លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន នាថ្ងៃពុធនេះ បានធ្វើការចំអកឡកឡើយដល់សហភាពអឺរ៉ុប ចំពោះគម្រោងចាកចេញរបស់ចក្រភពអង់គ្លេស ពីសហភាពនេះ ក្រោយពីអង់គ្លេសបានចូលជាមាជិកចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៣មក។ ក៏ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយល់ថា កម្ពុជានិងអាស៊ានគួរតែរៀនសូត្រពីបញ្ហាដែលកំពុងកើតមាននេះ ហើយក្រុមប្រទេសអាស៊ានក៏អាចនឹងមានការហែកហួរដោយបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូងផងដែរ។
ការចំអករបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីខ្មែរហ៊ុន សែនគឺធ្វើឡើងមិនប៉ុន្មានសប្តាហ៍ទេ ក្រោយពីស្ថានទូតសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជា និងស្ថានមួយចំនួនទៀត បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាបន្តបន្ទាប់បញ្ជាក់ពីក្តីបារម្ភរបស់ខ្លួនទាក់ទិននឹងការដាក់សម្ពាធទៅលើគណបក្សជំទាស់នៅកម្ពុជា។
ក្រោយពីតបតនឹងការរិះគន់របស់លោក កឹម សុខា ប្រធានស្តីទីគណបក្សជំទាស់ដែលថា លោកខ្លាចចាញ់ការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខនោះ លោកហ៊ុន សែន នាថ្ងៃពុធនេះ ក៏បានរិះគន់ដល់ស្ថានទូតសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជា ចំពោះការលម្អៀងក្នុងការទទួលព័ត៌មាន និងមិនយល់ពីច្បាប់ក្នុងប្រទេសដ៏ក្រីក្រនេះ។ លោកហ៊ុន សែន ដែលកាន់អំណាចជាង៣០ឆ្នាំ ក៏បាននិយាយថា គម្រោងចាកចេញរបស់ចក្រភពអង់គ្លេសពីសហភាពអឺរ៉ុប ឬ Brexit នាសប្តាហ៍កន្លងទៅនេះ កំពុងធ្វើឲ្យអឺរ៉ុប«ជួបវិបត្តិ» ដោយសារតែសហភាពទទួលបានព័ត៌មានខុស។
ថ្លែងក្នុងពិធីរំឭកខួបឆ្នាំទី៦៥ឆ្នាំនៃការបង្កើតស្ថាប័នគយ និងរដ្ឋាករ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនថ្លែងថា៖
«ព្រោះអឺរ៉ុបតែងតែទទួលព័ត៌មានអត់ច្បាស់ទេ អញ្ចឹងបានអឺរ៉ុបវាកំពុងមានវិបត្តិ ដោយសារអី? ដោយសារការទទួលព័ត៌មានវាអត់ច្បាស់។ ផុតពីអង់គ្លេសហើយ មុខតែមានទៅទៀតហើយ មិននៅទេ! ប្រហែលជាក្រិក។ មានហេតុ មានផល! ទៅទៀត ប្រទេសមួយចំនួនទៅទៀត!»
ប្រទេសអង់គ្លេស កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍សប្តាហ៍មុន បានធ្វើឱ្យពិភពលោកស្រឡាំងកាំង នៅពេលប្រជារាស្ត្រអង់គ្លេសបានបោះឆ្នោតចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុប។ លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនៅគ្រប់ខណ្ឌនៃប្រទេសអង់គ្លេស ដែលចេញផ្សាយកាលពីព្រឹកថ្ងៃសុក្រ បានឲ្យដឹងថា សំឡេងបោះឆ្នោតសម្រេចឲ្យអង់គ្លេសចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុបមានចំនួន៥១,៨៩ភាគរយ។ ភ្លាមៗក្រោយពីការប្រកាសលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនោះ លោក David Cameron នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសអង់គ្លេសក៏បានប្រកាសភា្លមៗថា លោកលាលែងចេញពីតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសនេះផងដែរ។
VOA មិនអាចទាក់ទងស្ថានទូតសហភាពអឺរ៉ុបដើម្បីសុំការអធិបាយបាននោះទេ នាថ្ងៃពុធនេះ ដោយសារមិនមានការឆ្លើយតបចំពោះសារ Email របស់ VOA។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកពូ សុវច្ចនា នាយករងនៃវិទ្យាស្ថានខ្មែរសម្រាប់សហប្រតិបត្តិការ និងសន្តិភាព បានប្រាប់ VOA នាថ្ងៃពុធនេះថា ការសម្រេចចាកចេញរបស់ ប្រទេសអង់គ្លេសគឺបញ្ជាក់ពីបំណងដ៏ធំរបស់ប្រជារាស្ត្រអង់គ្លេសដែលស្រឡាញ់ឯករាជ្យភាពរបស់ខ្លួន និងមិនចង់ចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ហើយចង់ធ្វើសេចក្តីសម្រេចតែឯកឯង ដោយមិនចាំបាច់ឆ្លងកាត់ក្រុមប្រទេសសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុប។ យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកពូ សុវច្ចនាថ្លែងថា ការណ៍នេះគឺជាមេរៀនមួយដ៏សំខាន់សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
«នេះគឺជាឱកាសមួយដែលគេស្តាប់ប្រជាពលរដ្ឋគេ។ ឃើញស្រុកគេគឺជាគម្រូមួយ ពេលប្រជាពលរដ្ឋគេចង់បានអី គេស្តាប់ប្រជាពលរដ្ឋគេ។ ដូចជាឥឡូវហ្នឹងគេចង់ចេញពីសហភាពអឺរ៉ុប គេបោះឆ្នោតទៅគេចេញអញ្ចឹងទៅ។ ហើយបញ្ហានេះ ខ្ញុំថា៖ ស្រុកខ្មែរយើងគួររៀនសូត្រខ្លះ ត្រូវឱ្យតម្លៃសំឡេងនិងមតិនៃប្រជាពលរដ្ឋ តើលោកចង់បានអី»។
អ្នកស្រាវជ្រាវដដែលនេះបន្តថា បើទោះជា Brexit មានផលប៉ះពាល់តិចតួចដល់ប្រទេសកម្ពុជាក៏ដោយ តែកម្ពុជានិងក្រុមប្រទេសអាស៊ាន ទាំងមូលគួរធ្វើការសិក្សាឲ្យបានច្បាស់ និងចៀសវាងការបែកបាក់ ជាពិសេសរឿងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលកំពុងឡើងកំដៅនោះ។
«ហើយប្រទេសយើងសព្វថ្ងៃក៏កំពុង់តែអញ្ចឹងដែរ។ ឧទាហរណ៍ដូចជារឿង សមុទ្រចិនខាងត្បូងអញ្ចឹង គឺកំពុងបែកបាក់គ្នាអញ្ចឹង។ អញ្ចឹងហើយវាជាកត្តាមួយដែលយើងគួរយល់ថា យើងត្រូវធ្វើម៉េចឲ្យយើងមានសំឡេងតែមួយនៅក្នុងបញ្ហាតំបន់សមុទ្រចិនអញ្ចឹង។ ឧទាហរណ៍មួយទៀតដែលយើងគួររៀនសូត្រគឺថា នៅពេលណាដែលសំឡេងយើងមិនរួមគ្នាអញ្ចឹងនឹងមានការបែកបាក់។ ពេលហ្នឹងហើយគឺមហាអំណាចនិមួយៗនឹងចាប់ផ្តើមពង្រឹងសម្ព័ន្ធភាពរបស់ខ្លួន»។
ស្របគ្នានោះដែរ លោកកែម ឡី អ្នកវិភាគសង្គម បានបញ្ជាក់ថា គម្រោងចាកចេញរបស់អង់គ្លេសគឺអាចបង្កើតជាផលវិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមានដល់ប្រទេសកម្ពុជា អាស្រ័យលើការរីកចម្រើនរបស់អង់គ្លេស និងសហភាពអឺរ៉ុប ក្រោយពេលអង់គ្លេសលាលែងសមាជិកភាពរបស់ខ្លួននោះ។ លោកបន្តថា ការរីកដុះដាលនៃឥទ្ធិពល ឬអំណាចរបស់អង់គ្លេស និងសហភាពអឺរ៉ុបអាចជួយប្រទេសមួយចំនួននៅអាស៊ីឲ្យរីកដុះដាលផងដែរ ដូចជាកម្ពុជា។
ផ្ទុយទៅវិញ លោកកែម ឡីថ្លែងថា៖
«ប៉ុន្តែប្រសិនបើអឺរ៉ុបហ្នឹងវាកាន់តែខ្យោយ វាធ្វើឲ្យខ្មែរហ្នឹងវាខាតទៅវិញទេ ដោយសារ អី? អាមហាយក្ខចិនហ្នឹងគឺចាប់ផ្តើមស៊ីឈាមខ្មែរបន្តទៅទៀត។ តំាងពីជំនាន់ប៉ុល ពត មក ហើយយើងនឹងអាចងាកទៅធ្វើជាខ្ញុំចិនវិញ»។
បើទោះជាមានការបារម្ភរឿងការប្រេះឆានៅក្នុងសហគមនន៍អាស៊ានក៏ដោយ ក៏នៅក្នុងខួបលើកទី៦៥នៃការបង្កើតគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃអង្គារកន្លងទៅ លោកហ៊ុន សែនបានអះអាងថា សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ឬអាស៊ាននឹងមិនអាចបែកបាក់គ្នានោះ បើទោះជាសមាជិកមួយចំនួនមានជំហរខុសគ្នារឿងសមុទ្រចិនខាងត្បូងក៏ដោយ។
ដំណឹងនេះបានធ្វើឲ្យមានប្រតិកម្មជាអវិជ្ជមានទៅលើទីផ្សារអាស៊ី ហើយរូបិយបណ្ណផោនរបស់អង់គ្លេសបានធ្លាក់ចុះដល់កម្រិតមួយដែលមិនធ្លាប់មានក្នុងរយៈពេល៣ទសវត្សរ៍មកនេះ។ អ្នកចូលរួមបោះឆ្នោតនៅអង់គ្លេសមានចំនួនច្រើនដល់៧២ភាគរយ ដែលជាកម្រិតខ្ពស់បំផុតមួយនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិ ដែលមិនធ្លាប់មានក្នុងរយៈពេលជាងពីរទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ បើទោះបីជាមានព្យុះភ្លៀងខ្លាំងនៅថ្ងៃបោះឆ្នោតប្រជាមតិនេះក៏ដោយ។ ប្រជាមតិនេះឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីបំណងដ៏ខ្លាំងក្លា ដែលបានបង្កឲ្យមានការពិភាក្សាដេញដោលនៅក្នុងប្រទេសដែលអត្រាអន្តោប្រវេសន៍កើនឡើងទ្វេដងក្នុងរយៈពេល១៦ឆ្នាំកន្លងមកនេះ៕
