រដ្ឋបាលលោក អូបាម៉ា បានចេញផ្សាយខ្លឹមសារទាំងស្រុងនៃកិច្ចព្រមព្រៀងដៃគូពាណិជ្ជកម្មឆ្លងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក (TPP) ដែលជាការចាប់ផ្តើមនូវអ្វីដែលគេរំពឹងទុកថា ជាសមរភូមិដ៏ក្តៅគគុកនៅក្នុងសភាអាមេរិក ស្តីពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មដ៏ចម្រូងចម្រាសមួយដែលមានប្រទេស១២ចូលរួម។
ដោយប្រើពាក្យថា ការអនុម័តច្បាប់ក្នុង «ល្បឿនលឿន» ដែលត្រូវបានអនុម័តដោយសភាកាលពីដើមឆ្នាំនេះ នៅពេលនេះ សភាមានរយៈពេល៩០ថ្ងៃ ក្នុងការសិក្សាពិចារណា និងជជែកដេញដោលពីសេចក្តីលម្អិតនៃកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មនេះ ដែលគេហៅថា TPP មុននឹងធ្វើការបោះឆ្នោតសម្រេច ថាតើត្រូវសច្ចានុមតិ (យល់ព្រម) នៅក្នុងរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា ឬយ៉ាងណា។
ច្បាប់មិនអនុញ្ញាតឲ្យមានការធ្វើវិសោធនកម្មទេ ហើយតម្រូវឲ្យមានសំឡេងភាគច្រើនធម្មតាតែប៉ុណ្ណោះដើម្បីធ្វើសច្ចានុមតិទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះនៅក្នុងសភានីមួយៗ។
លោក Ryan ស្នើរក្សាការសម្រេចចិត្តទុកសិន
ប្រធានរដ្ឋសភាថ្មី គឺលោក Paul Ryan មកពីគណបក្សសាធារណរដ្ឋ និយាយថា ពាណិជ្ជកម្មមានសារៈសំខាន់សម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិក ហើយសហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវចូលរួមក្នុងតុចរចាដើម្បីជួយបង្កើតក្បួនច្បាប់សម្រាប់ពាណិជ្ជកម្មនេះ។ ប៉ុន្តែ លោក Ryan និយាយថា សមាជិកសភានឹងត្រូវការពេលវេលាដើម្បីអាន និងពិនិត្យមើលកិច្ចព្រមព្រៀងដែលមាន៣០ជំពូក និងមានកម្រាស់រាប់រយទំព័រនេះ។
នៅពេលសួរថា តើលោកគាំទ្រកិច្ចព្រមព្រៀងនេះដែរឬទេ លោក Ryan បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំមិនទាន់ដឹងចម្លើយពីជំហររបស់ខ្ញុំទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះទេ ដោយសារតែខ្ញុំមិនទាន់បានអានកិច្ចព្រមព្រៀងនោះទេ»។ លោកបានបន្ថែមថា «ប៉ុន្តែ សារជាថ្មីម្តងទៀត ខ្ញុំសប្បាយចិត្តនឹងដំណើរការដែលបានវិវត្តមកដល់ពេលនេះ»។
លោក Sander Levin សមាជិកសភានៃគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យនិយាយថា៖ «វាមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ ដែលយើងប្រើប្រាស់រយៈពេល៩០ថ្ងៃនេះដើម្បីពិនិត្យមើលឲ្យលម្អិត និងសួរដេញដោលគ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងគោលបំណងវាយតម្លៃ មុនពេលដែលលោកប្រធានាធិបតីចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនោះ។
កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម TPP នេះ ធ្វើឡើងតាមរយៈការចរចារវាងសហរដ្ឋអាមេរិក ជាមួយប្រទេសចំនួន១១ផ្សេងទៀត ដូចជាអូស្រ្តាលី ព្រុយណេ កាណាដា ស៊ីលី (Chile) ជប៉ុន ម៉ាឡេស៊ី ម៉ិកស៊ិក នូវែលសេឡង់ (New Zealand) ប៉េរូ សិង្ហបុរី និងវៀតណាម។ នៅពេលបញ្ចូលជាមួយគ្នាសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសទាំងនេះ នឹងមានស្មើប្រមាណជា៤០ភាគរយនៃផលិតផលសេដ្ឋកិច្ចសាកល។ ភាពជាដៃគូនេះនឹងបង្កើតបានជាប្លុកពាណិជ្ជកម្មសេរីធំបំផុតនៅក្នុងពិភពលោក ហើយនឹងក្លាយជាស្នាដៃធំបំផុតរបស់លោកប្រធានាធិបតី បារ៉ាក់ អូបាម៉ា នៅក្នុងវិស័យពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ។
វាទំនងនឹងក្លាយជាបញ្ហាមួយសម្រាប់ធ្វើយុទ្ធនាការ
ទោះបីជាយ៉ាងណា ការធ្វើសច្ចានុមតិរបស់សភាលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មដ៏ចម្រូងចម្រាសនេះគឺជារឿងពិតប្រាកដ។ ការធ្វើសច្ចានុមតិលឿនបំផុតអាចកើតមាននៅក្នុងការបោះឆ្នោតមួយក្នុងខែមីនាឆ្នាំក្រោយ គឺនៅចំពាក់កណ្តាលរដូវកាលធ្វើយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីឆ្នាំ២០១៦។ បេក្ខជនមួយចំនួន រួមមានលោកស្រី Hillary Clinton និងលោក Bernie Sanders បេក្ខជនមកពីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ និងលោក Donald Trump បេក្ខជនមកពីគណបក្សសាធារណរដ្ឋ បានប្រឆាំងនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងនេះយ៉ាងខ្លាំង។
លោកស្រី Rosa De Lauro ដែលជាតំណាងរបស់គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យគឺជា សមាជិកម្នាក់ក្នុងចំណោមសមាជិកឈានមុខរបស់គណបក្សរបស់លោកប្រធានាធិបតី ដែលធ្វើការជំទាស់ចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។ លោកស្រីនិយាយថា ការប្រឆាំងចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងនេះនៅក្នុងសភាកំពុងតែកើនឡើង ហើយថា ទិដ្ឋភាពនៃការដេញដោលគ្នាកំពុងមានការផ្លាស់ប្តូរ ដោយសារតែយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី។ ក្រុមអ្នករិះគន់លើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះលើកឡើងពីក្តីកង្វល់អំពីសិទ្ធិមនុស្ស និងការរំលោភបំពានកម្លាំងពលកម្មនៅក្នុងប្រទេសជាសមាជិកមួយចំនួន ហើយពួកគេនិយាយថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះនឹងប៉ះពាល់ដល់ពលករអាមេរិកាំង។
នៅពេលសួរអំពីឱកាសនៃការអនុម័តកិច្ចព្រមព្រៀងនេះនៅក្នុងសភា លោក Josh Earnest អ្នកនាំពាក្យរបស់សេតវិមានមានការជឿជាក់ថា នឹងមានការអនុម័តយល់ព្រមលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។ លោកនិយាយថា៖ «នៅពេលមនុស្សកាន់តែច្រើនយល់អំពីកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះនឹងមានការគាំទ្រកាន់តែច្រើន»។ លោកបន្ថែមថា សេតវិមានកំពុងយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការបញ្ចុះបញ្ចូលសភា មិនមែនបញ្ចុះបញ្ចូលក្រុមដែលនៅខាងក្រៅផ្សេងទៀតនោះទេ។
ប្រធានាធិបតី អូបាម៉ា និងរដ្ឋបាលរបស់លោកបានចរចាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះអស់រយៈពេល៥ឆ្នាំមកហើយ។ លោកប្រធានាធិបតីបានសរសេរនៅលើអ៊ិនធឺណិតថា៖ «កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មនេះមានន័យថា អាមេរិកនឹងបង្កើតនូវច្បាប់សម្រាប់ដំណើរនៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី២១។ ប្រសិនបើយើងមិនអនុម័តលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ហើយប្រសិនបើអាមេរិកមិនបង្កើតច្បាប់នេះទេ នោះប្រទេសផ្សេងទៀតដូចជាចិននឹងធ្វើវា»។
ប្រទេសចិនមិនមែនជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនេះទេ។ ចិនបានឆ្លើយតបនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងនេះដោយស្នើឡើងនូវតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរីមួយមាន១៦ប្រទេសចូលរួម ដែលរួមមានឥណ្ឌាផងដែរ។ បើសិនសំណើនេះទទួលបានជោគជ័យ តំបន់នោះអាចនឹងក្លាយជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ចធំជាងគេនៅលើពិភពលោក៕
ប្រែសម្រួលដោយ ប៊ុន ប៉េងហ៊ុយ
