អំពើពុករលួយ របបដឹកនាំគ្មានប្រសិទ្ធភាពនិងគម្លាតធំពេករវាងអ្នកមាននិងអ្នកក្រនិងការជឿមនោគមន៍បរទេសដោយមិនបានដឹងពីទិដ្ឋភាពនយោបាយអន្តរជាតិជាឫសគល់នៃការជួយជំរុញឱ្យក្រុមខ្មែរក្រហមបានឡើងកាន់អំណាចកាលពី៤០ឆ្នាំមុន ហើយអនុវត្តនយោបាយកាប់សម្លាប់ពលរដ្ឋខ្លួនឯងអស់ជិតពីរលាននាក់។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់អតីតមន្ត្រីនៃរដ្ឋាភិបាលដែលគាំទ្រដោយសហរដ្ឋអាមេរិកនិងជនរងគ្រោះ។
លោក ឡុង បូតា អ្នកតំណាងរាស្រ្តនិងជាអតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌នៅក្នុងរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរបានបញ្ជាក់នៅក្នុងកម្មវិធី Hello VOA ដើម្បីប្រារព្ធខួបលើកទី៤០នៃការដួលរលំទីក្រុងភ្នំពេញថារបបមុនៗបានបង្កឱ្យមានគម្លាតគ្នាខ្លាំងពេករវាងអ្នកនៅទីក្រុងភ្នំពេញនិងអ្នកនៅទីជនបទដែលជាកត្តាមួយជំរុញឱ្យមានកំហឹងវណ្ណៈក្នុងស្រទាប់ពលរដ្ឋក្រីក្រ។ (ចុចស្តាប់ខាងក្រោម)
«យើងគ្រាន់តែចេញផុតពីដីភ្នំពេញទៅដល់ដីកំពង់ឆ្នាំងយើងឃើញអ្នកក្រណាស់ឡើងដើមត្នោតអត់មានគោអត់មានស្រែអ្វីទាំងអស់។ ខ្ញុំថាកន្លែងនេះហើយជាថ្នាលរបស់ខ្មែរក្រហម។ ដូច្នេះទុកជាយើងនិយាយយ៉ាងម៉េចក៏ដោយគឺថាអត់យល់។ ឧត្ដមសេនីយ៍យើងយើងត្រូវទទួល»។
លោក ឡុង បូតា បានបង្ហាញពីអារម្មណ៍សោកស្តាយដែលរដ្ឋាភិបាលពេលនោះមិនបានដោះស្រាយភាពអសកម្មក្នុងសង្គមនិងពឹងផ្អែកលើបរទេសខ្លាំងពេកហើយនាំឱ្យប្រទេសជាតិធ្លាក់ចូលក្នុងកណ្តាប់ដៃខ្មែរក្រហមនិងបង្កើតព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សោកសៅនៅប្រទេសកម្ពុជា៖
«ខ្ញុំមានការមួយសោកស្តាយព្រោះតែយើងពេលនោះយើងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរអត់ជាម្ចាស់សម្រេចចិត្តខ្លួនឯងបានទេយើងពឹងទៅប្រទេសមួយដែលជាមហាអំណាចពិភពលោកដូចសហរដ្ឋអាមេរិក។ យើងសង្ឃឹមថាគ្រាន់តែថាប្រឆាំងនឹងកុម្មុយនិស្តទ័ពអាមេរិកាំងនឹងនៅរហូត។ នេះជាការខុស»។
របបសាធារណរដ្ឋខ្មែរដែលមានការគាំទ្រពីសហរដ្ឋអាមេរិកបានដួលរលំនៅថ្ងៃទី១៧ខែមេសាឆ្នាំ១៩៧៥បន្ទាប់ពី សហរដ្ឋអាមេរិកបានចាញ់សង្គ្រាមនៅប្រទេសវៀតណាមនិងសម្រេចដកចេញពីតំបន់។
លោក ឡុង បូតាបានបន្ថែមថាមេដឹកនាំខ្មែរមិនបានយល់ពីសង្គ្រាមមនោគមវិជ្ជាលោកខាងលិចនិងកុម្មុយនិស្តដោយលោកចាត់ទុកថាប្រទេសខ្មែរគ្រាន់ជាឆាកល្ខោនមួយតូចសម្រាប់ការប្រឆាំងខ្លាំងនៅស្រុកវៀតណាមប៉ុណ្ណោះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយលោកយល់ថាថ្នាក់ដឹកនាំរបស់ខ្មែរនាពេលនោះជាអ្នកទទួលខុសត្រូវ។
«យើងទៅបន្ទោសសហរដ្ឋអាមេរិកមិនបានទេ។ យើងខុសខ្លួនយើង។ គេជួយប៉ុណ្ណឹងហើយ។ គេមិនអាចឃើញក្តាមឈូសអ្នកប្រយុទ្ធរបស់គេត្រឡប់មកវិញនូវចម្បាំងមួយដែលគេអត់យល់ឆ្ងាយ នូវរបបមួយដែលពុករលួយ ដែលអត់មានប្រសិទ្ធភាព»។
លោក ឡុង បូតា គឺជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៅក្នុងរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានដឹកឧទ្ធម្ភាគចក្រចេញនៅនាទីចុងក្រោយមុននឹងប្រទេសកម្ពុជាធ្លាក់ចូលក្នុងកណ្ដាប់ដៃរបស់ក្រុមខ្មែរក្រហម។ លោកបានរិះរកវិធីត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញដើម្បីតស៊ូប្រឆាំងនឹងរបបខ្មែរក្រហមប៉ុន្តែត្រូវបានរារាំងមិនឱ្យមកបាន។
លោកបានយល់ថាលោកបានរស់ឡើងវិញជាលើកទីពីរ៖
«ប៉ុន្តែការពិតជាច្រើនឆ្នាំក្រោយមកខ្ញុំដឹងថាពលិកម្មខ្ញុំក៏ប្រហែលជាអត់បានការដែរ។ ខ្ញុំក៏ប្រហែលជាស្លាប់ដែរ»។
បន្ទាប់ពីឡើងកាន់អំណាច របបខ្មែរក្រហមបានអនុវត្តនយោបាយកុម្មុយនិស្តក្រហមឆ្អិនឆ្អៅដោយបង្ខំឱ្យប្រជាជនហូបរួម ដេករួម ធ្វើការទាំងយប់ទាំងថ្ងៃដើម្បីជីកប្រឡាយធ្វើស្រែ។ មានពលរដ្ឋជាច្រើនបានស្លាប់ដោយសារការសម្លាប់ចោល ការធ្វើទារុណកម្ម ឈឺថ្កាត់ និងបាក់កម្លាំងជាដើម។
លោកសិទ្ធ កំផា ដែលជាទីប្រឹក្សានិងជាស្ថាបនិកសមាគមខ្មែរនៅរដ្ឋអ៊ីលីណយដែលបានមករស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិកតាំងពីឆ្នាំ១៩៧៥បានបញ្ជាក់ថា៖
«ខ្ញុំដែលរត់មកស្រុកអាមេរិកនេះខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាដូចជាត្រូវបណ្តាសារផងហើយដូចជាមានគេជូនពរផង។ ដាក់បណ្តាសារដោយសារយើងរត់មកនៅស្រុកគេ។ យើងរត់ពីស្រុកយើងជាទីស្រឡាញ់មកនៅ ស្រុកគេ។ វាដូចជាជូរចត់ក្នុងចិត្ត។ ទីពីរដូចជាមានក្តី សង្ឃឹមព្រោះកន្លែងនេះជាកន្លែងដែលមានសេរីភាពក្នុងការគិតគូដើម្បីជួយសង្គមយើង។ ជួយដោះទុក្ខនៅស្រុកខ្មែរ»។
ទាំងលោកឡុង បូតានិងលោកសិទ្ធ កំផាយល់ថាអ្នកនយោបាយ និងពលរដ្ឋខ្មែរត្រូវស្វែងយល់ពីបទពិសោធន៍អាក្រក់ពីអតីតកាលនិងសម្លឹងទៅអនាគត។
លោក សិទ្ធ កំផា បញ្ជាក់ថា៖
«បញ្ហារបស់ខ្មែរដែលយើងយល់ថាធំបំផុតគឺរឿងខ្លួនឯងបញ្ហាដែលកើតឡើងទាំងអស់គឺ ខ្មែរខ្លួនឯងទាំងតូចទាំងធំទាំងអស់ភាគច្រើនពេលរកដំណោះស្រាយពេលណាយើងតែរកទៅខាងក្រៅថាមកពីអ្នកនេះមកពីអ្នកនោះ។ នេះមិនមែនជាឫសគល់បញ្ហាទេ។ បញ្ហាធំគឺខ្លួនខ្មែរម្នាក់ៗដែលបាត់បង់នូវសេចក្ដីក្លាហាន មោទនភាព ការទុកចិត្តរវាងគ្នានឹងគ្នា សាមគ្គីរួបរួម»។
លោក ឡុង បូតាយល់ថា៖
«ដល់ពេលហើយត្រូវយើងប្រឈមមុខទាំងអស់គ្នាដោះស្រាយហើយបើកាលណាយើងបណ្តោយគឺយើងដូចរឿងខ្មែរក្រហមពីខាងដើមអញ្ចឹង។ ជៀសវាងបំផុតកុំឱ្យមានវណ្ណៈអ្នកក្រពេក។ នេះអត់បានទេត្រូវរកការងារឱ្យ»។
បច្ចុប្បន្ននេះ មានមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ខ្មែរក្រហមតែពីរនាក់គត់កំពុងទទួលការកាត់ទោសចំពោះការដឹកនាំរបស់ពួកគេក្នុងពេលអតីតកាល។ រីឯអតីតមេគុកទួលស្លែងម្នាក់ឈ្មោះកាំង ហ្គិចអ៊ាវ ហៅឌុច ត្រូវបានតុលាការដែលគាំទ្រដោយអង្គការសហប្រជាជាតិកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត៕
សូមចូលទំព័រពិសេសខួបទី៤០នៃការឡើងកាន់កាប់អំណាចរបស់ខ្មែរក្រហមត្រង់នេះ។
ខ្មែរអាមេរិកាំងដង្ហែភ្លើងទៀនរំឭកខួបទី៤០នៃការធ្លាក់ស្រុក
