ក្រុមអាជីវករខ្នាតតូចនិងមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានជួបប្រជុំគ្នានៅក្នុងសិក្ខាសាលាមួយ ចំនួនមួយថ្ងៃ ដើម្បីរិះរកវិធីសាស្រ្តក្នុងការទប់ស្កាត់ការនាំចូលជ្រូក និង ត្រីពីបរទេស។ អ្នកជំនាញរបស់USAID បានរកឃើញថា កម្ពុជាបានខាតបង់ប្រាក់ប្រមាណជាង45លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ ដោយសារតែការនាំជ្រូកចូលពីប្រទេសថៃតែមួយប៉ុណ្ណោះ។
លោក ហេង រស្មី រាយការណ៍ជូនដូចតទៅ៖
ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មសហការជាមួយ និងគម្រោងពង្រឹងសហគ្រាសខ្នាតតូចបំផុត ខ្នាតតូច និងខ្នាតតូចមធ្យមនៅកម្ពុជា បានរៀបចំសិក្ខាសាលាចំនួន២ ដើម្បីពន្លឿនការងារការពារពាណិជ្ជ កម្មកម្ពុជាពីការនាំចូលដោយមិនស្មោះត្រង់។
កិច្ចប្រជុំក្នុងសិក្ខាសាលាចំនួន១ថ្ងៃ រវាងវិស័យឯកជន និងសាធារណៈនេះ មានអ្នកចូលរួមសរុបប្រមាណជាង៦០នាក់ ដើម្បីពិភាក្សា និងផ្តោតទៅលើការទប់ស្កាត់ ការនាំចូលជ្រូក និងត្រី យ៉ាងគំហុកពីប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសថៃ។
លោកCurtis Hundley ប្រធានគម្រោងពង្រឹងសហគ្រាសខ្នាតតូចបំផុត ខ្នាតតូច និងខ្នាត មធ្យមនៅកម្ពុជា ក្រោមជំនួយរបស់ទីភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍របស់សហរដ្ឋអាមេរិកមួយ ដែលមានឈ្មោះថា USAID បានថ្លែងប្រាប់អ្នកកាសែតថា គោលបំណងនៃការរៀបចំសិក្ខាសិលានៅថ្ងៃនេះ គឺ ដើម្បីឲ្យវិស័យឯកជន និងសាធារណៈយល់ដឹងអំពីឧបាស្រ័យពាណិជ្ជកម្ម ដើម្បីការពារអាជីវកម្ម ពីការលក់បង្ខូចថ្លៃ ពីការនាំចូលយ៉ាងគំហុកពីប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសថៃ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ការនាំចូលជ្រូកពីប្រទេសជិតខាងក្នុង១ឆ្នាំៗប្រមាណជាង ១លានក្បាល ដែលធ្វើឲ្យកម្ពុជាបានបាត់បង់ប្រាក់ចំនួន៤៥លានដុលា្លរសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុង១ឆ្នាំ។
"ដូច្នេះហើយវាធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់គ្រួសារខ្មែរយើងរាប់ពាន់គ្រួសារ ដោយសារយើងគិតមើលទៅ៤៥លាន យើងយកទៅឲ្យថៃ បានន័យថា ហូរទៅប្រទេសជិតខាង"។
ប្រទេសកម្ពុជានៅពេលដែលបានចូលជាសមាជិកអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក WTO កាលពីឆ្នាំ២០០៣ កម្ពុជា បានយល់ព្រមឲ្យមានការបើកចំហទីផ្សារនៅក្នុងស្រុករបស់ខ្លួនឲ្យមាន ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មដោយសមធម៌ ដែលជាការឆ្លើយតបនូវការនាំទំនិញចូលពីទីផ្សាររបស់ប្រទេសផ្សេងៗ។
ប្រទេសកម្ពុជាមិនបានយល់ព្រមឲ្យប្រទេសដៃគូពាណិជ្ជកម្មរបស់ខ្លួនលក់ផលិតផលបង្ខូចថ្លៃដោយសារតម្លៃទាប និងមិនស្មោះត្រង់ ឬក៏នាំចូលមកកាន់ទីផ្សារយ៉ាងគំហុក ដែលបានបំផ្លាញដល់ឧស្សាហកម្មនៅក្នុងស្រុក។
ក៏ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ មុនកម្ពុជាអាចការពារខ្លួនឯងតាមរយៈការដាក់ពន្ធគយការពារខ្លួនត្រូវតែអនុម័តច្បាប់ស្តីពីឧបាស្រ័យពាណិជ្ជកម្ម។
លោកទឹង វុទ្ធី អាយុ៣៩ឆ្នាំ អនុប្រធានសហគមន៍ចិញ្ចឹមជ្រូកមកពីខេត្តកំពង់ចាមដែលបាន ចូលរួមនៅក្នុងសិក្ខាសាលានោះ បាននិយាយប្រាប់អ្នកកាសែតថា សព្វថ្ងៃនេះ ការនាំចូលជ្រូកពី ប្រទេសវៀតណាម បានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់តម្លៃជ្រូកនៅក្នុងស្រុក ពីព្រោះជ្រូកនាំចូលពី បរទេសមានតម្លៃថោកជាងក្នុងស្រុក។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា យ៉ាងតិចមានជ្រូករស់ចំនួន១០០ក្បាលដែរ ដែលត្រូវបាននាំ ចូលតាមច្រកផ្សេងៗ ពីប្រទេសវៀតណាមមកលក់ក្នុងខេត្តកំពង់ចាម ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់យ៉ាង ខ្លាំងដល់ការចិញ្ចឹមជ្រូកនៅក្នុងស្រុក។
"កាលណាដែលយើងចិញ្ចឹមថ្លៃផលិតបានន័យថា វាខ្ពស់ណាស់។ សូម្បីចំណីក៏វាថ្លៃដែរ ហើយបើសិនគេនាំមកគេលក់ទាបជាងយើង អញ្ចឹងយើងគិតឃើញថា គាត់អត់អាចចិញ្ចឹមបានទេ ដោយសារការផលិតរបស់យើងវាខ្ពស់។ បើសិនជាយើងចង់បង្កើនឲ្យឆាប់ធំ ឲ្យឆាប់បានលក់ ដើម្បីតម្រូវការទីផ្សារ ទាល់តែយើងទិញចំណីរបស់គេ។ យើងមិនអាចប្រើតាមធម្មតាដូចមុនបានទេ"។
លោកសុខ សុភក្រ អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានមានប្រសាសន៍ថា ការព្រួយបារម្ភរបស់ប្រជាពលរដ្ឋអំពីការនាំចូលជ្រូកពីបរទេស គឺជារឿងត្រឹមត្រូវ ក៏ប៉ុន្តែយើងត្រូវស៊ើបអង្កេតឲ្យបានច្បាស់លាស់ផងដែរ ថាតើនាំចូលជ្រូកពីបរទេសនោះ ទាក់ទង និងការលក់បង្ខូចថ្លៃ ឬក៏ទាក់ទងទៅនឹងគុណភាពនៃសាច់ជ្រូក។
"គោលបំណងរបស់រដ្ឋាភិបាល ឬក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងអន្តរក្រសួង គឺធ្វើឡើងក្នុងគោល ដៅការពារផលប្រយោជន៍ផលិតកម្មក្នុងស្រុករបស់យើង មិនមែនថា ជ្រូកទេ វាអាចស៊ីម៉ង់ ដែលយើងទាញវិនិយោគមកផលិតក្នុងស្រុក ឬក៏សិប្បកម្មផលិតឥដ្ឋក្បឿង ឬផលិតផលផ្សេងទៀត ដែលវាអាចប៉ះទង្គិចទៅនឹងបញ្ហាលក់ខូចតម្លៃ គឺយើងការពារបានដែរ"។
លោកសុខ សុភក្រ បានបញ្ជាក់ទៀតថា នៅពេលដែលច្បាប់ឧបាស្រ័យពាណិជ្ជកម្មចូលជាធរមាននោះអាចសង្ឃឹមថា និងទប់ស្កាត់ការនាំចូលសត្វជ្រូកត្រី ឥដ្ឋ ក្បឿង និងទំនិញផ្សេងៗទៀតពីប្រទេសជិតខាង។
ពីទីក្រុងភ្នំពេញ ខ្ញុំ ហេង រស្មី វីអូអេ សំឡេង សរអ៕