សារមន្ទីរស.រ.អា.អំពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ United States Holocaust Memorial Museum កំពុងរៀបចំការតាំងពិព័រណ៍អំពីអំពើវាលពិឃាដខ្មែរក្រហមដើម្បីឲ្យភ្ញៀវក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន និងជុំវិញពិភពលោកទស្សនាផងដែរ។
ការរៀបចំតាំងពិព័រណ៍នេះធ្វើឡើងជាពីរដំណាក់កាល គឺការតាំងពិព័រណ៍នៅក្នុងសារមន្ទីរផ្ទាល់ និងការតាំងពិព័រណ៍តាមរយៈគេហទំព័រអំពីរូបគំនូរនៃសកម្មភាពរបស់ខ្មែរក្រហមទាក់ទងនឹងកាប់សម្លាប់ ការធ្វើទារុណកម្មក្នុងទសវត្សរ៍១៩៧០ ហើយនឹងរូបភាពនានារបស់ជនរងគ្រោះផងដែរ។
សារមន្ទីរស.រ.អា.អំពីអំពើប្រល័យពូជសាសាន៍ក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន នឹងសម្រាំងកន្លែងដើម្បីដាក់តាំងរូបសម័យខ្មែរក្រហមនៅខែឧសភានេះ រួមទាំងរូបភាពធ្វើទារុណកម្ម កាប់សម្លាប់ក្នុងគុកទួលស្លែង ទីកន្លែងដទៃទៀត ហើយនឹងរូបភាពជនរងគ្រោះនៃរបបវាលពិឃាដនេះផងដែរ។
ផ្ទាំងគំនូរធំៗ ដែលមានរូបភាពទាក់ទងនឹងការកាប់សម្លាប់ ការធ្វើទារុណកម្ម និងសកម្មភាពរបស់ខ្មែរក្រហមជាច្រើនទៀត ក្នុងសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៥ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩ ហើយនិងរូបភាពជនរងគ្រោះ ដែលនិយាយអំពីការទាមទារយុត្តិធម៌ ត្រូវគេដាក់តាំងទាំងក្នុងសារមន្ទីរ និងលើគេហទំព័រ ឬវេបសាយរបស់សារមន្ទីរស.រ.អា.អំពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍គឺ Holocaust Museum។
លោក Gregory Naranjo អ្នកបង្កើតការតាំងពិព័រណ៍នៃសារមន្ទីរ Holocaust Museum បានថ្លែងថា ឧក្រិដ្ឋកម្មសម័យខ្មែរក្រហមជាឧក្រិដ្ឋកម្មអាក្រក់បំផុត ដែលធ្វើឲ្យមនុស្សជាង១លាន៧សែននាក់ត្រូវសម្លាប់។ ការតាំងពិព័រណ៍នេះ គឺជាការរំឭកឲ្យដឹងថា ឧក្រិដ្ឋកម្មរបៀបនេះមិនមែនចប់ក្រោយពេលមានអំពើកាប់សម្លាប់នោះទេ។
«យើងសង្ឃឹមថា ដោយមិនត្រឹមតែសម្លឹងមើលចំពោះការសម្លាប់រង្គាល តែសម្លឹងមើលថែមទៀតអំពីអំពើយង់ឃ្នងដទៃទៀត ដូចដែលកើតឡើងក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបន្ទាប់ពីការកាប់សម្លាប់នោះ យើងអាចធ្វើឲ្យមានការចាប់អារម្មណ៍ពីអ្នកទស្សនាដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ដែលមកទស្សនាក្នុងសារមន្ទីរនិងមនុស្សច្រើនថែមទៀតដែលទស្សនាតាមគេហទំព័ររបស់យើង។ ពួកគេនឹងគិតពិចារណាអំពីវិធី ដែលយើងអាចទប់ស្កាត់អំពើឃោរឃៅដ៏ធំធេង ដោយយ៉ាងហោចណាស់ក៏បានដឹងអំពីអំពើឃោរឃៅទាំងនោះ បន្ទាប់ពីការសម្លាប់រង្គាលកើតឡើងដែរ»។
ការតាំងពិព័រណ៍រូបភាពនេះនឹងចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី១៦ឧសភា ដល់ខែតុលាឆ្នាំ២០១៧ ហើយបើកឲ្យចូលទស្សនាដោយមិនគិតថ្លែ។ ការតាំងពិព័រណ៍រូបភាពនេះជាកិច្ចសហការរវាងសារមន្ទីរ Holocaust Museum ស.រ.អា. មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា សាលាក្តីខ្មែរក្រហម ហើយនិងអ្នករស់រានមានជីវិតផងដែរ។
លោកស្រី នៅ សារីម ជនរងគ្រោះដែលរស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហម ហើយជាបុគ្គលិកវីអូអេចូលនិវត្តន៍ បានថ្លែងថា លោកស្រីបានផ្តល់រូបថតជូនសារមន្ទីរ Holocaust Museum ជាច្រើនដើម្បីដាក់តាំង។
«ខ្ញុំអត់ជំទាស់អីទេ ពីព្រោះខ្ញុំចង់ឲ្យគេដឹងឮថា នៅស្រុកខ្មែរមានការសម្លាប់រង្គាលពលរដ្ឋខ្មែរជិតពីរលាននាក់។ ដូច្នេះ ខ្ញុំអត់ជំទាស់អីទេ ខ្ញុំចង់ឲ្យគេផ្សាយ ឲ្យគេដឹងអញ្ចឹង»។
លោស្រី បៃ សុផានី ជនរងគ្រោះដែលបានដាក់ពាក្យជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីដើម្បីតតាំងនឹងអតីតមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម ក៏បានអះអាងដែរថា រឿងលោកស្រីធ្វើសក្ខីកម្មក្នុងតុលាការខ្មែរក្រហមត្រូវគេយកមកតាំងក្នុងសារមន្ទីរផងដែរ។ លោកស្រីក៏បានអះអាងពីផលប្រយោជន៍នៃការតាំងពិព័រណ៍ក្នុងសារមន្ទីរ Holocaust Museum ផងដែរ។
«ខ្ញុំថា មានសារៈសំខាន់ដែរ ជាពិសេសឲ្យកូនចៅជំនាន់ក្រោយបានដឹងអំពីរឿងពីមុនមក។ រឿងខ្លះគេអត់បានដឹងទេ។ ហើយឲ្យអន្តរជាតិគេមើលឃើញថា តើសម័យនោះ តើខ្មែររងទុក្ខវេទនាយ៉ាងម៉េច? តើរបបកុម្មុយនីស្តខ្មែរក្រហមហ្នឹងវាធ្វើបាបយ៉ាងម៉េច?»
លោកស្រី ប៉ៃ សុផានី រស់នៅក្នុងរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា និងលោកស្រី នៅ សារីម ដែលរស់នៅក្នុងរដ្ឋម៉ារីឡែនស.រ.អា.បានអះអាងថា លោកស្រីនឹងព្យាយាមធ្វើដំណើរមកមើលការតាំងពិព័រណ៍ក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោននេះ៕
