អតីតយុទ្ធជនខ្មែរក្រហមហាក់ដូចជានៅមានទស្សនៈបែងចែកគ្នាចំពោះសាលក្រមប្រឆាំងនឹងនួន ជា អតីតបងធំទីពីរ និងខៀវ សំផន អតីតប្រមុខរដ្ឋនាសម័យខ្មែរក្រហម។
នួន ជា និង ខៀវ សំផន ត្រូវបានតុលាការខ្មែរក្រហមសម្រេចទោសនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះឱ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិតពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ។
អ្នកស្រី ស៊ុំ អូន ដែលរស់នៅស្រុកម៉ាឡៃ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ និងជាអតីតកងទ័ពខ្មែរក្រហមម្នាក់យល់ថាមេដឹកនាំកំពូលទាំងពីររូបនៃរបបនេះមិនមានបំណងធ្វើបាបប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនទេ ប៉ុន្តែដោយសារថ្នាក់ក្រោមប៉ុណ្ណោះដែលអនុវត្តជ្រុលលើសពីគោលការណ៍ថ្នាក់លើហើយអ្នកស្រីស្នើឱ្យតុលាការរៀបចំឃុំឃាំងលោក ខៀវ សំផន និងនួន ជា ឱ្យបានសមរម្យត្បិតទណ្ឌិតទាំងពីរមានអាយុចាស់ជរាហើយ។
«យើងជាកូនចៅ ការដាក់ទោសហ្នឹងវាសមស្របហើយ ប៉ុន្តែដោយសារយើងធ្លាប់រស់នៅជាអតីតអ្នកចាស់អញ្ចឹង គាត់ធ្លាប់ជាមេជាកើយអញ្ចឹង មានការសោកស្ដាយ។ អ្នកដឹកនាំ ផែនការមេឱ្យធ្វើអញ្ចេះ តែដល់ពេលអ្នកនៅក្រោមៗ គាត់ធ្វើហួសប្រមាណទៅមិនស្លាប់មេទៅហើយ»។
អ្នកស្រី ស៊ុំ អូន ថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះបន្ទាប់ពីបានតាមដានការប្រកាសសាលក្រមនេះ តាមរយៈការចាក់បញ្ចាំងរបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា។ បុគ្គលិកនៃមជ្ឈមណ្ឌលនេះចុះទៅកាន់តំបន់ចំនួន២០ក្នុងខេត្តចំនួន១២ដែលមិនសូវទទួលបានព័ត៌មានរួមមានតំបន់ការពារសម្បតិ្តវប្បធម៌ តំបន់ជនជាតិដើមភាគតិចរស់នៅ និងអតីតមូលដ្ឋានទ័ពរបស់ខ្មែរក្រហម ដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋតាមមូលដ្ឋានអាចទស្សនាការផ្សាយផ្ទាល់នូវការប្រកាសសាលក្រមសំណុំរឿង០០២វគ្គទី១ និងសម្ដែងទស្សនៈរបស់ពួកគេ។
លោក អែម ប៉ក់ មេឃុំចំបក់ នៅស្រុកម៉ាឡៃ និងជាអតីតកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមម្នាក់ក្នុងរបបនោះ ពេញចិត្តចំពោះសេចក្តីសម្រេចនេះ។
«អត់អីទេ ខ្ញុំឯកភាពហើយ មូលហេតុដោយគាត់ប្រព្រឹត្តកន្លងមកដែលគាត់ធ្វើការគាបសង្កត់ទៅលើប្រជាពលរដ្ឋអញ្ចឹង»។
ជាអតីតទាហានខ្មែរក្រហមម្នាក់ទៀត លោក ផូ លុន អាយុ៥៧ឆ្នាំ សព្វថ្ងៃជាប្រជាពលរដ្ឋសាមញ្ញម្នាក់នៅស្រុកអន្លង់វែង ខេត្តឧត្តរមានជ័យ ដែលជាមូលដ្ឋានទ័ពចុងក្រោយបង្អស់របស់ខ្មែរក្រហម។ បុរសវ័យចំណាស់ម្នាក់នេះក៏គាំទ្រការសម្រេចរបស់តុលាការនេះដែរ។
«គិតឃើញថាជារឿងត្រឹមត្រូវ ព្រោះប្រទេសយើងមានច្បាប់ មាននីតិរដ្ឋ មានតុលាការ។ ត្រឹមត្រូវហើយ»។
ដោយឡែកប្រជាពលរដ្ឋសាមញ្ញបានបង្ហាញជំហរខុសៗគ្នាជុំវិញការសម្រេចនេះ។
លោក សុខ បឿន អាយុ៦៦ឆ្នាំ ជាពលរដ្ឋម្នាក់នៅស្រុកសំបូរ ខេត្តក្រចេះ យល់ថាការកាត់ទោសនេះមិនទាន់សមស្របចំពោះអ្វីដែលទណ្ឌិតទាំងពីរបានប្រព្រឹត្តនោះទេ។
«ចិត្តខ្ញុំបាទគឺចង់ឃើញគេធ្វើបាបគាត់ ដូចគេធ្វើបាបគេពីមុនអញ្ចឹង។ ចង់ឱ្យគេវាយដូចជំនាន់គាត់វាយគេអញ្ចឹង។ ប៉ុន្តែធ្វើម៉េច គាត់ចាស់ទៅហើយ»។
លោក បឿន បានបាត់បង់សាច់ញាតិ៤នាក់ក្នុងរបបនេះ។
អ្នកស្រី ដាំ កាហ៊ើច អាយុ៣១ឆ្នាំ ជាជនជាតិគ្រឹងម្នាក់នៅស្រុកអូរជុំ ខេត្តរតនគីរី។ អ្នកស្រី កាហ៊ើច រៀបរាប់ថាជនជាតិដើមភាគតិចក៏រងគ្រោះដោយរបបនេះដែរ។ ជាក់ស្ដែងឱពុកម្ដាយអ្នកស្រីត្រូវបានគេជម្លៀសទៅការដ្ឋានមួយនៅស្រុកជិតនោះ ហើយពូរបស់គាត់ម្នាក់ត្រូវបានទាហានខ្មែរក្រហមយកទៅវាយសម្លាប់។ យ៉ាងណាក៏ដោយ គាត់ពេញចិត្តចំពោះសេចក្តីសម្រេចនេះ។
«ចំណែកខ្ញុំៗយល់ថាយុត្តិធម៌ខ្លាំងណាស់ ដែលគេកាត់ទោសបែបនេះ។ ប៉ុណ្ណឹងគ្រប់គ្រាន់ហើយព្រោះ សម័យឥឡូវយើងចេះសម្រាលទោសគ្នា ហើយយើងមានយុត្តិធម៌ឥឡូវ យើងមិនចិត្តអាក្រក់ដូចពីមុនទេ»។
លោក ជី ទេរិទិ្ធ ប្រធានក្រុមជួយជនរងគ្រោះនៅមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាថ្លែងថាប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជាង២០០នាក់នៅស្រុកអន្លង់វែងភាគច្រើនជាអតីតទាហានខ្មែរក្រហមដែលបានចូលរួមមើលការផ្សាយបន្ដផ្ទាល់នៃការប្រកាសសាលក្រមនេះជាទូទៅបានសម្តែងការគាំទ្រចំពោះសាលក្រមនេះ ប៉ុន្តែស្នើឱ្យបញ្ឈប់ការកាត់ទោសត្រឹមសំណុំរឿង០០២នេះ។
«ចំណែកឯអតីតទាហានខ្មែរក្រហមវិញ គាត់យល់ប្លែក។ គាត់យល់ថាតុលាការខ្មែរក្រហមហ្នឹង និយាយឱ្យស្មោះត្រង់ទៅគាត់មានមានការភ័យព្រួយ។ គាត់ភ័យខ្លាចថាជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងតុលាការនេះ។ ហើយការកាត់ទោសមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម ពួកគាត់គិតថាជាការត្រឹមត្រូវហើយ ប៉ុន្តែគាត់គិតថាតុលាការហ្នឹងគួរបញ្ឈប់ត្រឹមហ្នឹង។ មិនគួរមានអ្វីតទៅទៀតទេ»។
សាលាក្តីខ្មែរក្រហមចាប់ផ្តើមដំណើរការតាំងពីខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០០៦មកម្ល៉េះពោលគឺមានរយៈពេលជាងប្រាំបីឆ្នាំហើយ។ មានជនជាប់ចោទចំនួនប្រាំនាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួនយកមកកាត់ទោសក្នុងសំណុំរឿង០០១ និងសំណុំរឿង០០២។ ប៉ុន្តែជនជាប់ចោទម្នាក់គឺ អៀង សារី បានស្លាប់នៅពេលដែលការកាត់ទោសកំពុងដំណើរការ និងប្រពន្ធរបស់គាត់អៀង ធីរិទ្ធត្រូវដោះលែងឲ្យនៅក្រៅឃុំដោយសារបញ្ហាជំងឺវង្វេងវង្វាន់ធ្ងន់ធ្ងរ៕
