ជនរងគ្រោះនៃអំពើហិង្សាខាងផ្លូវភេទតែងតែជួបការលំបាកក្នុងការវិលត្រឡប់ទៅរស់នៅ និងប្រកបរបបចិញ្ចឹមជីវិតប្រចាំថ្ងៃក្នុងសង្គមវិញ។ អ្នកជំនាញខាងថែទាំជនរងគ្រោះបានឲ្យដឹងថា ដំណើរការផ្សះផ្សាសុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់ជនរងគ្រោះគឺជាការតស៊ូដ៏យូរអង្វែង ដែលទាមទារការគាំទ្រជាបន្តបន្ទាប់ពីក្រុមគ្រួសារ និងសហគមន៍របស់ជនរងគ្រោះ។
ការថែទាំសុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់ជនរងគ្រោះនៃអំពើហិង្សាខាងផ្លូវភេទគឺជាការរួមចំណែកដ៏សំខាន់បំផុតមួយនៃដំណើរការនីតិសម្បទា។ នេះបើយោងតាមការលើកឡើងរបស់លោកស្រី ប៉ុក ប៊ុនណា នាយិកាមជ្ឈមណ្ឌលថែទាំជនរងគ្រោះសាខាទីក្រុងភ្នំពេញរបស់មជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីការពារសិទ្ធិកុមារ។
លោកស្រីប៊ុនណាឲ្យដឹងថា ដំណើរការផ្សះផ្សាផ្លូវចិត្តរបស់ជនរងគ្រោះអាចមានលក្ខណៈខុសគ្នាពីករណីមួយទៅករណីមួយទៀត។ មានន័យថា ជនរងគ្រោះខ្លះអាចងាយនឹងជាសះស្បើយពីការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្តជាងជនរងគ្រោះផ្សេងទៀត។ ដូច្នេះ វាពិតជាចាំបាច់ក្នុងការពិនិត្យជាប្រចាំលើសុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់ជនរងគ្រោះ។
«ការប៉ះទង្គិច វាមិនសំដៅថា ទាល់តែករណីធ្ងន់ធ្ងរទើបប៉ះទង្គិចទេ។ ជួនកាលករណីអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារក៏អាចប៉ះទង្គិចធ្ងន់ធ្ងរដូចគ្នា។ បើយើងប្រៀបធៀបពីស្ថានភាពមួយទៅស្ថានភាពមួយ យើងមិនអាចនិយាយថា ករណីរំលោភលើផ្លូវភេទសុទ្ធតែធ្ងន់ធ្ងរបានទេ។ វាសំខាន់លើពេលវេលានៃការប៉ះទង្គិច ថាតើមួយណាវាច្រើនជាង»។
លោកស្រីបានបន្ថែមថា មជ្ឈមណ្ឌលរបស់លោកស្រីខិតខំព្យាយាមផ្តល់ដំណោះស្រាយ និងការណែនាំដើម្បីឲ្យជនរងគ្រោះមានភាពរឹងមាំខាងផ្លូវចិត្ត។
«យើងធ្វើម៉េចឲ្យគាត់រឹងមាំ រឹងមាំក្នុងន័យថា បើឮអាហ្នឹងហើយ គឺគាត់នៅតែទទួលយកបាន។ [យើង] មិនមែនគ្រាន់តែព្យាបាលឲ្យជាហើយ ដោយមិនប្រាប់គាត់ពីរបៀបការពារនោះទេ»។
នាងហៀង ដាណេ អាយុ១៧ឆ្នាំ ដែលជាជនរងគ្រោះនៃអំពើហិង្សាលើផ្លូវភេទ បានប្រាប់ VOA ខេមរភាសាថា នាងធ្លាប់មានបញ្ហាក្នុងការជឿទុកចិត្តលើមនុស្សដទៃក្រៅពីក្រុមគ្រួសាររបស់នាង។
«ដំបូងខ្ញុំភ័យខ្លាច មិនមែនថា គាត់នឹងយកខ្ញុំទៅធ្វើអីទេ។ គ្រាន់តែថា ខ្ញុំខ្លាចៗគេ។ ដល់យូរៗទៅ ទើបខ្ញុំហ៊ានស្និទ្ធស្នាល និងហ៊ាននិយាយជាមួយគេ និងលេងសើចជាមួយគេធម្មតា»។
នាងដាណេបានមករស់នៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលថែទាំជនរងគ្រោះរបស់មជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីការពារសិទ្ធិកុមារនៅរាជធានីភ្នំពេញកាលពីឆ្នាំ២០១១។ នាងបាននិយាយថា នៅទីនេះនាងបានទៅរៀននៅសាលារៀនដូចក្មេងៗដទៃទៀត ហើយទទួលបានការថែទាំសុខភាពផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ត និងកម្មវិធីអប់រំផ្សេងៗ ដូចជាកម្មវិធីរៀនកុំព្យូទ័រ និងភាសាអង់គ្លេសជាដើម។
បន្ថែមលើនេះ ដាណេបានប្រាប់ VOA ថា សព្វថ្ងៃនេះនាងមានភាពជឿជាក់លើខ្លួនឯងខ្លាំងជាងមុន ហើយអាចពង្រឹងខ្លួនឯងបាន។ ទាក់ទងនឹងការរៀនសូត្រវិញ ដាណេនិយាយដោយមានទឹកមុខញញឹមថា នាងរៀនពូកែ ហើយគ្រួសារ និងសហគមន៍របស់នាងកោតសរសើរ និងគាំទ្រការតស៊ូរបស់នាង។
«គាត់សរសើរថា ខ្ញុំរៀនពូកែ។ មកនៅទីនេះ រៀនបានពូកែ ហើយចេះយល់ដឹង។ ខ្ញុំមានកម្លាំងចិត្ត ហើយចង់ធ្វើឲ្យខ្លាំងជាងមុនទៀត»។
នាងសំ បុរី អាយុ១៩ឆ្នាំ ក៏បានឆ្លងកាត់បទពិសោធន៍ដូចគ្នានឹងដាណេដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែ បុរី មានបុគ្គលិកលក្ខណៈជាមនុស្សអៀនប្រៀន និងស្រងូតស្រងាត់ច្រើន។ បុរីបានមករស់នៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលថែទាំជនរងគ្រោះនេះតាំងពីឆ្នាំ២០០៨មកម្ល៉េះ។ លោកស្រីប៊ុនណាឲ្យដឹងថា ក្នុងរយៈពេលពីរបីឆ្នាំមុននេះប៉ុណ្ណោះដែលបុរីបានផ្លាស់ប្តូរ ដោយហ៊ានប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយមនុស្សដទៃច្រើនជាងមុន។
បុរីបានប្រាប់ VOA ថា សព្វថ្ងៃនេះនាងសប្បាយចិត្ត ហើយខិតខំរៀនសូត្រ។ បើមានបញ្ហាអ្វីមួយ នាងតែងតែយកទៅពិភាក្សាជាមួយនឹងមិត្តភ័ក្តិ និងអ្នកគ្រូក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលជាដើម។
«នៅទីនេះមានម៉ាក់ខាងពិគ្រោះយោបល់។ ពេលយើងពិបាកចិត្ត ឬមានបញ្ហាអ្វីមួយ គាត់ហៅយើងទៅជួប។ ពេលយើងប្រាប់រឿងដែលយើងពិបាកចិត្តទៅ គាត់ជួយដោះស្រាយយើង។ ពេលនិយាយហើយ មានអារម្មណ៍ថា ធូរស្បើយ ពេលមានគាត់ជួយដោះស្រាយ»។
ទាក់ទងនឹងការរើសអើងលើជនរងគ្រោះ លោកស្រីប៉ុក ប៊ុនណាបានលើកឡើងថា តាមរយៈការអប់រំ សហគមន៍ រួមទាំងក្រុមគ្រួសាររបស់ជនរងគ្រោះ និងប្រជាពលរដ្ឋទូទៅមានការយល់ដឹងច្រើនជាងមុនអំពីជនរងគ្រោះនៃអំពើហិង្សាខាងផ្លូវភេទ។
«វាមានការកែប្រែទៅលើប្រជាពលរដ្ឋយើង ដែលមានការយល់ដឹង ទាំងឪពុកម្តាយក៏ដោយ ទាំងអ្នកដទៃក៏ដោយ។ ទីមួយគឺគាត់មិនបានស្តីបន្ទោសឲ្យកូនទេ។ នៅពេលមានរឿងហ្នឹងកើតឡើង ពួកគាត់ចេញរាយការណ៍ប្រាប់គេ។ ចេះរកសេវាឲ្យកូន។ គាត់ចេះលើកទឹកចិត្តកូន។ មិនមានការស្តីបន្ទោសដូចកាលពី១០ឆ្នាំមុនប៉ុន្មានទេ»។
លោកស្រីបានបន្ថែមទៀតថា ការគាំទ្រ និងការលើកទឹកចិត្តពីក្រុមគ្រួសារ និងសហគមន៍ដើរតួនាទីសំខាន់ដល់ដំណើរការផ្សះផ្សាផ្លូវចិត្តរបស់ជនរងគ្រោះ។
លោកហាក់ តារា ដែលជាជាងធ្វើសោរនៅផ្លូវ៦៣នៅទីក្រុងភ្នំពេញ បានប្រាប់ VOA ថា ការរើសអើងលើជនរងគ្រោះនៃអំពើហិង្សាខាងផ្លូវភេទដែលជាកុមារគឺជាអំពើដ៏ខុសឆ្គងមួយ។
«យើងមិនត្រូវរើសអើងទេ មានតែយើងជួយគ្នាថែម ព្រោះគ្នាជាជនរងគ្រោះ។ ក្មេងស្រីគ្នាមិនដឹងអីទេ ហើយអ្នកដែលធ្វើខុស គួរតែត្រូវទទួលទោស។ ហើយយើងត្រូវណែនាំអ្នករើសអើងនោះ»។
ចំណែកឯនាងសេង គឹមហ៊ួង អាយុ១៤ឆ្នាំ ជាសិស្សថ្នាក់ទី៨នៃសាលាប៊ែលធី យល់ថា ក្មេងស្រីត្រូវចេះប្រុងប្រយ័ត្នអំពីសុវត្ថិភាពរបស់ខ្លួនឲ្យច្រើនឡើង នៅពេលធ្វើដំណើរតែម្នាក់ឯង។
«ខ្ញុំយល់ថា ក្មេងស្រីប៉ុនៗខ្ញុំគួរតែចេះប្រុងប្រយ័ត្នខ្លួនឯង។ កុំទៅណាម្នាក់ៗឯង»។
ទាក់ទងនឹងជនរងគ្រោះវិញ គឹមហ៊ួងនិយាយថា៖ «ខ្ញុំថា ជួយគាត់កុំឲ្យគិតរឿងហ្នឹងអី ហើយចាំផ្តើមជីវិតជាថ្មី»។
ហៀង ដាណេ និងសំ បុរីបាននិយាយដោយក្លាហានថា ក្មេងស្រី ដែលឆ្លងកាត់បទពិសោធន៍ស្រដៀងពួកគេទាំងពីរ មិនត្រូវអស់សង្ឃឹមឡើយ ហើយត្រូវតែតស៊ូក្នុងជីវិតដើម្បីកសាងអនាគតឡើងវិញ៕
