ថ្ងៃទី៣១ ខែឧសភា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ គឺជាទិវាពិភពលោកគ្មានផ្សែងបារី។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ រដ្ឋាភិបាល សង្គមស៊ីវិល និងភាគីពាក់ព័ន្ធកំពុងផ្តោតការចាប់អារម្មណ៍ចំពោះការអប់រំ និងផ្សព្វផ្សាយអំពីការហាមប្រាមការជក់ ឬបង្ហុយផលិតផលថ្នាំជក់នៅកន្លែងសាធារណៈ ដែលនឹងមានការផាកពិន័យនាខែកញ្ញាខាងមុខនេះ។
រយៈពេលជាង២ខែក្រោយរដ្ឋាភិបាលសម្រេចដាក់ចេញអនុក្រឹត្យស្តីពីការហាមការជក់បារី ឬបង្ហុយផ្សែងផលិតផលថ្នាំជក់នៅកន្លែងសាធារណៈនោះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងភាគីពាក់ព័ន្ធ នៅពេលនេះកំពុងយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ចំពោះការអប់រំផ្សព្វផ្សាយមុនការផាកពិន័យចាប់ផ្តើម។
អនុក្រឹត្យស្តីពី«វិធានការហាមការជក់ឬការបង្ហុយផ្សែងផលិតផលថ្នាំជក់នៅកន្លែងធ្វើការ ឬកន្លែងសាធារណៈ» ដែលចូលជាធរមានកាលពីខែមីនាកន្លងមកនេះ គឺធ្វើឡើងដើម្បីការពារសុខុមាលភាពរបស់ប្រជាជន និងកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ផលិតផលថ្នាំជក់នៅកម្ពុជា។
អនុក្រឹត្យនេះនឹងធ្វើការផាកពិន័យចន្លោះពី២០.០០០(២ម៉ឺន)រៀល ដល់៥០.០០០(៥ម៉ឺន)រៀល ចំពោះជនទាំងឡាយណាដែលជក់បារី ឬផលិតផលថ្នាំជក់នៅទីសាធារណៈ និងម្ចាស់កន្លែងសាធារណៈណា ដែលមិនបានរៀបចំដាក់ស្លាកហាមប្រាមការជក់បារី។ កន្លែងសាធារណៈនេះសំដៅដល់ភោជនីយដ្ឋាន កន្លែងធ្វើការ គ្រឹះស្ថានសាធារណៈ មន្ទីរពេទ្យ សាលារៀន និងសួនច្បារសាធារណៈជាដើម។ ហើយការផាកពិន័យនេះ នឹងធ្វើឡើងនៅពាក់កណ្តាលខែកញ្ញាខាងមុខ ពោលគឺ៦ខែបន្ទាប់ពីអនុក្រឹត្យនេះចូលជាធរមាន។
លោកស្រីបណ្ឌិត ឈា ឆដាភា នាយិកានៃមជ្ឈមណ្ឌលជាតិលើកកម្ពស់សុខភាព បញ្ជាក់ប្រាប់ VOA ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជារឿយៗតែងតែមានវិធានការអប់រំណែនាំឲ្យមានការកាត់បន្ថយការជក់បារី ឬប្រើប្រាស់ថ្នាំជក់នេះ គ្រាន់តែកាលពីមុនមិនទាន់មានការផាកពិន័យប៉ុណ្ណោះ។
លោកស្រីពន្យល់ថា៖ «វិធានការថ្នាំជក់ ក៏យើងមានដែរពីមុននោះ មិនមែនទើបតែមានពេលនេះទេ។ ពីមុនយើងមិនទាន់មានអនុក្រឹត្យ មិនទាន់មានការផាកពិន័យ តែយើងមានវិធានការអប់រំច្រើនណាស់។ ដោយសារវិធានការអប់រំ[របស់]យើង ទើបអត្រាប្រើប្រាស់ថ្នាំជក់យើងមានការថយចុះជាបន្តបន្ទាប់ ឆ្នាំ២០១០ ឆ្នាំ២០១៤ បន្តធ្លាក់ចុះ ៥% ឬ៦%រហូត»។
កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែឧសភាកន្លងទៅ ក្រសួងសុខាភិបាល និងសង្គមស៊ីវិលបានប្រារព្ធទិវាពិភពលោកគ្មានផ្សែងបារីរួចមកហើយ ក្រោមប្រធានបទការដាក់សារព្រមានសុខភាពនៅលើកញ្ចប់ផលិតផលថ្នាំជក់។ ការធ្វើបែបនេះ គឺជាការក្រើនរំឭកអំពីផលវិបាក និងជំងឺដែលបង្កឡើងពីការជក់ផលិតផលថ្នាំជក់ និងដើម្បីលើកទឹកចិត្តឲ្យអ្នកជក់ផលិតផលថ្នាំជក់បោះបង់ ឬកាត់បន្ថយទម្លាប់ជក់របស់ពួកគេ។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត យ៉ិល ដារ៉ាវុធ មន្ត្រីទទួលបន្ទុកការងារទិសលុបបំបាត់ថ្នាំជក់ គ្រឿងស្រវឹងនិងការងារសុខភាពផ្លូវចិត្តនៃអង្គការសុខភាពពិភពលោក WHO ប្រចាំកម្ពុជា ថ្លែងប្រាប់ VOA ថា មានការអប់រំផ្សព្វផ្សាយ និងវិធានការជាច្រើនដែលកំពុងធ្វើឡើងក្នុងអំឡុងពេល៦ខែ មុនមានការផាកពិន័យ។ វិធានការទាំងនោះមានជាអាទិ៍ ការហាមឃាត់ការបង្ហុយផ្សែងបារីនៅកន្លែងសាធារណៈ ការហាមឃាត់ការផ្សព្វផ្សាយពីផលិតផលថ្នាំជក់ ការដំឡើងពន្ធនាំចូលថ្នាំជក់ និងការដាក់សារជារូបភាពលើកញ្ចប់បារីជាដើម។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត យ៉ិល ដារ៉ាវុធ ថ្លែងថា៖«អនុក្រឹត្យនេះកំពុងតែផ្សព្វផ្សាយជាបន្តបន្ទាប់។ គេទុករយៈពេល៦ខែដែរឲ្យស្ថាប័នក្រុមហ៊ុនអី ឬក៏ភោជនីយដ្ឋានអីត្រៀមខ្លួន។ ហើយក្រោយ៦ខែ ក្រុមអធិការកិច្ចនៃក្រសួងសុខាភិបាលនឹងចុះតាមដាន ចុះមើលតាមហាង តាមអីថាមានបិទផ្លាកអត់»។
តាមការសង្កេតរបស់លោកវេជ្ជបណ្ឌិត យ៉ិល ដារ៉ាវុធ និន្នាការនៃការជក់បារីនិងប្រើប្រាស់ថ្នាំជក់នៅកម្ពុជាមានការថយចុះ។ ដោយឡែកចំនួនអ្នកជក់បារី និងប្រើប្រាស់ថ្នាំជក់នៅមានប្រមាណ២លាននាក់ ពោលគឺមិនទាន់មានការថយចុះនោះទេ។
លោកបន្ថែមថា៖«ធ្វើចឹងឲ្យគាត់មានការលំបាកក្នុងការជក់ដែរ។ ដល់មានការលំបាកយូរៗគាត់កាត់បន្ថយចំនួនដែរ។ ឧទាហរណ៍ គាត់ជក់ម្ង៉ៃ២០ដើម ទម្រាំគាត់បានចេញទៅជក់ម្តង២ឬ៣ដើមចឹង គាត់អាចបន្ថយមកជក់ត្រឹមកន្លះកញ្ចប់អីដែរ។ ចឹង វិធានការហាមជក់បារីនៅកន្លែងធ្វើការ កន្លែងហាមឃាត់សាធារណៈមួយចំនួនដែលបានចែងក្នុងអនុក្រឹត្យ វាអាចលើកទឹកចិត្តឲ្យអ្នកជក់កាត់បន្ថយចំនួនបារី និងឆ្ពោះទៅដល់លះបង់ទម្លាប់ជក់បារីដែរ»។
យោងតាមរបាយការណ៍ពីក្រសួងផែនការក្នុងឆ្នាំ២០១៤បង្ហាញថា អ្នកមិនជក់បារី៦០% កំពុងស្រូបផ្សែងបារីពីគេ។ ទីកន្លែងដែលប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាស្រូបផ្សែងបារីខ្ពស់ជាងគេ គឺនៅភោជនីយដ្ឋាន ឬអាហារដ្ឋាន ដែលមានអត្រាខ្ពស់ដល់ទៅ៧៦% នៅក្នុងអគារធ្វើការរបស់រដ្ឋ (៤៩%) និងនៅពេលធ្វើដំណើរតាមមធ្យោបាយធ្វើដំណើរសាធារណៈ (៣៤%)។ កម្ពុជាជាប្រទេសដែលមានអត្រាស្រូបផ្សែងបារីខ្ពស់ជាងគេនៅភោជនីយដ្ឋានក្នុងតំបន់អាស៊ាន ហើយអ្នកជក់បារីនៅកម្ពុជាភាគច្រើនគឺជាប្រជាពលរដ្ឋដែលក្រីក្រ និងមានវ័យចំណាស់។
គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា កាលពីចុងខែមករាដើមឆ្នាំ២០១៦នេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា លោកបានផ្តាច់ការជក់បារីដោយជោគជ័យហើយ។ លោក ហ៊ុន សែន ដែលបានចាប់ផ្តើមជក់បារីតាំងពីទសវត្សរ៍១៩៧០ ពេលដែលលោកធ្វើការតស៊ូនៅក្នុងព្រៃជាមួយពួកខ្មែរក្រហម ក៏បានអំពាវនាវឲ្យពលរដ្ឋកម្ពុជាបោះបង់ការជក់បារីផងដែរ៕
