ដំណោះសា្រយចំពោះបញ្ហាធនធានធម្មជាតិស្មុគស្មាញ

ដើម្បីស្តាប់ព័ត៌មាននេះ

អ្នកជំនាញខាងកិច្ចការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិនៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ
បានប្រាប់វីអូអេផ្នែកខេមរភាសានៅក្នុងសម្ភាសន៍ផ្ទាល់និងតាមទូរស័ព្ទថា មាន
ដំណោះស្រាយប្រកបដោយសក្តានុពលចំពោះបញ្ហាគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ
ក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ។ ប៉ុន្តែដំណោះស្រាយនោះ ហាក់ដូចមិនសូវច្បាស់
លាស់ក្នុងការអនុវត្ត។ ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ មានការខ្វះខាតក្នុងបទពិសោធន៍
នៃការគ្រប់គ្រងប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាព។ ការទុកចិត្តគ្នារវាងរដ្ឋាភិបាល សហ
គមន៍អន្តរជាតិ និងពាណិជ្ជកម្មមិនសូវមាន។ នេះបើតាមសំដីរបស់អ្នកជំនាញ
មួយចំនួន ។

លោកសូមិត វ៉ាម៉ា(Somit Varma)ប្រធាននាយកដ្ឋានជាតិគីមី រ៉ែនិងឥន្ធនៈនៃ
ធនាគារពិភពលោកបានប្រាប់ វីអូអេ នៅឯការិយាល័យរបស់លោកនៅរដ្ឋធានី
វ៉ាស៊ីនតោនថា ប្រសិនបើអាជីវកម្មធនធានធម្មជាតិត្រូវមានការគ្រប់គ្រងបានល្អ
វាមានឥទ្ធិពលជាវិជ្ជមានចំពោះប្រទេស និងប្រជាពលរដ្ឋ ។ លោកលើកឧទា-
ហរណ៍ថា ចំណូលដែលត្រូវបានគ្រប់គ្រងប្រកបដោយគតិបណ្ឌិត អាចស្ថាបនា
បាននូវផ្លូវថ្នល់ មន្ទីរពេទ្យ សាលារៀន និង បង្ហាត់មន្រ្តីរាជការ ដែលទាំងអស់
នេះអាចជាប្រយោជន៍ដល់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅនិងអ្នកក្រីក្រ។ លោកបានសង្កត់
ធ្ងន់ថា ការគ្រប់គ្រងប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាពអាចមាន លុះត្រាតែមានការតាំង
ចិត្តពីរដ្ឋាភិបាល ។ រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែប្តេជ្ញាគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ ដោយ
បង្កើតឱ្យមានច្បាប់ និងបទបញ្ជានានា។ លោក វ៉ាម៉ាមានប្រសាសន៍ថា៖

“ដើម្បីជួយឱ្យទទួលបានជោគជ័យ អ្នកពិតជាត្រូវការប្រទេស ដែលមានកម្ម
សិទ្ធិ ។ ប្រទេសនោះត្រូវតែមានការតាំងចិត្តពេញទំហឹងដើម្បីធ្វើឱ្យប្រាកដថា
គេធ្វើចំណែករបស់ពួកគេ ដែលគេត្រូវតែបង្កើតបទបញ្ជា គ្រឿងលើកទឹកចិត្ត
ច្បាប់ ត្រួតពិនិត្យច្បាប់ ពួកគេនឹងមានតម្លាភាព ពួកគេនឹងដាក់ឱ្យដឹងជា
សាធារណៈ។ ដៃគូអភិវឌ្ឍរបស់គេនឹងជួយគេ ប្រសិនបើគេមិនដឹងរបៀបធ្វើ។
គេនឹងជួយកសាងសមត្ថភាពដើម្បីធ្វើកិច្ចការនេះ” ។

បណ្ឌិត ផល ខូលីអ៊័រ (Paul Collier) សាស្ត្រាចារ្យសេដ្ឋកិច្ចនៃសាកលវិទ្យាល័យ
អក់ស្វ៊ត (Oxford) នៅចក្រភពអង់គ្លេស បានបញ្ជាក់ប្រាប់ វីអូអេ ផ្នែកខេមរ
ភាសាថា ច្បាប់និងបទបញ្ជាត្រូវតែបង្កើតឱ្យមានដើម្បីការពារបរិស្ថាន និងជា
ប្រយោជន៍ដល់ប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋាន ។

“មិនមានការលើកទឹកចិត្តលក្ខណៈឯកជននឹងធ្វើកិច្ចការនេះទេ ។ ហេតុដូច្នេះ
ហើយបានជាអ្នកត្រូវការបទបញ្ញត្តិ ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រាកដថា ប្រជាពលរដ្ឋមូល
ដ្ឋានត្រូវបានផ្តល់ប្រយោជន៍ និងការពារ” ។

បទបញ្ញត្តិល្អនិងកិច្ចព្រមព្រៀងមានតម្លាភាពគ្រាន់តែជាផ្នែកមួយប៉ុណ្ណោះ។ ការ
ប្រឈមមុខដ៏សំខាន់បំផុតមួយទៀតនោះ គឺ សមត្ថភាពធនធានមនុស្ស ដែល
ប្រកបដោយជំនាញ បទពិសោធន៍ និងវិជ្ជាជីវៈដែលអនុវត្តជាក់ស្តែង និងចាត់
ចែងគម្រោងប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាព។ ដូច្នេះការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលនិង
ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍គឺត្រូវការជាចាំបាច់ ។

“កត្តាពីរ ដែលមានការលំបាកនោះ គឺសមត្ថភាពនៅក្នុងប្រទេសដែលអនុវត្ត
គម្រោងជាក់ស្តែង។ វាមិនមែនជាការចង់ធ្វើនោះទេ។ ការចង់នោះមានហើយ
តែខ្វះសមត្ថភាពធ្វើ។ពីព្រោះតែយើងទាំងអស់គ្នាធ្វើកិច្ចការអភិវឌ្ឍន៍ច្រើន យើង
ដឹងថា ការកសាងសមត្ថភាពគឺជាការលំបាក ។ ត្រូវចំណាយពេលរាប់ឆ្នាំក្នុងការ
កសាងសមត្ថភាព។ វាមិនមែនជាការងាយស្រួលនោះទេ ប៉ុន្តែអ្នកត្រូវការដៃគូ
អភិវឌ្ឍន៍ដែលមានការតាំងចិត្តនិងត្រូវការរដ្ឋាភិបាលដែលមានការប្តេជ្ញាចិត្ត ។
អ្នកត្រូវការភាគីទាំងពីរដើម្បីធ្វើកិច្ចការនេះ” ។

លោកសាស្រ្តាចារ្យ ផល ខូលីអ៊័រ នៃសាកលវិទ្យាល័យអក់ស្វ៊ត (Oxford)សង្កត់
ធ្ងន់ថា លុយដែលបានមកពីការទាញយកផលពីធនធានធម្មជាតិគួរត្រូវយកមក
វិនិយោគឡើងវិញនៅក្នុងប្រទេស និងដើម្បីប្រយោជន៍ដល់ប្រជាពលរដ្ឋរបស់
ខ្លួន ពីព្រោះធនធានធម្មជាតិមិននៅគង់វង់ជារៀងរហូតនោះទេ ។

ទ្រព្យសម្បតិ្តវិនិយោគរយៈពេលយូរនឹងអាចចូលមកជំនួសធនធានធម្មជាតិ នៅ
ពេលអស់ធនធានទាំងនោះ ។ លោកសាស្រ្តាចារ្យ ខូលីអ៊័រ មានប្រសាសន៍ថា៖
“ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលចំណាយប្រាក់ប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាពលើការវិនិយោគ
ពីព្រោះចំណូលពីធនធានធម្មជាតិខុសពីចំណូល ដែលបានពីពន្ធដារធម្មតា។
ចំណូលធនធានធម្មជាតិនឹងមិនគង់វង់រហូតនោះទេ ។ ប្រសិនបើប្រទេសធ្វើ
និស្សារណកម្មធនធានធម្មជាតិ នៅពេលណាមួយនោះប្រទេសនឹងអស់ធន
ធានទាំងនោះ ។ ដូច្នេះយើងត្រូវប្រើចំណូលផ្សេងទៀត ដើម្បីជំនួសធនធាន
ធម្មជាតិ” ។

លោកសាស្រ្តាចារ្យ វីលាម អាស្ស៊រ(William Ascher)អ្នកនិពន្ធសៀវភៅជាច្រើន
ក្បាល ដែលរួមមាន “ហេតុអ្វីបានជារដ្ឋាភិបាលខ្ជះខ្ជាយធនធានធម្មជាតិ” មាន
ប្រសាសន៍ថា វិធីនិងប្រព័ន្ធដែលរដ្ឋាភិបាលប្រើដើម្បីរកចំណូល និងចំណាយ
ធនធាន ដែលបានមកពីធនធានធម្មជាតិ គឺ សំខាន់ណាស់។ រដ្ឋាភិបាលគួរតែ
ប្រមូលប្រាក់ចំណូលធនធានធម្មជាតិ ទៅដាក់ក្នុងថវិកាកណ្តាល ។ អាជ្ញាធរ
ថវិកាកណ្តាលត្រូវសម្រេចតាងនាមឱ្យប្រជាពលរដ្ឋថា តើប្រាក់គួរតែចំណាយ
ដោយរបៀបណាលើវិនិយោគរយៈពេលខ្លី និង វែង ឧទាហរណ៍ទៅលើវិស័យ
អប់រំការ ថែទាំសុខភាព ការកសាងរចនាសម្ព័ន្ធ សារពើពន្ធ ។ល។ លោក
សាស្ត្រាចារ្យចង្អុលបង្ហាញថា ប្រទេសឈីលី(Chile) និងប្រទេសបុតស្វាណា
(Botswana)គឺជាប្រទេសដែលទទួលជោគជ័យបំផុតក្នុងការគ្រប់គ្រងធនធាន
ធម្មជាតិ ។ លោកសាស្ត្រាចារ្យមានប្រសាសន៍ថា៖

“ករណីជោគជ័យបំផុតនោះគឺ ប្រទេសឈីលី នៅទ្វីបអាមេរិកខាងត្បូង ដែល
ប្រហែលនៅតែជាប្រទេសផលិតស្ពាន់ធំជាងគេនៅក្នុងពិភពលោក។ នៅទីនោះ
មូលនិធិត្រូវបញ្ចូលទៅក្នុងមូលនិធិមួយ ដែលមានស្ថេរភាព ដែលធ្វើឱ្យមាន
ស្ថេរភាពដល់ផលប៉ះពាល់មីក្រូសេដ្ឋកិច្ច ដែលមានតម្លៃខ្ពស់ ឬទាប ហើយវា
អាស្រ័យទៅលើក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ និងភ្នាក់ងារផែនការសម្រេចថា តើធនធាន
នោះត្រូវបានចំណាយដោយរបៀបណា។ ករណីល្អមួយនៅទ្វីបអាហ្រិ្វកនោះគឺ
ប្រទេសបុតស្វាណាដែលមានរ៉ែច្រើន ។ មានធនធានពេជ្រច្រើនគួរសម។ នៅ
ទីនោះរដ្ឋចូលរួមគ្រប់គ្រង ហើយការគ្រប់គ្រងបានល្អប្រសើរណាស់” ។

សាស្រ្តាចារ្យ ផល ខូលីអ៊័រ មានប្រសាសន៍ថា អភិបាលកិច្ចប្រកបដោយប្រសិទ្ធិ
ភាពគឺជាកត្តាមួយក្នុងចំណោមកត្តាគន្លឹះជាច្រើនទៀត នៅក្នុងការគ្រប់គ្រងធន
ធានធម្មជាតិនៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ។ លោកបានលើកយកប្រទេសណ័រវ៉េ
(Norway), អូស្រ្តាលី (Australia) និងប្រទេសកាណាដា(Canada) ជាឧទា-
ហរណ៍នៃប្រទេសទទួលជោគជ័យក្នុងការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិទាំង ក្នុង
ពេលសម្បូរ និងក្សត់ ។ អភិបាលកិច្ចល្អអាចធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចមានស្ថេរភាព ទោះ
បីជាធនធានធម្មជាតិសម្បូរ ឬក្សត់ចុះក៏ដោយ។

សាស្រ្តាចារ្យ ខូលីអ៊័រ មានប្រសាសន៍ថា៖

“តាមពិត ប្រសិនបើមានអភិបាលកិច្ចគ្រប់គ្រាន់ វានឹងមិនមានភាពសម្បូរហួស
ហេតុនៃធនធាន ។ អ្នកមានសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើនក្នុងរយៈពេលខ្លី ហើយអ្នកនឹង
មានសេដ្ឋកិច្ចរិតតែរីកចម្រើនក្នុងរយៈពេលយូរ ។ ករណីនោះគឺ ប្រទេសណ័រវ៉េ
ដែលជាប្រទេសមានជាងគេនៅទ្វីបអឺរ៉ុប ប្រទេសអូស្រា្តលី និងកាណាដា” ។

ធនធានធម្មជាតិគឺជាសម្បត្តិសាធារណៈ ។ នៅពេលដែលមានក្រុមហ៊ុនឯកជន
លូកដៃចូលក្នុងការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ ការអនុវត្តច្បាប់ និង បទបញ្ញត្តិ
ប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាពត្រូវតែមានដើម្បីធ្វើឱ្យប្រាកដថា វានឹងផ្តល់ប្រយោជន៍
ដល់សាធារណជន។ យោងតាមលោកនិក ចនស្តូន(Nick Johnstone) ប្រធាន
អង្គភាពវិភាគគោលនយោបាយពិសោធន៍នៃអង្គការអភិវឌ្ឍន៍និងសហប្រតិបត្តិ
ការសេដ្ឋកិច្ច និងលោក ចូស្វ័រ ប៊ីស្សប់ (Joshua Bishop) ទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់
កិច្ចការសេដ្ឋកិច្ច និងបរិស្ថាននៃសហជីពអភិរក្សពិភពលោកឱ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុន
ឯកជន អាចចូលរួមក្នុងការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិតាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀង
សេវា កិច្ចព្រមព្រៀងគ្រប់គ្រង ការជួល និងសម្បទាន ។

អ្នកជំនាញឱ្យដឹងថា បើគ្មានការគ្រប់គ្រងត្រឹមត្រូវ ធនធានធម្មជាតិនឹងត្រូវបាន
ទាញយកផលច្រើនហួសប្រមាណ ។ នៅពេលដែលអ្នកទាញយកផល អាច
មានឱកាសយកប្រយោជន៍ដ៏មានប្រសិទ្ធិភាពពីធនធានធម្មជាតិ ពួកគេនឹង
យកចំណេញអស់ពីសមត្ថភាពមុនពេលធនធានក្សោះ ៕ ចប់