អង្គការប្រឆាំងអំពើពុករលួយគឺ Global Witness បានឲ្យដឹងថា ការនាំឈើពីសាធារណរដ្ឋអាហ្វ្រិកកណ្តាលមកអឺរ៉ុបបានជួយផ្តល់មូលនិធិដែលជំរុញឲ្យមានអំពើហិង្សានៅក្នុងប្រទេសនេះ។ អង្គការ Global Witness ក៏បានចោទក្រុមហ៊ុនរបស់ប្រទេសបារាំង ចិន និងលីបង់ថា បានសូកប៉ាន់ក្រុមបះបោរ Seleka និងក្រុមប្រដាប់អាវុធផ្សេងទៀតផងដែរ។
របាយការណ៍របស់អង្គការ Global Witness ថ្មីមួយដែលចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃពុធ បានឲ្យដឹងថា នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៣តែមួយឆ្នាំនោះ ក្រុមហ៊ុនកាប់ឈើបានចំណាយប្រាក់ជាង៣,៧លានដុល្លារទៅលើក្រុមបះបោរ Seleka ធ្វើការប្រយុទ្ធនៅក្នុងសាធារណរដ្ឋអាហ្វ្រិកកណ្តាល ដូច្នេះពួកគេអាចបន្តប្រតិបត្តិការកាប់ឈើរបស់ពួកគេបានតទៅទៀត។ ក្រោយពេលក្រុមបះបោរត្រូវបានគេទម្លាក់ពីអំណាចកាលពីឆ្នាំ២០១៤មក ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះបានចំណាយប្រាក់រាប់សែនដុល្លារបន្ថែមទៀតឲ្យក្រុមជីវពលដែលជាគូសត្រូវ។
អង្គការ Global Witness បានរាយឈ្មោះក្រុមហ៊ុនកាប់ឈើចំនួនបី ដែលអង្គការនេះនិយាយថា បានធ្វើការចំណាយប្រាក់យ៉ាងច្រើន។ ក្រុមហ៊ុនទាំងនេះ រួមមានក្រុមហ៊ុន Vicwood របស់ចិន ក្រុមហ៊ុន SEFCA របស់លីបង់ និងក្រុមហ៊ុន IFB របស់បារាំង។
មេដឹកនាំយុទ្ធនាការអង្គការ Global Witness គឺលោក Alexandra Pardal បានថ្លែងថា៖ «ដោយបានយល់ព្រមបង់ប្រាក់ឲ្យក្រុមប្រដាប់អាវុធទាំងនោះ មានន័យថា ក្រុមហ៊ុនកាប់ឈើទាំងនេះបានចូលរួមប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋរួចទៅហើយ។ សូមយល់ឲ្យបានច្បាស់អំពីរឿងនេះ។ ទាំងនេះជាបទឧក្រិដ្ឋដែលពួកគេបានចូលដៃប្រព្រឹត្ត ហើយពួកគេគួរតែអាចប្រមើលមើលរួចទៅហើយថា ប្រាក់ដែលពួកគេបានចំណាយនោះនឹងត្រូវប្រើប្រាស់សម្រាប់ទិញអាវុធដែលអាចសម្លាប់ពលរដ្ឋអាហ្វ្រិកកណ្តាល។ ទង្វើនេះគឺមិនអាចទទួលយកបានទេ ហើយក៏ជាការខុសច្បាប់ផងដែរ»។
ក្រុមហ៊ុនបារាំងឈ្មោះ Tropica-Bos ក៏ត្រូវបានលើកឡើងនៅក្នុងរបាយការណ៍នេះផងដែរ។ អង្គការ Global Witness បាននិយាយថា ក្រុមហ៊ុននេះ គឺជាឈ្មួញទិញឈើដ៏ធំបំផុតរបស់សាធារណរដ្ឋអាហ្វ្រិកកណ្តាល ដែលប្រាក់ចំណេញនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៣កើនខ្ពស់បំផុតនៅខណៈពេលដែលមានជម្លោះខ្លាំងក្លានៅក្នុងសាធារណរដ្ឋអាហ្វ្រិកកណ្តាល។ ការិយាល័យរបស់ក្រុមហ៊ុននេះនៅក្នុងទីក្រុង Nice មិនបានឆ្លើយតបទៅនឹងសំណើសុំសម្ភាសនោះទេ។
របាយការណ៍នេះក៏បានរកឃើញដែរថា សហភាពអឺរ៉ុបក៏មានកំហុសទាក់ទិននឹងរឿងនេះផងដែរ ដែលគិតជារួម សមាជិករបស់សហភាពអឺរ៉ុបគឺជាអ្នកនាំចូលឈើច្រើនបំផុតពីសាធារណរដ្ឋអាហ្វ្រិកកណ្តាលផងដែរ បើទោះបីជាបទបញ្ញតិ្តរបស់សហភាពអឺរ៉ុបប្រឆាំងពាណិជ្ជកម្មឈើខុសច្បាប់ក៏ដោយ។
ជាងនេះទៅទៀត លោក Pardal និយាយថា អង្គការ Global Witness ចង់ឲ្យផ្អាកប្រតិបត្តិការឧស្សាហកម្មកាប់ឈើនៅក្នុងសាធារណរដ្ឋអាហ្វ្រិកកណ្តាលបណ្តោះអាសន្ន ហើយចង់ឲ្យបណ្តាប្រទេសទាំងនោះធ្វើការបង្ក្រាបលើការនាំចូលឈើខុសច្បាប់។
លោក Pardal ថ្លែងថា៖ «នៅសាធារណរដ្ឋអាហ្វ្រិកកណ្តាល សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចពឹងផ្អែកលើព្រៃឈើរាប់ពាន់នោះ រស់នៅពឹងពាក់អាស្រ័យលើព្រៃសើម។ ដូច្នេះជាក់ស្តែង ដូចដែលយើងបានឃើញហើយថា ការធ្វើអាជីវកម្មលើឧស្សាហកម្មនេះបានរំខានជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅសហគមន៍ដែលពឹងផ្អែកលើព្រៃឈើទាំងនោះ។ វាបានបំផ្លាញប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី ហើយវាក៏ជាអំពើខុសច្បាប់ផងដែរ។ ដូច្នេះច្បាស់ណាស់ថា វាមិនមាននិរន្តរភាពនោះទេ»។
នេះមិនមែនជាការស៊ើបអង្កេតលើកដំបូងរបស់អង្គការ Global Witness ទៅលើឧស្សាហកម្មកាប់ឈើក្នុងតំបន់នោះទេ។ របាយការណ៍ចេញផ្សាយនៅខែមិថុនាបានចោទប្រកាន់ថា ក្រុមហ៊ុនរបស់អឺរ៉ុប និងអាមេរិកបានចូលរួមក្នុងការធ្វើពាណិជ្ជកម្មឈើខុសច្បាប់ និងរកបានប្រាក់ចំណេញយ៉ាងច្រើន នៅសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យកុងហ្គោដែលជាប្រទេសជិតខាង។
កាលពីពីរឆ្នាំមុន សាធារណរដ្ឋអាហ្រ្វិកកណ្តាល និងប្រទេសចំនួន៥ នៅក្នុងទ្វីបអាហ្វ្រិក រួមជាមួយនឹងអ្នកតំណាងវិស័យឧស្សាហកម្មឈើបានឯកភាពរួមគ្នាប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងពាណិជ្ជកម្មឈើខុសច្បាប់ និងការកាប់ឈើនៅក្នុងតំបន់អាងផ្ទុកទឹករបស់ប្រទេសកុងហ្គោ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ស្រេង លក្ខិណា
