នៅក្រោមកម្តៅថ្ងៃត្រង់ដ៏ក្តៅខ្លាំង យន្តហោះចម្បាំងសាកល្បង F-16 លាបពណ៌សនិងទឹកក្រូចមួយគ្រឿង ត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការ ដោយមានសំឡេងរោទ៍ប្រហាក់ប្រហែលគ្នានឹងយន្តហោះអាមេរិកមួយគ្រឿងដែរ។ ប៉ុន្តែយន្តហោះប្រយុទ្ធមួយគ្រឿងនេះមិនដូចយន្តហោះដទៃផ្សេងទៀតឡើយ។ វាជាយន្តហោះចម្បាំង F-16 ដែលគ្រប់គ្រងបញ្ជាដោយបញ្ញាសិប្បនិម្មិតAI ដែលគ្មានមនុស្សជាអ្នកបើកបរនោះទេ។ ក្នុងពេលដាក់ឱ្យដំណើរការសាកល្បងយន្តហោះចម្បាំង ដែលគ្មានអ្នកបើកបរនេះ លោក Frank Kendall លេខាធិការកងទ័ពជើងអាកាសសហរដ្ឋអាមេរិក បានអង្គុយក្នុងកៅអីខាងមុខ។ នេះបើតាមការចេញផ្សាយរបស់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន AP ។
AIជាបច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិតដ៏ទំនើបមួយ ក្នុងវិស័យអាកាសចរណ៍យោធាសហរដ្ឋអាមេរិក ចាប់តាំងពីការផលិតយន្តហោះបំបាំងកាយក្នុងដើមទសវត្សរ៍១៩៩០ ដែលកងទ័ពអាកាសអាមេរិកបានពឹងផ្អែកលើខ្លាំង។ បើទោះបីជាបច្ចេកវិទ្យា AI នៅមិនទាន់អភិវឌ្ឍបានទាំងស្រុងក្តី ក៏សេវាកម្មនេះ កំពុងមានគម្រោងផលិតយន្តហោះចម្បាំងដែលគ្មានមនុស្សបើកបរជាង១ពាន់គ្រឿង ដោយប្រើបច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត AI ដោយយន្តហោះចម្បាំងទី១ នឹងត្រូវដាក់ឱ្យដំណើរការត្រឹមឆ្នាំ២០២៨។
វាជារឿងសមស្របដែលការហោះសាកល្បងនៃយន្តហោះចម្បាំងនេះត្រូវបានធ្វើឡើងនៅមូលដ្ឋានទ័ពអាកាស Edwards ដែលជាទីតាំងវាលខ្សាច់ដ៏ធំល្វឹងល្វើយមួយ ដែលអ្នកបើកយន្តហោះចម្បាំងអាមេរិកដ៏ល្បីគឺលោក Chuck Yeager ធ្លាប់បំបែកឯកកត្តកម្មហោះលឿនជាងល្បឿនរលកសំឡេង ហើយយោធាអាមេរិកធ្លាប់អភិវឌ្ឍភាពទំនើបខាងអវកាសដ៏សម្ងាត់បំផុតរបស់ខ្លួននៅទីនោះផងដែរ។ នៅខាងក្នុងអគារនិងកន្លែងហាត់ហោះហើរដ៏សម្ងាត់ ដែលមានការការពារជាច្រើនជាន់ពីការឈ្លបយកការណ៍នោះ កម្មវិធីសាកល្បងជំនាន់ថ្មីមួយ កំពុងបង្រៀនដល់ភ្នាក់ងារបញ្ញាសិប្បនិម្មិតឱ្យចេះបើកបរយន្តហោះដោយខ្លួនឯង។ លោក Kendall បានមកកាន់ទីនេះដើម្បីពិនិត្យ បច្ចេកវិទ្យា AI បើកយន្តហោះបន្តផ្ទាល់ និងធ្វើសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាសាធារណៈពីជំនឿងចិត្តលើតួនាទីក្នុងពេលអនាគតេរបស់បច្ចេកវិទ្យា AI ក្នុងការប្រយុទ្ធលើលំហអាកាស។
ក្រោយការចុះចតលោក Kendall បាននិយាយក្នុងបទសម្ភាសន៍មួយជាមួយទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន The Associated Press ថា «វាជាហានិភ័យសន្តិសុខមួយ បើយើងគ្មានវានោះ។ នៅពេលនេះយើងត្រូវតែមានវា។ ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានAP និងទូរទស្សន៍ NBC ត្រូវបានផ្តល់ការអនុញ្ញាតិឱ្យទៅមើលការហោះហើរជាសម្ងាត់នេះ នៅក្រោមលក្ខខណ្ឌថា មិនត្រូវធ្វើការផ្សព្វផ្សាយឡើយ រហូតដល់ការសាកល្បងនេះត្រូវបានបញ្ចប់ ដោយសារតែបារម្ភខាងផ្នែកសន្តិសុខក្នុងពេលប្រតិបត្តិការ។
យន្តហោះចម្បាំង F-16 ដែលគ្រប់គ្រងបញ្ជាដោយកម្មវិធីបញ្ញាសិប្បនិម្មិត AI ដែលមានឈ្មោះថា Vista បានដឹកលោក Kendall ក្នុងល្បឿនលឿនដូចផ្លេកបន្ទោរទៅក្នុងលំហអាកាស ដែលមានល្បឿន៨០០គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោង និងដាក់សម្ពាធលើរាងកាយលោកក្នុងកម្លាំង៥ដងនៃទំនាញផែនដី។ យន្តហោះនេះបានហោះយ៉ាងជិតនឹងយន្តហោះមួយគ្រឿងទៀត ដែលមានអ្នកបើកបរជាមនុស្ស ដោយហោះប្រណាំងក្នុងចម្ងាយឃ្លាតពីគ្នាតែ៣០៥ម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះ ដោយបើកក្រឡឹងគ្នាទៅវិញទៅមក ដើម្បីព្យាយាមធ្វើឱ្យភាគីម្ខាងទៀតស្ថិតក្នុងស្ថានភាពងាយរងគ្រោះ។ ចុងបញ្ចប់នៃការហោះសាកល្បងដែលមានរយៈពេលមួយម៉ោង លោក Kendall បាននិយាយថា លោកបានមើលឃើញគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីជឿជាក់លើកម្មវិធី AI ដែលកំពុងត្រូវបានបណ្តុះបណ្តាលនេះថា វាអាចសម្រេចចិត្តបាញ់អាវុធចេញក្នុងពេលធ្វើសង្គ្រាមបានឬយ៉ាងណា។
វាមានការប្រឆាំងជាច្រើនទៅនឹងគំនិតនេះ។ អ្នកជំនាញខាងការគ្រប់គ្រងអាវុធនិងក្រុមមនុស្សធម៌មានការបារម្ភជាខ្លាំងថា កម្មវិធីបច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត AI នៅថ្ងៃណាមួយ អាចមានលទ្ធភាពក្នុងការទម្លាក់គ្រាប់បែកដោយស្វ័យប្រវត្តិ ដែលអាចសម្លាប់មនុស្សបាន ដោយមិនបាច់ធ្វើការពិភាក្សាឬពិគ្រោះយោបល់ជាមួយមនុស្សឡើយ ហើយពួកគេកំពុងប្រឹងប្រែងដើម្បីដាក់ការរឹតបន្តឹងឱ្យបានខ្លាំងថែមទៀត លើការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាមួយនេះ។ គណៈកម្មាធិការកាកបាទក្រហមអន្តរជាតិ បានព្រមានថា «មានការបារម្ភកាន់តែខ្លាំងច្រើនឡើងអំពីការធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តដ៏សំខាន់លើប្រពន្ធផ្តល់ឬចាប់សញ្ញាsensor និង software។ ប្រព័ន្ធអាវុធស្វ័យប្រវត្តិជាមូលហេតុនៃការព្រួយបារម្ភជាបន្ទាន់មួយ ដែលតម្រូវឱ្យមានការឆ្លើយតបផ្នែកនយោបាយអន្តរជាតិដ៏ឆាប់រហ័ស»។
លោក Kendall និយាយថា វាតែងតែមានការត្រួតពិនិត្យរបស់មនុស្សនៅក្នុងប្រព័ន្ធនេះ ពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រើប្រាស់អាវុធ។ ការផ្លាស់ប្តូររបស់យោធាទៅរកការប្រើប្រាស់យន្តហោះដែលគ្រប់គ្រងនិងបញ្ជាដោយបញ្ញាសិប្បនិម្មិត AI ត្រូវបានជំរុញឡើងដោយបញ្ហាសន្តិសុខ ការចំណាយ និងសមត្ថភាពយុទ្ធសាស្ត្រ។ ឧទាហរណ៍ថាប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិកនិងប្រទេសចិនមានជម្លោះជាមួយគ្នា ហើយកងយន្តហោះចម្បាំងតម្លៃថ្លៃដែលបើកដោយមនុស្ស នឹងងាយទទួលរងគ្រោះ ដោយសារភាពរីកចម្រើននៃភាគីទាំងពីរលើវិស័យសង្គ្រាមអេឡិចត្រូនិក និងលើប្រព័ន្ធការពារដែនអាកាស និងអវកាសទំនើប។ កងទ័ពអាកាសចិនកំពុងស្ថិតក្នុងសន្ទុះមួយដែលនឹងមានចំនួនច្រើនលើសអាមេរិក ហើយចិនកំពុងបង្កើនចំនួនសព្វាអាវុធដែលគ្មានមនុស្សបើកលើលំហអាកាសយ៉ាងច្រើនផងដែរ។
សេណារីយ៉ូសង្គ្រាមក្នុងពេលអនាគត ត្រូវបានសំឡឹងឃើញថា នឹងមានយន្តហោះគ្មានមនុស្សបើករបស់អាមេរិកជាច្រើន លួចវាយប្រហារជាមុនប្រឆាំងនឹងការការពាររបស់សត្រូវ និងផ្តល់ឱ្យអាមេរិកនូវលទ្ធភាពដើម្បីគ្រប់គ្រងដែនអាកាស ដោយមិនមានហានិភ័យខ្ពស់លើជីវិតមនុស្សបើកយន្តហោះ។ តែការផ្លាស់ប្តូរនេះក៏ត្រូវបានជំរុញផងដែរដោយកត្តាថវិកា។ កងកម្លាំងទ័ពអាកាសអាមេរិកនៅមានបញ្ហារាំងស្ទះដោយសារការផលិតឧបករណ៍យឺតយ៉ាវ និងតម្លៃខ្ពស់ខ្លាំងនៃការផលិតយន្តហោះចម្បាំងប្រភេទថ្មី F-35 Joint Strike Fighter ដែលមានតម្លៃប៉ាន់ស្មានប្រមាណ១,៧លានលានដុល្លារអាមេរិក។
យោធាធ្វើប្រតិបត្តិការកម្មវិធីបញ្ញាសិប្បនិម្មិត Vista និយាយថា គ្មានប្រទេសណាមួយក្នុងពិភពលោកមានយន្តហោះចម្បាំង AI ដូចនេះទេ ដែលកម្មវិធីនេះដំបូងរៀនពីចំណុចទិន្នន័យរាប់លានពីម៉ាស៊ីនរៀនអនុវត្តបើកយន្តហោះបន្ទាប់មកសាកល្បងការសន្និដ្ឋាននិងការចេះសម្រេចរបស់វាអំឡុងពេលហោះហើរជាមួយយន្តហោះជាក់ស្តែង។ ទិន្នន័យនៃការអនុវត្ហោះហើរក្នុងពិភពលោកពិតនោះ ត្រូវបានដាក់ចូលទៅក្នុងម៉ាស៊ីនរៀនអនុវត្តបើកយន្តហោះវិញ ដែល AI បន្ទាប់មកមើលនិងរៀនបន្ថែមពីទិន្នន័យថ្មីៗទាំងនោះ។
លោក Kendall និយាយថា យន្តហោះចម្បាំងគ្មានមនុស្សបើកដែលតូចនិងមានតម្លៃថោកជាងមុន ហើយគ្រប់គ្រងបញ្ជាដោយកម្មវិធីបញ្ញាសិប្បនិម្មិត AI ជាជម្រើសមួយក្នុងពេលខាងមុខ។ ក្រុមអ្នកបញ្ជាយន្តហោះចម្បាំងរបស់កម្មវិធី Vista នៃបញ្ញាសិប្បនិម្មិត AI បាននិយាយថា មិនមានប្រទេសណាមួយក្នុងពិភពលោក ដែលមានយន្តហោះប្រយុទ្ធរបៀបនេះនៅឡើយទេ ដែលប្រព័ន្ធ software ជាដំបូងបានសិក្សាស្វែងយល់ពីចំនុចទិន្នន័យរាបលាននៅក្នុងទីតាំងធ្វើត្រាប់តាមដូចលក្ខណៈពិតប្រាកដ ហើយបន្ទាប់មកបានសាកល្បងនូវលទ្ធផលចុងក្រោយរបស់វា ជាមួយនឹងការហោះហើរជាក់ស្តែងលើលំហអាកាស។ បន្ទាប់មកទិន្នន័យអនុវត្តជាក់ស្តែងលើលំហអាកាស ត្រូវបានដាក់ទៅក្នុងទីតាំងដែលធ្វើត្រាប់តាម ដែលបញ្ញាសិប្បនិម្មិត AI ត្រូវដំណើរការពិនិត្យមើលនិងរៀនសូត្របន្ថែមទៀត។
ប្រទេសចិនមានបញ្ញាសិប្បនិម្មិត AI ប៉ុន្តែមិនមានសញ្ញាណាមួយដែលបង្ហាញថា ប្រទេសនេះអាចធ្វើការសាកល្បងជាក់ស្តែងនៅខាងក្រៅម៉ាស៊ីនរៀនអនុវត្តបើកយន្តហោះនៅឡើយទេ។ ក្រុមអ្នកបើកបរសាកល្បងនៃយន្តហោះVistaនិយាយថា ដូចមន្ត្រីទើបចូលថ្មីដែលរៀនសូត្រពីយុទ្ធវិធីដំបូងៗ មេរៀនខ្លះអាចសិក្សាបានតែពេលហោះហើរលំហអាកាសជាក់ស្តែងប៉ុណ្ណោះ។
កាលពីខែកញ្ញាឆ្នាំ២០២៣ កម្មវិធីបញ្ញាសិប្បនិម្មិត Vista បានបើកបរយន្តហោះចម្បាំងដែលបញ្ជាដោយបញ្ញាសិប្បនិម្មិតជាលើដំបូង ហើយបន្ទាប់មកមានការហោះហើរស្រដៀងគ្នានោះប្រមាណ២៤ដងប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែកម្មវិធីនេះបានរៀនសូត្រយ៉ាងឆាប់រហ័សពីការហោះហើរនីមួយៗ ដែលបញ្ញាសិប្បនិម្មិតជំនាន់ថ្មី ដែលត្រូវបានសាកល្បងលើកម្មវិធីVista ធ្វើការប្រសើរជាងអ្នកបើកបរជាមនុស្ស ក្នុងការប្រយុទ្ធនៅលើអាកាស។
ក្រុមអ្នកបើកយន្តហោះនៅមូលដ្ឋាននេះយល់ថា ក្នុងទិដ្ឋភាពខ្លះ ពួកគេកំពុងបណ្តុះបណ្តាលអ្វីដែលនឹងមកជំនួសការងារពួកគេ ឬដែលនឹងបង្កើតគំនិតនាពេលអនាគតថា អ្នកបើកយន្តហោះត្រូវការតិចតួចប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែពួកគេក៏បាននិយាយផងដែរថា ពួកគេមិនចង់បើកយន្តហោះលើអាកាសប្រឆាំងនឹងសត្រូវដែលមានយន្តហោះដែលបញ្ជាដោយកម្មវិធី AIនោះឡើយ បើសើនអាមេរិកមិនមានយន្តហោះ AI របស់ខ្លួនផ្ទាល់ខ្លួននោះទេ។
លោក Kendall និយាយថា យើងត្រូវតែរក្សាដំណើរការនេះ ហើយយើងត្រូវធ្វើវាឱ្យបានលឿនរហ័ស»៕
ប្រែសម្រួលដោយ លោក ជ្រា វណ្ណារិទ្ធ
វេទិកាបញ្ចេញមតិ