«ទាហានទាំងនោះបានចូលមកនិងបំផ្លាញចម្ការដំណាំ ផ្ទះសម្បែង និងអុសរបស់ពួកយើង។ ពួកយើងខឹងណាស់ ប៉ុន្តែពួកយើងមិនអាចធ្វើអ្វីបានឡើយ»។ លោកបានពន្យល់ថា ទាហានទាំងនោះត្រូវបានគេរាយការណ៍ថា បានដុតផ្ទះដែលម្ចាស់ត្រូវបានគេជម្លៀសចេញ ដើម្បីទប់ស្កាត់កុំឲ្យក្រុមឧទ្ទាមលាក់ខ្លួននៅទីនោះ។
លោក Saw Maung Careនិយាយថា លោកនិងជនជាតិដើមKayinចំនួនប្រមាណ៥៥០០នាក់ផ្សេងទៀត ត្រូវប្រញាប់ចាកចេញពីភូមិរបស់ពួកគេដែលស្ថិតនៅជិតព្រំប្រទល់រដ្ឋKayinនិងប្រទេសថៃ។ ពួកគេបានចាកចោលស្រែចម្ការនិងសត្វពាហនៈរបស់ខ្លួន។ តាំងពីពេលនោះមក ពួកគេបានរស់នៅដោយសារទទួលយកអាហារដែលគេចែកជូនដោយមានកំណត់នៅជំរំ Myaing Gyi Ngu។ ជំរំនេះស្ថិតនៅលើវាលដែលមានរោងជាជួរពុកផុយនិងគ្មានសណ្តាប់ធ្នាប់ ដែលខ្វះខាតទឹក និងគ្មានអនាម័យ។
គណៈកម្មការគ្រប់គ្រងជំរំជនផ្លាស់ប្ដូរលំនៅក្នុងប្រទេស ដែលមានមនុស្សមួយភាគបីមានអាយុក្រោម១៣ឆ្នាំ បាននិយាយថា ពួកគេប្រឈមមុខនឹងការខ្វះអាហារជាប់ជាប្រចាំ ស្របពេលដែលអាជ្ញាធរក្នុងរដ្ឋនេះបានហាមឃាត់ការដឹកជញ្ជូនជំនួយអន្តរជាតិទៅកាន់ទីតាំងនៅក្រុងHlaingbwe។
លោកស្រី Naw Tin Laអ្នកគ្រប់គ្រងឃ្លាំងអាហារនៅជំរំបាននិយាយថា៖ «បរិមាណអាហាររបស់ពួកយើង គឺគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់តែបួនថ្ងៃទេ»។ លោកស្រីបានបន្តថា ពួកគេទទួលបានអាហារឧបត្ថម្ភតែម្តងម្កាលប៉ុណ្ណោះពីអាជ្ញាធររដ្ឋ និងក្រុមសហគមន៍Kayin។
លោកស្រីនិយាយថា៖ «ពួកយើងមិនដឹងថា ហេតុអ្វីបានជាអាជ្ញាធរជាន់ខ្ពស់ឈប់ទទួលជំនួយពីអង្គការបរទេសនោះទេ។ ពួកយើងចង់ទទួលយកជំនួយឧបត្ថម្ភពីគ្រប់ៗគ្នា»។
អ្នកនាំពាក្យអង្គការកម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោក(WFP) លោក Arsen Sahakyanនិយាយកាលពីពាក់កណ្តាលខែមីនាថា អាជ្ញាធររដ្ឋបានបដិសេធទទួលជំនួយស្បៀងអាហារពីស្ថាប័នរបស់លោក ហើយWFPអាចផ្តល់នំជំនួយថាមពលបន្តិចបន្តួចដល់កុមារតែប៉ុណ្ណោះកាលពីខែវិច្ឆិកា។
មនុស្ស១៣៨.០០០ទៀតត្រូវផ្លាស់ប្ដូរលំនៅ
ការរឹតត្បិតរបស់រដ្ឋាភិបាលលើការទទួលយកជំនួយអន្តរជាតិសម្រាប់ជំរំជនផ្លាស់ប្ដូរលំនៅក្នុងរដ្ឋKayin គឺជាផ្នែកមួយនៃនិន្នាការទូទាំងប្រទេសដែលបង្កឲ្យស្ថានភាពជម្លោះ ការផ្លាស់ប្តូរទីលំនៅ និងស្ថានភាពមនុស្សធម៌កាន់តែអាក្រក់ជាងមុន។ នេះជាការព្រមាននៅក្នុងរបាយការណ៍ថ្មីមួយរបស់ការិយាល័យសម្របសម្រួលកិច្ចការមនុស្សធម៌របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ(UNOCHA)។
របាយការណ៍ដដែលនេះបានបង្ហាញថា ទីភ្នាក់ងារផ្តល់ជំនួយអន្តរជាតិកំពុងប្រឈមមុខនឹងការដាក់កម្រិត ឬការរឹតត្បិតមិនឲ្យផ្តល់ជំនួយដល់ក្រុងចំនួន២១នៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាដែលកំពុងប្រឈមមុខនឹងវិបត្តិ។ អ្នកនាំពាក្យការិយាល័យសម្របសម្រួលកិច្ចការមនុស្សធម៌របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ( UNOCHA) លោក Pierre Péron និយាយថា៖ «ជាអកុសល លទ្ធភាពរបស់ពួកយើងក្នុងការជួយដល់អ្នកដែលពឹងផ្អែកទៅលើជំនួយមនុស្សធម៌នៅក្នុងតំបន់នានានៅក្នុងប្រទេសនេះ កាន់តែពិបាកជាងមុន»។
ជម្លោះបានរីករាលដាល ក្រោយពីសន្និសីទសន្តិភាពដំបូងរបស់លោកស្រី អង់សានស៊ូជី កាលពីខែកញ្ញា។ រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកស្រី បានត្រឹមតែនៅស្ងៀម ស្របពេលដែលកងទ័ពដ៏មានឥទ្ធិពលចាប់ផ្តើមការវាយប្រហារទៅកាន់ក្រុមឧទ្ទាមជនជាតិដើម ដែលពួកគេបានចាប់ផ្តើមប្រយុទ្ធតបតវិញ។
នៅក្នុងរដ្ឋ Rakhine រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកស្រីបានការពារសកម្មភាពបង្រ្កាបដ៏ឃោរឃៅរបស់យោធាមកលើសហគមន៍ជនជាតិRohigya ដែលកាន់សាសនាឥស្លាម ក្រោយពីក្រុមបះបោរក្នុងតំបន់បានធ្វើការវាយប្រហារប៉ុស្តិ៍ប៉ូលិសកាលពីថ្ងៃទី៩ខែតុលាឆ្នាំមុន។
ចាប់ពីពេលនោះមក ពលរដ្ឋជាង១៣៨.០០០នាក់បានរត់គេចចេញពីផ្ទះពួកគេដែលស្ថិតនៅរដ្ឋRakhine រដ្ឋShan រដ្ឋKachin និងរដ្ឋKayin ហើយមានតែពលរដ្ឋ២១.០០០នាក់ប៉ុណ្ណោះបានវិលត្រលប់មកវិញ។ នេះបើយោងតាមUNOCHA។ ពលរដ្ឋប្រមាណ៩៤.០០០នាក់ទៀត គឺជនជាតិRohingya ដែលបានរត់គេចដោយបានចោទប្រកាន់ថា បានទទួលរងការរំលោភបំពានពីក្រុមយោធា ប៉ុន្តែខាងយោធាបានបដិសេធការចោទប្រកាន់នេះ។ ពលរដ្ឋប្រមាណ៧៤.០០០នាក់ទៀតបានឆ្លងចូលទៅប្រទេសបង់ក្លាដែស។
កាលពីសប្តាហ៍ទី២នៃខែមីនា មានទំនោរផ្លាស់ប្ដូរលំនៅ ដែលត្រូវបានរាយការណ៍ថាមានពលរដ្ឋKokang២០.០០០នាក់ ដែលជាជនជាតិភាគតិចចិន បានចាកចេញពីរដ្ឋShanទៅកាន់ប្រទេសចិន ក្រោយពីក្រុមឧទ្ទាមKokang បានចាប់ផ្តើមការវាយប្រហារទៅលើក្រុងLaukkaiកាលពីថ្ងៃទី៦ខែមីនាកន្លងទៅនេះ។
និន្នាការផ្លាស់ប្ដូរទីលំនៅថ្មីនេះ នឹងបង្កើនចំនួនទៅលើចំនួនអ្នកដែលផ្លាស់ប្ដូរលំនៅនៅជំរំរយៈពេលវែងប្រមាណ២២០.០០០នាក់ដែលបានផ្លាស់ប្ដូរទីលំនៅក្នុងរដ្ឋទាំងនេះតាំងពីឆ្នាំ២០០២មកម៉្លេះ។ ជនភៀសខ្លួនKayin១០០.០០០នាក់ទៀតបានរស់នៅក្នុងជំរំនៅប្រទេសថៃតាំងពីទសវត្សរ៍១៩៩០មកម្ល៉េះ។
ការទទួលជំនួយមានតិចជាងមុន
ក្នុងករណីភាគច្រើន យោធាបានហាមឃាត់មិនឲ្យទទួលយកជំនួយនោះទេ ដោយសំអាងលើហេតុផលសន្តិសុខ។ អង្គការ UNOCHAបានឲ្យដឹងថា ការដឹកជញ្ជូនស្បៀងអាហារអន្តរជាតិទៅកាន់ជំរំជនផ្លាស់ប្ដូរលំនៅប្រមាណ៤២.០០០ក្នុងតំបន់ឧទ្ទាមកាន់កាប់នៅរដ្ឋKachin និងរដ្ឋShan ដែលកំពុងធ្លាក់ចុះរួចជាស្រេចទៅហើយ ដោយសារមូលនិធិពីអង្គការសហប្រជាតិធ្លាក់ចុះនោះ ត្រូវបានហាមឃាត់អស់រយៈពេលរាប់ខែទៅទៀត។
អង្គការ UNOCHA បានឲ្យដឹងថា នៅប៉ែកខាងជើងនៃរដ្ឋRakhineជំនួយផ្តល់ទៅឲ្យជនផ្លាស់ប្ដូរលំនៅនៅជំរំ ២០.០០០នាក់និងទៅឲ្យអ្នកភូមិជនជាតិRohingyaប្រមាណ១៥០.០០០នាក់ ដែលប្រឈមមុខនឹងកង្វះអាហារូបត្ថម្ភ ត្រូវបានរឹតត្បិតតាំងពីខែតុលាមកដល់ដើមឆ្នាំនេះ។
ចាប់ពីពេលនោះមកទីភ្នាក់ងារបានឲ្យដឹងថា៖ «រដ្ឋាភិបាលអនុញ្ញាតឲ្យបង្កើនសកម្មភាពមនុស្សធម៌ឡើងវិញ ដែលអនុញ្ញាតឲ្យចែកចាយស្បៀងអាហារនិងឧបករណ៍សង្គ្រោះបន្ទាន់ផ្សេងៗទៀត»។ ប៉ុន្តែនៅតែមានការរឹតត្បិតជាច្រើន ទៀត ដូចជាការហាមឃាត់ចុះសាកសួរសុខទុក្ខពីសំណាក់បុគ្គលិកអង្គការអន្តរជាតិជាដើម។
ការបំពានបានរីកដុះដាល
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិកាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា អ្នករាយការណ៍ពិសេសទៅលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា លោកស្រី Yanghee Lee បានចោទប្រកាន់ថា មានការរំលោភបំពានពីយោធាកាន់ខ្លាំងឡើងទៅលើជនជាតិRohingya ដូចជាការរំលោភសេពសន្ថវៈ ឃាតកម្ម និងការបំផ្លិចបំផ្លាញភូមិជាដើម។ លោកស្រីក៏បានថ្កោលទោសការរំលោភបំពានទៅលើតំបន់ផ្សេងទៀតដែលជនជាតិដើមរស់នៅ និងការមិនទទួលបានជំនួយនៅក្នុងតំបន់នានាដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយសារវិបត្តិជាដើម។
លោកស្រីLee បានព្រមានថា មីយ៉ានម៉ា«ប្រហែលជាកំពុងព្យាយាមបណ្តេញជនជាតិRohingyaទាំងអស់ចេញពីប្រទេស» ហើយលោកស្រីក៏បានអំពាវនាវឲ្យបង្កើតគណៈកម្មការស្រាវជ្រាវមួយដើម្បីបើកការស៊ើបអង្កេតលំដាប់ខ្ពស់បំផុតនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ទៅលើករណីរំលោភបំពានលើពួកជនជាតិភាគតិចRohingya។ ប៉ុន្តែប្រទេសនាំមុខនានានៅក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប បានរាយការណ៍ថាចង់ប្រើប្រាស់វិធីសាស្រ្តទន់ភ្លន់ជាងនេះ។
តំណាងអចិន្ត្រៃយ៍នៃប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក Hau Do Suan បានជំរុញឲ្យគណៈកម្មការនេះរង់ចាំការស៊ើបអង្កេតរបស់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកទៅលើករណីចោទប្រកាន់នៃការរំលោភបំពានរបស់កងទ័ពជាមុនសិន ហើយការណ៍នេះធ្វើឲ្យសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សជឿថានឹងមិនអាចចេញជាលទ្ធផលជាដុំកំភួនអ្វីឡើយ។
លោក Hau Do Suanបាននិយាយថា អាជ្ញាធរកំពុងសម្របសម្រួលយ៉ាងត្រឹមត្រូវទៅលើការឆ្លើយតបទៅនឹងជំនួយអន្តរជាតិនៅក្នុងរដ្ឋRakhine។ លោកបានបន្ថែមថា ជនផ្លាស់ប្ដូរលំនៅក្នុងតំបន់ក្រុមឧទ្ទាមKachinអាចត្រូវឆ្លងកាត់ខ្សែប្រយុទ្ធជួរមុខដោយថ្មើរជើងដើម្បីទៅយកស្បៀងអាហារពីចំណុចចែកចាយរបស់កងទ័ព។ សំណើនេះត្រូវបានទីភ្នាក់ងាររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិបដិសេធម្តងហើយម្តងទៀត ដោយសារមូលហេតុគ្មានសុវត្ថិភាពទាល់តែសោះ។
មានដីមានគ្រាប់មីនជាច្រើន
គិតត្រឹមខែកញ្ញានេះ រដ្ឋKayinមិនមានការប្រយុទ្ធគ្នាអស់ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ហើយក្រុមឧទ្ទាមធំៗបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងលើបទឈប់បាញ់ទូទាំងប្រទេសជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលកាលពីឆ្នាំ២០១៥។ ប៉ុន្តែអំពើហិង្សាបានផ្ទុះឡើង នៅពេលដែលក្រុមឧទ្ទាមបំបែកខ្លួនមួយក្រុមបានអះអាងថា កងទ័ពបានសម្លាប់មេដឹកនាំរបស់ខ្លួន។
ជនភៀសខ្លួនក្នុងប្រទេសនៅជំរំ Myaing Gyi Nguបានចាកចេញពីតំបន់ Mae Ta Wawនៅប៉ែកខាងជើងនៃរដ្ឋKayinដែលជាតំបន់ត្រូវបានចាត់ទុកថាជា«តំបន់ខ្មៅ» ឬតំបន់មួយដែលកងទ័ពមានការគ្រប់គ្រងតិចតួចបំផុត ហើយជនណាក៏ដោយក៏អាចក្លាយជាគោលដៅនៃការវាយប្រហារបានដែរ។
អ្នកស្រីNaw Tin Swe ដែលជាជនផ្លាស់ប្ដូរលំនៅក្នុងរដ្ឋKayinនិយាយថា ជីវិតនៅក្នុងភូមិរបស់ពួកគាត់ត្រូវបានកាត់ផ្តាច់ពីសង្គម ដោយសារគ្មានការបោះឆ្នោតនោះទេក្នុងតំបន់ខ្មៅនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីឆ្នាំ២០១៥កន្លងទៅនេះ។ អ្នកស្រីមិនដែលដឹងឮពីដំណើរការសន្តិភាពនោះទេ ហើយអ្នកស្រីក៏មិនដែលនិយាយភាសាភូមានោះដែរ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយគ្រួសាររបស់លោកស្រីដែលមានសមាជិក៥នាក់ ចង់ត្រឡប់ទៅរស់នៅក្នុងភូមិរបស់ខ្លួនវិញ ប៉ុន្តែពួកគេខ្លាចថា ភូមិរបស់ពួកគេនៅតែបន្តមានភាពអសន្តិសុខ។
អ្នកស្រី Naw Tin Sweនិយាយថា៖ «ពួកយើងឮថាលោកស្រី អង់សាន ស៊ូជី បានជាប់ឆ្នោត។ ពួកយើងមិនដឹងច្បាស់ទេ។ ប្រសិនបើលោកស្រីជួយដល់ពួកយើង ពួកយើងនឹងស្វាគមន៍។ ពួកយើងពិតជាចង់ត្រឡប់ទៅស្រែចម្ការនិងផ្ទះសម្បែងរបស់ពួកយើងវិញណាស់ ប៉ុន្តែពួកយើងឮថានៅទីនោះមានគ្រាប់មីនច្រើននៅក្នុងដី»៕
ប្រែសម្រួលដោយ វិញ សុជាតា
