អង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ឱ្យដឹងនៅថ្ងៃអង្គារនេះថាពួកគេនៅតែមានក្តីព្រួយបារម្ភពីផលប៉ះពាល់និងការដាក់សម្ពាធរបស់រដ្ឋាភិបាលមកដល់ពួកគេទាក់ទិននឹងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីសមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល។ ក្នុងខណៈដែលក្រសួងមហាផ្ទៃប្រកាសថាសេចក្តីព្រាងច្បាប់ដ៏ចម្រូងចម្រាសនេះត្រូវបានធ្វើឡើងដោយផ្អែកលើច្បាប់នានាហើយមតិពីអង្គការសង្គមស៊ីវិលក៏ត្រូវបានបញ្ចូលក្នុងនោះផងដែរ។
កាលពីថ្ងៃច័ន្ទកន្លងទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានឆ្លើយតបនឹងការព្រួយបារម្ភរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិនិងអន្តរជាតិព្រមទាំងស្ថានទូតបរទេសនៅកម្ពុជាដោយលើកឡើងថា ក្រសួងនិងមន្ត្រីជំនាញបានធ្វើការព្រាងច្បាប់ស្តីពីសមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្របតាមច្បាប់ជាតិនិងអន្តរជាតិហើយសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះត្រូវបានដាក់ឲ្យមានការពិភាក្សាពីរលើករួចមកហើយ។ លើសពីនេះទៀតមតិយោបល់របស់ពួកគេក៏ត្រូវបានបញ្ចូលក្នុងដំណើរការព្រាងនោះដែរ។
ក្រសួងមហាផ្ទៃបានបញ្ជាក់នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសកាលពីថ្ងៃច័ន្ទយ៉ាងដូចនេះថា៖
«ដូច្នេះការព្រួយបារម្ភពីសំណាក់មជ្ឈដ្ឋានមួយចំនួនទាក់ទងនឹងការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋគឺមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីខ្លឹមសារពិតប្រាកដនៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះទេ»។
អង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅតែមានក្តីបារម្ភនិងមិនអាចទទួលយកចំពោះការពន្យល់នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយនេះ។ ពួកគាត់ប្រាប់VOA ខេមរភាសាថា ការបារម្ភនោះគឺជាអ្វីដែលមាននៅក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ថ្មីចុងក្រោយរបស់ច្បាប់ស្តីពីសមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនេះដែលពួកគេមិនទាន់បានឃើញនៅឡើយនោះ។
លោក សុខ សំអឿន អ្នកឯកទេសច្បាប់និងជាមេធាវីឯករាជ្យដែលធ្លាប់បានចូលរួមប្រឹក្សាយោបល់ទៅលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះនាឆ្នាំ២០១១បានបញ្ជាក់ប្រាប់វីអូអេថា៖
«សេចក្តីព្រាងច្បាប់ថ្មីនេះគឺមិនដឹងថាគេរៀបយ៉ាងម៉េចទេ។ ហើយលើកចុងក្រោយនោះយើងផ្តល់យោបល់ខ្លះយើងក៏មិនដឹងថាគេកែឬអត់ទេ។ ជួនកាលសេចក្តីព្រាងច្បាប់ពេលជជែកៗ តែដល់ពេលចេញមកទៅឯណាឆ្កុយក៏មានដែរ»។
លោកបានពន្យល់ថា អ្វីដែលគួរឱ្យបារម្ភប្រសិនបើច្បាប់ដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់នោះវាមិនល្អអ្នកដែលអនុវត្តនៅជាមួយប្រជាជនដែលធ្វើការក្រោមច្បាប់នេះត្រូវទទួលរងសម្ពាធពីច្បាប់នេះរហូតដល់មានការកែប្រែ ដែលអាចត្រូវការពេលវេលាដ៏ច្រើនថែមទៀត។
លោក អំ សំអាត ប្រធានបច្ចេកទេសស៊ើបអង្កេតនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ បានហៅសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃច័ន្ទនេះថា៖ «គ្រាន់តែជាការលាងខ្លួនរបស់រដ្ឋាភិបាលនិងគេចពីការរិះគន់របស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិនិងអន្តរជាតិនោះទេ»។
លោកអំ សំអាតបានបន្តលើកឡើងថាសេចក្តីព្រាងច្បាប់មួយនេះនៅតែជាក្តីកង្វល់សម្រាប់អង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលវាអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការនិងបំបិទសិទ្ធិរបស់ពួកគេ ជាពិសេសការតម្រូវឲ្យមានការដាក់របាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុនិងការកំហិតការចំណាយមិនឱ្យលើស២៥ភាគរយមកលើចំណាយរដ្ឋបាល ដោយរួមទាំងប្រាក់ខែបុគ្គលិក និងការរំលាយអង្គការជាដើម។
«និយាយឲ្យត្រង់ទៅយើងជាសង្គមស៊ីវិលហ្នឹង គឺនៅតែបារម្ភថាសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះបើសិនជាមានការអនុម័តគឺមានគោលបំណងតែមួយទេគឺធ្វើការគ្រប់គ្រងលើសង្គមស៊ីវិល អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលជាតិនិងអន្តរជាតិ ជាពិសេសធ្វើការគ្រប់គ្រងទៅលើសកម្មភាពរបស់អង្គការសមាគមនិងហិរញ្ញវត្ថុរបស់អង្គការឲ្យទៅក្នុងច្បាប់»។
លោក អំ សំអាត បានបន្ថែមទៀតថា ឯការដាក់ឲ្យមានការពិគ្រោះយោបល់កាលពី ២០១១ មកនោះ គឺវាហាក់ដូចជាយូរណាស់មកហើយ ហើយក៏មិនដឹងថារដ្ឋាភិបាលបានយកមតិរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលកម្រិតណាទៅបញ្ចូលក្នុងសេចក្តីព្រាងថ្មីនេះ។
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចាប់ផ្តើមព្រាងច្បាប់ស្តីពីសមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដ៏ចម្រូងចម្រាសនេះចាប់តាំងពី ឆ្នាំ ២០១០ ហើយបានដាក់ឲ្យមានការពិភាក្សាពីរលើកនាឆ្នាំ២០១១។ នាពេលថ្មីៗនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានជំរុញឱ្យមានការអនុម័តច្បាប់នេះឲ្យបានមុនដំណាច់ខែឧសភានេះជាកំហិត។
កាលពីសប្តាហ៍កន្លងទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានធ្វើការព្រមានដល់ទីភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍ធំៗចំនួន៤របស់ អង្គការសហប្រជាជាតិ និង ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រចាំនៅកម្ពុជា ក្រោយពេលដែលពួកគេស្នើឲ្យមានការបើកចំហរនិងពិភាក្សាលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីសមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល។ រដ្ឋាភិបាលចោទថាពួកគេធ្វើការហួសដែនកំណត់និងលូកដៃចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសដ៏ក្រីក្រមួយនេះ។
ទោះជាយ៉ាងនោះក៏ដោយ អង្គការជាតិក៏ដូចជាអង្គការអន្តរជាតិប្រហែលជាង៤០០ កំពុងធ្វើយុទ្ធនាការទទូចស្នើឲ្យមានការបញេ្ចញសេចក្តីព្រាងច្បាប់មួយនេះជាសាធារណៈនិងស្នើឲ្យមានការពិភាក្សាផងនោះ។
លោក តឹក សុវណ្ណារ៉ា នាយកប្រតិបត្តិនៃវេទិការអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្តីពីកម្ពុជា ហៅកាត់ថា NGO Forum ដែលចូលរួមក្នុងយុទ្ធនាការនេះដែរបានឲ្យដឹងថាកិច្ចពិគ្រោះយោបល់បន្ថែមទៀតរបស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលនិងសង្គមស៊ីវិលដែលនិងធ្វើការដោយផ្ទាល់ឬក៏ជាអ្នកត្រូវអនុវត្តន៍ច្បាប់នេះ គឺមានសារៈសំខាន់ណាស់ដែលអាចឲ្យច្បាប់នេះមានសមត្ថភាពពេញលេញនិងមិនប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការរបស់អង្គការទាំងនោះជាពិសេសសមាគមតូចៗនៅតាមថ្នាក់ក្រោមជាតិ។
លោកបន្ថែមថា៖
«អ្វីដែលគោលជំហរយើងចង់បានគឺសេចក្តីព្រាងច្បាប់នាឆ្នាំ២០១៥មិនមែនសេចក្តីព្រាងច្បាប់នាឆ្នាំ២០១១ទេ។ ហើយដើម្បីយើងយកមកពិនិត្យមើល ថាទិដ្ឋភាពមាត្រាទាំងអស់ដែលសរសេរនៅក្នុងច្បាប់ដែលស្តីពីអង្គការនោះនិងដែលអាចប៉ះពាល់ដល់ការអនុវត្តរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលនោះ»។
ក៏ប៉ុន្តែលោកខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃបានមានប្រសាសន៍ថាសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីសមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលត្រូវបានដាក់ឲ្យពិភាក្សារួចម្តងមកហើយ ហើយក្រសួងមហាផ្ទៃបានទទួលមតិយោបល់នានាពីកិច្ចពិភាក្សាទាំងនោះនិងស្ថានទូតនានាផងដែរ ដោយមិនមានការចាំបាច់ដាក់ឲ្យពិភាក្សានិងបញ្ចេញជាសាធារណៈម្តងទៀតនោះទេ។ លោកបានឲ្យដឹងថា ក្រសួងមហាផ្ទៃបានបញ្ចប់សេចក្តីព្រាងច្បាប់នោះរួចរាល់ហើយនិងអាចបញ្ចូនទៅកាន់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តីក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខបន្ទាប់ពី លោក ស ខេងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃពិនិត្យរួចនោះ៕
