ភ្នំពេញ —
សហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិលោកនីកូឡាស គុមជាន (Nicholas Kounjian) រំពឹងថាប្រសិទ្ធិភាពនៃដំណើរការកាត់ក្តីគឺជាកត្តាទាក់ទាញប្រាក់ជំនួយពីសហគមអន្តរជាតិសម្រាប់បន្តប្រតិបត្តិការសាលាក្តីខ្មែរក្រហមតទៅមុខទៀត។
សហព្រះរាជអាជ្ញាសញ្ញាតិអាមេរិកកត់សំគាល់យ៉ាងដូច្នេះក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយកាលពីល្ងាចថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ប៉ុន្មាននាទីប៉ុណ្ណោះក្រោយអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបញ្ចប់ការកាត់ទោសជនជាប់ចោទ នួន ជា និងខៀវ សំផន ក្នុងសំណុំរឿង០០២ វគ្គទី១។
«ខ្ញុំជឿថាប្រទេសម្ចាស់ជំនួយនឹងផ្តល់ថវិកាដល់តុលាការនេះនៅពេលណាដែលយើងអាចបង្ហាញឲ្យពួកគេឃើញថាយើងកំពុងដំណើរការទៅមុខឆ្ពោះទៅរកលទ្ធផលជាក់ស្តែងមួយនិងប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាព»។
លោកនីកូឡាស គុមជាន ទើបនឹងត្រូវតែងតាំងជាផ្លូវការដោយព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជាជាសហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិជំនួសសហព្រះរាជអាជ្ញាជនជាតិអង់គ្លេសលោកអេនឌ្រូ ខេលី។ លោកខេលី ដែលបានលាលែងពីការងារកាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣នេះ។
លោកព្រះរាជអាជ្ញា នីកូឡាស គុមជាន គូសបញ្ជាក់ថាបញ្ហានេះនឹងត្រូវធ្វើការជាមួយអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងក្នុងសាលាក្តីខ្មែរក្រហមក្នុងកិច្ចប្រជុំរៀបចំសវនាការសម្រាប់ការកាត់ក្តីសំណុំរឿង០០២វគ្គទី២។ ហើយកិច្ចប្រជុំនេះនឹងចាប់ផ្តើមនៅខែធ្នូឆ្នាំនេះស្របពេលដែលអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងគ្រោងនឹងប្រកាសសាលក្រមការកាត់ក្តីវគ្គទី១នៃសំណុំរឿង០០២នៅពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០១៤។
សំណុំរឿង០០២ បច្ចុប្បន្ននៅសល់ជនជាប់ចោទចាស់ជរា អតីតមេដឹកនាំកំពូលតែពីរនាក់នោះគឺ នួន ជា អតីតប្រធានសភាខ្មែរក្រហមនិងខៀវ សំផន អតីតប្រមុខរដ្ឋ។ សំណុំរឿងទី២នេះនឹងត្រូវកាត់ទោសជាបីវគ្គដោយបែងចែកតាមបទចោទទាក់ទងនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមនិងឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍។
ការកាត់ក្តីក្នុងវគ្គទីមួយបានជួបបញ្ហាថវិកាជាច្រើនលើកនៅផ្នែកភាគីជាតិ ហើយបានបង្កឲ្យមានការធ្វើកូដកម្មរបស់ក្រុមបុគ្គលិកផ្នែកបកប្រែភាសា។
ដោយឡែកលោកស្រី ជា លាង សហព្រះរាជអជ្ញាជាតិធានាថាថវិកាសម្រាប់ភាគីកម្ពុជាមានគ្រប់គ្រាន់រហូតដល់ដំណាច់ឆ្នាំ២០១៣នេះ។ ប៉ុន្តែបញ្ហាសុខភាពជនជាប់ចោទនៅតែជាការប្រឈម។
«សំណុំរឿងបន្តទៀតពាក់ពន្ធ័នឹងសុខភាពជនជាប់ចោទដែរ។ ដូចយើងបានដឹងហើយ នួន ជា នៅតែបន្ទប់ខាងក្រោមទេ។គាត់អង្គុយមួយថ្ងៃបានតែកន្លះម៉ោងទេ។ លើកលែងតែជនជាប់ចោទ ខៀវ សំផន តាមដានសវនាការជាប់។នេះជាចំណុចដែលយើងត្រូវពិចារណាថា អ្វីដែលអាចកើតឡើងនៅថ្ងៃមុខយើងមិនអាចនិយាយបាន។ យើងសង្ឃឹមថាគាត់នៅមានជីវិតយូរហើយយើងនឹងដេញដោលរកចំណុចលម្អិតទៀត»។
ជាមួយគ្នានេះលោកឡាស អលសិន (Lars Olsen) អ្នកនាំពាក្យសាលាក្តីខ្មែរក្រហមខាងភាគីអង្គការសហប្រជាជាតិឲ្យដឹងថាគម្រោងថវិកាសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៤និងឆ្នាំ២០១៥កំពុងស្ថិតក្នុងរៀបចំបញ្ចប់។ ហើយគម្រោងថវិកានេះនឹងត្រូវដាក់ជូនប្រទេសម្ចាស់ជំនួយក្នុងកិច្ចប្រជុំនៅទីក្រុងញូវយ៉ក សហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងអំឡុងពីរសប្តាហ៍ទៀត៕
សហព្រះរាជអាជ្ញាសញ្ញាតិអាមេរិកកត់សំគាល់យ៉ាងដូច្នេះក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយកាលពីល្ងាចថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ប៉ុន្មាននាទីប៉ុណ្ណោះក្រោយអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបញ្ចប់ការកាត់ទោសជនជាប់ចោទ នួន ជា និងខៀវ សំផន ក្នុងសំណុំរឿង០០២ វគ្គទី១។
«ខ្ញុំជឿថាប្រទេសម្ចាស់ជំនួយនឹងផ្តល់ថវិកាដល់តុលាការនេះនៅពេលណាដែលយើងអាចបង្ហាញឲ្យពួកគេឃើញថាយើងកំពុងដំណើរការទៅមុខឆ្ពោះទៅរកលទ្ធផលជាក់ស្តែងមួយនិងប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាព»។
លោកនីកូឡាស គុមជាន ទើបនឹងត្រូវតែងតាំងជាផ្លូវការដោយព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជាជាសហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិជំនួសសហព្រះរាជអាជ្ញាជនជាតិអង់គ្លេសលោកអេនឌ្រូ ខេលី។ លោកខេលី ដែលបានលាលែងពីការងារកាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣នេះ។
លោកព្រះរាជអាជ្ញា នីកូឡាស គុមជាន គូសបញ្ជាក់ថាបញ្ហានេះនឹងត្រូវធ្វើការជាមួយអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងក្នុងសាលាក្តីខ្មែរក្រហមក្នុងកិច្ចប្រជុំរៀបចំសវនាការសម្រាប់ការកាត់ក្តីសំណុំរឿង០០២វគ្គទី២។ ហើយកិច្ចប្រជុំនេះនឹងចាប់ផ្តើមនៅខែធ្នូឆ្នាំនេះស្របពេលដែលអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងគ្រោងនឹងប្រកាសសាលក្រមការកាត់ក្តីវគ្គទី១នៃសំណុំរឿង០០២នៅពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០១៤។
សំណុំរឿង០០២ បច្ចុប្បន្ននៅសល់ជនជាប់ចោទចាស់ជរា អតីតមេដឹកនាំកំពូលតែពីរនាក់នោះគឺ នួន ជា អតីតប្រធានសភាខ្មែរក្រហមនិងខៀវ សំផន អតីតប្រមុខរដ្ឋ។ សំណុំរឿងទី២នេះនឹងត្រូវកាត់ទោសជាបីវគ្គដោយបែងចែកតាមបទចោទទាក់ទងនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមនិងឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍។
ការកាត់ក្តីក្នុងវគ្គទីមួយបានជួបបញ្ហាថវិកាជាច្រើនលើកនៅផ្នែកភាគីជាតិ ហើយបានបង្កឲ្យមានការធ្វើកូដកម្មរបស់ក្រុមបុគ្គលិកផ្នែកបកប្រែភាសា។
ដោយឡែកលោកស្រី ជា លាង សហព្រះរាជអជ្ញាជាតិធានាថាថវិកាសម្រាប់ភាគីកម្ពុជាមានគ្រប់គ្រាន់រហូតដល់ដំណាច់ឆ្នាំ២០១៣នេះ។ ប៉ុន្តែបញ្ហាសុខភាពជនជាប់ចោទនៅតែជាការប្រឈម។
«សំណុំរឿងបន្តទៀតពាក់ពន្ធ័នឹងសុខភាពជនជាប់ចោទដែរ។ ដូចយើងបានដឹងហើយ នួន ជា នៅតែបន្ទប់ខាងក្រោមទេ។គាត់អង្គុយមួយថ្ងៃបានតែកន្លះម៉ោងទេ។ លើកលែងតែជនជាប់ចោទ ខៀវ សំផន តាមដានសវនាការជាប់។នេះជាចំណុចដែលយើងត្រូវពិចារណាថា អ្វីដែលអាចកើតឡើងនៅថ្ងៃមុខយើងមិនអាចនិយាយបាន។ យើងសង្ឃឹមថាគាត់នៅមានជីវិតយូរហើយយើងនឹងដេញដោលរកចំណុចលម្អិតទៀត»។
ជាមួយគ្នានេះលោកឡាស អលសិន (Lars Olsen) អ្នកនាំពាក្យសាលាក្តីខ្មែរក្រហមខាងភាគីអង្គការសហប្រជាជាតិឲ្យដឹងថាគម្រោងថវិកាសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៤និងឆ្នាំ២០១៥កំពុងស្ថិតក្នុងរៀបចំបញ្ចប់។ ហើយគម្រោងថវិកានេះនឹងត្រូវដាក់ជូនប្រទេសម្ចាស់ជំនួយក្នុងកិច្ចប្រជុំនៅទីក្រុងញូវយ៉ក សហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងអំឡុងពីរសប្តាហ៍ទៀត៕
