កុមារច្រើនរយនាក់ត្រូវបានកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារហូតដល់២០ឆ្នាំចំពោះការប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌក្នុងឆ្នាំ២០១០នេះ។ ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងធ្វើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ពិសេសសម្រាប់យុត្តិធម៌កុមារ។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះនឹងជួយកាត់បន្ថយទោសជាប់ពន្ធនាគារសម្រាប់កុមារ ឬបង្វែរឲ្យទៅកសាងខ្លួននៅក្នុងមណ្ឌល ឬសហគមន៍ ដោយយោងទៅតាមទោស។
មន្ត្រីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលបាននិយាយថា បើយើងដាក់ពន្ធនាគារកុមារ គឺជាការបំផ្លាញអនាគតរបស់កុមារ បន្ទាប់ពីជាប់ពន្ធនាគារ។
ប្រទេសកម្ពុជាបានធ្វើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ពិសេសមួយសម្រាប់លើកកម្ពស់យុត្តិធម៌កុមារដែលបានប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋប្រឆាំងនឹងច្បាប់សំដៅបន្ធូរបន្ថយរយៈពេលទោសជាប់ពន្ធនាគារទាបជាងមនុស្សចាស់រហូតដល់ពាក់កណ្តាល។
នៅក្នុងសិក្ខាសាលាស្តីពីច្បាប់ពិសេសដើម្បីការពារយុត្តិធម៌កុមារ នៅថ្ងៃអង្គារនេះ លោកហ៊ី សោភា រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងយុត្តិធម៌បានថ្លែងថា បើទោសដាក់ពន្ធនាគារអតិបរមាសម្រាប់មនុស្សចាស់មានរយៈពេលប្រាំឆ្នាំ កុមារអាចត្រូវបានមានទោសជាប់ពន្ធនាគារត្រឹមតែពីរឆ្នាំកន្លះប៉ុណ្ណោះ ហើយបើទោសអតិបរមាដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិតសម្រាប់មនុស្សចាស់ នោះទោសជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិតសម្រាប់កុមារមានត្រឹមតែ២០ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។ ទោសជាប់ពន្ធនាគារដែលលើសពី២០ឆ្នាំមិនអាចប្រើប្រាស់ទៅលើកុមារបានទេ។
លោកហ៊ី សោភាបានបញ្ជាក់ថា ចំពោះទោសអប្បបរមាចាប់ពី១០ឆ្នាំ ឬ លើសពី១០ឆ្នាំ តុលាការមានសិទ្ធិសម្រេចដាក់ពន្ធនាគារត្រឹមតែមួយឆ្នាំប៉ុណ្ណោះសម្រាប់កុមារ។
«បើអប្បបរមានៃទោសដាក់ពន្ធនាគារស្មើ ឬលើសពីប្រាំឆ្នាំ ឬតិចជាង១០ឆ្នាំ ទោសអប្បបរមាត្រូវបន្ថយមកត្រឹមតែប្រាំមួយខែតែប៉ុណ្ណោះសម្រាប់កុមារ»។
លោកហ៊ី សោភាបានបញ្ជាក់ថា ទោសបន្ថែមចំនួនប្រាំក្នុងចំណោម១៩ប្រភេទទោស អាចយកទៅប្រើប្រាស់លើអនីតិជនបាន ដូចជាការរឹបអូសឧបករណ៍ សម្ភារៈ កម្មវត្ថុនៃបទល្មើស ការរឹបអូសផលទុន ឧបភោគភណ្ឌសម្ភារៈ ការហាមឃាត់ចំពោះការកាន់កាប់ និងការយកអាវុធតាមខ្លួន»។
លោកអុក វិបុល ប្រធានកម្មវិធីយុត្តិធម៌កុមារនៃអង្គការជំនួយផ្នែកច្បាប់នៃកម្ពុជា បានថ្លែងប្រាប់ VOA ថា ក្រមព្រហ្មទណ្ឌថ្មីមិនមានលក្ខណៈពេលលេញសម្រាប់យុត្តិធម៌ដល់កុមារទេ។ ដូច្នេះយើងត្រូវការច្បាប់ពិសេសសម្រាប់អនីតិជន ដូចលោកហ៊ី សោភាបានលើកឡើង។
លោកអុក វិបុលបានបន្ថែមថា តុលាការ មេធាវី ប៉ូលិសយុត្តិធម៌ និងមន្ត្រីសង្គមកិច្ចគួរតែត្រូវបានបណ្តុះបណ្តាលជំនាញពាក់ព័ន្ធជាមួយកុមារ ហើយសិក្ខាសាលានេះមានគោលដៅជំរុញការអនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីយុត្តិធម៌អនីតិជន ដែលកំពុងនៅក្នុងដៃរបស់ក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់ប្រចាំទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។
លោកអុក វិបុលបានបន្តថា ក្នុងការអនុវត្តជាក់ស្តែង តុលាការនៅតែមានការដាក់ទោសដល់អនីតិជនឱ្យជាប់ពន្ធនាគារប្រហាក់ប្រហែលមនុស្សចាស់។ វាមានន័យថា តុលាការបានបន្ធូរបន្ថយទោសជាប់ពន្ធនាគារសម្រាប់កុមារ ប៉ុន្តែវាមិនទាន់ដល់កម្រិតចង់បាននៅឡើយ ហើយតុលាការនៅតែប្រើច្បាប់អន្តរកាល UNTAC និងក្រមព្រហ្មទណ្ឌថ្មីសម្រាប់កាត់ទោសកុមារ និងមនុស្សចាស់។
លោកអុក វិបុលបានថ្លែងថា បើយើងដាក់ពន្ធនាគារកុមារ វាប៉ះពាល់ដល់អនាគតរបស់កុមារ ហើយបន្ទាប់ពីជាប់ពន្ធនាគារ កុមារត្រូវទទួលរងនូវការរើសអើងនៅក្នុងសហគមន៍ ការផ្លាស់ប្តូរទីលំនៅ មានលិខិតថ្កោលទោស និងការរើសអើងនៅក្នុងការរកការងារធ្វើ។
លោកអុក វិបុលបានបន្តថា បើក្មេងបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសប្រឆាំងនឹងច្បាប់ តុលាការពិសេសសម្រាប់កុមារគួរតែសម្រេចយកកុមារនោះទៅថែរក្សានៅមណ្ឌល ឬសហគមន៍ដើម្បីធ្វើការអប់រំ និងបង្រៀនជំនាញវិជ្ជាជីវៈផ្សេងៗ។ វាប្រសើរជាងដាក់នៅក្នុងពន្ធនាគារ។
«បើក្មេងមានប្រព្រឹត្តបទល្មើសអ្វីមួយ កុមារត្រូវតែចូលទៅក្នុងកន្លែងតុលាការពិសេសដែលមានច្បាប់ និងនីតិវិធីពិសេសដើម្បីការពារក្មេងនោះ»។
លោកអំ សំអាត ប្រធានផ្នែកស៊ើបអង្កេតនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស Licadho បានបញ្ជាក់ថា កុមារចំនួន៧៤២នាក់ ដែលរួមមានស្រី២៩នាក់ កំពុងជាប់ឃុំឃាំងនៅក្នុងពន្ធនាគារចំនួន១៨ ទូទាំងប្រទេស នៅក្នុងឆ្នាំ២០១០នេះ។ កុមារទាំងនេះត្រូវបានកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររវាងពីប្រាំឆ្នាំដល់២០ឆ្នាំចំពោះការប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌប្រឆាំងនឹងច្បាប់ ដូចជា មនុស្សឃាត ការជួញដូរគ្រឿងញៀន លួចប្លន់ ការបង្ករបួសស្នាម និងរំលោភសេពសន្ទវៈជាដើម៕