ខេត្តកោះកុង៖ ក្រុមអ្នកភូមិនៅក្នុងខេត្តកោះកុងនិយាយថា ពួកគេនៅតែស្ថិតក្នុងភាពងងឹតអំពីគម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនីមួយដែលគ្រោងសាងសង់ដោយក្រុមហ៊ុនចិននៅលើស្ទឹងអារ៉ែង។ ពួកគេអះអាងថា ប្រសិនបើ ត្រូវគេសាងសង់មែន ទំនប់នោះនឹងបង្កផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានធ្ងន់ធ្ងរទៅលើជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគេ។
ទោះបីជាទំនប់វារីអគ្គិសនីដែលគេគ្រោងសាងសង់ជាយូរមកហើយមិនទាន់ផុសឡើងនៅលើស្ទឹងអារ៉ែងនេះក៏ដោយ ក៏អ្នកភូមិនៅទីនេះនិយាយថា ពួកគេនៅតែព្រួយបារម្ភអំពីផលប៉ះពាល់នៃទំនប់នេះដែរ។
លោកជង ដនគឺជាកសិករវ័យ៧១ឆ្នាំ ដែលរស់នៅក្បែរទីតាំងនៃគម្រោងសាងសង់ទំនប់នេះ នៅក្នុងភូមិព្រែកស្វាយ ស្រុកថ្មបាំង ចម្ងាយប្រមាណ៨០គីឡូម៉ែត្រពីទីរួមខេត្តកោះកុង។
«ឮតែថា គេធ្វើទំនប់ហ្នឹង ខ្ញុំមានអារម្មណ៍មួយថា ហ្អឹ! ខ្ញុំមិនដឹងផ្លាស់ទៅកន្លែងណា? ដំណាំដូងស្លា ដែលខ្ញុំខំធ្វើរាល់ថ្ងៃហ្នឹង មិនដឹងទៅជាយ៉ាងណា។ បើផ្លាស់ទៅកន្លែងផ្សេងទៀត ខ្ញុំចាស់ទៅហើយ ហើយក៏ស្តាយដែរ បើគេធ្វើទំនប់មែន»។
ការសិក្សាអំពីផលប៉ះពាល់នៃគម្រោងសាងសង់ទំនប់នេះបង្ហាញថា ប្រសិនបើត្រូវគេសាងសង់មែន ទំនប់ដែលអាចផលិតថាមពលបានជាង១០០ម៉េហ្គាវ៉ាត់នេះនឹងបង្ខំឲ្យអ្នកភូមិជាង១៥០០នាក់ ដែលភាគច្រើនត្រូវគេជឿថា ជាជនជាតិខ្មែរដើមត្រូវផ្លាស់ទីលំនៅថ្មី។
ហើយអាងស្តុកទឹកនៃទំនប់នេះនឹងជន់លិចដីស្រែចម្ការរបស់អ្នកភូមិជិត១០០០០ហិកតា និងដីព្រៃជាង១០០០០ហិកតាទៀត ដែលប្រមាណពាក់កណ្តាលនៃដីព្រៃនេះស្ថិតនៅក្នុងដែនព្រៃការពារជួរភ្នំក្រវាញភាគកណ្តាល។
អ្នកស្រីពេជ្រ ញឹមគឺជាកសិករម្នាក់ដែរនៅទីនេះ។ អ្នកស្រីនិយាយថា គ្រួសាររបស់អ្នកស្រីពឹងអាស្រ័យទៅលើដីស្រែទំហំ២ហិកតាស្ថិតក្នុងផ្ទៃអាងរបស់ទំនប់ ដើម្បីទ្រទ្រង់ជីវភាពរស់នៅ។
«ខ្ញុំដូចជាមិនសប្បាយចិត្តប៉ុន្មានទេ ព្រោះវាប៉ះពាល់ដីស្រែរបស់ខ្ញុំនៅខាងលើទំនប់ហ្នឹង»។
ក្រៅពីស្រែចម្ការនិងផល អនុផលព្រៃឈើ អ្នកភូមិទាំងនេះក៏ពឹងអាស្រ័យទៅលើការនេសាទត្រីនៅតាមដងស្ទឹងអារ៉ែងនេះសម្រាប់ជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេអស់ជាច្រើនជំនាន់មកហើយ។
ដូច្នេះប្រសិនបើទំនប់នឹងត្រូវបានសាងសង់មែន នោះវានឹងរាំងខ្ទប់លំហូរទឹកស្ទឹងនេះ ហើយនឹងបំផ្លាញដែនជម្រកត្រីនៅខាងក្រោមទំនប់ដែលនឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពអ្នកភូមិជនជាតិដើមភាគតិចនៅទីនេះ នេះបើយោងតាមអង្គការទន្លេអន្តរជាតិ។
អង្គការអភិរក្សបរិស្ថាននេះក៏អះអាងដែរថា អាងស្តុកទឹករបស់ទំនប់នេះក៏នឹងគម្រាមកំហែងដល់ពពួកពូជសត្វដ៏កម្រ និងជិតផុតពូជជាង៣០ប្រភេទដោយរួមទាំងក្រពើភ្នំ និងត្រីនាគផងដែរ។
លោកយ៉ែម សុខុនគឺជានាយកសាលាបឋមសិក្សាមួយនៅទីនេះ។ លោកនិយាយថា រហូតមកដល់ពេលនេះ អ្នកភូមិស្ទើរតែមិនដឹងអ្វីសោះអំពីគម្រោងសាងសង់ទំនប់នេះ ជាពិសេសព័ត៌មានទាក់ទងនឹងសំណងសម្រាប់ពួកគេចំពោះផលប៉ះពាល់ដោយសារទំនប់នោះ។
«ប្រជាជនចាំតែដល់ថ្ងៃគេសង់បានដឹង។ វាបាត់ទំនុកចិត្តមួយ។ អញ្ចឹង ខ្ញុំចង់ឲ្យប្រជាជនដឹងមុនអំពីសំណងរបស់រដ្ឋាភិបាល ឬរបស់ក្រុមហ៊ុនចិន»។
តាំងពីឆ្នាំ២០០៧មក រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានអនុញ្ញាតឲ្យក្រុមហ៊ុនចិនយ៉ាងតិចចំនួន២ធ្វើការសិក្សាលទ្ធភាពនៃការសាងសង់ទំនប់នៅលើស្ទឹងអារ៉ែងនេះ។ ក្រុមហ៊ុនទី១ ឈ្មោះ China Southern Power Grid ដែលបានចាប់ផ្តើមមុនគេ ប៉ុន្តែបានដកខ្លួនចេញពីគម្រោងទំនប់នេះវិញ នៅឆ្នាំ២០១០ បន្ទាប់ពីមើលឃើញថា គម្រោងនេះមិនអាចអនុវត្តបាន។ ចាប់ពីនោះមក ក៏មានក្រុមហ៊ុនទី២ ឈ្មោះ China Guodian Corporation ត្រូវគេរាយការណ៍ថា បានទទួលបន្តគម្រោងទំនប់ដែលនឹងចំណាយទឹកប្រាក់អស់ជាង៣០០លានដុល្លារនេះ។
លោកយ៉ែម សុខុននិយាយថា៖
«ខ្ញុំជឿថា ផលប្រយោជន៍ដែលបានពីក្រុមហ៊ុនវារីអគ្គិសនីនេះគឺច្រើនហើយ ហើយប្រជាជនក៏អាចស្វែងរកការងារខ្លះបានធ្វើដែរ។ ប៉ុន្តែទោះជាផលប៉ះពាល់តិចជាងផលដែលយើងបានក៏ដោយ យើងមិនដឹងថា តើផលដែលយើងបានហ្នឹង វាសមស្របជាមួយប្រជាជនដែរ ឬមួយយ៉ាងណា?»
ក្រុមអ្នករិះគន់បានអំពាវនាវឲ្យមានការលុបចោលគម្រោងសាងសង់ទំនប់នេះដោយលើកឡើងអំពីផលប៉ះពាល់បំផ្លិចបំផ្លាញនៃទំនប់មួយនេះ ព្រមទាំងអះអាងអំពីការកាប់ឈើមានតម្លៃដោយខុសច្បាប់នៅក្នុងនិងក្រៅផ្ទៃអាងស្តុកទឹកនៃទំនប់នេះ។ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានបដិសេធការអះអាងនេះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកអ៊ិន គង់ជិត អ្នកសម្របសម្រួលអង្គការលីកាដូប្រចាំខេត្តកោះកុង និយាយថា គម្រោងសាងសង់ទំនប់នៅលើស្ទឹងអារ៉ែងនេះមិនចាំបាច់ឡើយ។
«នៅក្នុងខេត្តកោះកុងនេះ មានភូមិសាស្ត្រជាច្រើនដែលបាននិងកំពុងដំណើរការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនី មានដូចជាទំនប់ស្ទឹងតាតៃ ទំនប់ស្ទឹង ឬស្សីជ្រុំក្រោម ទំនប់ស្ទឹងអាតៃ ហើយឥឡូវនេះ គឺមានទំនប់គីរីរម្យ៣ទៀត។ អញ្ចឹង យើងឃើញថា ទំនប់ទាំងប៉ុន្មានហ្នឹង ពិតជាអាចផ្តល់ថាមពលគ្រប់គ្រាន់ទៅទូទាំងប្រទេស ក៏ដូចជាអាចលក់ទៅប្រទេសខាងក្រៅបានទៀត»។
វីអូអេខ្មែរបានព្យាយាមទាក់ទងតំណាងក្រុមហ៊ុនចិនទាំងពីរដើម្បីស្នើសុំការអត្ថាធិប្បាយ តែមិនអាចទាក់ទងបានណាបានទេ។
ទាំងមន្ត្រីស្រុកថ្មបាំងនិងមន្ត្រីខេត្តកោះកុង និយាយថា ពួកគេក៏គ្មានព័ត៌មានអំពីក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ ហើយក៏មិនដឹងផែនការលម្អិតក្នុងការសាងសង់ទំនប់របស់ក្រុមហ៊ុននោះដែរ។
ប៉ុន្តែពួកគេអះអាងបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលបានអនុម័តលើគម្រោងសាងសង់នោះរួចស្រេចហើយ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការថាមពលដែលកាន់តែកើនឡើងនៅក្នុងប្រទេស។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី អ្នកខ្លះនៅតែមានមន្ទិលអំពីលទ្ធភាពដែលទំនប់នេះ អាចលេចរូបរាងពិតប្រាកដ។
លោកគឹម ឆែ គឺជាមេឃុំប្រឡាយ ជាឃុំមួយក្នុងចំណោមឃុំពីរដែលនឹងត្រូវជន់លិច ប្រសិនបើទំនប់នេះត្រូវគេសាងសង់។
«តាំងពីឆ្នាំ២០០៧មករហូតឆ្នាំ២០១៣នេះ ខ្ញុំមើលទៅដូចជាអត់ទេ តាមទស្សនៈរបស់ខ្ញុំ ពីព្រោះថា សិក្សាអីក៏វែងម៉្លេះ? បើកន្លែងផ្សេងៗដូចតាតៃអី មិនទាំង ឮសិក្សាអីផង គេធ្វើបាត់ទៅហើយ»។
លោកនិយាយថា អ្នកភូមិរបស់លោកមិនគួរព្រួយបារម្ភជ្រុលពេកអំពីគម្រោងទំនប់នេះទេ ពីព្រោះប្រសិនបើផ្ទះនិងដីស្រែចម្ការរបស់ពួកគេត្រូវជន់លិចដោយសារទំនប់មែននោះ ផ្ទះនិងដីស្រែចម្ការរបស់លោក ក៏នឹងត្រូវជន់លិចដូចគ្នាដែរ៕
