ភ្នំពេញ —
ប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនដែលជាជនរងគ្រោះដោយរបបខ្មែរក្រហមមានជំងឺផ្លូវចិត្តនេះ បើតាមអ្នកជំនាញជំងឺផ្លូវចិត្តកម្ពុជាដែលបានប្រាប់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងនៃសាលាក្តីខ្មែរក្រហមក្នុងការកាត់ទោសនៅរសៀលថ្ងៃពុធនេះ។
លោកឈឹម សុធារ៉ា គ្រូពេទ្យឯកទេសខាងជំងឺផ្លូវចិត្ត និងជានាយកអង្គការចិត្តសង្គមអន្តរវប្បធម៌កម្ពុជា ដែលហៅកាត់ថា អង្គការ TPO បានថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះ ខណៈដែលអង្គការរបស់លោកបាននិងកំពុងព្យាបាលជំងឺផ្លូវចិត្តដល់ជនរងគ្រោះ និងដល់ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីក្នុងសំណុំរឿង០០១និង០០២។
លោកនិយាយថា៖ «យើងសង្កេតឃើញថា គាត់មានការយល់សប្តិអាក្រក់ច្រើន។ អ្នកខ្លះអាចមានជាជំងឺ ដែលភាសាអង់គ្លេសគេឲ្យឈ្មោះPSDអាចមានជាជំងឺបាក់ស្បាត អាចមានជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត អាចមានជំងឺថប់អារម្មណ៍ ហើយអ្នកខ្លះទៀតអាចមានជំងឺសង្ស័យ ដែលកើតមកពីការធ្វើទារុណកម្មដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ និងការតាមដានទៅលើពួកគាត់»។
ការផ្តល់សក្ខីកម្មរបស់លោកឈឹម សុធារ៉ា ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីសក្ខីកម្មរបស់លោកស៊ីដនី ស្កេនប៊ើក(Sydey Schanberg) អតីតអ្នកឆ្លើយឆ្លងពត៌មានឲ្យកាសែត The New York Times ដែលបានចូលមកយកពត៌មានក្នុងអំឡុងសង្គ្រាមនៅមុនពេលដែលពួកខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាច។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឈឹម សុធារ៉ារៀបរាប់ថា ជំងឺជាប្រចាំរបស់ជនរងគ្រោះដោយរបបខ្មែរក្រហមនោះគឺការនឹកឃើញឡើងវិញនូវអតីតកាល យល់សប្តិពីការដេញសម្លាប់ ការស្លាប់របស់សាច់ញាតិ អ្នករស់នៅដោយវេទនា ឬរងទារុណកម្ម យល់សប្តិឃើញរស់នៅក្នុងទ្រុងជាដើម។
អ្នកជំនាញជំងឺផ្លូវចិត្តដដែលបញ្ជាក់ដោយឆ្លើយទៅនឹងសំណួររបស់មេធាវីតំណាងឲ្យដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីថា ពលរដ្ឋកម្ពុជាបានលាក់លាមជំងឺរបៀបនេះនៅក្នុងចិត្ត និងមិនងាយនិយាយប្រាប់អ្នកណានោះទេ។ លោកបន្ថែមថា៖ «ប្រសិនបើយើងមើលតែសំបកក្រៅគឺយើងមើលទៅគាត់ហ្នឹងហាក់បីដូចជាលក្ខណៈធម្មតា។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលយើងចាប់ផ្តើមសួរអំពីប្រវត្តិរបស់គាត់ សួរនាំអំពីការរស់នៅរបស់គាត់នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម នៅពេលនោះយើងចាប់ផ្តើមដឹងថា គាត់រងនូវការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្តយ៉ាងខ្លាំង»។
លោកឈឹម សុធារ៉ាបញ្ជាក់ក្នុងសវនាការថា ជំងឺផ្លូវចិត្តដែលសល់ពីរបបខ្មែរក្រហមសម្រាប់មនុស្សចាស់នឹងធ្វើឲ្យពួកគាត់បាត់បង់សមត្ថភាពក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមផ្សេងៗនិងមានភាពទន់ជ្រាយ។ ដោយឡែកសម្រាប់កុមារ ជំងឺនេះនឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ចក្ខុវិស័យសម្រាប់អនាគត បង្កើតឲ្យមានវិបត្តិលូតលាស់ផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្តដែលជាប្រការធ្ងន់ធ្ងរសម្រាប់ការរស់នៅរបស់ពួកគេ ដូចជាបណ្តាលឲ្យមានវិបត្តិអាកប្បកិរិយា និងភាពកោងកាចជាដើម។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិតបន្ថែមថា ជំងឺផ្លូវចិត្តក្រោយពីរបបខ្មែរក្រហមនេះនឹងស្ថិតនៅជាមួយជនរងគ្រោះ ប្រសិនបើមិនមានការព្យាបាលត្រឹមត្រូវនោះទេ។ លោកពន្យលថា៖ «ប្រសិនបើពួកគាត់មិនទទួលបាននូវការព្យាបាល មិនទទួលនូវសេវាគាំទ្រ មិនទទួលនូវសេវាប្រឹក្សាផ្សេងៗទេ សញ្ញាហ្នឹងមិនទាន់បាត់ទៅណាទេ»។
មួយវិញទៀត ការព្យាបាលតម្រូវឲ្យមានការចូលរួមពីសង្គម ការគាំទ្រផ្លូវច្បាប់ ការគាំពារផ្នែកសិទ្ធិ ការលើកកម្ពស់ជីវភាពជាដើម។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោកវេជ្ជបណ្ឌិតឈឹម សុធារ៉ា៕
លោកឈឹម សុធារ៉ា គ្រូពេទ្យឯកទេសខាងជំងឺផ្លូវចិត្ត និងជានាយកអង្គការចិត្តសង្គមអន្តរវប្បធម៌កម្ពុជា ដែលហៅកាត់ថា អង្គការ TPO បានថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះ ខណៈដែលអង្គការរបស់លោកបាននិងកំពុងព្យាបាលជំងឺផ្លូវចិត្តដល់ជនរងគ្រោះ និងដល់ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីក្នុងសំណុំរឿង០០១និង០០២។
លោកនិយាយថា៖ «យើងសង្កេតឃើញថា គាត់មានការយល់សប្តិអាក្រក់ច្រើន។ អ្នកខ្លះអាចមានជាជំងឺ ដែលភាសាអង់គ្លេសគេឲ្យឈ្មោះPSDអាចមានជាជំងឺបាក់ស្បាត អាចមានជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត អាចមានជំងឺថប់អារម្មណ៍ ហើយអ្នកខ្លះទៀតអាចមានជំងឺសង្ស័យ ដែលកើតមកពីការធ្វើទារុណកម្មដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ និងការតាមដានទៅលើពួកគាត់»។
ការផ្តល់សក្ខីកម្មរបស់លោកឈឹម សុធារ៉ា ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីសក្ខីកម្មរបស់លោកស៊ីដនី ស្កេនប៊ើក(Sydey Schanberg) អតីតអ្នកឆ្លើយឆ្លងពត៌មានឲ្យកាសែត The New York Times ដែលបានចូលមកយកពត៌មានក្នុងអំឡុងសង្គ្រាមនៅមុនពេលដែលពួកខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាច។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឈឹម សុធារ៉ារៀបរាប់ថា ជំងឺជាប្រចាំរបស់ជនរងគ្រោះដោយរបបខ្មែរក្រហមនោះគឺការនឹកឃើញឡើងវិញនូវអតីតកាល យល់សប្តិពីការដេញសម្លាប់ ការស្លាប់របស់សាច់ញាតិ អ្នករស់នៅដោយវេទនា ឬរងទារុណកម្ម យល់សប្តិឃើញរស់នៅក្នុងទ្រុងជាដើម។
អ្នកជំនាញជំងឺផ្លូវចិត្តដដែលបញ្ជាក់ដោយឆ្លើយទៅនឹងសំណួររបស់មេធាវីតំណាងឲ្យដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីថា ពលរដ្ឋកម្ពុជាបានលាក់លាមជំងឺរបៀបនេះនៅក្នុងចិត្ត និងមិនងាយនិយាយប្រាប់អ្នកណានោះទេ។ លោកបន្ថែមថា៖ «ប្រសិនបើយើងមើលតែសំបកក្រៅគឺយើងមើលទៅគាត់ហ្នឹងហាក់បីដូចជាលក្ខណៈធម្មតា។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលយើងចាប់ផ្តើមសួរអំពីប្រវត្តិរបស់គាត់ សួរនាំអំពីការរស់នៅរបស់គាត់នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម នៅពេលនោះយើងចាប់ផ្តើមដឹងថា គាត់រងនូវការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្តយ៉ាងខ្លាំង»។
លោកឈឹម សុធារ៉ាបញ្ជាក់ក្នុងសវនាការថា ជំងឺផ្លូវចិត្តដែលសល់ពីរបបខ្មែរក្រហមសម្រាប់មនុស្សចាស់នឹងធ្វើឲ្យពួកគាត់បាត់បង់សមត្ថភាពក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមផ្សេងៗនិងមានភាពទន់ជ្រាយ។ ដោយឡែកសម្រាប់កុមារ ជំងឺនេះនឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ចក្ខុវិស័យសម្រាប់អនាគត បង្កើតឲ្យមានវិបត្តិលូតលាស់ផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្តដែលជាប្រការធ្ងន់ធ្ងរសម្រាប់ការរស់នៅរបស់ពួកគេ ដូចជាបណ្តាលឲ្យមានវិបត្តិអាកប្បកិរិយា និងភាពកោងកាចជាដើម។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិតបន្ថែមថា ជំងឺផ្លូវចិត្តក្រោយពីរបបខ្មែរក្រហមនេះនឹងស្ថិតនៅជាមួយជនរងគ្រោះ ប្រសិនបើមិនមានការព្យាបាលត្រឹមត្រូវនោះទេ។ លោកពន្យលថា៖ «ប្រសិនបើពួកគាត់មិនទទួលបាននូវការព្យាបាល មិនទទួលនូវសេវាគាំទ្រ មិនទទួលនូវសេវាប្រឹក្សាផ្សេងៗទេ សញ្ញាហ្នឹងមិនទាន់បាត់ទៅណាទេ»។
មួយវិញទៀត ការព្យាបាលតម្រូវឲ្យមានការចូលរួមពីសង្គម ការគាំទ្រផ្លូវច្បាប់ ការគាំពារផ្នែកសិទ្ធិ ការលើកកម្ពស់ជីវភាពជាដើម។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោកវេជ្ជបណ្ឌិតឈឹម សុធារ៉ា៕
