ព្រះមហាក្សត្រនៃប្រទេសកម្ពុជាត្រូវគេគិតថាប្រឈមមុខនឹងសម្ពាធនយោបាយក្នុងការសម្រេចព្រះទ័យលើកលែងទោសដល់លោកសម រង្ស៉ី ទោះបីជាព្រះអង្គមានព្រះរាជសិទ្ធិក្តី។
ទោះបីជាមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលបានបញ្ជាក់ជាហូរហែថាលោកសម រង្ស៉ីអាចត្រូវលើកលែងទោសពីព្រះមហាក្សត្របានលុះត្រាតែលោកទទួលទោសទណ្ឌ២ភាគ៣សិនក្តី តែអ្នកវិភាគនិងអ្នកច្បាប់បានអះអាងថាតាមច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញព្រះមហាក្សត្រមានព្រះរាជបុព្វសិទ្ធិលើកលែងទោសបានដោយមានឬគ្មានការស្នើពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីមុនការជាប់ទោស។
លោកសម រង្ស៊ី ត្រូវរដ្ឋសភារបស់ប្រទេសកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១៥កន្លងទៅនេះ បានប្រកាសដកហូតសមាជិកភាពសភាតំណាងរាស្រ្តមណ្ឌលកំពង់ចាម បន្ទាប់ពីលោកត្រូវបានតុលាការកំពូលបានតម្កល់សាលដីការបស់សាលាឧទ្ធរណ៍ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារពីរឆ្នាំពីបទដកតម្រុយបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាមនៅខេត្តស្វាយរៀង កាលពីចុងឆ្នាំ២០០៩ ដែលមានន័យថាបន្ថែមពីលើទោសទណ្ឌ ដាក់គុក១០ឆ្នាំ ផ្សេងទៀតពីការផ្សព្វផ្សាយឯកសារព្រំដែនក្លែងក្លាយ។ តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសម រង្ស៉ី២៤រូបកាលពីថ្ងៃ១៨មិនាបានស្នើដល់មហាក្សត្រ ដើម្បីលើកលែងទោសដល់មេដឹកនាំប្រឆាំងលោកសម រង្ស៉ី ដោយយល់ឃើញថា គ្មានវត្តមានលោក សម រង្ស៉ី ដែលជាមេដឹកនាំគណបក្សធំទី២ក្នុងប្រទេស និងធ្វើ ឲ្យប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស។
បទសម្ភាសន៍២ភាគរបស់វីអូអេខ្មែរជាមួយ លោកសម រង្ស៊ី កាលពីថ្ងៃទី២៥ខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០១១
លោក អ៊ូ វីរៈ នាយកមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាថ្លែងថា ការលើកលែងទោស ពីព្រះមហាក្សត្រពីសម្តេច ព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី នឹងមានប្រយោជន៍ សម្រាប់ប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ហើយតាមនីតិវិធីមិនត្រូវការសំណើពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុនសែនទេ។
«ដោយសារនាយករដ្ឋមន្ត្រីមានអំណាចដូច្នេះជាទូទៅទាល់តែមានការស្នើសុំពី នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហើយដោយសារករណីលោក សម រង្ស៉ីជាករណី នយោបាយ ដូច្នេះការលើកលែងទោសឬមិនលើកលែងទោសប្រហែល ជាពឹងផ្អែកទៅលើ ការយល់ព្រមពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសកម្ពុជា»។
លោក អ៊ូ វីរៈបានអះអាងថាការលើកលែងទោសនៅមានលក្ខណៈមិន ច្បាស់លាស់នៅឡើយទេ ដោយសារនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន បានប្រកាសថ្មីៗថាមិនយល់ព្រមលើកលែងទោសដល់លោក សម រង្ស៉ី។
«ខ្ញុំថាព្រះមហាក្សត្រនឹងមានការលំបាកមួយចំនួនដោយសារក្នុងស្ថានភាពនយោបាយក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបញ្ហានយោបាយប្រហែលត្រូវការការយល់ព្រមពីនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហេតុដូច្នេះប្រហែលជាព្រះមហាក្សត្រត្រូវរង់ចាំសញ្ញាពីនាយករដ្ឋមន្ត្រី»។
លោក កៅ សុផា អ្នកច្បាប់ម្នាក់ហើយជាមេធាវីផងបានថ្លែងថា ការលើកលែង ទោសលោក សម រង្ស៉ីតាមរដ្ឋធម្មនុញអាចធ្វើទៅបានតែ ព្រះមហាក្សខ្មែរតែងតែរង់ចាំការស្នើសុំពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនជាគោលការណ៍។
«ការលើកលែងទោសទៅដល់ជនណាម្នាក់ឬទណ្ឌិតណាម្នាក់ហ្នឹងគឺលុះត្រាតែ មាន សំណើពីរាជរដ្ឋាភិបាល ដាក់មក បានព្រះមហាក្សត្រឡាយ ព្រហស្ថលេខាអញ្ចឹងបើដាក់ Direct (ផ្ទាល់)ទៅព្រះមហាក្សត្រ ព្រះមហាក្សត្រ ក៏គង់ធ្វើលិខិតមក លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីដដែលដើម្បីឲ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រីធ្វើ សំណើទៅព្រះមហាក្សត្រវិញ»។
តាមច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់កំពូលរបស់ប្រទេសនៃមាត្រាទី២៧ បានចែងថា «ព្រះមហាក្សត្រមានព្រះរាជសិទ្ធិបន្ធូរបន្ថយទោសនិងលើកលែងទោស»។
ក្រុមអ្នកច្បាប់ផ្សេងៗទៀតបានអះអាងក្នុងលក្ខខណ្ឌពុំឲ្យប្រាប់ឈ្មោះបានបញ្ជាក់ថារដ្ឋាភិបាលយកច្បាប់ដោយឡែកជាទូទៅមួយ ទាក់ទងនឹងការបន្ធូរបន្ថយទោស និងលើកលែងទោស ដល់ទណ្ឌិតនោះ ជាអំណះអំណាង ក្នុងករណីលោក សម រង្ស៉ី ជាពិសេសក្នុងវគ្គមួយដែលបានចែងពីការជាប់ទោស២ភាគ៣ ទើបអាចត្រូវលើកលែងទោសពីព្រះមហាក្សត្របាន។ ក្រុមអ្នកច្បាប់ចាត់ទុកថា ទោះជាការប្រទាញប្រទង់គ្នាក្នុងការបកស្រាយច្បាប់មែនតែគេគួរគិតថាច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញជាច្បាប់កំពូលរបស់ប្រទេស។ លោក សុន ឆៃអ្នកតំណាងរាស្ត្រនៃគណបក្សជំទាស់របស់លោក សម រង្ស៉ីបាន អះអាងថា ព្រះមហាក្សត្រព្រះអង្គមានព្រះរាជបុព្វសិទ្ធិទាំងស្រុងក្នុងការលើក លែងទោសដល់លោកសម រង្ស៉ី និងកូនចៅរបស់ព្រះអង្គ ហើយ នឹងការសម្រេច រឿងនយោបាយសំខាន់ៗ ដោយមិនចាំបាច់រង់ចាំ សំណើណាមួយពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីទេ ជាគោលការណ៍ច្បាប់។
«តែជាទម្លាប់កន្លងទៅនេះ គឺថាព្រះមហាក្សត្រលោកផ្តល់ការយោគយល់ពិសេសមួយដល់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ដើម្បីផ្តល់កិត្តិយសដល់នាយករដ្ឋមន្ត្រីក្នុងការធ្វើសំណើលើកលែងទោសនេះ»។
លោក សុន ឆៃនិងអ្នកច្បាប់មួយរូបបានបន្ថែមថាប្រសិនបើព្រះមហាក្សត្រលើកលែងទោសដល់លោក សម រង្ស៉ី នោះទោសទណ្ឌលោក ទាំងឡាយនិងត្រូវរលត់ ហើយ លោក និងបានទទួលបុព្វសិទ្ធិសភាវិញ។ ដោយសារលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនបានបញ្ជាក់ថ្មីៗថាលោក នឹងមិនធ្វើសំណើលើកលែងទោសនោះ ក្រុមអ្នកវិភាគ ដែលកំពុងតាមឃ្លាំមើលពីការសម្រេច ព្រះទ័យយ៉ាងណារបស់ព្រះមហាក្សត្រនោះ បានអះអាងថា ការធ្វើឲ្យលោក ហ៊ុន សែនយល់ព្រមធ្វើសំណើលើកលែងទោសលោក សម រង្ស៉ីលុះត្រាតែមាន ការចរចា ដោយសម្ងាត់និងមានសម្បទាន នយោបាយណាមួយរវាងគណបក្សជំទាស់នឹងគណបក្សគ្រប់គ្រងប្រទេស៕
