សមាជិករដ្ឋសភាចំនួន១២០រូបមកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនិងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលមានវត្តមាន ក្នុងសម័យប្រជុំរដ្ឋសភានីតិកាលទី៣នៅថ្ងៃពុធនេះបានបោះឆ្នោតជាឯកច្ឆ័ន្ទដោយមិនមានការពិភាក្សាអ្វីទាំងអស់ផ្តល់ការគាំទ្រការដាក់បញ្ចូលស្ថានប័នគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតទៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
លោក ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភានិយាយថា៖ «អញ្ចឹងសុំអង្គសភាអនុម័តលើសេចក្តីស្នើច្បាប់ទាំងមូល»។
លេខាធិការនៃអង្គប្រជុំម្នាក់បានឡើងប្រកាសនាពេលក្រោយមកថា៖ «ខ្ញុំបាទសូមគោរពរាយការណ៍ជូនសម្តេចប្រធានរដ្ឋសភា សំឡេងគាំទ្រលើសេចក្តី ស្នើច្បាប់ទាំងមូល មានចំនួន១២០សំឡេង បាទសូមអរគុណ»។
ការសម្រេចបោះឆ្នោតដោយឯកច្ឆន្ទដើម្បីដាក់បញ្ចូលស្ថាប័នគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតទៅក្នុងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះបានកើតមានឡើងនៅក្នុងក្របខណ្ឌកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងគណបក្សគូជម្លោះទាំងពីរកាលពីថ្ងៃទី២២ខែកក្កដា។
នៅក្នុងសេចក្តីស្នើច្បាប់ធម្មនុញ្ញស្តីពីវិសោធនកម្មមាត្រា៧៦ និងមាត្រាទាំងឡាយពីជំពូកទី១៥ថ្មី ដល់ជំពូកទី១៦ថ្មីនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានចែងថា៖«គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតត្រូវអនុវត្តសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួនដោយឯករាជ្យនិង អព្យាក្រិតដើម្បីធានាឱ្យការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរីត្រឹមត្រូវនិងយុត្តិធម៌ ស្របតាមគោលការណ៍នៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិងពហុបក្ស»។
សមាជិកគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតមិនអាចធ្វើជាសមាជិកគណបក្សនយោបាយ ឬធ្វើជាមេដឹកនាំនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល សមាគម សហជីព ឬ ក្រុមហ៊ុនពាណិជ្ជកម្មណាមួយបានឡើយ។ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតមានថវិកាស្វយ័តសម្រាប់ដំណើរការហើយសមាសភាពគ.ជ.បមាន៩រូបនិងមានអណត្តិ៥ឆ្នាំ។
លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានប្រសាសន៍ប្រាប់ក្រុមអ្នកកាសែតបន្ទាប់ពីកិច្ចបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំនៅរដ្ឋសភាថាលទ្ធផលការបោះឆ្នោតថ្ងៃនេះគឺឆ្ពោះទៅការរៀបចំគ.ជ.បថ្មីដែលនឹងធានាប្រជាធិបតេយ្យ សេរី យុត្តិធម៌ សុក្រិតនៃការបោះឆ្នោតលើកក្រោយ។
លោក សម រង្ស៊ី រំពឹងថាស្ថាប័នគ.ជ.បថ្មីនេះប្រាកដជាឯករាជ្យ ក៏ប៉ុន្តែយើងត្រូវការជំហានក្រោយៗទៀត។
លោកនិយាយថា៖«អាស្រ័យលើច្បាប់បោះឆ្នោតដែលនឹងធ្វើក្រោយបន្ទាប់ពីច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញយើងបានធ្វើវិសោធនកម្មហើយ។ ជំហានទី២គឺយើងនឹងធ្វើច្បាប់ និងរៀបចំច្បាប់បោះឆ្នោតស្តីពីការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តិទៅនៃគ.ជ.ប ហើយនឹងមានច្បាប់បោះឆ្នោតមួយផ្នែកទៀតទាក់ទងនឹងនីតិវិធីចុះឈ្មោះ បញ្ជី អ្វីៗហ្នឹងយើងនឹងធ្វើជាបន្តបន្ទាប់»។
លោក ឈាង វ៉ុន អ្នកតំណាងរាស្ត្រខាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមានប្រសាសន៍ថាការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃនេះគឺអនុវត្តតាមស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងគណបក្សទាំងពីរកាលពីថ្ងៃទី២២ខែកក្កដា។លោកមានប្រសាសន៍ថាគណបក្សទាំងពីរជាតំណាងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវខិតខំធ្វើការដើម្បីបំពេញចិត្តប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីឱ្យមានសន្តិភាព និងសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គមនិងធានារាល់ការបោះឆ្នោតលើកក្រោយកុំឱ្យមានការចោទប្រកាន់គ្នាទៅវិញទៅមក។
លោកនិយាយថា៖ «វប្បធម៌ថ្មីនៅក្នុងរដ្ឋសភា មិនមែនតែនៅក្នុងរដ្ឋសភាទេគឺនៅក្នុងឆាកនយោបាយកម្ពុជា ក្នុងអណត្តិសភាទី៥នេះ។ វប្បធម៌ថ្មីហ្នឹងគឺថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សហ្នឹងបើមានត្រូវចេះប្តូរយោបល់គ្នាទៅវិញទៅមក»។
លោក គុល បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិគណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និង យុត្តិធម៌នៅកម្ពុជាហៅកាត់ថា(ខុមហ្វ្រែល) មានប្រសាសន៍ថានៅមានដំណើរការវែងឆ្ងាយតទៅទៀតដើម្បីឱ្យស្ថាប័នការបោះឆ្នោតមួយមានឯករាជ្យភាពពិតប្រាកដ។
លោកនិយាយថា៖ «ខ្ញុំគិតថានេះជាការចាប់ផ្តើមទេនៃកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត វាអត់ទាន់រឿងទៅធានាឱ្យការបោះឆ្នោតមួយដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌បាននៅឡើយទេពីព្រោះវានៅរឿងអនុវត្តន៍ជាក់ស្តែង វានៅមើលច្បាប់គជបហ្នឹងធ្វើយ៉ាងម៉េចហើយ ច្បាប់បោះឆ្នោតហ្នឹងយ៉ាងម៉េចហើយពេលអនុវត្តជាក់ស្តែងហ្នឹងអនុវត្តរបៀបម៉េច? ហើយធ្វើបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរបស់គជបធ្វើយ៉ាងម៉េច?នៅរឿងវែងឆ្ងាយ នេះគ្រាន់តែជារឿងមួយនៃការចាប់ផ្តើមនៃកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតទេ»។
ស្ថាប័នគ.ជ.បកន្លងមករងការចោទប្រកាន់ពីគណបក្សប្រឆាំងនិងអង្គការសង្គមស៊ីវិលថាមិនឯករាជ្យនិងស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលគណបក្សគ្រប់គ្រងអំណាច៕
