នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងកាលពីព្រឹកថ្ងៃចន្ទកន្លងទៅនេះថា លោក ដូណាល់ ត្រាំ (Donal Trump) ដែលទទួលបានការគាំទ្រពីប្រជារាស្ត្រអាមេរិកាំងឲ្យធ្វើជាប្រធានាធិបតីទី៤៥របស់សហរដ្ឋអាមេរិក នឹងអាចធ្វើឲ្យមានភាពធូរស្បើយនៅក្នុងនយោបាយសកលលោក ដែលកំពុងរងការគំរាមកំហែងដោយវិបត្តិនុយក្លេអ៊ែរ និងខណៈដែលទំនាក់ទំនងសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសរុស្ស៊ី នៅតែមានភាពតានតឹង។
លោក ហ៊ុន សែន ដែលស្ថិតក្នុងអំណាចជាង៣០ឆ្នាំ ក៏បានថ្លែងរិះគន់ខ្លាំងៗដល់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ និងអ្នកនយោបាយដែលមិនពេញចិត្តបេក្ខជនប្រធានាធិបតីលោក ដូណាល់ ត្រាំ។
លោកថ្លែងថា លោកមិនបានរិះគន់បេក្ខជន និងបេក្ខនារីប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិករូបណាទេ ប៉ុន្តែបទពិសោធន៍ជាអ្នកកាទូតរបស់លោក បានធ្វើឲ្យលោកមើលឃើញថា លោក ត្រាំ នឹងឈ្នះការបោះឆ្នោត ហើយស្ថានភាពនយោបាយពិភពលោក នឹងមានភាពប្រសើរជាងមុន ជាពិសេសបញ្ហាអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។
«ក៏ប៉ុន្តែ ខ្ញុំគ្រាន់តែយកការវិភាគមួយថា វានឹងមានការធូរស្រាលនៅក្នុងពិភពលោកមួយដែលកំពុងតានតឹងរវាងមហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរ។ បញ្ហាកូរ៉េខាងជើង វាជារឿងមួយកំពុងតែស្មុគស្មាញទៅហើយ។ បញ្ហានុយក្លេអ៊ែររបស់អ៊ីរ៉ង់ វាជាបញ្ហាស្មុគស្មាញទៅហើយ»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះ នៅក្នុងពេលលោកចូលរួមសម្ភោធរោងច្រកកូកាកូឡា ដែលបានធ្វើឡើងនៅតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសក្រុងភ្នំពេញ កាលពីព្រឹកថ្ងៃចន្ទ។
នៅក្នុងពិធីសម្ភោធរោងចក្រដែលមានតម្លៃ១០០លានដុល្លារនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានថ្លែងការពារការបង្ក្រាបការធ្វើបាតុកម្មនៅកម្ពុជា ក្រោយពីការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ ថាបានធ្វើឡើងដូចគ្នាទៅនឹងអ្វីដែលបានកើតឡើងនៅសហរដ្ឋអាមេរិក បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីកាលពីខែវិច្ឆិកា។
«ដើម្បីការពារសណ្ដាប់ធ្នាប់សម្រាប់ប្រទេសមួយ រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែធ្វើដូចគ្នា។ អញ្ចឹងបើអ្វីដែលបានកើតឡើងនៅអាមេរិកកាលពីខែមុន កាលពីប៉ុន្មានថ្ងៃ ប៉ុន្មានអាទិត្យមុនវាអត់ខុស នៅកម្ពុជាវាក៏អត់ខុសដូចគ្នាដែរ»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានស្នើឲ្យលោក William A. Heidt ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជាផ្ដល់របាយការណ៍នានា ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការបង្ក្រាបចលនាបាតុកម្មនៅសហរដ្ឋអាមេរិកដែលលោកចាត់ទុកថាជាសកម្មភាពឃោរឃៅ។
លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានចាត់ទុកប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៅសហរដ្ឋអាមេរិកថា មានភាពលំអៀងទាក់ទិនការផ្សព្វផ្សាយអំពីការបង្ក្រាបបាតុកម្មដែលបានកើតឡើងកាលពីពេលកន្លងមកនោះ។
មន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា លោក Jay Raman មិនផ្ដល់ការអធិប្បាយអំពីការលើកឡើងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចំពោះតួនាទីរបស់ប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតលោក ដូណាល់ ត្រាំ នៅក្នុងកិច្ចការនយោបាយអន្តរជាតិនោះទេ។
ប៉ុន្តែលោក បានថ្លែងបញ្ជាក់តាមសារអេឡិចត្រូនិក ឬ Email កាលពីថ្ងៃចន្ទ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការបង្ក្រាបបាតុកម្មនៅក្នុងន័យដើមថា៖
«សហរដ្ឋអាមេរិកមានប្រវត្តិនៃការតវ៉ាសង្គមជាយូរមកហើយ ដែលការតវ៉ានោះត្រូវបានអត់ឱន និងការពារដោយក្រុមអាជ្ញាធរ។ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ បានរាយការណ៍យ៉ាងសេរី និងដោយទូលាយចំពោះការតវ៉ានានា ហើយប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌របស់យើង គឺត្រូវបានរៀបចំឡើងយ៉ាងល្អដើម្បីដោះស្រាយការចោទប្រកាន់ទាំងឡាយ ទាក់ទងនឹងការមានកិរិយាមិនត្រឹមត្រូវពីទាំងខាងអ្នកតវ៉ា និងប៉ូលិស»។
លោកបន្តថា ទំហំនៃការតវ៉ា ដែលធ្វើឡើងទាក់ទងនឹងការបោះឆ្នោតរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ២០១៦នេះ គឺមិនមានទ្រង់ទ្រាយធំនោះទេ ហើយភាគច្រើនការតវ៉ាទាំងនោះគឺត្រូវបានធ្វើឡើងដោយសន្តិវិធី។
លោកថា ការចាប់ខ្លួនត្រូវបានរាយការណ៍ ហើយករណីទាំងនេះ បាននឹងកំពុងត្រូវបានដោះស្រាយទៅតាមនីតិវិធីច្បាប់។
លោកបន្ថែមថា ស្ថានទូតមិនបានដឹងអំពីការចោទប្រកាន់ជាដុំកំភួនណាមួយ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងឥរិយាបថមិនសមរម្យរបស់ប៉ូលិស ឬការបង្ក្រាបទៅលើបាតុករ។
ក្រោយការប្រកាសលទ្ធផលបោះឆ្នោតដែលបង្ហាញថា លោក ដូណាល់ ត្រាំ បេក្ខជនប្រធានាធិបតីខាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋ ទទួលបានជ័យជម្នះក្នុងការបោះឆ្នោតពលរដ្ឋអាមេរិកាំងស្ទើរតែទូទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក បានចេញដើរតវ៉ាតាមផ្លូវមិនទទួលស្គាល់លោក ត្រាំ ជាប្រធានាធិបតី។
ចាប់តាំងពីបាតុកម្មបានកើតឡើង សេចក្ដីរាយការណ៍នានាបានឲ្យដឹងថា ក្រុមប៉ូលិសបានធ្វើការបង្ក្រាបនៅទីកន្លែងមួយចំនួន ដែលក្រុមបាតុករបានប្រើអំពើហិង្សា ហើយមានមនុស្សរាប់រយនាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួន តែមិនទាន់មានសេចក្ដីរាយការណ៍ណាមួយបញ្ជាក់អំពីការស្លាប់របស់ក្រុមបាតុករនោះទេ។
លោក អំ សំអាត ប្រធានការិយាល័យបច្ចេកទេសស៊ើបអង្កេតនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ ថ្លែងថា ការបង្ក្រាបបាតុកម្មនៅសហរដ្ឋអាមេរិក គឺនៅស្រាលជាងការបង្ក្រាបបាតុកម្មនៅកម្ពុជា ដែលបានកើតឡើងកាលពីដើមឆ្នាំ២០១៤។
លោកប្រាប់ VOA បន្ថែមថា ការបង្រ្កាបបាតុកម្មនៅសហរដ្ឋអាមេរិក បានកើតឡើងក្រោយក្រុមប៉ូលិស និងបាតុករបាត់បង់ការអត់ធ្មត់នៅក្នុងការចរចាគ្នា នៅគ្រាក្រុមបាតុករមួយចំនួនបានប្រើអំពើហិង្សា។
«ប៉ុន្តែបើយើងមើលការបង្ក្រាបបាតុកម្ម ថ្ងៃទី៣ ទី៤ មករា ឆ្នាំ២០១៤ ក្រោយពីការបោះឆ្នោតហ្នឹង នៅផ្លូវវេងស្រេង ក៏មានការបាត់បង់ដល់អាយុជីវិត ហើយនិងការប្រើកាំភ្លើងគ្រាប់ពិត។ អាហ្នឹងយើងឃើញថា វាស្ថានភាពខុសគ្នា។ ប៉ុន្តែក្នុងនាមយើងជាសង្គមស៊ីវិល ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ រាល់ការបង្ក្រាបបាតុកម្ម ទោះបីសហរដ្ឋអាមេរិក ឬប្រទេសណាក៏ដោយ តែមានប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា អាហ្នឹងយើងចាត់ទុកថា វាឲ្យប៉ះពាល់ទៅដល់សិទ្ធិមនុស្ស ឬជាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស»។
ក្រោយពីការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាកាលពីឆ្នាំ២០១៣ គណបក្សប្រឆាំង បានដឹកនាំមហាបាតុកម្មជាច្រើនដំណាក់កាលប្រឆាំងនឹងលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត និងទាមទារឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចុះចេញពីតំណែង។
ការធ្វើមហាបាតុកម្មរបស់គណបក្សប្រឆាំងនាពេលកន្លងមកនោះ ត្រូវគេដឹងថា មានអំពើហិង្សាយ៉ាងហោចណាស់បីកន្លែងកើតឡើង។ បុរសម្នាក់ជាកម្មករសំណង់ បានស្លាប់ ដោយសារការបាញ់របស់ក្រុមសមត្ថកិច្ចក្នុងការប៉ះទង្គិចគ្នារវាងក្រុមប្រជាពលរដ្ឋ ដែលជាអ្នកដំណើរ និងបាតុករជាមួយក្រុមសមត្ថកិច្ចនៅចំណុចស្ពានអាកាស សង្កាត់ច្បារអំពៅ ខណ្ឌមានជ័យ ក្រោយពីមានការស្ទះចរាចរអស់ជាច្រើនម៉ោង ដោយសារការបិទផ្លូវរបស់អាជ្ញាធរ។
លោក ដូណាល់ ត្រាំ ត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងចូលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីស្របច្បាប់នៅខែមករា ឆ្នាំ២០១៧ បន្ទាប់ពីលោក បារ៉ាក់ អូបាមា ប្រធានាធិបតីអាមេរិកបច្ចុប្បន្នបញ្ចប់អាណត្តិរបស់លោកនៅក្នុងខែមករាដដែលនោះ៕
