព ហើយស្លាកសញ្ញាព័ត៌មានលើសំបកវេចខ្ចប់ភាគច្រើនជាភាសាបរទេសដែលកសិករមិនអាចយល់បាន»។
ការអង្កេតឆ្នាំ២០០៩ របស់ក្រសួងកសិកម្មទៅលើថ្នាំកសិកម្មនិងជីគីមីបានបង្ហាញថា ជីគីមីដែលចរាចរលើទីផ្សារនិងបានចុះបញ្ជិកាដោយក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខា ប្រមាញ់ និងនេសាទ មាន ៣៣% ដែលក្នុងនោះ មានស្លាកព័ត៌មានជាភាសាខ្មែរតែ ១៤% ប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកថ្នាំកសិកម្មវិញ មាន ១២% ដែលបានត្រូវចុះបញ្ជិកា ប៉ុន្តែក្នុងនោះមានតែ ២% ប៉ុណ្ណោះ ដែលមានស្លាកព័ត៌មានជាភាសាខ្មែរ។
ក្នុងចំណោមថ្នាំកសិកម្មដែលគ្មានការចុះបញ្ជិកាជាង ៨៧% ដែលដាក់លក់នៅលើទីផ្សារ មាន ៥%ជាប្រភេទថ្នាំកសិកម្មដែលត្រូវហាមឃាត់ដោយក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខា ប្រមាញ់ និងនេសាទ ហើយមាន ៦% ជាប្រភេទថ្នាំកសិកម្មដែលហាមឃាត់ដោយអង្គការសុខភាពពិភពលោក។
ក្រសួងកសិកម្ម បានចុះបញ្ជីថ្នាំកសិកម្មចំនួន ១១៦ប្រភេទ ដែលមិនអនុញ្ញាតឲ្យប្រើប្រាស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានេះ ដោយសារថ្នាំទាំងនោះមានសារធាតុគីមីដែលមានគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំង។
លោកគាម មករាឌី ប្រធានកម្មវិធីបរិស្ថាននិងសុខភាពនៃអង្គការស្រាវជ្រាវនិងអភិវឌ្ឍកសិកម្មកម្ពុជាហៅកាត់ថា CEDAC បានមានប្រសាសន៍ថា វាជាការចាំបាច់ដែលកម្ពុជាត្រូវតែចូលជាសមាជិកនៃអនុសញ្ញាអន្តរជាតិ Rotterdam Convention នេះ ដើម្បីកាត់បន្ថយការនាំចូលដោយខុសច្បាប់នូវថ្នាំកសិកម្មនិងសារធាតុគីមីកសិកម្មដែលមានគ្រោះថ្នាក់នានានោះ។
«ចាំបាច់ក្នុងការដែលយើងចូលជាសមាជិក Rotterdam Convention ហ្នឹង គឺដោយសារអញ្ចេះ។ នៅពេលដែលមានការនាំចូលសារធាតុគីមីដែលមានគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងហ្នឹង គឺគេអាចនឹងជូនព័ត៌មានមកដល់ប្រទេសរបស់យើងមុន អញ្ចឹងយើងអាចមានសិទ្ធិបដិសេធនូវការនាំចូលនូវសារធាតុគីមីអស់ហ្នឹងបាន»។
លោកឈិត សំអាត នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្តីពីកម្ពុជា ក៏គាំទ្រគោលបំណងចង់ឲ្យកម្ពុជាចូលជាសមាជិកនៃអនុសញ្ញាអន្តរជាតិនេះដែរ ដោយលោកមានប្រសាសន៍ថា ការធ្វើបែបនេះនឹងអនុញ្ញាតឲ្យកម្ពុជាអាចរៀបចំផែនការនិងបទដ្ឋានច្បាប់បន្ថែមទៀត ដើម្បីគ្រប់គ្រងថ្នាំកសិកម្មនិងសារធាតុគីមីដែលមានគ្រោះថ្នាក់នៅកម្ពុជាឲ្យស្របទៅនឹងអនុសញ្ញាអន្តរជាតិនោះ៕