សមយុទ្ធដែនសមុទ្ររវាងប្រទេសចិន និងបណ្ដាប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលគ្រោងធ្វើឡើងនៅឆ្នាំក្រោយនឹងបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងនៃជម្លោះនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលនឹងអនុញ្ញាតឲ្យភាគីជម្លោះនីមួយៗអាចជួបជាមួយនឹងយោធាជួរមុខនៃគូប្រជែងរបស់ខ្លួនទៅវិញទៅមក និងធ្វើការលើបញ្ហារួម។ នេះបើយោងតាមការបញ្ជាក់របស់អ្នកជំនាញនានានៅក្នុងតំបន់។
ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនលោក Rodrigo Duterte បាននិយាយនៅក្នុងអំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំរបស់អង្គការសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកដែលហៅកាត់ថា APEC នៅក្នុងសប្ដាហ៍នេះថា លោកមានគម្រោងសួររដ្ឋាភិបាលចិនអំពីគោលបំណងរបស់ចិននៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងអំពីថាតើបណ្ដាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍នានានឹងត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើនាវាចរណ៍ដោយសេរីនៅក្នុងដែនសមុទ្រយុទ្ធសាស្ត្រដែលមានជម្លោះនេះ ឬក៏យ៉ាងណានោះ។
ប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាសមាជិកមួយរបស់អាស៊ានគាំទ្រប្រទេសចិន ហើយបានបដិសេធរាល់ការប៉ុនប៉ងណាមួយ ដែលពង្រីកជម្លោះនេះ ដោយប្រកាន់យកតាមគោលការណ៍ឯកភាពគ្នានៅលើជម្លោះនេះ។
អ្នកជំនាញនិយាយថា ប្រទេសឥណ្ឌានិងជប៉ុន ដែលចង់រក្សាតុល្យភាពនៃអំណាចដ៏ខ្លាំងក្លារបស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងនៅអាស៊ី អាចនឹងបញ្ជូនទាហានល្បាតទៅកាន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលមានជម្លោះ ឬលក់សព្វាវុធទៅឲ្យប្រទេសមានជម្លោះជាមួយនឹងចិន បន្ទាប់ពីមានកិច្ចប្រជុំថ្នាក់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ចំនួនពីរកាលពីខែកញ្ញា។
ប្រទេសអូស្រ្តាលីដែលមានការព្រួយកង្វល់អំពីបណ្តាញពាណិជ្ជដ៏ធំធេងនៅក្នុងតំបន់នឹងចូលរួមជាមួយប្រទេសជប៉ុន ឥណ្ឌានិងសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការតទល់ការវាទីរបស់ចិននៅក្នុងជម្លោះសមុទ្រដ៏ធំបំផុតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ី។
ឧបទ្ទវហេតុដែលកើតមានឡើងជាញឹកញាប់ចាប់តាំងពីខែឧសភាមកកំពុងគំរាមកំហែងបង្កើនអារិភាពរវាងចិននិងវៀតណាមដែលជាប្រទេសជិតខាងលើការប្រជែងការត្រួតត្រាសមុទ្រចិនខាងត្បូង ក៏ប៉ុន្តែ វៀតណាមត្រូវបានគេមើលឃើញថា បានបិទខ្ទប់ការខឹងសម្បារបស់ខ្លួនក្នុងរយៈពេលខ្លីដោយសារការខ្វះការគាំទ្រដ៏ធំទូលាយ។
នាវារបស់ចិនបានចូលទៅជិតដែនដីសំខាន់មួយរបស់ហ្វីលីពីន នៅក្នុងតំបន់ជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូង កាលពីខែសីហាកន្លងទៅ ដែលការណ៍នេះបង្កឲ្យមានការពិភាក្សាដេញដោលយ៉ាងក្តៅគគុកនៅក្នុងទីក្រុងម៉ានីល ដែលអាចប៉ះពាល់ដល់មិត្តភាពរយៈពេលមួយឆ្នាំដ៏ផុយស្រួយ រវាងប្រទេសទាំងពីរ។
រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងកំពុងតែអនុញ្ញាតឲ្យទូកនេសាទហ្វីលីពីនដែលចុះបញ្ជីត្រឹមត្រូវ អាចចូលទៅកាន់តំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលមានជម្លោះ ក្នុងកាយវិការល្អមួយដែលនឹងជួយដល់ទំនាក់ទំនងរវាងចិននិងហ្វីលីពីនក៏ដូចជាជាមួយនឹងបណ្តាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
លោក ប្រាក់ សុខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស បានការពារជំហររបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលើបញ្ហាចម្រូងចម្រាសនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងថា កម្ពុជាដើរតួជាប្រទេសឯករាជ្យ និងអព្យាក្រឹត្យ មិនគាំទ្រប្រទេសណាមួយដែលជាភាគីជម្លោះប្រកួតប្រជែងយកតំបន់ដែនសមុទ្រដ៏ធំនោះទេ។
ក្រុមរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាននិងចិន បានព្រមព្រៀងគ្នាជាឯកច្ឆន្ទកាលពីថ្ងៃទី៦ ខែសីហា ក្នុងការអនុម័តឯកសារគោលជាបឋមមួយហៅថា ក្របខ័ណ្ឌក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលត្រូវបានគេរង់ចាំ១៥ឆ្នាំមកហើយនោះ។
ប្រទេសចិននិងបណ្តាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំង១០ ប្រឈមការចរចាដ៏ម៉ឺងម៉ាត់ទៅលើក្រមប្រតិបត្តិសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដើម្បីចៀសវាងគ្រោះថ្នាក់ជាអកុសលនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង បើទោះជាមានការគាំទ្រដល់ក្របខណ្ឌមួយចំពោះកិច្ចប្រជុំនានាក៏ដោយ។
ព័ត៌មានផ្សេងទៀត
