ចន្លោះប្រហោងនៃជំនាញការងារ ការសិក្សាជំនាញដែលមិនសមស្របនឹងទីផ្សារការងារ និងផលិតភាពកម្លាំងការងារ គឺជាបញ្ហាចម្បងៗចំពោះការលូតលាស់នៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍មួយចេញផ្សាយដោយធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) និងអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ (ILO) នាព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ។
របាយការណ៍ដែលមានកម្រាស់៩៦ទំព័រស្តីពីចន្លោះប្រហោងនៃជំនាញការងារនេះ លើកឡើងថា ការដោះស្រាយបញ្ហាចន្លោះប្រហោងនៃជំនាញការងារនឹងរួមចំណែកកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រក្នុងប្រទេស និងជួយបង្កើនឲ្យមានផលិតភាពការងារខ្ពស់ជាងមុន។ ការណ៍នេះនឹងជំរុញឲ្យមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រទេសរីកចម្រើនកាន់តែខ្លាំងជាពិសេសទៅលើវិស័យចម្បងទាំង៤ គឺវិស័យកាត់ដេរ ទេសចរណ៍ សំណង់ និងកសិកម្ម។
លោក Shang-Jin Wei ប្រធានសេដ្ឋវិទូនៃធនាគារ ADB ឲ្យដឹងថា កម្លាំងការងាររបស់កម្ពុជាមានច្រើនជាពិសេស គឺយុវជន។ ក៏ប៉ុន្តែអ្វីដែលជាបញ្ហានោះគឺយុវជនទាំងនោះមិនទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលជំនាញដែលស្របនឹងតម្រូវការការងារ និងទីផ្សារនោះទេ។
«គោលបំណងនៃការសិក្សារបស់យើង គឺដើម្បីស្វែងយល់ឲ្យកាន់តែច្បាស់ និងជួយកម្ពុជាក្នុងការស្វែងរកជម្រើសផ្សេងៗទៀត ក្នុងការបន្តនូវការវិវត្តន៍ដែលយើងបានឃើញក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ដូចជាកំណើនផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP) ការបង្កើតឱកាសការងារ និងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ»។
នាប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានដាក់ចេញនូវផែនការសកម្មភាព និងគោលនយោបាយជាច្រើន ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាខ្វះជំនាញការងារនេះ។ ក្នុងនោះមានដូចជា យុទ្ធសាស្រ្តចតុកោណដំណាក់កាលទី៣ ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍វិស័យការងារ ព្រមទាំងផែនការយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍វិស័យអប់រំជាដើម។
ថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានផ្សព្វផ្សាយពីរបាយការណ៍នេះ លោក ហេង សួរ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ទទួលស្គាល់ថា ការសិក្សាស្រាវជ្រាវដែលធនាគារអភិវឌ្ឍអាស៊ី និងអង្គការ ILO បានរកឃើញនេះ គឺដូចគ្នានឹងអ្វីដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានកំណត់ផែនការ និងគោលនយោបាយដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះ។
«ការសិក្សាស្រាវជ្រាវដែលធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី និងអង្គការ ILO បានរកឃើញនេះគឺដូចគ្នានឹងអ្វីដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានកំណត់នៅក្នុងផែនការរបស់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្វីដែលយើងត្រូវទទួលស្គាល់ និងផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់របស់ខ្លួនគឺទៅលើយន្តការអនុវត្ត។ ហើយយើងនឹងពង្រឹងប្រមែប្រមូលអ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ដើម្បីជំរុញផែនការសកម្មភាព យុទ្ធសាស្ត្រ និងគោលនយោបាយ និងកម្មវិធីដែលសរសេរហើយឲ្យក្លាយជាការអនុវត្តជាក់ស្តែង»។
លោក ហេង សួរ លើកឡើងថា តម្រូវការសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក នៅក្នុងវិស័យឯកជននាពេលបច្ចុប្បន្ននេះត្រូវការអ្នកជំនាញឯកទេសច្រើនជាង។ ហេតុនេះលោកលើកទឹកចិត្តឲ្យយុវជនកម្ពុជាពិនិត្យលើតម្រូវការទីផ្សារបច្ចុប្បន្ន និងងាកមកចាប់យកជំនាញបច្ចេកទេស ជំនួសឲ្យមុខវិជ្ជាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមវិញ។
«ជំនាញដែលខុសគ្នារវាងតម្រូវការ និងការផ្គត់ផ្គង់ហ្នឹង គឺភាគច្រើនអ្នកសិក្សា ចូលចិត្តសិក្សាផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមដូចជា គ្រប់គ្រង គណនេយ្យ ទីផ្សារ និងខាងផ្នែកសេវាកម្មមួយចំនួនផ្សេងទៀត។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងតម្រូវការសេដ្ឋកិច្ចរបស់យើង គាត់ត្រូវការខាងផ្នែកបច្ចេកទេសច្រើន ខាងផ្នែកវិស្វកម្ម សំណង់ស៊ីវិល ខាងផ្នែកអគ្គិសនី ខាងផ្នែកមេកានិក»។
លោក ចាន់ សុផល ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាគោលនយោបាយឲ្យដឹងថា ភាពអត់ការងារធ្វើរបស់យុវជនដែលកើតចេញពីចន្លោះប្រហោងនៃជំនាញការងារ បានធ្វើឲ្យយុវជនខាតបង់ប្រាក់ចំណូលដែលពួកគេគួរទទួលបានក្រោយបញ្ចប់ការសិក្សា។ ហើយលោកថា ការសិក្សាមុខវិជ្ជាវិទ្យាសាស្ត្រពិតរួមចំណែកបង្កើតឲ្យមានភាពជឿនលឿនក្នុងសង្គម។
«វិទ្យាសាស្ត្រពិត វាជួយឲ្យសង្គមជាក់ស្តែងកាន់តែជឿនលឿន។ ឧទាហរណ៍ថា បើមានប្រព័ន្ធប្រឡាយច្រើនមានគុណភាពល្អ មានសំណង់ដែលមានគុណភាពល្អ មានសម្ភារៈច្រើនផ្សេងៗកើតឡើងពីការបង្កើតដោយវិទ្យាសាស្ត្រពិត វាអាចកាត់បន្ថយទំនិញនាំចូលផង បង្កើនទិន្នផល ផលិតផលក្នុងស្រុក»។
អ្នកជំនាញលើកឡើងថា ដើម្បីដោះស្រាយចន្លោះប្រហោងជំនាញនេះ វាទាមទារឲ្យមានការបង្កើនលទ្ធភាពទទួលបានការអប់រំ ពង្រឹងគុណភាពអប់រំ និងការបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ និងការបង្កើនសមត្ថភាពគ្រូបង្រៀន។ បន្ថែមពីលើនេះទៀត គេក៏ត្រូវការផងដែរនូវព័ត៌មានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយអំពីសេចក្តីត្រូវការទីផ្សារ និងតម្រូវការការងារផ្សេងៗ ព្រមទាំងការគាំទ្រសហគ្រាសខ្នាតតូចបំផុត ខ្នាតតូច និងខ្នាតមធ្យម៕
