ភ្នំពេញ —
បន្ទាប់ពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលបានកាន់កាប់អំណាចអស់រយៈពេលជិត៣០ឆ្នាំ បានធ្វើសម្បទានមកឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលជាគណបក្សគូជម្លោះដ៏សំខាន់នៅក្នុងអាណត្តិទី៥នេះក្រុមអ្នកវិភាគមើលឃើញថា វិបត្តិនយោបាយដែលបានជាប់គាំងអស់រយៈពេលជិតមួយឆ្នាំកន្លងមកនេះ អាចនឹងទម្លុះទម្លាយភាពជាប់គាំងក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ។
កាលពីថ្ងៃអង្គារនៅខេត្តកំពត លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានយល់ព្រមឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានស្ថានីយទូរទស្សន៍របស់ខ្លួនក៏ប៉ុន្តែមិនមែនជារបស់គណបក្សទេគឺជារបស់ក្រុមហ៊ុនឯកជនតែប៉ុណ្ណោះ។ ស្ថានីយទូរទស្សន៍នេះមិនមែនជាស្ថានីយមួយដាច់ដោយឡែក ដូចស្ថានីយទូរទស្សន៍ផ្សេងទៀតទេគឺជាស្ថានីយដែលទូរទស្សន៍ជាតិកម្ពុជាបំបែកចេញពី Channel របស់ខ្លួន។
លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានយល់ព្រមឲ្យដាក់ស្ថាប័នគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតទៅជាស្ថាប័នធម្មនុញ្ញ ក៏ប៉ុន្តែត្រូវធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដោយដាក់ស្ថាប័ននេះទៅក្នុងមួយជំពូកទៀតគឺជំពូកទី១៥។
សម្បទាននយោបាយថ្មីៗរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទៅលើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រូវបានលោកបណ្ឌិតឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគឯករាជ្យមើលឃើញថា វិបត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជាអាចនឹងទម្លុះទម្លាយភាពជាប់គាំងក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា នេះជាច្រកចេញមួយនៃយុទ្ធសាស្ត្រឈ្នះៗទាំងអស់គ្នា ដោយគ្មានភាគីណាមួយជាអ្នកចាញ់ ហើយប្រសិនបើភាគីម្ខាងនៅតែប្រកាន់ជំហរដដែល ដោយគ្មានសម្បទាន និងភាគីម្ខាងទៀតទាមទារឲ្យមានការបោះឆ្នោតពាក់កណ្តាលអាណត្តិប្រហែលជាមិនអាចចេញរួចទេ។
លោកនិយាយថា៖ «ស្ថានភាពបែបនេះជាពិសេសភាព ដែលជាប់គាំងគឺបង្កើតភាពមិនទៀងទាត់ហ្នឹងគឺពិបាកក្នុងការរកស៊ី គឺជីវភាពរស់នៅគឺមិនជាស្រណុកទេ ក្នុងភាពមិនទៀងទាត់បែបនេះ»។
ក្រោយការបោះឆ្នោតកាលពីខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៣ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមិនទាន់បានព្រមព្រៀងគ្នានៅឡើងដើម្បីទម្លុះភាពជាប់គាំងនយោបាយ។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលធ្លាប់ដឹកនាំធ្វើមហាបាតុកម្ម បានបន្តពហិការមិនចូលរួមប្រជុំសភា ដោយប្រកាន់ជំហរថា ដរាបណាការទាមទាររបស់ខ្លួនលើកំណែទម្រង់គ.ជ.ប.មិនទាន់បានដោះស្រាយនោះ នោះគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមិនចូលរួមប្រជុំសភាទេ។
លោកស៊ុន ឆ័យ សមាជិកក្រុមចរចាខាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មានប្រសាសន៍ថា អ្វីដែលជាការធ្វើសម្បទានរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនគឺគ្រាន់តែជាផ្នែកមួយនៃការចរចាកន្លងទៅតែប៉ុណ្ណោះ។ លោកបញ្ជាក់ថា អ្វីដែលគណបក្សទាំងពីរនឹងត្រូវជជែកគ្នាទៀតគឺនៅចំណុចពាក់ព័ន្ធនឹងកំណែទម្រង់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតដែលយើងទាមទារឲ្យផ្លាស់ប្តូរមន្ត្រីមួយចំនួនដូចជាលោកអ៊ឹម សួស្តី និងលោកទេពនីថាជាដើម។
លោកនិយាយថា៖ «ស្ថាប័នបោះឆ្នោតនេះឲ្យវាឯករាជ្យហើយវាធានាដល់ការបោះឆ្នោតនេះយុត្តិធម៌។ ហើយបើស្ថាប័ននេះនៅតែធ្វើការបន្លំដូចជាបន្លំសន្លឹកឆ្នោត។ ទោះបីជាយើងខំទាមទារឲ្យបោះឆ្នោតឲ្យបានឆាប់ក៏វាអត់មានន័យអ្វីទេ»។
លោក ជាម យៀប សមាជិកក្រុមចរចាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនអាចស្នើសុំដើម្បីទំនាក់ទំនងបានទេ។ក៏ប៉ុន្តែលោកផៃស៊ីផានអ្នកនាំពាក្យគណៈរដ្ឋមន្ត្រីមានប្រសាសន៍ថាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានចាប់យកកំណែទម្រង់ស្ថាប័នរៀបចំការបោះឆ្នោតជាលេសដើម្បីតតាំងអំណាចជាមួយនិងគណបក្សកាន់អំណាចតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកនិយាយថា៖ «គណបក្សប្រជាជនយើងនៅតែឈរលើអ្វីទៅដែលជាមាគ៌ាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យអាស្រ័យដោយនិតិរដ្ឋនេះឯង។ អញ្ចឹងយើងអត់មានធ្វើឲ្យមានការសម្រេចចិត្តណាមួយដែលប្រាសចាកពីនិតិរដ្ឋនោះទេ។ យើងចង់បានអញ្ចឹង ពីព្រោះយើងបានកសាងមកដល់ពេលនេះហើយ អត់មានជួបវិបតិ្តអ្វីទេ»។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការឃ្លាំមើលដំណើរការបោះឆ្នោតមួយដែលមានឈ្មោះថា នីចហ្វិកបាននិយាយថា សភាពការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជាហាក់បីដូចជាមានភាពធូរស្រាលបន្តិច ក៏ប៉ុន្តែវាអាស្រ័យទៅលើចរិត និងការគិតគូរផលប្រយោជន៍ជាតិធំជាជាងផលប្រយោជន៍បក្សរបស់គណបក្សនយោបាយទាំងពីរនោះ ទើបអាចដោះស្រាយបញ្ហារបស់ជាតិបាន៕
កាលពីថ្ងៃអង្គារនៅខេត្តកំពត លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានយល់ព្រមឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានស្ថានីយទូរទស្សន៍របស់ខ្លួនក៏ប៉ុន្តែមិនមែនជារបស់គណបក្សទេគឺជារបស់ក្រុមហ៊ុនឯកជនតែប៉ុណ្ណោះ។ ស្ថានីយទូរទស្សន៍នេះមិនមែនជាស្ថានីយមួយដាច់ដោយឡែក ដូចស្ថានីយទូរទស្សន៍ផ្សេងទៀតទេគឺជាស្ថានីយដែលទូរទស្សន៍ជាតិកម្ពុជាបំបែកចេញពី Channel របស់ខ្លួន។
លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានយល់ព្រមឲ្យដាក់ស្ថាប័នគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតទៅជាស្ថាប័នធម្មនុញ្ញ ក៏ប៉ុន្តែត្រូវធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដោយដាក់ស្ថាប័ននេះទៅក្នុងមួយជំពូកទៀតគឺជំពូកទី១៥។
សម្បទាននយោបាយថ្មីៗរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទៅលើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រូវបានលោកបណ្ឌិតឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគឯករាជ្យមើលឃើញថា វិបត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជាអាចនឹងទម្លុះទម្លាយភាពជាប់គាំងក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា នេះជាច្រកចេញមួយនៃយុទ្ធសាស្ត្រឈ្នះៗទាំងអស់គ្នា ដោយគ្មានភាគីណាមួយជាអ្នកចាញ់ ហើយប្រសិនបើភាគីម្ខាងនៅតែប្រកាន់ជំហរដដែល ដោយគ្មានសម្បទាន និងភាគីម្ខាងទៀតទាមទារឲ្យមានការបោះឆ្នោតពាក់កណ្តាលអាណត្តិប្រហែលជាមិនអាចចេញរួចទេ។
លោកនិយាយថា៖ «ស្ថានភាពបែបនេះជាពិសេសភាព ដែលជាប់គាំងគឺបង្កើតភាពមិនទៀងទាត់ហ្នឹងគឺពិបាកក្នុងការរកស៊ី គឺជីវភាពរស់នៅគឺមិនជាស្រណុកទេ ក្នុងភាពមិនទៀងទាត់បែបនេះ»។
ក្រោយការបោះឆ្នោតកាលពីខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៣ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមិនទាន់បានព្រមព្រៀងគ្នានៅឡើងដើម្បីទម្លុះភាពជាប់គាំងនយោបាយ។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលធ្លាប់ដឹកនាំធ្វើមហាបាតុកម្ម បានបន្តពហិការមិនចូលរួមប្រជុំសភា ដោយប្រកាន់ជំហរថា ដរាបណាការទាមទាររបស់ខ្លួនលើកំណែទម្រង់គ.ជ.ប.មិនទាន់បានដោះស្រាយនោះ នោះគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមិនចូលរួមប្រជុំសភាទេ។
លោកស៊ុន ឆ័យ សមាជិកក្រុមចរចាខាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មានប្រសាសន៍ថា អ្វីដែលជាការធ្វើសម្បទានរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនគឺគ្រាន់តែជាផ្នែកមួយនៃការចរចាកន្លងទៅតែប៉ុណ្ណោះ។ លោកបញ្ជាក់ថា អ្វីដែលគណបក្សទាំងពីរនឹងត្រូវជជែកគ្នាទៀតគឺនៅចំណុចពាក់ព័ន្ធនឹងកំណែទម្រង់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតដែលយើងទាមទារឲ្យផ្លាស់ប្តូរមន្ត្រីមួយចំនួនដូចជាលោកអ៊ឹម សួស្តី និងលោកទេពនីថាជាដើម។
លោកនិយាយថា៖ «ស្ថាប័នបោះឆ្នោតនេះឲ្យវាឯករាជ្យហើយវាធានាដល់ការបោះឆ្នោតនេះយុត្តិធម៌។ ហើយបើស្ថាប័ននេះនៅតែធ្វើការបន្លំដូចជាបន្លំសន្លឹកឆ្នោត។ ទោះបីជាយើងខំទាមទារឲ្យបោះឆ្នោតឲ្យបានឆាប់ក៏វាអត់មានន័យអ្វីទេ»។
លោក ជាម យៀប សមាជិកក្រុមចរចាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនអាចស្នើសុំដើម្បីទំនាក់ទំនងបានទេ។ក៏ប៉ុន្តែលោកផៃស៊ីផានអ្នកនាំពាក្យគណៈរដ្ឋមន្ត្រីមានប្រសាសន៍ថាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានចាប់យកកំណែទម្រង់ស្ថាប័នរៀបចំការបោះឆ្នោតជាលេសដើម្បីតតាំងអំណាចជាមួយនិងគណបក្សកាន់អំណាចតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកនិយាយថា៖ «គណបក្សប្រជាជនយើងនៅតែឈរលើអ្វីទៅដែលជាមាគ៌ាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យអាស្រ័យដោយនិតិរដ្ឋនេះឯង។ អញ្ចឹងយើងអត់មានធ្វើឲ្យមានការសម្រេចចិត្តណាមួយដែលប្រាសចាកពីនិតិរដ្ឋនោះទេ។ យើងចង់បានអញ្ចឹង ពីព្រោះយើងបានកសាងមកដល់ពេលនេះហើយ អត់មានជួបវិបតិ្តអ្វីទេ»។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការឃ្លាំមើលដំណើរការបោះឆ្នោតមួយដែលមានឈ្មោះថា នីចហ្វិកបាននិយាយថា សភាពការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជាហាក់បីដូចជាមានភាពធូរស្រាលបន្តិច ក៏ប៉ុន្តែវាអាស្រ័យទៅលើចរិត និងការគិតគូរផលប្រយោជន៍ជាតិធំជាជាងផលប្រយោជន៍បក្សរបស់គណបក្សនយោបាយទាំងពីរនោះ ទើបអាចដោះស្រាយបញ្ហារបស់ជាតិបាន៕
