សន្និសីទអន្តរជាតិនៅក្នុងប្រទេសថៃដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាជនចំណាកស្រុករាប់ពាន់នាក់មកពីប្រទេសភូមា និងបង់ក្លាដែស ដែលត្រូវការជំនួយយ៉ាងខ្លាំងហើយដែលបានមកដល់ច្រាំងសមុទ្រកាលពីប៉ុន្មានសប្តាហ៍ថ្មីៗនេះ បានដាក់គំនាបដល់រដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងតំបន់ដើម្បីរកដំណោះស្រាយរយៈពេលយូរដល់បញ្ហានេះ។ ទោះបីប្រទេសនានាកំពុងរួបរួមគ្នាដោះស្រាយវិបត្តិមនុស្សធម៌នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះក៏ដោយ ក៏ប្រទេសនានាបានបង្ហាញនូវការចាប់អារម្មណ៍បន្តិចបន្តួចក្នុងការរកមធ្យោបាយដោះស្រាយបុព្វហេតុនៃការកើនឡើងចំនួនជនចំណាកស្រុកនេះ។
ជំនួបកាលពីថ្ងៃសុក្រនៅក្នុងទីក្រុងបាងកកបានកើតមានឡើង បន្ទាប់ពីមានសម្ពាធកើនឡើងអស់រយៈពេលជាច្រើនសប្តាហ៍ឲ្យរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងតំបន់ដើម្បីដោះស្រាយស្ថានភាពរបស់ពួកអ្នកស្វះស្វែងសុំសិទ្ធិជ្រកកោនដែលជាប់នៅសមុទ្ររាប់ពាន់នាក់ ហើយកប៉ាល់របស់ពួកគេដែលពោរពេញទៅដោយមនុស្ស នោះ ត្រូវពួកអ្នករត់ពន្ធមនុស្សបោះបង់ចោល។
តំណាងប្រទេស និងតំណាងអង្គការអន្តរជាតិចំនួន១៧បានត្រូវគេប្រាប់អំពីមនុស្សដែលត្រូវបានគេជួញដូរដ៏ច្រើនគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើល ភាគច្រើនជាជនជាតិភាគតិច Rohingya កាន់សាសនាអ៊ីស្លាមមកពីរដ្ឋ Arakine នៃប្រទេសភូមា ហើយនឹងពលរដ្ឋបង់ក្លាដែស ដែលកំពុងស្វះស្វែងរកការងារនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និងឥណ្ឌូនេស៊ី ដែលមានអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម។
ជនជាតិ Rohingya គ្មានរដ្ឋ ហើយពួកអាជ្ញាធរភូមាមិនទទួលស្គាល់ថា ជាក្រុមជនជាតិភាគតិចរបស់ខ្លួនទេ តែបែរជាចាត់ទុកពួកគេថា ជាជនជាតិបង់ក្លាដែស ដែលច្បាប់បានរឹតបន្តឹងលើការដើរហើរហើយនឹងការធ្វើការងារ។
លោក Thanasak Patimaprakorn រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសនៃប្រទេសថៃ បាននិយាយថា វិបត្តិនេះបានឡើងដល់កម្រិតដ៏គួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើល។ លោកបាននិយាយទៀតថា គេត្រូវការដំណោះស្រាយដ៏ធំទូលាយសម្រាប់តំបន់នេះ។
«វិបត្តិនៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះបានបង្ហាញពីភាពទុក្ខព្រួយពិតប្រាកដថា មនុស្ស បានត្រូវបង្ខិតបង្ខំឲ្យចាកចេញពីផ្ទះសម្បែង និងចាកចេញពីមនុស្សជាទីស្រឡាញ់របស់ខ្លួន បណ្តាលមកពីមូលហេតុផ្សេងៗ។ ការធ្វើចំណាកស្រុកខុសពីប្រក្រតីបានធ្វើឲ្យមានការស្មុគស្មាញហើយនឹងទាមទារឲ្យមានដំណោះស្រាយដ៏ធំទូលាយកាន់តែខ្លាំងឡើង។ យើងមិនត្រូវដោះស្រាយបញ្ហាមួយ ដែលក្រោយមកដឹងថា វាបានបង្កើតបញ្ហាមួយផ្សេងទៀតនោះទេ»។
នៅឯការបញ្ចប់ការចរចាកាលពីថ្ងៃសុក្រ ពួកមន្រ្តីថៃនិយាយថា ភូមាបានយល់ព្រមលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍នៃការបញ្ចប់សន្និសីទនោះ ដែលរួមបញ្ចូលឃ្លាដែលនិយាយថា ប្រទេសនានាបានយល់ព្រមធ្វើឲ្យសិទ្ធិមនុស្សបានប្រសើរឡើងហើយនឹងបង្កើនការវិនិយោគក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បញ្ហាជនជាតិភាគតិច Rohingya របស់ភូមាដែលពួកសកម្មជន និយាយថា កំពុងរត់គេចពីគោលនយោបាយគាបសង្កត់នោះ គឺជាបញ្ហាដ៏ចម្រូងចម្រាស់នៅពេលសព្វថ្ងៃនេះ។
លោក Volker Turk ជំនួយការស្នងការទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួនរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ បាននិយាយថា ភូមាត្រូវតែដោះស្រាយឫសគល់នៃវិបត្តិនេះ ជាពិសេសសិទ្ធិពលរដ្ឋរបស់ជនជាតិភាគតិច Rohingya។
«ក្នុងចំណោមបញ្ហាផ្សេងៗ បញ្ហានេះនឹងតម្រូវឲ្យភូមាទទួលខុសត្រូវទាំងស្រុងដល់ពលរដ្ឋទាំងអស់របស់ខ្លួន ហើយការផ្តល់សញ្ញាតិគឺជាគោលដៅសំខាន់។ ក្នុងក្របខណ្ឌផ្លូវច្បាប់ គេត្រូវផ្តល់សិទ្ធិស្របច្បាប់បណ្តោះអាសន្នឲ្យពួកគេ ដែលកំពុងរស់នៅក្នុងប្រទេសភូមា ហើយដែលចាត់ទុកប្រទេសនោះជាប្រទេសរបស់ខ្លួន»។
លោក Volker ក៏បានអំពាវនាវឲ្យផ្តល់សិទ្ធិចូលមើលឯកសារអត្តសញ្ញាណនិងត្រូវដកចោលការរឹតត្បិតនានា ហើយតាមប្រសាសន៍របស់លោកគឺផ្តល់សិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋានដែលធ្វើឲ្យជីវិតមនុស្សមានភាពប្រក្រតី និងស្ថិរភាព។
ក៏ប៉ុន្តែ លោក Htin Linn អគ្គនាយកក្រសួងការបរទេសដែលជាប្រតិភូរបស់ភូមា បានជំទាស់ប្រឆាំងយោបល់នេះ ដោយលើកអំពីសិទ្ធិអធិបតេយ្យភាពរបស់ភូមាក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងប្រទេសខ្លួន។
«គ្រប់រដ្ឋទាំងអស់ដែលមានអធិបតេយ្យភាពគឺមានបញ្ហាប្រឈមមុខផ្ទាល់ខ្លួន បញ្ហាប្រឈមមុខខ្លះនោះ មិនមែនទាក់ទងតែច្បាប់នៅក្នុងស្រុកទេ។ ខ្ញុំមានទំនុកចិត្ត ក៏ប៉ុន្តែខ្ញុំត្រូវតែទទួលបាននូវការគោរព។ ស្មារតីនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅក្នុងបន្ទប់នេះ នឹងនាំមកនូវជ័យជំនះ។ ការចោទគ្នាទៅវិញទៅមកនឹងមិនបានទទួលប្រយោជន៍អ្វីទេ។ វានឹងមិនធ្វើឲ្យយើងទទួលជោគជ័យទេ»។
លោករដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសថៃ Tanasak ដែលជាប្រធានសន្និសីទនោះ បានព្យាយាមសម្រួលការតានតឹង ដោយនិយាយថា គោលបំណងនៃកិច្ចប្រជុំនេះគឺបញ្ចៀសការគាបសង្កត់លើប្រទេសភូមាស្តីពីគោលនយោបាយរបស់ខ្លួនដែលនឹងធ្វើឲ្យអន្តរាយដល់ការជឿនលឿននៅក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិនេះ។
ក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស និយាយថា គេត្រូវការកិច្ចព្រមព្រៀងដែលតម្រូវឲ្យអនុវត្តតាម ដើម្បីជួយសង្គ្រោះមនុស្សនៅឯសមុទ្រ និងវិធានការនានាសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលភូមាដើម្បីបញ្ចប់គោលនយោបាយជិះជាន់សង្កត់សង្កិនដែលបានបង្ខំឲ្យជនជាតិភាគតិច Rohingya ប្រថុយប្រថានអាយុជីវិតរបស់ខ្លួនទៅតាមពួកអ្នកជួញដូរមនុស្ស។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១២មក ពួកសកម្មជននិយាយថា ជនជាតិភាគតិច Rohingyaកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម និងជនជាតិបង់ក្លាដែសយ៉ាងច្រើនរហូតដល់១សែននាក់បានធ្វើដំណើរតាមទូកនៅក្នុងសមុទ្រ។ ការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងនូវចំនួនមនុស្សធ្វើដំណើរតាមទូកបានកើតមានឡើង បន្ទាប់ពីមានអំពើហិង្សាខាងសាសនារវាងពួកអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមហើយនឹងពួកអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាភាគច្រើនដោយមានមនុស្សស្លាប់យ៉ាងច្រើន ហើយមានមនុស្សគ្មានទីលំនៅចំនួន១សែន៤ម៉ឺននាក់ហើយបានត្រូវបង្ខំឲ្យទៅរស់នៅក្នុងជំរំជនភៀសខ្លួន៕
ប្រែសម្រួលដោយ ជឹង ប៉ូជីន
