លោក John Allen ឧត្តមសេនីយ៍កងទ័ពជើងទឹកចូលនិវត្តន៍ និងជាបេសកជនពិសេសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំសម្ព័ន្ធពិភពលោកប្រឆាំងនឹងរដ្ឋឥស្លាមនិយាយថា ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងរដ្ឋឥស្លាមមានការវិវត្តទៅមុខគួរឲ្យកត់សម្គាល់កាលពីឆ្នាំមុន។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក Allen និយាយថា មានតែដំណោះស្រាយផ្នែកនយោបាយប៉ុណ្ណោះដែលនៅទីបញ្ចប់ អាចបញ្ចប់ជម្លោះនៅស៊ីរីដែលមានរយៈពេលជិត៥ឆ្នាំមកហើយ វិបត្តិជនភៀសខ្លួន និងវិបត្តិមនុស្សធម៌នេះបាន ហើយវាមិនមែនដោយសារដំណោះស្រាយផ្នែកយោធានោះទេ។
នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ក្នុងកម្មវិធីទូរទស្សន៍អាមេរិកមួយដែលមានឈ្មោះថា «ABC's This Week» លោក Allen និយាយថា នៅពេលដែលលោកបានកាន់តំណែងកាលពីឆ្នាំមុន លោកមិនប្រាកដទេថា អ៊ីរ៉ាក់អាចទប់ទល់នឹងភាពជោគជ័យដំបូងរបស់ក្រុមរដ្ឋឥស្លាម ឬហៅម្យ៉ាងទៀតថា ISIS ឬ Daesh ឬយ៉ាងណាទេ។
លោកនិយាយថា៖ «នៅក្នុងរយៈពេលអន្តរាគមន៍អស់ប៉ុន្មានខែនោះ យើងបានឃើញមានការវិវត្តទៅមុខនៅក្នុងផ្នែកជាច្រើន។ យើងឃើញមានការលេចឡើងនៃលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី Haider al-Abadi ដែលជាមេដឹកនាំ និងដៃគូដែលមានសមត្ថភាពនៅក្នុងក្រុងបាកដាដ (Baghdad)។ ជាមួយកម្មវិធីថ្នាក់ជាតិរបស់លោក ការផ្សព្វផ្សាយដល់ក្រុមជនជាតិភាគតិចឥស្លាមប្រកាន់និកាយ Sunnis ផែនការរបស់លោកសម្រាប់ខេត្ត al-Anbar ទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងលោក Grand Ayatollah Ali al-Sistani ដែលជាមេដឹកនាំសាសនា ទាំងអស់នេះយើងយល់ថា លោក Haider al-Abadi ជាក្តីសង្ឃឹមនៃអនាគតនយោបាយប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ ដែលយើងមិនដែលឃើញមានទេនៅក្រោមការដឹកនាំរបស់មេដឹកនាំដទៃ ហើយយើងក៏មិនដែលឃើញក្តីសង្ឃឹមដូច្នេះពីមុនមកដែរ។ បើសិនជាគ្មានវេទិកានយោបាយ ហើយគ្មានដំណោះស្រាយនយោបាយចំពោះជម្លោះនេះទេ កុំថាឡើយយើងប្រើកម្លាំងយោធាប៉ុណ្ណានោះទេ យើងនៅតែមិនអាចដោះស្រាយវិបត្តិទាំងអស់នោះបានឡើយ»។
លោក Allen និយាយថា កាលពីឆ្នាំមុន សម្ព័ន្ធប្រឆាំងក្រុមរដ្ឋឥស្លាមបានប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំងដើម្បីទប់ស្កាត់ការហូរចូលនៃយុទ្ធជនបរទេសទៅក្នុងក្រុមរដ្ឋឥស្លាម ធ្វើឲ្យរាំងស្ទះហិរញ្ញវត្ថុរបស់ក្រុមនេះ និងប្រកួតជាមួយអ្វីដែលលោកហៅថា សារនៃភាពស្អប់ខ្ពើមរបស់រដ្ឋឥស្លាម ក៏ដូចជាដោះស្រាយវិបត្តិមនុស្សធម៌ផងដែរ។
លោក Robert Ford អតីតឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំក្រុងដាម៉ាស (ប្រទេសស៊ីរី) បាននិយាយនៅក្នុងបទសម្ភាសន៍នៃកម្មវិធីទូរទស្សន៍ដាច់ដោយឡែកមួយទៀតដែលមានឈ្មោះ «NBC's Meet the Press» ថា វិបត្តិមនុស្សធម៌មិនកើតចេញពីទឹកដីដែលក្រុមរដ្ឋឥស្លាមត្រួតត្រានៅស៊ីរីនោះទេ ប៉ុន្តែវាកើតឡើងពីការប្រើប្រាស់អាវុធគីមី និងការប្រើប្រាស់គ្រាប់បែកធុងក្នុងរបបប្រធានាធិបតី Bashar al-Assad ដែលអាវុធទាំងនេះបានបំផ្លាញទីក្រុងទាំងមូល។
លោកបាននិយាយថា៖ «រហូតមកដល់ពេលនេះ ពលរដ្ឋស៊ីរីពាក់កណ្តាលត្រូវគេជម្លៀសចេញ។ ពលរដ្ឋស៊ីរីពាក់កណ្តាលមិនបានរស់នៅក្នុងផ្ទះរបស់ពួកគេទៀតនោះទេ»។
លោក Ford និយាយថា ការផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់របស់រដ្ឋបាលលោកអូបាម៉ា គឺសំដៅទៅលើក្រុមរដ្ឋឥស្លាម មិនមែនទៅលើរដ្ឋាភិបាល Assad ដែលជាអ្នកបង្កវិបត្តិពិតប្រាកដនោះទេ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ភាពឃោរឃៅនៃរបបលោក Assad បានជំរុញឲ្យមានការជ្រើសរើសទាហានកាន់តែច្រើនឡើងនៅក្នុងក្រុមរដ្ឋឥស្លាម។ យើងទើបតែទទួលបានរបាយការណ៍ពីក្រុមស៊ើបអង្កេតរបស់អាមេរិកថា រដ្ឋឥស្លាមកំពុងដាក់បន្ថែមយុទ្ធជនថ្មីជំនួសយុទ្ធជនរបស់ពួកគេដែលបានស្លាប់នៅក្នុងការទម្លាប់គ្រាប់បែករបស់យើង។ ហេតុអ្វីបានជាវាដូច្នេះ? គឺមកពីពួកគេមានលទ្ធភាពក្នុងការជ្រើសរើសបុរសស៊ីរីក្មេងៗឲ្យធ្វើជាទាហាន ដែលបុរសទាំងនោះមានកំហឹងដោយសារការទម្លាក់គ្រាប់បែករបស់របបលោក Assad ដែលបានកម្ទេចសង្កាត់ជាច្រើនក្នុងក្រុងនានានៃប្រទេសស៊ីរី»។
កាលពីដើមខែកញ្ញា លោក Josh Earnest អ្នកនាំពាក្យសេតវិមានបាននិយាយថា រដ្ឋឥស្លាមបានបាត់បង់ទឹកដី៣០ភាគរយនៃទឹកដីដែលខ្លួនបានត្រួតត្រានៅអ៊ីរ៉ាក់កាលពីឆ្នាំមុន។ លោកនិយាយថា ក្រុមនោះបានបាត់បង់ទឹកដី១៧.០០០គ.ម. នៅភាគខាងជើងនៃប្រទេសស៊ីរី និងដកថយចេញពីព្រំប្រទល់ស៊ីរី និងតួកគីជាច្រើនកន្លែង។
លោក Allen និយាយថា សង្រ្គាមស៊ីវិលនៅស៊ីរីមិនអាចដោះស្រាយបានតាមរយៈយោធានោះទេ តែអាចដោះស្រាយបានតាមផ្លូវនយោបាយតែមួយគត់។
លោកនិយាយថា៖ «ស៊ីរីត្រូវតែប្តូររបត់នយោបាយចេញពីលោកប្រធានាធិបតី Bashar al-Assad។ គាត់មិនអាចជាផ្នែកនៃដំណោះស្រាយនោះទេ។ ដូច្នេះ យើងត្រូវតែមានការសន្ទនាជាប្រចាំជាមួយដៃគូអន្តរជាតិរបស់យើង ហើយនៅទីបំផុត សន្ទនាជាមួយនឹងភាគីប្រឆាំងនៅក្នុងប្រទេសស៊ីរី ដើម្បីឲ្យមានឥទ្ធិពលលើរបត់ថ្មីនេះ ពីព្រោះថា ការពង្រីក ឬការគាំទ្រការប្រយុទ្ធនៅសមរភូមិបានត្រឹមតែធ្វើឲ្យអំពើហិង្សាកើនឡើង ហើយវានឹងបង្កើនជម្លោះកាន់តែធំ បន្ទាប់មក វានឹងធ្វើឲ្យវិបត្តិជនភៀសខ្លួន និងវិបត្តិមនុស្សធម៌ដែលយើងកំពុងប្រឈមមុខ កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅៗ»។
លោក Allen និយាយថា នេះហើយជាមូលហេតុក្នុងការធ្វើឲ្យកម្លាំងប្រឆាំងទាំងនោះមានភាពខ្លាំងក្លានៅក្នុងប្រទេសស៊ីរី ទាំងផ្លូវនយោបាយ និងផ្លូវយោធា ដែលធ្វើឲ្យពួកគេមានឱកាសវាយដណ្តើមយកទឹកដីមកវិញ និងមានសំឡេងសម្រាប់ដំណោះស្រាយនយោបាយនាពេលអនាគត។
លោក Allen បាននិយាយថា លោករំពឹងថានឹងមានស្ថិរភាពនយោបាយខ្លាំងជាងនេះនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់មួយឆ្នាំក្រោយរាប់ចាប់ពីពេលនេះទៅ នៅខណៈដែលលោកក៏រំពឹងដែរថា កងកម្លាំងសន្តិសុខនឹងវាយយកទឹកដីកាន់តែច្រើនពីការត្រួតត្រារបស់ក្រុមរដ្ឋឥស្លាម ដែលការណ៍នេះនឹងអនុញ្ញាតឲ្យប្រជាជនអ៊ីរ៉ាក់ដែលរសាត់គ្មានទីជម្រកអាចត្រឡប់ទៅផ្ទះសម្បែងរបស់ពួកគេវិញ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ប៊ុន ប៉េងហ៊ុយ
