អង្គការសង្គមស៊ីវិលកម្ពុជានៅតែទទូចសុំឲ្យរដ្ឋសភាបើកឱកាសដល់អង្គការសង្គមស៊ីវិលបានផ្តល់យោបល់ និងពិភាក្សាលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ដ៏ចម្រូងចម្រាសស្តីពីសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល។ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលសំខាន់ៗចំនួន១០ បានចូលជួបសវនាការជាមួយអនុប្រធានទី១នៃរដ្ឋសភា កាលពីព្រឹកថ្ងៃអង្គារនេះ ដើម្បីសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍។
អនុប្រធានទី១រដ្ឋសភា និងជាអនុប្រធានគណបក្សដែលមានសំឡេងភាគតិចក្នុងរដ្ឋសភាគឺលោក កឹម សុខា បានថ្លែងថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ដ៏ចម្រូងចម្រាសស្តីពីសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលមិនមានភាពចាំបាច់ក្នុងការអនុម័តនោះទេ ហើយសភាជាតិគួរតែបើកឱកាសឲ្យមានកិច្ចពិភាក្សាផ្តល់យោបល់ឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់។
ថ្លែងទៅកាន់អ្នកសារព័ត៌មាន បន្ទាប់ពីជំនួបជាមួយអង្គការសង្គមស៊ីវិល សំខាន់ៗជាង១០ ដែលតំណាងឲ្យអង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នាព្រឹកថ្ងៃពុធនេះ លោកកឹម សុខាបានអះអាងថា លោកនឹងធ្វើការផ្តល់យោបល់ដល់សភាជាតិដើម្បីឲ្យមានការពិភាក្សាឲ្យបានច្រើនចំពោះ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនេះ។
ក៏ប៉ុន្តែលោកយល់ថា សភាគួរតែផ្តោតលើការបង្កើតច្បាប់សំខាន់ៗផ្សេងទៀតដែលទាក់ទិននឹងការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការជាដើម។
«ទី១ យើងគិតថា អាហ្នឹងគឺមិនមានភាពចាំបាច់ទេ។ បើអាចពន្យារពេលបាន គួរតែពន្យារសិន ហើយយកច្បាប់ដែលចាំបាច់មកធ្វើសិន។ ជំហរទី២របស់យើង បើសិនជារដ្ឋាភិបាលយល់ថា ច្បាប់ហ្នឹងមានការចាំបាច់ ហើយបង្ហាញពីហេតុផលឲ្យបានច្បាស់លាស់ យើងគួរតែមានការពិភាក្សាឲ្យបានទូលំទូលាយ ហើយបើកឲ្យភាគីដែលមានការពាក់ព័ន្ធហ្នឹងចូលរួមឲ្យមែនទែន ចូលរួមគំនិត មិនមែនយើងបើកសិក្ខាសាលាតែម្តង មួយថ្ងៃហ្នឹងទេ»។
នៅក្នុងជំនួបកាលពីព្រឹកថ្ងៃពុធនេះ អង្គការសង្គមស៊ីវិលក៏បានសម្តែងនូវក្តីបារម្ភចំពោះសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលគាត់យល់ថា នឹងអាចជាការរឹតត្បិតសេរីភាព និងដំណើរការរបស់ខ្លួន។ នៅក្នុងនោះក៏មានការស្នើឲ្យរដ្ឋសភាបញ្ចេញសេចក្តីព្រាងច្បាប់ចុងក្រោយជាសាធារណៈ និងស្នើឲ្យរដ្ឋសភាឲ្យបើកកិច្ចពិភាក្សាយោបល់ឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ មុននឹងសភាប្រជុំអនុម័ត។ អង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះរួមមានវេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្តីពីកម្ពុជាហៅកាត់ថា NGO Forum អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា TI និងមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាជាដើម។
ជំនួបនេះគឺធ្វើឡើងមួយថ្ងៃ ក្រោយពេលដែលសេចក្តីព្រាងច្បាប់ដ៏ចម្រូងចម្រាសនេះបានបញ្ជូនទៅកាន់សភាជាតិ ដើម្បីពិភាក្សាបន្ត និងអនុម័ត។
លោក កឹម សុខា បានអះអាងថា តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងទទួលយកមតិយោបល់ពីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនានា បើទោះជារដ្ឋសភាដែលគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សកាន់អំណាចមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានកិច្ចពិភាក្សាទូលំទូលាយនោះក៏ដោយ។
លោក កឹម សុខា បានបន្ថែមថា៖ «ទី៣បើខាងរដ្ឋសភា ឬខាងរដ្ឋាភិបាលថាត្រូវចូលមកហើយ ហើយបើកសិក្ខាសាលាតែមួយថ្ងៃទេ នោះតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងសហការ ដើម្បីស្វែងយល់ពីទស្សនៈផ្សេងៗដោយខ្លួនឯងតែម្តង ដោយប្រមូលមតិផ្សេងៗ ដូចជាអញ្ជើញសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកជំនាញការ ដើម្បីឲ្យមកពន្យល់តំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្គ្រោះជាតិអំពីចំណុចច្បាប់នេះ»។
ក៏ប៉ុន្តែលោក ឈាង វុន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភា និងជាតំណាងរាស្ត្រពីគណបក្សកាន់អំណាច បានថ្លែងថា លោក កឹម សុខា មិនគួរលើកឡើងបែបនេះជាសាធារណៈនោះទេ។ លោកគួរតែលើកក្នុងអង្គប្រជុំគណៈកម្មការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភា។ លោក ឈាង វុន បានចាត់ទុកថា សម្តីរបស់លោក កឹម សុខា គឺដូចគ្នាបេះបិទទៅនឹងជំហររបស់លោក វៀលៀម ថដ (William Todd) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា ដែលបានសរសេរនៅក្នុងទំព័រទស្សនៈរបស់លោកក្នុងប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតកាលពីថ្ងៃអាទិត្យកន្លងទៅ។
«ចុះគាត់អនុប្រធានទី១ គាត់មិនលើកជាយោបល់នៅក្នុងគណៈកម្មការអចិន្ត្រៃយ៍ទៅ? ម៉េចបានជានិយាយតាមចិត្តគាត់ធ្វើអញ្ចឹង! ហើយភាសាគាត់នឹងយកទៅប្រៀបនឹង វៀរលៀម ថដ ទៅគឺដូចគ្នាទេតើ! លោក វៀរលៀម ថដ គាត់និយាយ គាត់លើកឡើង ហើយលោក កឹម សុខា គាត់ការពារ និងនិយាយតាម។ ខ្ញុំអត់មានឆ្ងល់ទេ»។
លោក ឈាង វុន ក៏បានអះអាងដែរថា រដ្ឋសភានឹងនៅតែបន្តដំណើរអនុម័តច្បាប់នេះ ហើយវាគ្មានមូលហេតុអ្វីនឹងបញ្ឈប់នោះទេ។ លោក ឈាង វ៉ុន បានឲ្យដឹងផងដែរថា គណៈកម្មកាអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភានឹងធ្វើការប្រជុំនាថ្ងៃច័ន្ទខាងមុខ ដើម្បីសម្រេចបញ្ចូនសេចក្តីព្រាងច្បាប់ដ៏ចម្រូងចម្រាសនេះទៅគណៈកម្មការជំនាញណាមួយដើម្បីធ្វើការបន្ត។
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចាប់ផ្តើមព្រាងច្បាប់ដ៏ចម្រូងចម្រាសស្តីពីសមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនេះចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១០មក។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់មួយនេះបានទទួលរងការរិះគន់ជាច្រើនពីសំណាក់អង្គការសង្គមស៊ីវិល ប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ និងទីភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍របស់អង្គការសហប្រជាតិផងដែរ ព្រោះវានឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការនិងគម្រោងអភិឌ្ឍន៍ធំៗនៅក្នុងប្រទេសដ៏ក្រីក្រនេះ៕
