ដោយ៖ Kate Lamb
ប្រែសម្រួលដោយ៖ សៀក អេង
នៅក្នុងប្រទេសមួយដែលរឿងអាស្រូវស្តីពីអំពើពុករលួយថ្មីមួយបានក្លាយជាចំណងជើងធំស្ទើរតែរាល់សប្តារហ៍ទៅហើយ ការផ្តួចផ្តើមគំនិតថ្មីតាមបណ្តាញអ៊ិនធឺណិតបានកំពុងធ្វើឡើងសំដៅទៅលើវប្បធម៌ពុករលួយដ៏រាលដាល របស់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី។
នៅសប្តាហ៍ដំបូង គេហទំព័រថ្មីរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ីឈ្មោះ Korupedia.com បានទទួលការចូលអានចំនួន២លានដង។
គេហទំព័រប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយថ្មីរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ី បានរាយឈ្មោះមនុស្សចំនួន១០៨នាក់ដែលបានកាត់ឲ្យជាប់ទោសពីបទពុករលួយ ដែលជាគំនិតផ្តួចផ្តើមស្រដៀងគ្នានៅប្រទេសឥណ្ឌា ដែលត្រូវបានហៅថា Ipaidabribe.com។
គេហទំព័រនោះបានដាក់បញ្ចូលព័ត៌មានលម្អិត ដូចជាឈ្មោះ បញ្ជីឈ្មោះនៃការកាត់ទោស និងរូបថតរបស់អ្នកដែលត្រូវបានកាត់ទោស។
លោក អេរី ហាតចាផាមីខាស(ErryHardjapamekas) អតីតប្រធាននៃគណកម្មាការលុបបំបាត់អំពើពុករលួយរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ី(Indonesia's Corruption Eradication Commission) មានប្រសាសន៏ថា ការធ្វើឲ្យអៀនខ្មាស់ជាសាធារណដោយធ្វើការបង្ហោះនៅលើប្រព័ន្ធអ៊ិនធឺណិត ទំនងជាអាចទប់ស្កាត់អ្នកប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយនាពេលអនាគត។
«ខ្ញុំគិតថា នេះជាការចាប់ផ្តើមដ៏ល្អ។ ខ្ញុំគិតថា ក្រោយមក យើងអាចរំពឹងថា កូរេពីឌៀ(Korupedia) នឹងជាសព្វវចនាធិប្បាយស្តីពីអំពើពុករលួយ ប៉ុន្តែវាមិនត្រឹមតែជាមជ្ឈមមណ្ឌលនៃចំណេះដឹងប៉ុណ្ណោះទេ វាថែមទាំងជាការរំលឹកដល់មនុស្សគ្រប់រូបពីអ្នកប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ ដែលបានត្រូវកាត់ឲ្យជាប់ទោស ហើយអ្នកប្រព្រឹត្តអំពើរពុករលួយប្រកបដោយសក្តានុពល ដែលកំពុងត្រូវបានធ្វើការស៊ើបអង្កេត ឬត្រូវទទួលកាត់ចោទប្រកាន់។»
បើយោងតាមអង្គភាពតម្លាភាពអន្តរជាតិ(Transparency International) ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ១០០ ក្នុងចំណោមប្រទេសទាំង១៨៣ នៃសន្ទសទស្សនស្តីពីពុករលួយ (Corruption Perception Index) ដែលធ្វើឲ្យឥណ្ឌូនេស៊ីមានកំរិតពុករលួយខ្ពស់ជាងឥណ្ឌាទៅទៀត។
ទោះបីជាមានឳកាសធ្វើជំនួញដ៏សំខាន់នៅទីនេះ អំពើពុករលួយនៅគ្រប់ទីកន្លែង និងការផ្តល់ប្រាក់សំណូក គឺជាឧបសគ្គមួយដ៏ធំបំផុត ចំពោះជនបរទេសដែលធ្វើជំនួញនៅប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី។
ទោះបីជាសមាគមន៍ពាណិជ្ជកម្មបរទេស ទំនងជាស្វាគមន៍វិធានការនេះ ការលុបបំបាត់អំពើពុករលួយ នឹងមិនមែនកើតឡើងភ្លាមៗទេ។
ប៉ុន្តែ វានៅតែជាជំហានមួយដែលស្ថិតក្នុងទិសដៅដ៏ត្រឹមត្រូវ នេះបើយោងតាមប្រសាសន៍របស់អ្នកវិភាគ ខេត ឡូវឺរ៉ាទ(Keith Loverard) នៃក្រុមហ៊ុនប្រឹក្សាយោបល់ខន់ឃត (Concorde Consulting)។ វាជាក្រុមហ៊ុន ដែលផ្តល់ប្រឹក្សាដល់ក្រុមហ៊ុនបរទេសស្តីពីការធ្វើជំនួញនៅប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី។
«ទស្សនវិជ្ផមាននោះគឺថា លុះត្រាតែអ្នកមានការបង្កើតក្រុមដែលមិនអនុញ្ញាតឲ្យរដ្ឋាភិបាលនិងបុគ្គល ធ្វើមិនដឹងមិនឭចំពោះអំពើពុករលួយ ហើយរហូតដល់ក្រុមនោះបានកើតឡើង តាមពិតខ្ញុំមានការសង្ស័យយ៉ាងខ្លាំងថានឹងមានការផ្លាស់ប្តូរជាដុំកំភួនដែរឬអត់។ ដូច្នេះ ខ្ញុំចាត់ទុកសកម្មភាពទាំងនេះថាជាវិធានការជាវិជ្ជមានមួយសម្រាប់សង្គមស៊ីវិលក្នុងការអភិវឌ្ឍមនសិការប្រកបដោយសីលធម៌ ដើម្បីអនុវត្តទៅលើគោលការណ៍នេះឬខ្លឹមសាររបស់ប្រទេស ដូចធ្លាប់កើតមានពីមុនដែរ»។
លោកប្រធានាធិបតីសូស៊ីឡូ បាមបាំង យូដូយូណូ(SusiloBambangYudhoyono) បានធ្វើយុទ្ធនាការធំមួយប្រឆាំងនឹងអំពើរពុករលួយ ប៉ុន្តែលោកត្រូវបានរិះគន់យ៉ាងទូលំទូលាយ ចំពោះការខកខានមិនបានប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើរពុករលួយ។
នៅខែមេសាឆ្នាំនេះ លោក មូហាមេត ណាហ្សារូដឌីន(Muhammad Nazaruddin) ហេរញ្ញិកនៃគណបក្សកាន់អំណាច គឺគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ(Democratic Party ) បានត្រូវដាក់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល៤ឆ្នាំនិង១០ខែ ក្នុងរឿងអាស្រូវសំណូក។ ការកាត់ទោសរបស់លោក បានបង្កឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតបន្ថែមទៅក្រុមមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់របស់រដ្ឋាភិបាល ដែលមានជាប់ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការអនុវត្តស្រដៀងគ្នានេះដែរ។
យោងតាមការស្ទង់មតិហ្គាលឡាប់(Gallup poll) កាលពីខែតុលាឆ្នាំមុន ប្រហែលជា៩១ភាគរយនៃប្រជាពលរដ្ឋឥណ្ឌូនេស៊ី ជឿជាក់ថា អំពើពុករលួយនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលមានភាពរាលដាលយ៉ាងខ្លាំង៕
